| Bài viết mới |  Hơn 3.000 bài thơ tình Phạm Bá Chiểu by phambachieu Yesterday at 21:37 Thơ Nguyên Hữu 2022 by Nguyên Hữu Yesterday at 20:17 KÍNH THĂM THẦY, TỶ VÀ CÁC HUYNH, ĐỆ, TỶ, MUỘI NHÂN NGÀY NHÀ GIÁO VIỆT NAM 20/11 by Trăng Thu 21 Nov 2024, 16:45 KÍNH CHÚC THẦY VÀ TỶ by mytutru Wed 20 Nov 2024, 22:30 SƯ TOẠI KHANH (những bài giảng nên nghe) by mytutru Wed 20 Nov 2024, 22:22 Lời muốn nói by Tú_Yên tv Wed 20 Nov 2024, 15:22 NHỚ NGHĨA THẦY by buixuanphuong09 Wed 20 Nov 2024, 06:20 KÍNH CHÚC THẦY TỶ by Bảo Minh Trang Tue 19 Nov 2024, 18:08 Mấy Mùa Cao Su Nở Hoa by Thiên Hùng Tue 19 Nov 2024, 06:54 Lục bát by Tinh Hoa Tue 19 Nov 2024, 03:10 7 chữ by Tinh Hoa Mon 18 Nov 2024, 02:10 Có Nên Lắp EQ Guitar Không? by hong35 Sun 17 Nov 2024, 14:21 Trang viết cuối đời by buixuanphuong09 Sun 17 Nov 2024, 07:52 Thơ Tú_Yên phổ nhạc by Tú_Yên tv Sat 16 Nov 2024, 12:28 Trang thơ Tú_Yên (P2) by Tú_Yên tv Sat 16 Nov 2024, 12:13 Chùm thơ "Có lẽ..." by Tú_Yên tv Sat 16 Nov 2024, 12:07 Hoàng Hiện by hoanghien123 Fri 15 Nov 2024, 11:36 Ngôi sao đang lên của Donald Trump by Trà Mi Fri 15 Nov 2024, 11:09 Cận vệ Chủ tịch nước trong chuyến thăm Chile by Trà Mi Fri 15 Nov 2024, 10:46 Bầu Cử Mỹ 2024 by chuoigia Thu 14 Nov 2024, 00:06 Cơn bão Trà Mi by Phương Nguyên Wed 13 Nov 2024, 08:04 DỤNG PHÁP Ở ĐỜI by mytutru Sat 09 Nov 2024, 00:19 Song thất lục bát by Tinh Hoa Thu 07 Nov 2024, 09:37 Tập thơ "Niệm khúc" by Tú_Yên tv Wed 06 Nov 2024, 10:34 TRANG ALBUM GIA ĐÌNH KỶ NIỆM CHUYỆN ĐỜI by mytutru Tue 05 Nov 2024, 01:17 CHƯA TU &TU RỒI by mytutru Tue 05 Nov 2024, 01:05 Anh muốn về bên dòng sông quê em by vamcodonggiang Sat 02 Nov 2024, 08:04 Cột đồng chưa xanh (2) by Ai Hoa Wed 30 Oct 2024, 12:39 Kim Vân Kiều Truyện - Thanh Tâm Tài Nhân by Ai Hoa Wed 30 Oct 2024, 08:41 Chút tâm tư by tâm an Sat 26 Oct 2024, 21:16 |
| Tự điển | * Tự Điển Hồ Ngọc ĐứcAnh - ViệtViệt - AnhNhật - ViệtPháp - Việt Đức - ViệtNga - ViệtNauy - ViệtViệt - Pháp Việt - ĐứcViệt - Việt Anh - ĐứcĐức - AnhAnh - AnhMáy tính * Tự Điển Hán Việt Hán Việt |
| Thư viện nhạc phổ |  Tân nhạc ♫ |
| Nghe Nhạc |  Cải lương, Hài kịch Truyện Audio |
| Âm Dương Lịch | | Ho Ngoc Duc's Lunar Calendar |
| Đăng Nhập | | Tên truy cập: | | Mật khẩu: | | Đăng nhập tự động mỗi khi truy cập: | | :: Quên mật khẩu | | Or |
|
| | daovien.net :: KIẾN THỨC và CUỘC SỐNG :: Thành ngữ điển tích | Share | |
| Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất |    |
| | Tác giả | Thông điệp |
|---|
Shiroi Tổng số bài gửi : 19896Registration date : 23/11/2007 |  Tiêu đề: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất  Sun 17 May 2015, 00:15 | Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhấtÁc giả ác báo, thiện lai thiện báo.( Làm ác gặp ác, ở hiền gặp lành )Anh hùng nan quá mỹ nhân quan.(Anh hùng không qua được ải người đẹp)An thân, thủ phận. An phận, thủ thường(Muốn bình an, thì nên biết khả năng của mình. Muốn giữ bình an thì đừng làm gì quá khả năng của mình)半信半疑Bàn xìn bàn yíBán tín bán nghiBần cư tại thị vô nhân vấn, Phú tại sơn lâm hữu khách tầm(Nghèo khổ sống nơi đô thị không ai tìm. Giàu có dù sống nơi rừng núi cũng có người tìm tới)Bất chiến tự nhiên thànhKhông cần đánh cũng thắng. đồng nghĩa với "gặp đúng thời vận "知己知彼Zhī jǐ zhī bǐBiết người biết taCẩn ngôn vô tội , Cẩn tắc vô ưu( Cẩn thận lời nói thì tránh được tội, cẩn thận trong mọi việc thì không lo lắng về sau)改邪归正 Gǎi xié guī zhèngCải tà quy chính敢做敢当Gǎn zuò gǎn dāngDám làm dám chịu名不虚传Míng bù xū chuánDanh bất hư truyềnDanh chính, ngôn thuận, sự tất thành.(Việc đúng, nói nghe xuôi tai, việc sẽ trôi chảy)Danh bất chính, ngôn bất thuận, sự bất thành.(Việc không đúng, nói nghe không lọt lỗ tai, việc sẽ không tới đâu)Dục tốc bất đạt(Vội vàng để làm điều gì sẽ hư việc)Dưỡng hổ di họa ( Nuôi cọp sẽ mang hoạ - không biết nó cắn chết lúc nào vì dù sao vẫn là thú tính ).Dự bị hơn phòng bị, phòng bị hơn chuẩn bị. (Giống với câu tục ngữ "Đừng nên chờ nước đến chân mới nhảy" trong tiếng Việt)Đa tình tự cổ nan di hận(Từ xưa đa tình chỉ để lại mối hận)大难不死就有后福Dà nàn bù sǐ jiù yǒu hòu fúĐại nạn không chết ắt sẽ có phúc lớn道不同，不相为谋Dào bù tóng, bù xiāng wéi móuĐạo bất đồng bất tương vi mưu( Không cùng chí hướng, quan niệm thì không thể hợp tác, bàn luận )Đạo bất đồng bất tương di ngônĐồng đạo bất đồng lộ( Cùng chí hướng nhưng không cùng chung đường )读万卷书, 行万里路du wan juan shu , xing wan li luĐọc một quyển sách bằng đi vạn dặm đường经一事长一智Jīng yī shì zhǎng yī zhìĐi 1 ngày đàng học 1 sàng khônĐịa ngục vô môn, hữu khách tầm(Địa ngục không cửa nhưng lại có người tìm đến. Điều xấu xa, tội lỗi thì mọi người lại thích làm)Điểu vị thực Vong, Nhân vị lợi Vong (Loài chim vì ăn mà chết, người vì lợi mà cắm đầu vào chỗ chết)徐娘半老 Xú niáng bàn lǎoGià rồi còn đa tình恨鱼剁砧Hèn yú duò zhēnGiận cá chém thớt虎毒不吃子 Hǔ dú bù chī ziHổ dữ không ăn thịt conHữu xạ tự nhiên hương. (Tài giỏi tự dưng người ta biết đến, như mùi hương tự nó tỏa ra) Hữu danh vô thực (Giống với câu tục ngữ "có tiếng mà không có miếng" trong tiếng Việt. Hoa rơi hữu ý, nước chảy vô tình (Câu này để chỉ hành động cố ý làm rớt vật gì đó như...tiền chẳng hạn hoặc có hành động gì đó trước mặt người mình thích để tạo sự chú ý, nhưng người đó lại vô tình không biết ! Hic hic hic...) Hoạn lộ, Họa lộ . (Đường công danh lại chính là đường tai hoạ) Hữu phận vô duyên (Dành cho đôi lứa có gặp gỡ, có tình yêu mà không đi đến hôn nhân, tương đương với câu "có duyên không phận") Hữu tài vô phận (có tài mà không làm được gì to tát cả)挑肥拣瘦 Tiāo féi jiǎn shòuKén cá chọn canh铢两悉称Zhū liǎng xī chènKẻ tám lạng , người nửa cân无风不起浪Wú fēng bù qǐ làngKhông có lửa làm sao có khói.