THẦY BÓI XEM VOI (Truyện Ngụ Ngôn) - Trường TH Và THCS Song An

Hoạt động của GV

Hoạt động của  HS

Ghi bảng

+ Gv hướng dẫn HS đọc: giọng chậm, rõ ràng, giọng mỗi thầy bói khác nhau nhưng thầy nào cũng quả quyết tự tin.

 Gọi học sinh đọc phân vai.

 Gọi học sinh tóm tắt:

Gv hướng dẫn giải thích 1 vài từ khó sgk

Thầy bói : người làm nghề chuyên đoán những việc lành, dữ ( theo mê tín).

Chuyện gẫu: nói chuyện linh tinh cho qua thời gian.

? Phương thức biểu đạt của văn bản là gì.

?Bố cục văn bản chia làm mấy phần?

Nêu nội dung từng đoạn.

? Các thầy bói nảy ra ý định xem voi trong hoàn cảnh nào.

? Các thầy bói có đặc điểm chung là gì.

? Các thầy bói xem voi bằng cách nào.

? Em hãy nhận xét cách mở truyện.

? Sau khi sờ tận tay các thầy bói phán về voi như thế nào.

?Khi nhận định về voi của các thầy bói, tác giả dân gian đã dùng biện pháp nghệ thuật gì. Tác dụng?

? Theo em các thầy bói có phán đoán đúng về hình thù con voi không ?

Câu hỏi thảo luận

? Tại sao năm thầy bói đã sờ tận tay vào con voi mà lại có ý kiến trái ngược nhau về nó. Họ đã đúng ở chỗ nào, sai ở chỗ nào ?

? Em hãy miêu tả con voi giúp năm ông thầy bói để các ông biết rõ về voi.

? Nhận xét về các kiểu câu tác giả dùng trong văn bản và cho biết thái độ của các thầy khi phán về voi như thế nào.

? Nguyên nhân nào khiến cho các thầy bói có cách nhìn nhận, phán đoán sai lầm như vậy?

     GV: Truyện không nhằm nói cái mù thể chất mà muốn nói đến cái mù về nhận thức và cái mù về phương pháp nhận thức của các thầy bói.

 ? Truyện chế giễu ai? Chế giễu cái gì?

GV: Những ông thầy bói luôn tự xưng mình là những nhà thông thái, biết trước tương lai, nhìn rõ về quá khứ. Nhưng thực chất chỉ là lừa bịp, dối trá gạt người để kiếm lợi mà thôi. Và biết bao nhiêu hệ lụy đã xảy ra khi mê tín dị đoan Trong ca dao cũng đã có rất nhiều bài phê phán thầy bói hết sức thú vị như:

 Tử vi xem số cho người.

 Số thầy thì để cho rùi nó bu.

Chập chập rồi lại cheng chengCon gà trống thiến để riêng cho thầyĐơm xôi thì đơm cho đầyĐừng đơm vơi đĩa thánh thầy mất thiêng.

Tích hợp KNS

?Vậy chúng ta có nên tin vào bói toán không? Khi thấy một hiện tượng mê tín dị đoan ta phải làm gì.?

?Từ những nhận thức sai lầm dẫn đến hậu quả gì?

?Cách kết thúc truyện tác giả dân gian sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng của cách kết thúc ấy?

Bài học

? Qua đó ta học được gì khi xem xét sự vật ,sự việc xung quanh.

Liên hệ

? Là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường chúng ta phải làm gì để có kiến thức, có phương pháp nhận thức tốt nhất khi xem xét sự vật xung quanh.

? Qua văn bản vừa học ta thấy tác giả đã sử dụng những nghệ thuật nào?

?Ý nghĩa cuả truyện ?

H/s đọc yêu cầu sgk rồi trả lời

Tóm tắt: Chuyện kể về năm ông thầy bói cùng nhau xem voi, nhưng mỗi người chỉ sờ được một bộ phận của voi rồi cùng nhau phán về voi. Thầy bảo voi như con đỉa, thầy bảo voi như cái đòn càn, thầy bảo voi như cái quạt thóc, thầy bảo voi như cột đình, thầy bảo voi như cái chổi sề… . Ai cũng cho là mình đúng, không ai chịu ai, các thầy xông vào đánh nhau toạc đầu, chảy máu.

Phương thức biểu đạt: Tự sự

Bố cục: 3 phần

P1:Từ đầu …sờ đuôi.

-> các thầy bói xem voi

P2: Tiếp ……sể cùn.

-> Các thầy phán về voi

P3 Còn lại

 ->Kết quả của việc xem voi .

- Ế hàng, ngồi tán gẫu với nhau, có voi đi qua, chung tiền biếu người quản voi, xin xem voi.

  - Đều bị mù

  - Chưa biết gì về hình thù con voi

- Dùng tay để sờ

  - Mỗi thầy chỉ sờ được một bộ phận của con voi.

-> Mở truyện ngắn gọn, hấp dẫn

- Thầy sờ vòi -> Sun sun như con đỉa

- Thầy sờ ngà -> Chẫn chẫn như cái đòn càn.

