【Thảo Dược】Ích Mẫu: Tác Dụng, Liều Dùng Và Cơ Chế Hoạt động

• Ý DĨ
• XẠ ĐEN
• TRINH NỮ HOÀNG CUNG
• TAM THẤT BẮC
• NGẢI TIÊN

Ích mẫu là một trong những loại dược liệu được biết đến và sử dụng rộng rãi trong chữa trị các bệnh phụ khoa như rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh, ít kinh, vô kinh,…Hãy cùng tìm hiểu về loài cây này và những tác dụng của nó.

Tìm hiểu chung về cây Ích mẫu

》Cây ích mẫu có tên khoa học là Leonurus japonicus, thuộc họ Hoa môi. Dân gian còn gọi ích mẫu với nhiều tên gọi khác nhau như: cây sung úy, cây chói đèn,… Cây ích mẫu có tên như vậy là bởi vì có ích cho người mẹ ( ích là có ích, mẫu là người mẹ ).

》Đây là một cây thân thảo có hoa, sống và sinh trưởng tốt ở vùng Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Campuchia và được di thực tới nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Ích mẫu ở Việt Nam hiện nay chủ yếu mọc hoang, có thể mọc ở ven đường, ven suối, ven sông. Một số nơi đã bắt đầu trồng ích mẫu để làm thuốc.

》Ích mẫu là cây một năm hay hai năm, mọc ra từ một rễ cái với một chùm rễ con. Thân cây mọc thẳng với chiều cao từ 30 tới 120 cm. Hoa không cuống và mọc thành các vòng ở kẽ lá. Đài hoa dạng ống-hình chuông dài 6–8 mm với các răng hình tam giác rộng. Tràng hoa màu trắng hay hơi hồng tới tím hồng. Cây ra hoa từ tháng 6 tới tháng 9. Quả kiên nhỏ hơi nâu, thuôn dài, dạng ba cạnh, kích thước khoảng 2,5 mm

Cây ích mẫu

》Ngoài cây ích mẫu trên, cần chú ý phân biệt với cây Ích mẫu hoa to do ích mẫu hoa to cho tác dụng kém hơn ích mẫu thông thường. Với ích mẫu hoa to, tràng hoa thường to, dài 15-20mm, môi dưới ngắn hơn môi trên, lá trên cùng chia 3 thùy.

Tác dụng của cây ích mẫu

》Ích mẫu có nhiều tác dụng, trong đó tác dụng nổi bật là hoạt huyết, chống ứ trệ trong các bệnh liên quan tới kinh nguyệt phụ nữ. Ích mẫu có vị cay, đắng tính hơi hàn. Một số tác dụng dược lý của ích mẫu:

⦿ Tác dụng lên tử cung làm cho tử cung co thắt nhiều và mạnh hơn ⦿ Tác dụng lên tim mạch giúp tăng cường lưu lượng ở động mạch vành, cải thiện tuần hoàn rối loạn, ức chế tiểu cầu ngưng tập… ⦿ Tác dụng lên hệ thần kinh trung ương gây hưng phấn trung khu hô hấp ở não. ⦿ Đối với ruột: kích thích co bóp ruột ⦿ Tác dụng kháng khuẩn: có thể ức chế một số loại vi khuẩn gây nên các bệnh ngoài da.

》Ích mẫu có khả năng hoạt huyết, điều kinh, lợi tiểu, tiêu viêm, trừ ứ khi có tình trạng kinh nguyệt không đều, vô sinh, khí hư, đau bụng sau sinh, sản dịch.

Ích mẫu thường dùng để trị bệnh gì?

》Ích mẫu thường dùng trong điều trị các bệnh Viêm nhiễm phụ khoa như Viêm cổ tử cung, Viêm lộ tuyến cổ tử cung do có tác dụng hoạt huyết, kháng khuẩn, đẩy hết những loại khí hư, dịch viêm ra ngoài, làm thông thoáng bề mặt cổ tử cung, hỗ trợ làm lành tổn thương nhanh hơn.

Ích mẫu được dùng phổ biến trong điều trị các bệnh viêm lộ tuyến cổ tử cung, Viêm cổ tử cung

Có thể bạn quan tâm: Bệnh Viêm cổ tử cung

》Ích mẫu dùng trong trường hợp phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt: đau bụng kinh, kinh nguyệt ra quá nhiều, ít kinh, không có kinh,…

》Điều trị rong huyết ở phụ nữ mới sinh con; Viêm niêm mạc dạ con

》Chữa huyết áp cao, thuốc bổ huyết, các bệnh về tuần hoàn cơ tim

》Quả ích mẫu( dùng với tên Sung úy tử ) có tác dụng thông tiểu, chữa phù thũng, thiên đầu thống

》Quả ích mẫu đắp hoặc sắc lấy nước rửa chữa một số bệnh lý như sưng vú, chốc đầu, lỡ ngứa.