不听老人言/ 吃亏在面前Bù tīng lǎo rén yán / chī kuī zài miàn qiánKhông nghe người lớn thì sẽ gặp bất lợiMãnh hổ nan địch quần hồ (Hổ dữ cũng không thể đánh thắng một thế lực cáo già)Mỹ nhân tự cổ như danh tướng (Tự ngàn xưa, người đẹp ví như tướng tài)一本万利Yī běn wàn lìMột vốn bốn lờiNhân bất học bất tri lý(Người không học, không suy xét được phải trái)Ngọc bất trác, bất thành khí (Ngọc không mài giũa, không sáng đẹp)Ngọc khiết băng thanh.(dùng để tả sự trong trắng, tinh khiết của người con gái) Nhất nghệ tinh, Nhất thân vinh (Giỏi một nghề thì ấm thân. Câu này rất đúng trong quá khứ nhưng chỉ đúng một phần cho thời buổi chộp giựt như hiện tại) Nhân sinh vô thập toàn ( Đã là con người thì không có ai là hoàn mỹ )Ngôn sở bất tri, Tri sở bất ngôn .( Người nói ra thì không biết, Người biết thì không nói ra.) Nhi nữ tình trường , Anh hùng khí đoản (Câu này mà dịch theo nghĩa đen, thì nó tục lắm nhưng nó có một cái nghĩa bóng lợi hại hơn nhiều "Vướng vào vòng tục luỵ trai gái thì người anh hùng sẽ không còn chí khí nữa". Nhàn cư vi bất thiện. (Ở không lười biếng sẽ sinh ra tật xấu) Oan oan tương báo, Dỉ hận miên miên. ( Dĩ hận miên miên bất tuyệt kỳ )Nỗi oán thù không dứt, hận thù sẽ đời đời. (Nỗi hận triền miên không bao giờ hết) Oan gia gia trả , Oan tình tình vương.(Nỗi oan trong gia đình thì gia đình giải quyết, Nỗi oan trong tình trường thì khó giải quyết, hệ luỵ còn vương vấn mãi.)Pháp bất vị thân, Nghĩa bất dung tình. ( Có nghĩa là người nắm luật pháp không nên nể vì người thân mà nhẹ tay. Còn "nghĩa bất dung tình" chính nghĩa cũng không nể vì tình nghĩa. Phúc bất trùng lai, họa vô đơn chí. ( May mắn có thể không lặp lại nhưng điều xui xẻo thì hay đến liên tiếp trong một khoảng thời gian nhất định nào đó) Phú quý sinh lễ nghĩa, bần cùng sinh đạo tặc. (Giàu có thì sinh ra nghi thức, lễ nghĩa. Nghèo khổ thì sinh ra kẻ xấu tính, ăn cắp, ăn trộm...Điều này đúng với mọi thời đại) Phục hổ, tàng Long ( Con hổ đang nằm, và con rồng đang ẩn cư. Để chỉ người có tài đang núp dưới danh phận nào đó)千里送鹅毛 / 礼轻情意重Qiān lǐ sòng ér máo / lǐ qīng qíng yì zhòngQuà ít lòng nhiềuQuốc hữu quốc pháp, Gia hữu gia quy. Nước có luật nước, gia đình có luật lệ của gia đình.Sinh tử hữu mệnh, phú quý tại thiên (Sống chết là tại số kiếp, giàu có do trời xếp đặt)Song hổ phân tranh, nhất hổ tử vong (Hai con cọp mà đánh nhau thì phải có một con chết) Tận nhân lực, tri thiên mệnh (Làm hết sức của mình mới hiểu được ý trời) Tống cựu, nghinh tân (Dẹp bỏ cái cũ, chào đón cái mới. Câu này hay được dùng trong những dịp cuối năm) Tha hương ngộ cố tri (Xa quê hương, gặp lại người đồng hương) Tha phương cầu thực. (Cầu thực để chỉ mong muốn được ăn no. Ngày xưa người ta làm chỉ mong được ăn cho no, mặc cho ấm thôi. Ngày nay câu này có ý nghiã rộng hơn, đi làm ăn xa để mong khấm khá hơn)失败是成功之母.shi bai shi cheng gong zhi mu:Thất bại là mẹ của thành công放虎归山 Fàng hǔ guī shānThả hổ về rừngTham sanh huý (uý) tử (Ham sống sợ chết. Phần lớn ai mà chả thế  ) 胜不骄，败不馁 Shèng bù jiāo, bài bù něiThắng không kiêu,bại không nảnThi ân bất cầu báo. (Làm ơn không cần báo đáp) Thiên bất dung gian (Trời không tha cho kẻ gian tà, kẻ có hành động xấu xa) Thiên ngoại hữu thiên, Nhân ngoại hữu nhân (Bên ngoài bầu trời có bầu trời khác, người tài có người tài hơn. Tương đương với câu tục ngữ "vỏ quít dầy có móng tay nhọn" hoặc "cao nhân đắc hữu cao nhân trị" ) Thiên lý tuần hoàn (Lẽ trời xoay chuyển. Không có gì tồn tại mãi )Thiên duyên tiền định (Tình duyên là do trời định) Thiên thai lạc lối, Thiên thu lạc đường.(Ý chỉ ra rằng ham vui, ham vật chất, làm những điều sai trái thì sẽ không thể trở lại được nẻo ngay. Thực vậy, vật chất làm cho con người mờ mắt, khi đã có, muốn có thêm, khi đã sai càng sai thêm..)Thiên la địa võng (Lưới trời lồng lộng. Câu này để chỉ làm ác sẽ có ngày gặp hậu quả. Không bị người phạt thì cũng bị trời phạt)Thọ ân mạc khả vong (Nhận ơn thì không bao giờ quên) Thời thế tạo anh hùng (Những thay đổi khách quan trong hoàn cảnh như loạn lạc chẳng hạn sẽ sinh ra người tài để dẹp loạn. Câu này trái nghĩa với câu "anh hùng tạo thời thế" có nghĩa là có một người nào có một ý nghĩ hay, một hành động hay đứng ra thuyết phục được đám đông rồi từ đó thay đổi hoàn cảnh, lịch sử...) Thuận thiên hành đạo (Hành động theo ý trời là Thụ động. Khác với câu "thế thiên hành đạo"là chủ động ra tay !)Tiểu phú do cần, triệu phú do thiên (Giàu nhỏ do tích tụ cần kiệm, giàu to do trời ban) Tiểu Nhân đắc chí, Quân Tử gặp phiền (Kẻ xấu lên mặt, người tốt cảm thấy khó chịu) Tiên hạ thủ di (vi) cường (Ra tay trước sẽ dành ưu thế. Chỉ đúng trong vài trường hợp. Thường thì dùng "tuỳ cơ ứng biến" là hay nhất. Đôi khi lùi lại ba bước để xem đối thủ ra chiêu gì rồi mình mới tiếp chiêu. Kẻ khôn thường sẽ không ra chiêu trước mà chờ đối phương ra chiêu để đánh giá thực hư rồi mới hành động) Tích cốc phòng cơ, tích tơ phòng hàn (Để dành đồ ăn cho những lúc đói kém cơ cực, để dành áo ấm cho những lúc đói rét) 才脱了阎王 / 又撞着小鬼Cái tuō le yán wáng / yòu zhuàng zhe xiǎo guǐTránh vỏ dưa gặp vỏ dừa年幼无知Nián yòu wú zhīTrẻ người non dạTứ hải giai huynh đệ Bốn bể đều là anh em. Cả loài người đều là anh em.Tửu phùng tri kỷ, thiên bôi thiểu. Thoại bất đầu cơ, bán cú đa. ( Uống rượu chung với tri kỷ, hoặc là người hiểu mình thì uống cả ngàn ly cũng chả say. Nói với người không hiểu mình thì có nói nhiều họ cũng không hiểu dù chỉ nữa câu.)Tửu nhập sầu trường, sầu càng sầu (Uống rượu để giải toả nỗi buồn dai dẳng thì buồn càng buồn hơn)Uy vũ bất năng khuất (Bạo lực không khuất phục được lòng người)酒入言出Jiǔ rù yán chūRượu vào lời raVạn sự khởi đầu nan (Việc gì bắt đầu bao giờ cũng có nhiều khó khăn, gian nan)Vô can kỷ sự, bất khả đương đầu (Việc không liên quan đến mình thì khó mà chống đỡ)Ý tại ngôn ngoại (Người nghe có thể hiểu ngầm hoặc khác ý người nói) |
