Thận Trọng Với Dịch Vụ "Tìm F0 Chăm Sóc F0" - Công An Nhân Dân

• Bộ Y tế đề xuất F1, F0 có thể làm việc trong thời gian cách ly
• Hà Nội ghi nhận trên 25.000 F0/ngày, cả nước 131.817 ca

Tuy nhiên, trên thực tế đã có nhiều người lợi dụng nhu cầu cấp thiết này lập ra các “chợ F0” để chăn dắt cả người nhà bệnh nhân lẫn người lao động là F0 khỏi bệnh khiến dư luận rất bức xúc.

Rộn ràng “chợ F0”

Sau khi dịch COVID-19 tại Hà Nội bùng phát mạnh thì dịch vụ “Tìm F0 đã chữa khỏi bệnh” để chăm sóc người nhà ngày một tăng cao. Bên cạnh những dịch vụ của các trung tâm y tế tư nhân thì trên mạng xã hội xuất hiện rất nhiều “chợ” F0 tìm việc chăm sóc người bệnh, đơn cử như: “Nhóm tìm F0 khỏi bệnh chăm sóc F0” hay “Nhóm đã tiêm COVID 2019 – F0 khỏi bệnh”… Mới chỉ thành lập trong một thời gian ngắn, các nhóm này đã thu hút hàng nghìn thành viên, các thành viên này chủ yếu ở Hà Nội.

Trên các nhóm, các bài đăng "Tìm F0 chăm sóc F0"; "F0 khỏi bệnh có nhu cầu tìm việc hoặc hỗ trợ F0 khỏi bệnh"... liên tục xuất hiện trên nhóm. Chúng tôi có liên hệ với một tài khoản có tên “Phong Minh”, được biết anh Minh từng là bệnh nhân COVID-19 đã khỏi bệnh muốn tìm công việc này để kiếm thêm thu nhập, trang trải mùa dịch. “Tôi vừa khỏi bệnh nên cũng không thể buôn bán trở lại, ở không thấy phí thời gian quá. Cứ nằm ở phòng trọ, chơi điện thoại rồi đi ra đi vào. Cuộc sống thì ngày càng khó khăn nên quyết định tìm kiếm trên mạng xem ai có nhu cầu cần F0 khỏi bệnh chăm sóc F0 hay không”.

Nói về hoàn cảnh gia đình, anh Minh cho hay, hai vợ chồng chật vật nuôi 2 con nhỏ, trước khi Hà Nội bùng dịch mạnh, vợ và hai con nhỏ đã về quê Hòa Bình. Cả nhà trông chờ vào sức lao động của anh tuy nhiên sau khi khỏi bệnh anh chưa kiếm được việc trở lại. Anh cố bám trụ ở Hà Nội những mong kiếm được việc làm nuôi vợ con.

“Nếu không kiếm được việc chắc tôi cũng phải về quê, vì kẹt ở đây chi phí cũng tốn kém lắm. Tiền nhà, tiền điện, tiền ăn mỗi tháng cũng 3-4 triệu đồng. Con phải học online nhưng vợ chồng cũng không đủ tiền mua điện thoại nên đành cho con nghỉ học. Giờ tìm nhận chăm sóc F0 để có thêm thu nhập là phù hợp nhất. Tôi không đặt nặng vấn đề tiền bạc mặc dù muốn đi làm để kiếm tiền. Tôi biết đây là giai đoạn ai cũng khó khăn. Gia đình họ muốn trả bao nhiêu thì trả, cái chính là tôi vẫn muốn cứu người trước. Tôi có kinh nghiệm từ khi còn làm tình nguyện viên trợ phát túi an sinh, quà tới các F0. Tuy nhiên gần đây cũng có người gọi thuê làm nhưng họ lại chỉ có nhu cầu nhờ phụ nữ chăm sóc”.

Trong vai một khách hàng cần tìm người chăm sóc 4 người F0 tại nhà, phóng viên gọi điện cho chủ nhân facebook có tên Khánh An hỏi về giá cả thì người này cho biết: “Bình thường bọn em nhận chăm sóc cho 1 người F0 tại nhà là 1,5 triệu/ngày. Nhưng nếu nhà chị có tới 4 người thì cho bọn em xin thêm 5 trăm nghìn. Nếu chị đồng ý thì thu xếp cho người bên em một chỗ ăn ngủ tại nhà mình luôn”.

Khi tôi hỏi nghe nói bên bạn có dịch vụ chăm sóc 3 miền như vậy tức là có hẳn một đường dây phải không thì người đàn ông này chối đây đẩy. “Chị nói gì mà nghe to tát thế. Chỉ là ở miền nào em cũng có người quen nên gọi cho họ nếu có khách hỏi thôi. Bản thân em là người quê ở Ứng Hoà (Hà Nội) nhưng trước đó em vào TP Hồ Chí Minh lái xe rồi mắc COVID-19 trong đó. Đến khi khỏi bệnh, thấy trong này có nhu cầu cần tìm người chăm sóc F0 nên em trực tiếp đi làm. Trước Tết em quay về Hà Nội và tiếp tục làm dịch vụ này cho đến bây giờ. Nói chung nhóm của em chăm sóc rất tận tình, chu đáo, chưa có ai than phiền gì cả nên chị cứ yên tâm nhé”.