•  Thầy  sờ tai -> Bè bè như cái quạt thóc

- Thầy sờ chân -> Sừng sừng như cái cột đình

- Thầy sờ đuôi -> Tun tủn như cái chổi sể cùn

- Sử dụng từ láy tượng hình, so sánh, lặp lại các sự việc -> sự vật trở nên cụ thể, sinh động, nhấn mạnh cách phán về voi.

- Cả năm thầy đều đúng, nhưng chỉ đúng với từng bộ phận của cơ thể con voi. Sờ vào một bộ phận của con voi mà đã phán đó là con voi.Từng bộ phận thì đúng nhưng lấy bộ phận để thay cho tổng thể thì trong trường hợp này là sai hoàn toàn. Hình dáng con voi thực sự là tổng hợp những nhận xét của cả năm thầy.

Sai lầm: Phiến diện, dùng bộ phận để nói toàn thể

-  Con voi có cái vòi sun sun như con đĩa, đôi ngà thì chần chẫn như cái đòn càn. Tai bè bè như cái quạt thóc. Cái chân sừng sững như cái cột đình. Đuôi thì tun tủn như cái chổi sể cùn.

+ Tưởng … thế nào ... hoá ra ...

+ Không phải, ...

+ Đâu có!...

+ Ai bảo !...

+ Các thầy nói không đúng cả! Chính nó...

->Sử dụng  hàng loạt câu  phủ định

- Do mắt  mù không trực tiếp nhìn thấy

- Nhận thức sai (tư duy sai)

Truyện chế giễu 5 ông thầy bói và nghề bói và cả những người mê tín dị đoan. Tiếng cười giáo huấn nhẹ nhàng nhưng sâu lắng.

HS tự trả lời

- Không ai chịu ai, xô xát, đánh nhau toác đầu chảy máu .

  - Không nhận thức được hình thù  con voi

->Biện pháp nghệ thuật phóng đại, gây cười, tô đậm cái sai lầm lí sự, thái độ bảo thủ của các thầy bói.

Phải tìm hiểu sự vật bằng cách thích hợp ,xem xét sự vật một cách toàn thể. Phải biết lắng nghe ý kiến người khác và xem lại ý kiến của mình không nên chủ quan, bảo thủ. Chân lí được giải quyết một cách khoa học, chứ không phải bằng ẩu đả, xô xát.

- Phải học tập một cách siêng năng, chăm chỉ không ngừng trao dồi kiến thức để tự hoàn thiện bản thân mình để có cách nhìn nhận đúng nhất về vự vật, con người, xung quanh chúng ta

I. Tìm hiểu chung văn bản

1.Đọc - chú thích:

 a. Đọc - tóm tắt

b.Từ khó

2. Thể loại: Truyện ngụ ngôn

Phương thức biểu đạt: Tự sự

3.Bố cục: 3 phần

P1:Từ đầu …sờ đuôi.

-> các thầy bói xem voi

P2: Tiếp ……sể cùn.

-> Các thầy phán về voi

P3 Còn lại

 ->Kết quả của việc xem voi .

II.Phân tích:

1. Các thầy bói  xem voi

 * Hoàn cảnh:

  - Nhân buổi ế hàng, ngồi tán gẫu với nhau.

  - Có voi đi qua.

* Đặc điểm chung:

  - Đều bị mù

  - Chưa biết gì về hình thù con voi

* Cách xem voi

  - Dùng tay để sờ

  - Mỗi thầy chỉ sờ được một bộ phận của con voi.

-> Mở truyện ngắn gọn, hấp dẫn

2. Các thầy bói phán về voi

  * Phán về hình thù con voi:

 - Thầy sờ vòi : Sun sun như con đỉa

- Thầy sờ ngà : Chẫn chẫn như cái đòn càn.

•  Thầy  sờ tai : Bè bè như cái quạt thóc

- Thầy sờ chân: Sừng sừng như cái cột đình.

- Thầy sờ đuôi : Tun tủn như cái chổi sể cùn.

-> Đúng  được bộ phận nhưng không đúng về  toàn thể

* Thái độ:

- Phủ nhận người khác, khẳng định mình đúng.

- Chủ quan bảo thủ, phiến diện.

-> Sai lầm về phương pháp nhận thức

3.Hậu quả của việc xem và phán về voi

  - Không ai chịu ai , xô xát, đánh nhau toác đầu chảy máu .

  - Không nhận thức được hình thù  con voi

->Biện pháp nghệ thuật phóng đại, gây cười, tô đậm cái sai lầm lí sự, thái độ bảo thủ của các thầy bói.

=>Muốn hiểu biết sự vật, sự việc phải xem xét chúng một cách toàn diện

III. Tổng kết:  

1.Nghệ thuật

- Cách giáo huấn nhẹ nhàng, tự nhiên mà sâu sắc:

- Dựng đối thoại, tạo nên tiếng cười hài hước kín đáo.

- Lặp lại các sự việc.

- Nghệ thuật phóng đại.

 2. Ý nghĩa:

Truyện khuyên nhủ con người khi tìm hiểu sự vật, sự việc phải xem xét chúng một cách toàn diện    

*Ghi nhớ: SGK/103

IV/ Luyện tập

Vd: Bạn B chỉ vi phạm 1 lần không soạn bài, lớp trưởng cho rằng bạn ấy

học yếu