Ích mẫu điều trị đau bụng kinh, rối loạn kinh nguyệt

Một số bài thuốc dân gian

1. Điều trị kinh nguyệt không đều, tắc kinh, đau bụng kinh ở phụ nữ

》Nguyên liệu: ích mẫu khô (10g), đương quy (10g), xích thược (10g), mộc hương (5g) 》Cách dùng: đem tất cả nguyên liệu phơi lại thật khô rồi tán thành bột, sau đó quấy chung với nước uống hàng ngày.

Xem thêm: Mách các chị em cách trị đau bụng kinh tại nhà hiệu quả

2. Bổ huyết điều kinh

》Nguyên liệu: ích mẫu (80g), nga truật (60g), củ gấu (40g), ngải cứu (40g), hương nhu (30g) với nhau rồi tán bột, luyện cùng với đường làm thành viên to bằng hạt đậu xanh. 》Cứ mỗi ngày uống đủ 60 viên chia đều làm 3 lần uống.

3. Điều trị sau sinh cho các bà bầu bị máu ứ tích tụ không ra được

》Nguyên liệu: ích mẫu tươi (50g) 》Cách dùng: giã lấy nước cốt rồi uống đều đặn mỗi ngày một chén nhỏ.

4. Trị tắc tia sữa

》Nguyên liệu: ích mẫu khô (20g) 》Cách dùng: tán thành bột rồi hòa với nước, sau đó bôi lên vú.

5. Điều trị mụn nhọt, mưng mủ

》Nguyên liệu: ích mẫu tươi hoặc khô (20g) 》Cách dùng: cho cay ich mau đã chuẩn bị vào nồi rồi đổ ngập nước, sau đó, nấu cạn cho đến khi lượng nước chỉ còn ½ lượng nước ban đầu. Nấu xong, để nguội rồi vệ sinh vùng da bị tổn thương mỗi ngày 3-4 lần cho đến khi trị khỏi.

6. Điều trị kiết lỵ cho trẻ

》Nguyên liệu: lá non và búp của cây ích mẫu (10g) 》Cách dùng: đem nấu chung với cháo rồi hằng ngày cho trẻ ăn tới lúc hết bệnh thì dừng.

7. Tác dụng thông tiểu, hỗ trợ điều trị bệnh viêm thận cấp tính

》Nguyên liệu: quả ích mẫu khô (25-30 quả) 》Cách dùng: lấy nguyên liệu đã chuẩn bị đem sắc với 800ml nước, tới khi sắc cạn còn khoảng 350ml thì chia 2-3 lần uống mỗi ngày.

8. Điều trị huyết áp cao

》Nguyên liệu: ích mẫu (10g), rau ngô (10g), hy thiêm thảo (10g), hạ khô thảo (5g) 》Cách dùng: cho tất cả nguyên liệu đã chuẩn bị vào nồi rồi đổ ngập nước, sau đó, nấu cạn còn tầm 2 chén nước thì dừng lại. Kiên trì uống mỗi ngày sẽ thấy hạ chỉ số huyết áp.

Một số lưu ý: 》Để hiệu quả thuốc đạt được tối đa, bạn nên dùng thuốc trước mỗi bữa ăn. 》Không dùng trong trường hợp:

⦿ Người huyết hư, Đồng tử giãn ⦿ Phụ nữ mang thai không nên dùng

Ích mẫu không nên dùng cho phụ nữ có thai do làm co thắt tử cung

》Cách bảo quản Để bảo quản được lâu, bạn nên đem phơi khô rồi cất ở những nơi thoáng mát, khô ráo, có nhiệt độ trung bình dưới 30 độ.

Trên đây là những thông tin hữu ích về Ích mẫu. Nếu có bất kỳ câu hỏi nào cần được giải đáp, hãy liên hệ ngay cho chúng tôi qua Tổng đài miễn cước: 1800.0089 để được tư vấn miễn phí từ các chuyên gia hàng đầu hoặc trở lại trang chủ https://khoe247.vn để đọc thêm nhiều thông tin và kiến thức về bệnh.