Thành Ngữ – Tục Ngữ: Gừng Càng Già Càng Cay | Ca Dao Mẹ

Có thể bạn quan tâm

Gừng càng già càng cay
Gừng càng già càng cay
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gừng
  - già
- Người đăng: Lê Tư
- 11 May,2013

Cùng thể loại:

Đầu người giàu không có tóc, chân người nghèo không có lông
Đầu người giàu không có tóc, Chân người nghèo không có lông
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - tướng mạo
- Người đăng: Phan An
- 7 November,2024
Người ăn thì còn, con ăn thì hết
Người ăn thì còn, con ăn thì hết
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 21 July,2024
Muốn nói ngoa làm cha mà nói
Muốn nói ngoa làm cha mà nói Muốn nói không làm chồng mà nói
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 29 May,2024
Ơn nghĩa đổ đầu cù lao
Ơn nghĩa đổ đầu cù lao
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 22 April,2024
Bống có gan bống, bớp có gan bớp
Bống có gan bống, bớp có gan bớp
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - cá bống
  - cá bớp
- Người đăng: Phan An
- 22 April,2024
Cá rô rạch ngược
Cá rô rạch ngược
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - cá rô
- Người đăng: Phan An
- 22 April,2024
Học khôn đến chết, học nết đến già
Học khôn đến chết, Học nết đến già.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Người đăng: Phan An
- 24 February,2024
Mùng chín vía trời, mùng mười vía đất
Mùng chín vía trời, mùng mười vía đất
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - phong tục
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 20 February,2024
Giúp ngặt chứ không giúp nghèo
Giúp ngặt chứ không giúp nghèo
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Người đăng: Phan An
- 10 October,2023
Ăn cơm bảy phủ
Ăn cơm bảy phủ
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 2 March,2023

Có cùng từ khóa:

Ăn mật trả gừng
Ăn mật trả gừng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - vô ơn
  - ăn uống
  - gừng
  - mật
- Người đăng: Phan An
- 18 November,2018
Vào vườn lấy củ gừng thơm
Vào vườn lấy củ gừng thơm Trở vô cháo nóng múc lên bát đầy Tía tô, hành với gừng này Cho vào cháo nóng bưng ngay lên giường
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - gừng
  - hành
  - tía tô
  - ẩm thực
- Người đăng: Phan An
- 2 January,2016
Vào vườn hái nắm tía tô
Vào vườn hái nắm tía tô Hành tươi dăm nhánh, trở vô trong nhà Giật mình em chợt nghĩ ra Gừng tươi còn món ấy mà lại quên
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - hành
  - tía tô
  - ẩm thực
  - gừng
- Người đăng: Phan An
- 2 January,2016
Đói no vua bếp hay, đắng cay bà gừng biết
Đói no vua bếp hay, Đắng cay bà gừng biết
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - gừng
  - ông Táo
- Người đăng: Phan An
- 7 October,2015
Tình ta như quế với gừng
Tình ta như quế với gừng Mai kia cách trở, xin đừng quên nhau
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - gừng
  - quẻ
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 2 September,2015
Chẳng thương chẳng nhớ thì đừng
Chẳng thương chẳng nhớ thì đừng Lại còn đem đổ nước gừng cho cay
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - thương nhớ
  - trách móc
  - gừng
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 28 August,2014
Da mồi tóc sương
Da mồi tóc sương
Dị bản
- Tóc bạc da mồi
- Da mồi tóc bạc
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - già
  - vẻ ngoài
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 5 November,2013
Em thấy anh tương tư bệnh chắc
Em thấy anh tương tư bệnh chắc, em rước ông thầy thuốc Bắc, em sắc hai chục chén còn lại một phân, bỏ thêm một lát gừng sống, một đống gừng lùi, một nùi chuối hột, một hộp đương quy, một ky trái táo, năm sáu chục trái cà na, thần sa một lượng, khoai sượng một chục, măng cụt một trăm, rau răm một đám, cám một bao, con gái lao rao mười hai đứa, sứa lửa vài trăm, lại thêm huỳnh liên, huỳnh bá, huỳnh cầm. Uống ba thang mà anh không mạnh, thì em đào hầm chôn luôn!
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - thần sa
  - sắc thuốc
  - gừng
  - huỳnh liên
  - tương tư
  - huỳnh bá
  - khoai lang
  - huỳnh cầm
  - măng cụt
  - gừng lùi
  - cà na
  - thầy thuốc
  - chuối hột
  - thuốc Bắc
  - đương quy
- Người đăng: Phan An
- 4 November,2013
Nửa về nửa muốn ở đây
Nửa về nửa muốn ở đây Nửa thơm như quế nửa cay như gừng
Dị bản
- Nửa về nửa muốn ở đây Về thì nhớ bạn ở đây nhớ nhà
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - cây quế
  - gừng
- Người đăng: Phan An
- 28 October,2013
Anh đi ba bước lại dừng
Anh đi ba bước lại dừng Quế đây không ngậm, ngậm gừng chi cay Em có chồng sao em chẳng cho hay Để anh mòn mỏi, tháng ngày đợi mong
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - gừng
  - cây quế
  - cưới hỏi
  - lỡ duyên
- Người đăng: Kim Khương
- 20 October,2013