|  | | ShiroiTổng số bài gửi : 19896Registration date : 23/11/2007 | | Tiêu đề: Re: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất Sun 17 May 2015, 16:55 | THÀNH NGỮ- TỤC NGỮ TRUNG HOA (Phiên âm Pinyin- Hán Việt) 饮水思源, 缘木思本yín shuǐ sī yuán, yuán mù sī běn ẨM THUỶ TƯ NGUYÊN, DUYÊN MỘC TƯ BỔNUống nước nhớ nguồn, leo cây nhớ gốc. Được sung sướng, trưởng thành, phải nhớ đến người giúp mình, gầy dựng cho mình, phải đền ơn đáp nghĩa. Uống nước nhớ nguồn. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.萍水相逢 píng shuǐ xiàng féng BÌNH THUỶ TƯƠNG PHÙNGBèo nước gặp nhau; gặp gỡ tình cờ 干什么说什么, 买什么吆喝什么 gān shén me shuō shén me, mǎi shén me yāo he shén meCÁN THẬP MA THUYẾT THẬP MA, MÃI THẬP MA YÊU HÁT THẬP MALàm cái gì thì bàn luận về cái đó, bán gì thì rao to thứ đó; làm nghề gì thì hãy nhắc đến, bàn luận về nghề đó. 众口难调 zhòng kǒu nán tiáo CHÚNG KHẨU NAN ĐIỀU (1) Khó mà thống nhất ý kiến được (vì quá đông, quá nhiều ý kiến). (2) Không thể làm vừa lòng tất cả. Làm dâu trăm họ. Lắm thầy nhiều ma.只有千日做贼, 没有千日防贼 zhí yǒu qiān rì zuò zéi, méi yǒu qiān rì fáng zéi CHỈ HỮU HIÊN NHẬT TỐ TẶC, MỘT HỮU THIÊN NHẬT PHÒNG TẶCChỉ có ngày ngày làm giặc, khó bề ngàn ngày phòng giặc. Khó đề phòng chu đáo đối với những kẻ xấu.多年的路走成河, 多年的媳妇熬成婆 duō nián de lù zǒu chéng hé, duō nián de xí fù áo chéng pó ĐA NIÊN ĐÍCH LỘ TẨU THÀNH HÀ, ĐA NIÊN ĐÍCH TỨC PHỤ NGAO THÀNH BÀ. Con đường do người đi nhiều, lâu làm cho mòn đi có thể thành sông, người con dâu sống lâu năm, được rèn luyện nhiều rồi cũng thành mẹ chồng. Sống lâu lên lão làng. 桃红柳绿 táo hóng liǔ lǜĐÀO HỒNG LIỄU LỤCCảnh sắc mùa xuân rất đẹp.桃李不言, 下自成蹊 táo lǐ bù yán, xià zì chéng qī ĐÀO LÍ BẤT NGÔN, HẠ TỰ THÀNH KHÊĐào mận không biết tự khoe mình, nhưng nếu nhiều người đến hái thì tự nhiên sẽ thành đường đi dưới gốc cây; chân thành, trung thực thì có thể rung động được người khác; hữu xạ tự nhiên hương.同仇敌忾 tóng chóu dí kài ĐỒNG THÙ ĐỊCH KHÁI Cùng chung mối thù雕虫小技 diāo chóng xiǎo jìĐIÊU TRÙNG TIỂU KĨTài chỉ đủ vẽ được con giun -> tài cán nhỏ mọn.铤而走险 dìng ér zǒu xiǎnĐĨNH NHI TẨU HIỂMBí quá làm liều豆腐多了一包水, 空话多了无人信 dòu fu duō le yì bāo shuǐ, kōng huà duō liǎo wú rén xìn ĐẬU HỦ ĐA LIỄU NHẤT BAO THUỶ, KHÔNG THOẠI ĐA LIỄU VÔ NHÂN TINĐậu phụ để lâu thì rữa, lời nói suông nhiều chẳng ai tin. Giống như đậu phụ để lâu thì thối rữa, lời lẽ trống rống càng nói càng không ai nghe.嫁出去的女儿, 泼出去的水 jià chū qu de nǚ ér, pō chū qu de shuǐ GIÁ XUẤT KHỨ ĐÍCH NỮ NHI, BÁT XUẤT KHỨ ĐÍCH THUỶGả con gái đi lấy chồng như bát nước hắt đi (vì từ nay không phải con nhà mình nữa).(Con gái) lúc bé thì ở với cha mẹ, chết thì làm ma quê chồng.家家买酸酒, 不犯是高手 jiā jiā mǎi suān jiǔ, bú fàn shì gāo shǒu GIA GIA MẠI TOAN TỬU, BẤT PHẠM THỊ CAO THỦ.Nhà nhà bán rượu chua, không bị phát hiện mới là giỏi "Giỏi" ở đây ngụ ý : chê trách thủ đoạn gian trá, lừa đảo một cách khôn khéo.好佛凑一堂, 鸳鸯凑一双 hǎo fó còu yì táng, yuān yāng còu yì shuāng HẢO PHẬT TẤU NHẤT ĐƯỜNG, UYÊN ƯƠNG TẤU NHẤT SONG.Tượng phật đẹp nhờ đặt ở gian chính, uyên ương đẹp nhờ hợp từng cặp, từng đôi. Những người tài giỏi nên hợp sức với nhau.行善得善, 行恶得恶 xíng shàn dé shàn, xíng è dé è HÀNH THIỆN ĐẮC THIỆN, HÀNH ÁC ĐẮC ÁCLàm việc thiện được thiện, làm điều ác bị quả báo. Thiện giả thiện báo, ác giả ác báo.黄鼠狼给鸡拜年, 没安好心 huáng shǔ láng gěi jī bài nián, méi ān hǎo xīn HOÀNG THỬ LANG CẤP KÊ BÁI NIÊN,MỘT AN HẢO TÂM.Chồn cáo chúc tết gà, rắp tâm ăn gỏi. Gỉa bộ thân thiện nhằm thực hiện mưu đồ xấu.浑水越澄越清, 是非越辩越明 hún shuǐ yuè chéng yuè qīng, shì fēi yuè biàn yuè míngHỖN THUỶ VIỆT TRỪNG VIỆT THANH, THỊ PHI VIỆT BIỆN VIỆT MINHNước đục càng lắng càng trong, phải trái càng tranh luận càng rõ. 胸有成竹 xiōng yǒu chéng zhúHUNG HỮU THÀNH TRÚC Có hoạ sĩ đời Tống trước khi đặt bút vẽ cây trúc, đã phác thảo sẵn trong đầu; Định liệu trước. Chủ động.虚心竹有低头叶 xū xīn zhú yǒu dī tóu yèHƯ TÂM TRÚC HỮU ĐÊ ĐẦU DIỆP. Trúc rỗng ruột có lá rủ đầu. Người nên khiêm nhường .有志不在年高, 无志空活百岁yǒu zhì bú zài nián gāo, wú zhì kōng huó bǎi suì HỮU CHÍ BẤT TẠI NIÊN CAO, VÔ CHÍ KHÔNG HOẠT BÁCH TUẾCó chí chẳng do tuổi tác, không có chí thì trăm tuổi cũng tay không. Người có chí thì cuối cùng sự nghiệp sẽ thành công.有猫不知猫功劳, 无猫才知老鼠多 yǒu māo bù zhī māo gōng láo, wú māo cái zhī láo shǔ duō HỮU MIÊU BẤT TRI MIÊU CÔNG LAO, VÔ MIÊU TÀI TRI LÃO THỬ ĐA. Có mèo không biết công của mèo, không có mèo mới biết nhà lắm chuột. Không biết đánh giá công sức, tác dụng của người khác.靠山好烧柴, 靠水好吃鱼 kào shān hǎo shāo chái, kào shuǐ hǎo chī yú KHÁO SƠN HẢO THIÊU SÀI, CẬN THUỶ HẢO NGẬT NGƯỞ núi nhiều củi đốt, gần nước lắm cá ăn. Được hưởng điều kiện đặc biệt thuận lợi của môi trường sinh sống.见官三分灾 jiàn guān sān fēn zāi KIẾN QUAN TAM PHÂN TAI Gặp quan là gặp tai hoạ. Thời trước người dân gặp quan coi như gặp tai hoạ.Thua kiện mất quan hai, được kiện mười hai quan chẵn. 可放手时续放手, 得饶人时且饶人 kě fàng shǒu shí xù fàng shǒu, dé ráo rén shí qiě ráo rén KHẢ PHÓNG THỦ THỜI TỤC PHÓNG THỦ, ĐẮC NHIÊU NHÂN THỜI THẢ NHIÊU NHÂN.Lúc nào cần phải ngừng tay thì nên ngừng tay, khi nào thấy tha thứ được cho người khác thì nên tha thứ. Nể tình nương tay.