Tương tự, phóng viên tiếp tục gọi điện cho nickname facebook Mộc Lan để hỏi về dịch vụ chăm sóc F0 tại nhà. Lần này, phóng viên trong vai người đi hỏi hộ cho gia đình em gái, cũng với 4 người F0 (gồm 2 người già và 2 trẻ nhỏ). Khi ngỏ ý hỏi giá thì người phụ nữ này cho biết: “Bình thường em chăm sóc 1 người bệnh nặng trong bệnh viện là 1,5 triệu/ngày nhưng nói thật với chị là chăm sóc trong bệnh viện cũng mệt lắm. Thế nên nếu chị đồng ý thì em lấy 4 người giá cũng chỉ 1,5 triệu thôi”. Không để cho tôi hỏi nhiều, người phụ nữ này tự giới thiệu về bản thân mình rằng: “Em đã từng có thời gian dài tham gia trong bệnh viện dã chiến với danh nghĩa tình nguyện, thế nên em rất có kinh nghiệm trong việc chăm sóc F0, kể cả những F0 nặng. Cụ thể em không chỉ chăm sóc việc ăn uống mà còn biết về thuốc men, sử dụng được bình ôxy. Nói chung những việc em có thể làm không khác gì một y tá nên chị không phải lo đâu ạ”.

Lấy cớ phải hỏi lại ý kiến của gia đình em gái để thoái thác thì phóng viên được người phụ nữ này dặn là: “Em đang chuẩn bị nhận 1 ca chăm sóc F0 tại nhà lúc 1 giờ chiều nay nên chị hỏi lại em gái sớm giúp em để em biết hướng nhé. Nếu chị ấy đồng ý thì em chuyển ca lúc 1 giờ chiều cho người khác còn em sẽ trực tiếp đến chăm sóc người trong gia đình em gái chị”.

Giữ đúng lời hứa, một lát sau phóng viên gọi lại báo “hủy kèo” vì cô em gái đã tìm được mối rẻ hơn, với chỉ 1,2 triệu/ ngày. Lúc này người phụ nữ tỏ vẻ chèo kéo: “Ôi, vừa nãy khi nói chuyện với chị là em đang ở trước mặt bệnh nhân nên không tiện nói giá. Chứ thực ra em định nói với chị là em có thể nhận chăm sóc với giá 1 triệu/ ngày cũng được. Chị báo lại với em gái chị xem chị ấy có muốn thay đổi không nhé”.

Cảnh giác với “cò” trên các “chợ F0”

Trong dòng giới thiệu, quản trị viên của nhóm này thông báo mục đích tạo nhóm là một kênh nhằm kết nối các bạn F0 đã khỏi bệnh với các gia đình của những F0 đang cần giúp đỡ. Tuy nhiên, mục đích tốt đẹp như lời của quản trị viên đã bị một số người trà trộn vào nhóm với mục đích “cò mồi” ăn tiền của cả chủ nhà lẫn F0 khỏi bệnh.

Trong vai là một F0 đã khỏi bệnh và đang cần tiền sinh hoạt, tôi đã đăng liên hệ với một “cò” tên M. Người này tỏ ra trịnh thượng “nhu cầu tìm việc hiện nay rất lớn nhưng khách hàng lại có hạn, cứ đăng ký tên tuổi, khu vực có thể làm việc sau đó chờ đợi phân bổ”. Sau khoảng 2 ngày chờ đợi, M. có báo tin cho tôi một “khách hàng” tại quận Ba Đình, đang bị tai biến cần chăm sóc, dọn dẹp, cơm nước. Nếu sắp xếp được thời gian thì M. sẽ gửi địa chỉ cụ thể và số điện thoại của gia đình bệnh nhân. “Đi lại khó khăn nên em ở lại luôn nhà bệnh nhân, lương tính theo ngày là 700 nghìn đồng/ngày. Làm đến khi nào bệnh nhân khỏi và sinh hoạt bình thường”- M cho hay.

Để kiểm tra lời của M. có chính xác hay không, chúng tôi chủ động liên hệ với gia đình bệnh nhân, thì được biết giá lên đến 1 triệu đồng/ngày. Như vậy M đã ăn chênh tới 300 nghìn đồng/ngày.