Chú thích

Cù lao Khoảng đất nổi lên ở giữa biển hoặc sông.

Cù lao Chàm
Ơn nghĩa đổ đầu cù lao Làm ơn mà vô ích, như trôi theo dòng nước chảy quanh cù lao.
Cá bống Một họ cá sông rất quen thuộc ở khắp ba miền Bắc, Trung, Nam (tại đây loài cá này cũng được gọi là cá bóng). Cá bống sống thành đàn, thường vùi mình xuống bùn. Họ Cá bống thật ra là có nhiều loài. Tỉnh Quảng Ngãi ở miền Trung nước ta có loài cá bống sông Trà nổi tiếng, trong khi ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, loài được nhắc tới nhiều nhất là cá bống tượng. Cá bống được chế biến thành nhiều món ăn ngon, có giá trị cao.

Cá bống tượng

Cá bống kho tộ
Cá bớp Có nơi gọi là cá bóp, một trong số các loại cá đặc trưng của vùng biển miền Trung, thuộc loại cá dữ, ăn tạp. Thịt cá trắng, ngọt, dai, đặc biệt lớp da dày, dẻo, ăn béo và không tanh, đầu cá chứa nhiều sụn ngon.

Cá bớp
Bống có gan bống, bớp có gan bớp Người nào có sự gan dạ của người nấy.
Cá rô Loại cá rất thường gặp trên các đồng ruộng ở nước ta. Nhân dân ta thường tát đồng để bắt cá rô. Cá rô đồng có thịt béo, thơm, dai, ngon, dù hơi nhiều xương, và được chế biến thành nhiều món ngon như kho, nấu canh, làm bún...

Lưu ý: Có một giống cá khác gọi là cá rô phi, thường được nuôi ở ao, nhưng khi nhắc đến cá rô thì người ta nghĩ ngay đến cá rô đồng.

Cá rô đồng kho tộ
Cá rô rạch ngược Chỉ người ương bướng, ngang tàng.
Ăn cơm bảy phủ Tiếng khen người trải việc, thuộc biết việc đời. Có chỗ hiểu là ăn mày. (Đại Nam quấc âm tự vị - Huình Tịnh Của)
Ăn mật trả gừng Ăn thứ ngon ngọt, trả thứ đắng cay. Ý nói được người đối đãi tử tế, lại đối xử với người không ra gì.
Tía tô Một loại cây thảo, lá có màu tía, mùi hơi hăng, dùng làm gia vị, pha trà, hoặc làm vị thuốc dân gian.

Cây và lá tía tô
Ông Táo Còn gọi là Táo quân hoặc vua bếp, tên vị thần cai quản việc bếp núc trong mỗi nhà (táo 灶 có nghĩa là bếp). Theo tín ngưỡng Việt Nam, hàng năm, đúng vào ngày 23 tháng Chạp, Táo quân cưỡi cá chép lên chầu Ngọc Hoàng, báo cáo những chuyện đã xảy ra trong năm cũ. Táo quân thực ra gồm hai ông và một bà, được gọi chung như vậy theo thuyết "Tam vị nhất thể."

Táo quân (tranh dân gian)
Đói no vua bếp hay, đắng cay bà gừng biết Theo nhà nghiên cứu Hoàng Tuấn Công: Ông Bếp phụ trách việc bếp núc nên gia chủ đói hay no, nấu nướng ăn uống món gì đều không giấu được. Còn “bà Gừng” thường được dùng để “làm thang” cho ấm thuốc Bắc (cắt ba lát gừng bỏ chung với ấm thuốc để đun). Vì “nằm” ngay trong siêu thuốc suốt quá trình sắc nên thuốc đắng hay cay “bà gừng đều biết” cả, không thể giấu được. [...] Nghĩa bóng câu thành ngữ này là: Không thể giấu giếm được sự thật; Sự thật sẽ được xác minh bởi những người trong cuộc.
Quế Một loại cây rừng, lá và vỏ có tinh dầu thơm. Vỏ quế ăn có vị cay, là một vị thuốc quý (Quế chi) trong các bài thuốc Đông y. Trong văn học cổ, cây quế thường tượng trưng cho sự thanh cao, đẹp đẽ.