锲而不舍 qiè ér bù shěKHIẾT NHI BẤT XẢ. Kiên trì làm đến cùng. Đã chạm phải chạm cho trót. Đã vót cho trơn. 轻描淡写 qīng miáo dàn xiěKHINH MIÊU ĐẠM TẢKhi vẽ pha màu nhạt lại vẽ không đậm nét; qua loa chiếu lệ. Xuê xoà cho xong chuyện.骑驴看唱本，走着瞧 qí lǘ kàn chàng běn, zǒu zhe qiáo KỊ LƯ KHÁN XƯỚNG BẢN, TẨU TRƯỚC TIÊU. Cưỡi lừa xem hát, nhẩn nha mà xem. Cứ để xem diễn biến thế nào, rồi mới đưa ra kết luận. 老子偷瓜盗果, 儿子杀人防火 lǎo zi tōu guā dào guǒ, ér zi shā rén fáng huǒ LÃO TỬ THÂU QUA ĐẢO QUẢ, NHI TỬ SÁT NHÂN PHÓNG HOẢ. Bố mà trộm cắp, thì con giết người. Người cha có hành động xấu xa, thì con cái sẽ bắt chước cha và phạm tội nặng hơn. Rau nào sâu ấy. 礼在人情在 lǐ zài rén qíng zài LỄ TẠI NHÂN TÌNH TẠICó lễ vật qua lại thì tình nghĩa sẽ còn. Còn bạc còn tiền còn đề tử. 劣汉争吃, 好汉争气 liè hàn zhēng chī hǎo hàn zhēng qì LIỆT HÁN TRANH THỰC, HẢO HÁN TRANH KHÍKém cỏi tranh ăn, tài giỏi tranh tài. Người ta không thể chỉ vì miếng ăn, mà còn phải cố tạo nên cho mình một chỗ đứng đáng kể trong xã hội.龙交龙, 凤交风, 老鼠的朋友会打洞 lóng jiāo lóng, fèng jiāo fēng, láo shǔ de péng you huì dǎ dòngLONG GIAO LONG, PHƯỢNG GIAO PHƯỢNG, LÃO THỮ ĐÍCH BẰNG HỮU HỘI ĐẢ ĐỘNG. Rồng bay với rồng, phượng múa với phượng, bạn của chuột biết đào ngạch. Người thế nào thì kết giao với loại người thế ấy. Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã. 量材录用 liàng cái lù yòngLƯỢNG TÀI LỤC DỤNGBố trí công việc đúng khả năng.马老无人骑, 人老就受欺 mǎ lǎo wú rén qí, rén lǎo jiù shòu qī Mà LÃO VÔ NHÂN KỊ, NHÂN LÃO TỰU THỤ KHINgựa già chẳng ai buồn cưỡi, người già bị lắm kẻ khinh.猫哭老鼠假慈悲 māo kū láo shǔ jiǎ cí bēiMÈO KHÓC CHUỘT, GIẢ TỪ BI.Tâm địa độc ác, giả bộ từ bi. Nước mắt cá sấu眉来眼去 méi lái yǎn qùMI LAI NHÃN KHỨMày lại mắt đi. Nghĩa: lấy mắt mày để tỏ ý ngầm với nhau.Trai gái dùng mắt đưa tình.男子痴, 一时迷, 女子痴, 没药医 nán zǐ chī, yì shí mí, nǘ zǐ chī, mò yào yī NAM TỬ SI, NHẤT THỜI MÊ, NỮ TỬ SI, MỘT DƯỢC YNam si tình chóng qua đi; nữ si tình hết thuốc chữa. Tình cảm yêu đương của nữ giới thường sâu sắc mãnh liệt hơn hẳn nam giới.男盗女娼 nán dào nǚ chāng NAM ĐẠO NỮ XƯƠNGNam trộm cắp, gái bán điếm; cùng một lũ mèo mả gà đồng. 男子三十一枝花, 女子三十老人家 nán zǐ sān shí yì zhī huā, nǘ zǐ sān shí lǎo rén jia NAM TỬ TAM THẬP NHẤT CHI HOA, NỮ TỬ TAM THẬP LÃO NHÂN GIATrai ba mươi tuổi (là) một bông hoa, gái ba mươi tuổi, một bà già. Trai ba mươi chính là thời kỳ tài hoa phát triển cao độ, còn nữ tuổi ba mươi gần như đã bước vào tuổi trung niên. Câu ca dao Việt Nam: Trai ba mươi tuổi đang xoan, gái ba mươi tuổi đã toan về già. 男无酒如旗无风 nán wú jiǔ rú qí wú fēng NAM VÔ TỬU NHƯ KÌ VÔ PHONGĐàn ông không uống rượu thì thiếu sắc khí, vẻ linh lợi (như cờ rụt xuống không có gió)一日为师，终身为父 yí rì wéi shī, zhōng shēn wéi fùNHẤT NHẬT VI SƯ, CHUNG THÂN VI PHỤMột ngày làm thầy, suốt đời là cha. Học ai dù chỉ một ngày, cũng phải tôn kính người ấy như cha suốt đời.一个香炉一个磬, 一个人一个性 yí gè xiāng lú yí gè qìng, yí gè rén yí gè xìng NHẤT CÁ HƯƠNG LÔ NHẤT CÁ KHÁNH, NHẤT CÁ NHÂN NHẤT CÁ TÍNHMỗi bát nhang một cái khánh, mỗi người một cá tính. Tính nết mỗi người một khác, giống như ở đình chùa cái bát nhang khác với cái khánh vậy. Chín người mười tính. 人非草木, 岂能无情 rén fēi cǎo mù, qǐ néng wú qíng NHÂN PHI THẢO MỘC, KHỞI NĂNG VÔ TÌNHNgười không phải cỏ cây, há lại vô tình. Con người nhất thiết phải có tình cảm.人凭志气虎凭威 rén píng zhì qì hǔ píng wēi NHÂN BẰNG CHÍ KHÍ HỔ BẰNG UYCon người dựa vào chí khí, con hổ dựa vào uy phong.人生何处不相逢 rén shēng hé chù bù xiāng féng NHÂN SINH HÀ XỨ BẤT TƯƠNG PHÙNGTrong đời, thiếu gì nơi có thể gặp nhau. Có thể sẽ còn gặp lại nhau, vậy hãy giữ cho quan hệ được tốt đẹp, thân thiện.人在矮檐下, 怎敢不低头 rén zài ǎi yán xià, zěn gǎn bù dī tóu NHÂN TẠI OẢI THIỀM HẠ, CHẨM CẢM BẤT ĐÊ ĐẦUĐứng dưới mái nhà thấp thì làm sao có thể ngẩng đầu lên được;dưới quyền của kẻ khác thì phải dằm lòng cam chịu. Há miệng mắc quai.人直不富, 港直不深 rén zhí bú fù, gǎng zhí bù shēn NHÂN TRỰC BẤT PHÚ, CẢNG TRỰC BẤT THÂM. Người thẳng chẳng giàu, cảng thẳng chẳng sâu. Người thẳng thắn.人无横财不富, 马无夜草不肥 rén wú hèng cái bú fù, mǎ wú yè cǎo bù féi NHÂN VÔ HOẠNH TÀI BẤT PHÚ, Mà VÔ DẠ THẢO BẤT PHÌ.Người không tiền bất nghĩa chẳng giàu, ngựa không cỏ ăn đêm chẳng béo. Sự giàu có của kẻ bóc lột là nhờ đồng tiền bất nghĩa tạo nên.人爱富的, 狗咬贫的 rén ài fù de, gǒu yǎo pín de NHÂN ÁI PHÚ ĐÍCH, CẨU GIẢO CÙNG ĐÍCH Người yêu kẻ giàu, chó cắn kẻ nghèo. Người giàu được kính yêu, người nghèo bị khinh rẻ. 人到矮檐下, 怎能不低头 rén dào ǎi yán xià, zěn néng bù dī tóu NHÂN ĐÁO OẢI THIỀM HẠ, CHẨM NĂNG BẤT ĐÊ ĐẦU. Bước qua mái hiên thấp, sao không phải cúi đầu. Bất đắc dĩ phải khuất phụ hoàn cảnh. 人越丑越爱戴花 rén yuè chǒu yuè ài dài huāNHÂN VIỆT XÚ VIỆT ÁI ĐỚI HOANgười càng xấu càng thích cài hoa. Ai cũng muốn che giấu khuyết điểm của mình. 日出万言, 必有一伤 rì chū wàn yán, bì yǒu yì shāng NHẬT XUẤT VẠN NGÔN, TẤT HỮU NHẤT THƯƠNG. Ngày nói vạn lời, ắt có câu khiến người tổn thương. Chớ nên nhiều lời. 儿行千里母担忧, 母行千里儿不愁 ér xíng qiān lǐ mǔ dān yōu, mǔ xíng qiān lǐ ér bù chóu NHI HÀNH THIÊN LÝ MẪU ĐẢM ƯU, MẪU HÀNH THIÊN LÝ NHI BẤT SẦU Con đi ngàn dặm mẹ lo âu, Mẹ đi ngàn dặm con chẳng sầu. Tình mẹ lo lắng cho con cái hơn hẳn con cái lo cho mẹ.儿子是自己的好, 老婆是别人的好 ér zi shì zì jǐ de hǎo, lǎo po shì bié rén de hǎo NHI TỬ THỊ TỰ KỶ HẢO, LÃO BÀ THỊ BIỆT NHÂN ĐÍCH HẢO Con mình thì hay, vợ người thì đẹp. Một trạng thái tâm lý của người đời, bao giờ cũng thấy con mình là hay và thích vợ người khác. Văn mình vợ người. 