Để tiếp tục tìm hiểu, chúng tôi có đăng một trạng thái trên các nhóm “Tìm F0 đã khỏi bệnh chăm sóc F0”. Ngay lập tức đã có người liên hệ, tuy nhiên đây không phải là người nhà của bệnh nhân mà là “cò” môi giới. Anh này cho hay: “Nếu chưa tìm được việc thì anh cho em vào nhóm của anh, khi nào anh nhận được việc anh sẽ phân bổ cho em làm. Anh đảm bảo chỉ lấy tiền chênh của người nhà bệnh nhân chứ tuyệt nhiên không lấy của người lao động”.

Qua tìm hiểu, hiện nay có rất nhiều nhóm “cò” hoạt động, mỗi nhóm đều quản lý từ 5-10 người trải khắp từ TP Hồ Chí Minh ra đến Hà Nội. Mặc dù trong vai người từ nhiễm COVID-19 khỏi bệnh tìm việc làm hay người cần thuê F0 khỏi bệnh, chỉ cần đăng bài viết sẽ có rất nhiều “cò” mời chào.

Điều đặc biệt, tất cả các “cò” đều hoạt động gián tiếp qua mạng xã hội, không ký kết hợp đồng, tiền bạc cũng được chi trả bằng hình thức chuyển khoản. Qua tìm hiểu, để có được nguồn F0, các “cò” dùng rất nhiều chiêu trò tập hợp F0 thành từng nhóm. Họ giả danh làm người cần thuê F0 khỏi bệnh để tìm “cựu F0” cần tìm việc sau đó mồi chài khách hàng. Thậm chí, có những tay “cò” còn lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin của người tìm việc và người thuê để ăn chặn hết số tiền thu được. Chị Nguyễn Thị T. (Hiệp Hòa, Bắc Giang) từng là nạn nhân như vậy.

Sau khi khỏi bệnh COVID -19, chị T. đã đăng tin lên mạng xã hội để tìm người có nhu cầu chăm sóc F0 tại nhà. Sau đó chị được một phụ nữ liên hệ nhờ chăm sóc cho người nhà đang nằm viện, đồng thời bảo chị T. liên hệ cho chồng mình để thỏa thuận lương. Sau khi nhận việc chị T. mới nhận ra cả hai đều là “cò” môi giới chứ không phải gia đình có bệnh nhân COVID-19. “Tôi vốn làm nghề tự do ở Hà Nội, mùa dịch khó khăn nên tôi cố gắng kiếm tiền nuôi gia đình. Khi tôi nhận lời đi làm, người thuê sẽ chuyển khoản chi trả tiền cho bên môi giới, tiền lương sẽ được nhóm này cắt khoảng 25-30% và chi trả cho tôi sau 3 ngày làm việc. Họ cam kết là vậy nhưng sau 6 ngày làm việc tôi không nhận được tiền. Khi tôi liên lạc qua lại nhưng họ viện nhiều lý do, khất lần. Tôi cảm thấy mình đã bị lừa nên quyết định nghỉ việc, từ đó tôi không liên lạc được với môi giới nữa.

Trên các diễn đàn tìm “F0 khỏi bệnh” đã có rất nhiều trạng thái bị lừa đảo của cả người cần tìm F0 cho đến người lao động. Một tài khoản có tên “Minh Dương” có đăng tải: “Tôi có người nhà là F0 đang điều trị tại bệnh viện, cần tìm người bị F0 chăm sóc. Sau khi đăng tải tôi được một người đàn ông liên hệ và yêu cầu phải chuyển khoản 1 triệu đồng cọc trước. Tuy nhiên sau khi nhận được tiền, người này lập tức cắt đứt mọi liên lạc của tôi. Khi nhận được tiền họ cam kết sẽ cho người đến nhà chăm sóc ngay nhưng chờ mấy ngày sau cũng không thấy. Tôi có gọi lại thì bị chặn số, khi ấy mới biết mình đã bị lừa”.

Bác sĩ Nguyễn Đức Mạnh, Trung tâm bác sĩ Gia Đình MedicViet, cho hay: “Gia đình có bệnh nhân COVID-19 cần hết sức lưu ý khi thuê người chăm sóc F0. Việc này phải tùy thuộc vào nhu cầu của bệnh nhân, nếu chỉ thuê người làm việc vặt như lau nhà, cơm nước… thì không cần đòi hỏi cao. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân COVID-19, có bệnh nền, tình trạng sức khỏe không tốt thì tốt nhất phải báo cho cơ quan y tế địa phương, nhập viện khi cần thiết. Nếu có thuê người chăm sóc cũng phải là người có chuyên môn, hiểu biết. Khi ấy người chăm sóc sẽ nắm bắt được tình trạng của bệnh nhân hàng giờ, sẽ tư vấn với gia đình nên làm gì, uống thuốc gì… Có như vậy bệnh nhân mới sớm bình phục được”.

• Bộ Y tế đề xuất F1, F0 có thể làm việc trong thời gian cách ly
• Đề nghị Bộ Y tế bỏ thủ tục “giấy chứng nhận F0” gây phiền hà