Thu hoạch và phơi quế
Da mồi tóc sương Da lốm đốm những chấm màu nâu nhạt như mai con đồi mồi, tóc bạc như sương tuyết; đây là hình ảnh để tả người già (cũng có cách nói da mồi tóc bạc, tóc bạc da mồi).

Da đồi mồi
Thuốc bắc Tên chung của các loại thuốc được sử dụng trong y học cổ truyền của Trung Quốc, phân biệt với thuốc nam là thuốc theo y học cổ truyền Việt Nam. Các vị trong thuốc bắc có nguồn gốc từ thực vật (vỏ, rễ, lá cây...), động vật (sừng, xương, da lông...) và khoáng chất (hoàng thổ, thạch tín ...) được chia thành thang, luộc trong nước (gọi là sắc thuốc) trước khi uống.

Một số vị thuốc bắc
Sắc thuốc Sắc nghĩa là làm cho keo, đậm lại. Sắc thuốc là đun thuốc Bắc hoặc thuốc Nam với lượng nước lúc đầu khoảng ba chén, sau khi sôi thật lâu để thuốc ra hết chất và nước chỉ còn khoảng một chén, vừa uống.
Lùi Nướng bằng cách ủ (khoai, mía, bắp...) vào tro nóng cho chín.
Chuối hột Một loại chuối dại bản địa của vùng Đông Nam Á, quả có nhiều hạt, là một trong những tổ tiên của các loại chuối hiện đại. Ở ta, chuối hột non (chuối chát) được chế biến thành nhiều món ăn phong phú, ngoài ra chuối hột còn được dùng làm vị thuốc.

Chuối chát (Chuối hột non)
Đương quy Tên một loại cây thân thảo, cho rễ sấy khô là một vị thuốc Bắc có tác dụng chữa các chứng đau đầu, đau lưng do thiếu máu.

Đương quy
Ki Một loại giỏ đan bằng nan tre (tương tự như cần xé) thường gặp ở Trung và Nam Bộ, dùng để đựng trái cây, nông sản.
Trám Người Nam Bộ gọi là cà na từ cách phát âm của người Triều Châu, âm Hán Việt là cảm lãm, một loại cây thân gỗ thường đươc trồng để lấy gỗ và nhựa. Quả trám căng tròn màu xanh nhạt, dài hơn một lóng tay, vị chua chua hơi chát, dùng kho cá hoặc muối dưa.

Trái trám
Chu sa Thể bột được gọi là chu sa, thể cục gọi là thần sa, một loại khoáng thạch có màu đỏ (chu sa có nghĩa là cát đỏ) được dùng trong Đông y, có tác dụng an thần.

Thần sa
Măng cụt Một loại cây nhiệt đới cho quả khi chín có màu tím đậm, vỏ dày, ruột trắng ngà và chia thành nhiều múi có vị chua ngọt rất thơm ngon, ngày xưa còn được dùng để tiến vua. Tên gọi này bắt nguồn từ tiếng Thái-Khmer mangkut.

Quả măng cụt
Rau răm Một loại cây nhỏ, lá có vị cay nồng, được trồng làm gia vị hoặc để ăn kèm.

Rau răm
Sứa lửa Một loại sứa có màu hồng nhạt, trong xúc tu có nhiều tế bào gai chứa chất độc có thể gây nguy hiểm cho người nếu chạm phải.
Huỳnh liên Còn có tên là so đo bông vàng, một loại cây cao từ 2-4m, có hoa to màu vàng tươi, rễ được dùng làm thuốc.

Huỳnh liên
Gáo vàng Còn gọi là cây huỳnh bá, một loại cây lớn, gỗ màu vàng, mọc nhiều ở các kênh rạch miền Tây Nam Bộ. Trái gáo có vị hơi chua, thường ăn với muối ớt. Gỗ được dùng để làm sàn và vách nhà. Vỏ cây được dùng để trị tiêu chảy, kiết lị, làm thuốc bổ.

Gáo vàng
Hoàng cầm Cũng gọi là huỳnh cầm, một loại cây nhỏ, lá nhọn, rễ sắc vàng, dùng làm thuốc hạ huyết áp, kháng sinh, giảm sốt, lợi tiểu...

Xuyên hoàng cầm
Thang thuốc Một gói gồm các vị thuốc có một tác dụng chung nào đó (trị bệnh, bồi bổ cơ thể...). Một thang thuốc thường chia sắc uống làm hai lần hoặc ba lần, tùy đơn kê của thầy thuốc.