任凭风浪起, 稳坐钓鱼船 rèn píng fēng làng qǐ, wěn zuò diào yú chuán NHIỆM BẰNG PHONG LÃNG KHỞI, ỔN TOẠ ĐIẾU NGƯ THUYỀN. Bất kể sống to gió lớn như thế nào vẫn ung dung ngồi câu cá; Không dao động trước khó khăn nguy hiểm. 弱肉强食, 适者生存 ruò ròu qiáng shí, shì zhě shēng cún NHƯỢC NHỤC CƯỜNG THỰC, THÍCH GIẢ SINH TỒN Yếu làm mồi ăn cho kẻ mạnh, kẻ muốn sống tồn phải trải qua sự chiến thắng kẻ thù địch. Cá lớn nuốt cá bé.瓦罐不离井上破, 将军难免阵中亡 wǎ guàn bù lí jǐng shàng pò, jiāng jūn nán miǎn zhèn zhōng wáng NGOà QUÁN BẤT LY TỈNH THƯỢNG PHÁ, TƯỚNG QUÂN NAN MIỄN TRẬN TRUNG VONG. Chậu sành sẽ va vào thành giếng mà vỡ, tướng quân khó tránh bị tử trận. Thường xuyên hoạt động ở nơi nguy hiểm thì khó tránh khỏi tai nạn.言必信, 行必果 yán bì xìn, xíng bì guǒ NGÔN TẤT TÍN, HÀNH TẤT QUẢLời nói phải được tin, hành động phải có kết quả, nói phải suy nghĩ cân nhắc, hành động phải kiên quyết 言轻休劝架, 力小休拉架 yán qīng xiū quàn jià, lì xiǎo xiū lā jià NGÔN KHINH HƯU KHUYẾN NHÂN, LỰC TIỂU HƯU LẠP GIÁ.Lời nói không có sức nặng và sức lực yếu kém thì đừng khuyên can người khác, không nên ôm lấy những việc không làm nổi.念完了经打和尚 niàn wán liǎo jīng dǎ hé shangNIỆM HOÀNG LIỄU KINH ĐẢ HOÀ THƯỢNG. Tụng hết kinh, đánh thầy tu. Vô ơn bạc nghĩa, lấy oán trả ơn. Khỏi rên quên thầy. Xong chay, quẳng thầy xuống ao.逆水行舟 nì shuǐ xíng zhōuNGHỊCH THUỶ HÀNH CHÂUChèo thuyền ngược nước. Bơi ngược dòng.凡事留一线, 日后好相见 fán shì liú yí xiàn, rì hòu hǎo xiāng jiàn PHÀM SỰ LƯU NHẤT TUYẾN, NHẬT HẬU HẢO TƯƠNG KIẾNXử sự có tình, mai sau gặp lại còn vui Ai ơi xử sự lưu tình. Mai ngày gặp lại còn mình với ta. 风声鹤唳 fēng shēng hè lì PHONG THANH HẠC LỆ Tiếng gió thổi, tiếng hạc kêu, tự kỉ ám thị.夫妻本是同林鸟, 大难临头各自飞 fū qī běn shì tóng lín niǎo, dà nàn lín tóu gè zì fēi PHU THÊ BẢN THỊ ĐỒNG LÂM ĐIỂU, ĐẠI NẠN LÂM ĐẦU CÁC TỰ PHIVợ chồng vốn như chim ở chung một rừng, đại hoạ đến mỗi người tự bay đi. Vợ chồng vốn thân thiết, nhưng đến khi gặp đại hoạ tức là chết, thì tự mình lo chống chọi với cái chết. Chữ "nạn" có khi được thay bằng chữ "hạn". 佛烧一柱香, 人争一口气 fó shāo yí zhù xiāng, rén zhēng yì kǒu qì PHẬT THIÊU NHẤT TRỤ HƯƠNG, NHÂN TRANH NHẤT KHẨU KHÍ Phật không chịu để người ta chỉ thắp một nén hương; người phải tranh khẩu khí. Người phải có chí vươn lên để không thua kém người khác. 丰年莫忘歉年苦, 饱时莫忘饥时难 fēng nián mò wàng qiàn nián kǔ, bǎo shí mò wàng jī shí nán PHONG NIÊN MẠC VONG KHIỂM NIÊN KHỔ, BÃO THỜI MẠC VONG CƠ THỜI NAN.Năm đầu được mùa đừng quên năm sau thất bát, khi no đủ thì đừng quên lúc cơ hàn. Giàu sang nhớ lúc cơ hàn.瓜到熟时蒂自落 guā dào shú shí dì zì luò QUA ĐÁO THỤC THỜI ĐẾ TỰ LẠCDưa đến lúc chín, cuống tự rụng. Điều kiện chín muồi, thời cơ đã đến. 官大一级压死人 guān dà yī jí yā sǐ rénQUAN ĐẠI NHẤT CẤP ÁP TỬ NHÂNQuan hơn một cấp ép chết người. Dùng mệnh lệnh hành chính cưỡng bức người dưới phải thi hành. 君子报仇, 十年不晚 jūn zǐ bào chóu, shí nián bù wǎnQUÂN TỬ BÁO THÙ, THẬP NIÊN BẤT VÃN. Đối với người quân tử, mười năm mới trả được mối thù cũng không có gì là muộn cả. 贵人抬眼看, 便是福星临 guì rén tái yǎn kàn, biàn shì fú xīng lín QUÝ NHÂN ĐÀI NHÃN KHÁN, TIỆN THỊ PHÚC TINH LÂM Quý nhân để mắt tới là dịp phúc tinh chiếu rọi. 贵人多忘事 guì rén duō wàng shì QUÝ NHÂN ĐA VONG SỰ Quý nhân thường quên sự việc. Thường dùng để châm biếm, chế giễu người hay quên.山雨欲来风满楼 shān yǔ yù lái fēng mǎn lóuSƠN VŨ DỤC LAI PHONG MÃN LẦU Cơn giông trước lúc mưa nguồn. Trước khi xảy ra sự việc lớn thường có những biến cố báo hiệu bất thường.山山有老虎, 处处有强人 shān shān yǒu láo hǔ, chù chù yǒu qiáng rén SƠN SƠN HỮU LÃO HỔ, XỨ XỨ HỮU CƯỜNG NHÂN.Núi nào cũng có hổ, vùng nào cũng có nhân tài.山不在高有仙则名 shān bú zài gāo yǒu xiān zé míngSƠN BẤT TẠI CAO HỮU TIÊN TẮC DANH.Núi không cứ ở chỗ cao, có tiên ở tất có danh. Nghĩa: nhà không cứ gì đẹp, nước không cứ phải lớn, có người chủ tốt ắt là có tiếng. Chùa đất Phật vàng. Câu trên còn có vế sâu: "Thuỷ bất tại thâm hữu long tắc linh “水不在深有龙则灵” Nước không cứ gì sâu có rồng ở tất thiêng. Cũng một ý nghĩ đó. 士可杀而不可辱 shì kě shā ér bù kě rǔSĨ KHẢ SÁT NHI BẤT KHẢ NHỤCNgười có khí tiết thà chết không chịu nhục. Thà chết vinh hơn sống nhục.事在人为 shì zài rén wéiSỰ TẠI NHÂN VI Yếu tố chủ quan của con người đóng vai trò quyết định. Mưn sự tại nhân là vậy.细水长流 xì shuǐ cháng liúTẾ THUỶ TRƯỜNG LƯUNước chảy nhỏ thì chảy dài: (1) Biết cách sử dụng tiết kiệm thì không bao giờ thiếu. (2) Đều đều, từng ít một, không ngừng.他方求食 tā fāng qiú shí THA PHƯƠNG CẦU THỰCĐi phương khác để kiếm ăn亲戚是把锯, 你有来, 我有去 qīn qi shì bǎ jù, nǐ yǒu lái, wǒ yǒu qù THÂN THÍCH THỊ BẢ CỨ, NHĨ HỮU LAI, NGà HỮU KHỨ. Họ hàng là cái cưa, người kéo qua, ta kéo lại. Quan hệ họ hàng như kéo cưa, bên này tới thăm bên kia, bên kia ắt phải đáp lễ. 十个梅子九个酸, 十个官儿九个贪 shí gè méi zǐ jiǔ gè suān, shí gè guān ér jiǔ gè tān THẬP CÁ MAI TỬ THẬP CÁ TOAN, THẬP CÁ QUAN NHI CỬU CÁ THAMMười trái mơ, chín trái chua; mười vị quan, chín vị tham. Hiếm có vị quan nào không tham tiền.十年树木, 百年树人 shí nián shù mù, bǎi nián shù rén THẬP NIÊN THỤ MỘC, BÁCH NIÊN THỤ HÂN(Vì lợi ích) mười năm trồng cây, trăm năm trồng người .屎壳郎喷嚏, 满嘴喷粪 shǐ ké láng pēn tì, mǎn zuǐ pēn fèn THỈ XÁC LANG PHÚN ĐẾ, MÃN CHUỶ PHÚN PHẤN. Bọ hung hắt hơi, phun ra toàn cức. Châm biếm kẻ nói năng bậy bạ, không ngửi được. 时到天亮方好睡, 人到来才学乖 shí dào tiān liàng fāng hǎo shuì, rén dào lái cái xué guāi THỜI ĐÁO THIÊN LƯỢNG PHƯƠNG HẢO THUỴ, NHÂN ĐÁO LÁO LAI TÀI HỌC QUAI Ngủ đến sáng bạch mới là ngon giấc. Người đến tuổi già mới thấu sự đời. Người sống càng nhiều tuổi càng hiểu rõ nhân tình thế thái.是福不是祸, 是祸躲不过 shì fú bú shì huò, shì huò duǒ bú guò THỊ PHÚC BẤT THỊ HOẠ, THỊ HOẠ ĐOÁ BẤT QUÁLà phúc không phải hoạ, là hoạ tránh chẳng qua. Hoạ phúc khó lường, hết bề né tranh tai hoạ.天作孽犹可违, 自作孽不可逭 tiān zuò niè yóu kě wéi, zì zuò niè bù kě huàn THIÊN TÁC NGHIỆT DO KHẢ VI, TỰ TÁC NGHIỆT BẤT KHẢ HOÁNTrời gây hoạ còn có thể tránh, tự gây tội chẳng thể trốn. Có thể tránh né thiên tai, còn tội lỗi do mình gây ra thì không thể trốn tránh trách nhiệm. 天无三日雨, 人没一世穷 tiān wú sān rì yǔ, rén méi yí shì qióng THIÊN VÔ TAM NHẬT VŨ, NHÂN VÔ NHẤT THẾ CÙNG.Trời không mưa liền ba ngày, người không nghèo khổ suốt đời .天有不测风云, 人有旦夕祸福 tiān yǒu bú cè fēng yún, rén yǒu dàn xī huò fú THIÊN HỮU BẤT TRẮC PHONG VÂN, NHÂN HỮU ĐÁN TỊCH HOẠ PHÚC.Trời có mưa gió khó đoán, người có hoạ phúc sớm chiều. Hoạ phúc của con người xảy đến nhanh chóng và bất ngờ khó đoán. Trời mưa trời gió khó đoán, kẻ may người rủi chuyện thường ai hay.识时务者为俊杰 shí shí wù zhě wéi jùn jié THỨC THỜI VỤ GIẢ VI TUẤN KIỆTHiểu thời thế mới là người giỏi 上贼船易, 下贼船难 shàng zéi chuán yì, xià zéi chuán nán THƯỢNG TẶC THUYỀN DI, HẠ TẶC THUYỀN NANLên thuyền giặc dễ, rời thuyền giặc khó. Đi theo kẻ xấu thì dễ, rời bỏ chúng thì khó. 上司放个屁，下属唱台戏 shàng sī fàng gè pì, xià shǔ chàng tái xì THƯỢNG TI PHÓNG CÁ TÍ, HẠ THUỘC XƯỚNG ĐÀI HÍ.Quan vừa khẽ ho, lính vội lo thuốc. Cấp trên vừa lên tiếng,thuộc hạ lập tức lo sốt vó thực hiện做到老, 学到老 zuò dào lǎo, xué dào lǎo TỐ ĐÁO LÃO, HỌC ĐÁO LÃOLàm đến già, học đến già. Việc học không có chỗ dừng, người ta phải học suốt đời. 中饱私囊 zhōng bǎo sī nángTRUNG BÃO TƯ NANGKẻ trung gian tham ô tư túi. 四海皆兄弟sì hǎi jiē xiōng diTỨ HẢI GIAI HUYNH ĐỆ Bốn bể đều là anh em. Cả loài người đều là anh em. 处女守身, 处士守名 chú nǚ shǒu shēn, chǔ shì shǒu míng XỬ NỮ THỦ THÂN, XỬ SĨ THỦ DANHGái chưa chồng giữ mình, kẻ sĩ chưa làm quan giữ danh.运筹帷幄 yùn chóu wéi wòVẬN TRÙ DUY ÁCBày mưu tính kế万般皆是命, 半点不由人 wàn bān jiē shì mìng, bàn diǎn bù yóu rén VẠN BAN GIAI THỊ MỆNH, BÁN ĐIỂM BẤT DO NHÂN Hết thảy đều do số mệnh, chẳng chút nào do người. Mọi việc đều do số mệnh quyết định. 为善最乐 wéi shàn zuì lè VI THIỆN TỐI LẠCLàm điều thiện là vui nhất.Sưu tầm |
| | | Ai Hoa Tổng số bài gửi : 10638Registration date : 23/11/2007 | | Tiêu đề: Re: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất Mon 18 May 2015, 08:49 | Shiroi đã viết: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhấtÁc giả ác báo, thiện lai thiện báo. 善者善报 惡者惡报Thiện giả thiện báo, ác giả ác báo( Làm ác gặp ác, ở hiền gặp lành )* Sơ khắc phách án kinh kì 初刻拍案驚奇 (Quyển nhị thập nhất): Tích thiện hữu thiện báo, tích ác hữu ác báo 積善有善報, 積惡有惡報Anh hùng nan quá mỹ nhân quan. 英雄難過美人關 (Anh hùng không qua được ải người đẹp)An thân, thủ phận. An phận, thủ thường(Muốn bình an, thì nên biết khả năng của mình. Muốn giữ bình an thì đừng làm gì quá khả năng của mình)半信半疑Bàn xìn bàn yíBán tín bán nghi -> Nửa tin nửa ngờBần cư tại thị vô nhân vấn, Phú tại sơn lâm hữu khách tầm (Nghèo khổ sống nơi đô thị không ai tìm. Giàu có dù sống nơi rừng núi cũng có người tìm tới)-> Bần cư náo thị vô nhân vấn, Phú tại thâm sơn hữu khách tầm (Nghèo sống chợ đông không kẻ hỏi, Giàu nơi núi thẳm có người thăm)Bất chiến tự nhiên thànhKhông cần đánh cũng thắng. đồng nghĩa với "gặp đúng thời vận "知己知彼Zhī jǐ zhī bǐ-> Tri kỷ tri bỉBiết người biết taCẩn ngôn vô tội , Cẩn tắc vô ưu( Cẩn thận lời nói thì tránh được tội, cẩn thận trong mọi việc thì không lo lắng về sau)改邪归正 Gǎi xié guī zhèngCải tà quy chính -> Bỏ tà theo chánh敢做敢当Gǎn zuò gǎn dāng-> Cảm tố (tác) cảm đươngDám làm dám chịu 名不虚传Míng bù xū chuánDanh bất hư truyền -> Tiếng đồn chẳng ngoaDanh chính, ngôn thuận, sự tất thành.(Việc đúng, nói nghe xuôi tai, việc sẽ trôi chảy)Danh bất chính, ngôn bất thuận, sự bất thành.(Việc không đúng, nói nghe không lọt lỗ tai, việc sẽ không tới đâu)Dục tốc bất đạt(Vội vàng để làm điều gì sẽ hư việc)Dưỡng hổ di họa ( Nuôi cọp sẽ mang hoạ - không biết nó cắn chết lúc nào vì dù sao vẫn là thú tính ).Dự bị hơn phòng bị, phòng bị hơn chuẩn bị. -> tiếng Hán Việt đâu có chữ "hơn"(Giống với câu tục ngữ "Đừng nên chờ nước đến chân mới nhảy" trong tiếng Việt)Đa tình tự cổ nan di hận -> Đa tình tự cổ không dư hận(Từ xưa đa tình chỉ để lại mối hận)大难不死就有后福 Dà nàn bù sǐ jiù yǒu hòu fú-> đại nạn bất tử tựu hữu hậu phúcĐại nạn không chết ắt sẽ có phúc lớn 道不同，不相为谋Dào bù tóng, bù xiāng wéi móuĐạo bất đồng bất tương vi mưu( Không cùng chí hướng, quan niệm thì không thể hợp tác, bàn luận )Đạo bất đồng bất tương di ngônĐồng đạo bất đồng lộ( Cùng chí hướng nhưng không cùng chung đường )读万卷书, 行万里路du wan juan shu , xing wan li lu-> độc vạn quyển thư, hành vạn lý lộĐọc một quyển sách bằng đi vạn dặm đường经一事长一智Jīng yī shì zhǎng yī zhì-> kinh nhất sự trường nhất tríĐi 1 ngày đàng học 1 sàng khônĐịa ngục vô môn, hữu khách tầm(Địa ngục không cửa nhưng lại có người tìm đến. Điều xấu xa, tội lỗi thì mọi người lại thích làm)Điểu vị thực Vong, Nhân vị lợi Vong (Loài chim vì ăn mà chết, người vì lợi mà cắm đầu vào chỗ chết)徐娘半老 Xú niáng bàn lǎo-> từ nương bán lão Già rồi còn đa tình恨鱼剁砧Hèn yú duò zhēn-> hận ngư đóa châmGiận cá chém thớt虎毒不吃子 Hǔ dú bù chī zi-> hổ độc bất cật tửHổ dữ không ăn thịt conHữu xạ tự nhiên hương. (Tài giỏi tự dưng người ta biết đến, như mùi hương tự nó tỏa ra) Hữu danh vô thực (Giống với câu tục ngữ "có tiếng mà không có miếng" trong tiếng Việt. Hoa rơi hữu ý, nước chảy vô tình -> Lạc hoa hữu ý, lưu thuỷ vô tình(Câu này để chỉ hành động cố ý làm rớt vật gì đó như...tiền chẳng hạn hoặc có hành động gì đó trước mặt người mình thích để tạo sự chú ý, nhưng người đó lại vô tình không biết ! Hic hic hic...) Hoạn lộ, Họa lộ . (Đường công danh lại chính là đường tai hoạ) Hữu phận vô duyên -> hữu duyên vô phận?(Dành cho đôi lứa có gặp gỡ, có tình yêu mà không đi đến hôn nhân, tương đương với câu "có duyên không phận") Hữu tài vô phận -> Học tài thi phận?(có tài mà không làm được gì to tát cả)挑肥拣瘦 Tiāo féi jiǎn shòu-> thiêu phì giản sấuKén cá chọn canh铢两悉称Zhū liǎng xī chèn-> thù lưỡng tất xưngKẻ tám lạng , người nửa cân无风不起浪Wú fēng bù qǐ làng-> vô phong bất khởi lãngKhông có lửa làm sao có khói.不听老人言/ 吃亏在面前Bù tīng lǎo rén yán / chī kuī zài miàn qián-> bất thính lão nhân ngôn/ cật khuy tại diện tiềnKhông nghe người lớn thì sẽ gặp bất lợiMãnh hổ nan địch quần hồ (Hổ dữ cũng không thể đánh thắng một thế lực cáo già) -> Hổ mạnh khó địch lại bầy chồnMỹ nhân tự cổ như danh tướng -> Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu(Tự ngàn xưa, người đẹp ví như tướng tài)一本万利Yī běn wàn lì-> nhất bổn vạn lợiMột vốn bốn lờiNhân bất học bất tri lý(Người không học, không suy xét được phải trái)Ngọc bất trác, bất thành khí (Ngọc không mài giũa, không sáng đẹp)Ngọc khiết băng thanh.(dùng để tả sự trong trắng, tinh khiết của người con gái) Nhất nghệ tinh, Nhất thân vinh (Giỏi một nghề thì ấm thân. Câu này rất đúng trong quá khứ nhưng chỉ đúng một phần cho thời buổi chộp giựt như hiện tại) Nhân sinh vô thập toàn ( Đã là con người thì không có ai là hoàn mỹ )Ngôn sở bất tri, Tri sở bất ngôn .( Người nói ra thì không biết, Người biết thì không nói ra.) Nhi nữ tình trường , Anh hùng khí đoản (Câu này mà dịch theo nghĩa đen, thì nó tục lắm nhưng nó có một cái nghĩa bóng lợi hại hơn nhiều "Vướng vào vòng tục luỵ trai gái thì người anh hùng sẽ không còn chí khí nữa". Nhàn cư vi bất thiện. (Ở không lười biếng sẽ sinh ra tật xấu) Oan oan tương báo, Dỉ hận miên miên. ( Dĩ hận miên miên bất tuyệt kỳ )-> Thử hận miên miên vô tuyệt kỳ (câu này phát xuất từ bài Trường hận ca của Bạch Cư Dị)Nỗi oán thù không dứt, hận thù sẽ đời đời. (Nỗi hận triền miên không bao giờ hết) Oan gia gia trả , Oan tình tình vương.(Nỗi oan trong gia đình thì gia đình giải quyết, Nỗi oan trong tình trường thì khó giải quyết, hệ luỵ còn vương vấn mãi.)Pháp bất vị thân, Nghĩa bất dung tình. ( Có nghĩa là người nắm luật pháp không nên nể vì người thân mà nhẹ tay. Còn "nghĩa bất dung tình" chính nghĩa cũng không nể vì tình nghĩa. Phúc bất trùng lai, họa vô đơn chí. ( May mắn có thể không lặp lại nhưng điều xui xẻo thì hay đến liên tiếp trong một khoảng thời gian nhất định nào đó) Phú quý sinh lễ nghĩa, bần cùng sinh đạo tặc. (Giàu có thì sinh ra nghi thức, lễ nghĩa. Nghèo khổ thì sinh ra kẻ xấu tính, ăn cắp, ăn trộm...Điều này đúng với mọi thời đại) Phục hổ, tàng Long ( Con hổ đang nằm, và con rồng đang ẩn cư. Để chỉ người có tài đang núp dưới danh phận nào đó)千里送鹅毛 / 礼轻情意重Qiān lǐ sòng ér máo / lǐ qīng qíng yì zhòng-> thiên lí tống nga mao / lễ khinh tình ý trọngQuà ít lòng nhiều (Của ít lòng nhiều)Quốc hữu quốc pháp, Gia hữu gia quy. Nước có luật nước, gia đình có luật lệ của gia đình.Sinh tử hữu mệnh, phú quý tại thiên (Sống chết là tại số kiếp, giàu có do trời xếp đặt)Song hổ phân tranh, nhất hổ tử vong (Hai con cọp mà đánh nhau thì phải có một con chết) Tận nhân lực, tri thiên mệnh (Làm hết sức của mình mới hiểu được ý trời) Tống cựu, nghinh tân (Dẹp bỏ cái cũ, chào đón cái mới. Câu này hay được dùng trong những dịp cuối năm) Tha hương ngộ cố tri (Xa quê hương, gặp lại người đồng hương) Tha phương cầu thực. (Cầu thực để chỉ mong muốn được ăn no. Ngày xưa người ta làm chỉ mong được ăn cho no, mặc cho ấm thôi. Ngày nay câu này có ý nghiã rộng hơn, đi làm ăn xa để mong khấm khá hơn)失败是成功之母.shi bai shi cheng gong zhi mu:-> thất bại thị thành công chi mẫu.Thất bại là mẹ của thành công放虎归山 Fàng hǔ guī shān-> phóng hổ quy sanThả hổ về rừngTham sanh huý (uý) tử (Ham sống sợ chết. Phần lớn ai mà chả thế ) 胜不骄，败不馁 Shèng bù jiāo, bài bù něi-> thắng bất kiêu， bại bất nỗiThắng không kiêu,bại không nảnThi ân bất cầu báo. (Làm ơn không cần báo đáp) Thiên bất dung gian (Trời không tha cho kẻ gian tà, kẻ có hành động xấu xa) Thiên ngoại hữu thiên, Nhân ngoại hữu nhân (Bên ngoài bầu trời có bầu trời khác, người tài có người tài hơn. Tương đương với câu tục ngữ "vỏ quít dầy có móng tay nhọn" hoặc "cao nhân đắc hữu cao nhân trị" ) Thiên lý tuần hoàn (Lẽ trời xoay chuyển. Không có gì tồn tại mãi )Thiên duyên tiền định (Tình duyên là do trời định) Thiên thai lạc lối, Thiên thu lạc đường.(Ý chỉ ra rằng ham vui, ham vật chất, làm những điều sai trái thì sẽ không thể trở lại được nẻo ngay. Thực vậy, vật chất làm cho con người mờ mắt, khi đã có, muốn có thêm, khi đã sai càng sai thêm..)Thiên la địa võng (Lưới trời lồng lộng. Câu này để chỉ làm ác sẽ có ngày gặp hậu quả. Không bị người phạt thì cũng bị trời phạt)Thọ ân mạc khả vong (Nhận ơn thì không bao giờ quên) Thời thế tạo anh hùng (Những thay đổi khách quan trong hoàn cảnh như loạn lạc chẳng hạn sẽ sinh ra người tài để dẹp loạn. Câu này trái nghĩa với câu "anh hùng tạo thời thế" có nghĩa là có một người nào có một ý nghĩ hay, một hành động hay đứng ra thuyết phục được đám đông rồi từ đó thay đổi hoàn cảnh, lịch sử...) Thuận thiên hành đạo (Hành động theo ý trời là Thụ động. Khác với câu "thế thiên hành đạo"là chủ động ra tay !)Tiểu phú do cần, triệu phú do thiên -> Đại phú do thiên, tiểu phú do cần(Giàu nhỏ do tích tụ cần kiệm, giàu to do trời ban) Tiểu Nhân đắc chí, Quân Tử gặp phiền (gặp là chữ Hán Việt?)  (Kẻ xấu lên mặt, người tốt cảm thấy khó chịu) Tiên hạ thủ di (vi) cường -> viết "di" vô nghĩa(Ra tay trước sẽ dành ưu thế. Chỉ đúng trong vài trường hợp. Thường thì dùng "tuỳ cơ ứng biến" là hay nhất. Đôi khi lùi lại ba bước để xem đối thủ ra chiêu gì rồi mình mới tiếp chiêu. Kẻ khôn thường sẽ không ra chiêu trước mà chờ đối phương ra chiêu để đánh giá thực hư rồi mới hành động) Tích cốc phòng cơ, tích tơ phòng hàn -> Tích cốc phòng cơ tích y phòng hàn(Để dành đồ ăn cho những lúc đói kém cơ cực, để dành áo ấm cho những lúc đói rét) 才脱了阎王 / 又撞着小鬼Cái tuō le yán wáng / yòu zhuàng zhe xiǎo guǐ-> tài thoát liễu diêm vương / hựu tràng trứ tiểu quỷTránh vỏ dưa gặp vỏ dừa年幼无知Nián yòu wú zhī-> niên ấu vô triTrẻ người non dạTứ hải giai huynh đệ Bốn bể đều là anh em. Cả loài người đều là anh em.Tửu phùng tri kỷ, thiên bôi thiểu. Thoại bất đầu cơ, bán cú đa. ( Uống rượu chung với tri kỷ, hoặc là người hiểu mình thì uống cả ngàn ly cũng chả say. Nói với người không hiểu mình thì có nói nhiều họ cũng không hiểu dù chỉ nữa câu.)Tửu nhập sầu trường, sầu càng sầu (Uống rượu để giải toả nỗi buồn dai dẳng thì buồn càng buồn hơn)Uy vũ bất năng khuất (Bạo lực không khuất phục được lòng người)酒入言出Jiǔ rù yán chū-> tửu nhập ngôn xuấtRượu vào lời raVạn sự khởi đầu nan (Việc gì bắt đầu bao giờ cũng có nhiều khó khăn, gian nan)Vô can kỷ sự, bất khả đương đầu (Việc không liên quan đến mình thì khó mà chống đỡ)Ý tại ngôn ngoại (Người nghe có thể hiểu ngầm hoặc khác ý người nói)[/size][/color][/color] _________________________ Sông rồi cạn, núi rồi mònThân về cát bụi, tình còn hư không |
| | | | ShiroiTổng số bài gửi : 19896Registration date : 23/11/2007 | | Tiêu đề: Re: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất Wed 20 May 2015, 03:52 | Dạ cám ơn anh đã chỉnh các chỗ sai  |
| | | | chuoigiaTổng số bài gửi : 885Registration date : 18/06/2017 | | Tiêu đề: Re: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất Mon 17 Jul 2023, 21:45 | | Kính chào thầy cùng các huynh tỷ! Cho chuối mạn phép hỏi, 2 câu dưới đây thì câu nào đúng với nguồn gốc giai thoại ngày xưa:VŨ VÔ KIỀM TOẢ NĂNG LƯU KHÁCHVŨ VÔ KIỀM TOẢ NAN LƯU KHÁCH |
| | | Trà Mi Tổng số bài gửi : 7190Registration date : 01/04/2011 | | Tiêu đề: Re: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất Mon 17 Jul 2023, 23:46 | | chuoigia đã viết: Kính chào thầy cùng các huynh tỷ! Cho chuối mạn phép hỏi, 2 câu dưới đây thì câu nào đúng với nguồn gốc giai thoại ngày xưa:VŨ VÔ KIỀM TOẢ NĂNG LƯU KHÁCHVŨ VÔ KIỀM TOẢ NAN LƯU KHÁCH chuối đọc bài của Thầy ở đây nè:https://www.daovien.net/t73p50-topic |
| | | | chuoigiaTổng số bài gửi : 885Registration date : 18/06/2017 | | Tiêu đề: Re: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất Tue 18 Jul 2023, 00:31 | Trà Mi đã viết: chuoigia đã viết: Kính chào thầy cùng các huynh tỷ! Cho chuối mạn phép hỏi, 2 câu dưới đây thì câu nào đúng với nguồn gốc giai thoại ngày xưa:VŨ VÔ KIỀM TOẢ NĂNG LƯU KHÁCHVŨ VÔ KIỀM TOẢ NAN LƯU KHÁCH chuối đọc bài của Thầy ở đây nè:https://www.daovien.net/t73p50-topic Dạ cám ơn tỷ TM đã chỉ nơi, và cám ơn thầy đã viết lại giai thoại xưa về câu đối VŨ VÔ KIỀM TOẢ NĂNG LƯU KHÁCH!Dzị coi như tiêu bài thơ chuối đã uống công mò mẫm làm lâu nay rùi!  |
| | | | Trà MiTổng số bài gửi : 7190Registration date : 01/04/2011 | | Tiêu đề: Re: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất Tue 18 Jul 2023, 08:20 | chuoigia đã viết: Trà Mi đã viết: chuoigia đã viết: Kính chào thầy cùng các huynh tỷ! Cho chuối mạn phép hỏi, 2 câu dưới đây thì câu nào đúng với nguồn gốc giai thoại ngày xưa:VŨ VÔ KIỀM TOẢ NĂNG LƯU KHÁCHVŨ VÔ KIỀM TOẢ NAN LƯU KHÁCH chuối đọc bài của Thầy ở đây nè:https://www.daovien.net/t73p50-topic Dạ cám ơn tỷ TM đã chỉ nơi, và cám ơn thầy đã viết lại giai thoại xưa về câu đối VŨ VÔ KIỀM TOẢ NĂNG LƯU KHÁCH!Dzị coi như tiêu bài thơ chuối đã uống công mò mẫm làm lâu nay rùi! sao hôm nay chuối khách sáo dzị? cái gì mà co mầm mỏng?  |
| | | | chuoigiaTổng số bài gửi : 885Registration date : 18/06/2017 | | Tiêu đề: Re: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất Tue 18 Jul 2023, 09:46 | Trà Mi đã viết: chuoigia đã viết: Trà Mi đã viết: chuoigia đã viết:  Kính chào thầy cùng các huynh tỷ! Cho chuối mạn phép hỏi, 2 câu dưới đây thì câu nào đúng với nguồn gốc giai thoại ngày xưa:VŨ VÔ KIỀM TOẢ NĂNG LƯU KHÁCHVŨ VÔ KIỀM TOẢ NAN LƯU KHÁCH chuối đọc bài của Thầy ở đây nè:https://www.daovien.net/t73p50-topic Dạ cám ơn tỷ TM đã chỉ nơi, và cám ơn thầy đã viết lại giai thoại xưa về câu đối VŨ VÔ KIỀM TOẢ NĂNG LƯU KHÁCH!Dzị coi như tiêu bài thơ chuối đã uống công mò mẫm làm lâu nay rùi! sao hôm nay chuối khách sáo dzị? cái gì mà co mầm mỏng? co mầm mỏng bâu lấy nè tỷVŨ tuyết rơi đầy ướt đẫm sânVÔ can muốn giữ bước phong trần KIỂM mây tối ngõ đường vô quánTOẢ rét nao lòng kẻ trú chânNAN dĩ rời đi đâu bởi lựcLƯU liên nán ở cũng do phầnKHÁCH phùng xuân nữ hồn như ngẩnSẮC BẤT BA ĐÀO DỊ NỊCH NHÂN |
| | | | Sponsored content | | Tiêu đề: Re: Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất |
| | | | Thành ngữ tục ngữ Hán Nôm thông dụng nhất | |
|
| Trang 1 trong tổng số 1 trang | | Permissions in this forum: | Bạn không có quyền trả lời bài viết | | daovien.net :: KIẾN THỨC và CUỘC SỐNG :: Thành ngữ điển tích |  |
|
| | daovien.net :: KIẾN THỨC và CUỘC SỐNG :: Thành ngữ điển tích | |
|
|
|
