Thi Bằng Lái Xe ô Tô ở Nhật Bản Như Thế Nào?

“ Ghé mua giùm tôi chai nước” một câu nói có vẻ vô tình của vị giám khảo ngồi bên cạnh đã khiến anh chàng Hào Duy, cậu bạn người Việt 28 tuổi đang công tác tại Nhật muốn thi lấy bằng lái xe mất khá nhiều điểm, thực sự đó là “chiêu” của giáo viên để kiểm tra kĩ năng quan sát cũng như thực hiện việc dừng, đỗ xe khi cần thiết. Trong tình huống trên, Hào Duy bị trừ lỗi khá nặng khi dừng gần trạm xe bus. Quốc gia này là điểm sáng về giao thông trên thế giới khi là một trong những nơi an toàn nhất để lái xe với chỉ 4,8 vụ tai nạn chết người trên 100.000 người dân mỗi năm, theo số liệu của Tổ chức y tế thế giới. Con số này chiếm chưa tới một nửa so với tỷ lệ tại Mỹ và hiển nhiên chẳng thấm vào đâu với con số khoảng 13.000 người chết/ năm tại Việt Nam.

•   Không như ở Việt Nam, bài thi đường trường chỉ mang tính thủ tục, quãng đường thực hiện chưa tới 2km và gần như 100% học viên đậu ở bài này.Thì tại Nhật Bản đây mới là những bước khó khăn nhất để lấy được tấm bằng lái xe hơi . Mọi bài thi đều do giáo viên chấm chứ không sử dụng chip như ở Việt Nam. Để tăng tính an toàn và thực tế, đơn giản khi muốn rẽ tại ngã tư, nếu giáo viên ngồi ở ghế phụ nhận thấy thí sinh không quan sát đủ các hướng trước, sau, trái, phải sẽ tự động trừ điểm bài thi.
• Dù cái lạnh cắt thịt đầu tháng 2 tại Nhật, Hào Duy vẫn phải tranh thủ gần như ngày nào cũng tới trường học lái để có thể lấy bằng sau thời gian khoảng một tháng. Ở đất nước mặt trời mọc, người tham gia học thi lấy bằng có thể chọn khóa học thông thường hoặc học nhanh trong thời gian khoảng 17 ngày.

Khắt khe, tỉ mỉ trong cách học, thi nhưng người Nhật lại có nhiều lựa chọn. Trước tiên là loại xe, có thể chọn số sàn (MT) hoặc số tự động (AT). Nếu chọn AT thì không được lái MT, nhưng có bằng MT sẽ được lái cả hai loại. Cậu bạn Hào Duy chọn hạng MT để linh hoạt.Học phí từ khi học tới lấy bằng lái hạng MT tốn khoảng 2.250 USD, cao hơn khoảng 100 USD so với bằng AT là 2.150 USD. Ngoài ra, mức giá cho sinh viên cũng rẻ hơn so với người đi làm. Là cái nôi của ngành công nghiệp ôtô nhưng hầu hết người dân Nhật chọn AT chứ không thi lấy bằng MT nên cậu bạn tôi được chăm sóc kĩ càng (ít học viên học MT nên giáo viên rảnh rỗi nhiều)Một khóa học lái xe ô tô tại Nhật chia làm 2 kỳ. Kỳ đầu tiên đơn giản hơn với các bài về kỹ năng lái xe và tình huống đơn giản. Ở kỳ này, sau khi học và thi qua lý thuyết, thí sinh được phép học thực hành trong giới hạn khu của trường. Với phần thực hành, mỗi học viên có một thầy dạy kèm ở ghế phụ, có thể đi một mình ở những bài dễ, nhưng thời gian trên xe không quá 3 tiếng mỗi buổi học. Điểm này thấy khá giống việc cho học viên tập lái trong sân sa hình ở mình.

Bài thi lý thuyết và thực hành đều có thang điểm 100. Ở bài lý thuyết có 100 câu hỏi nhỏ, mức điểm tối thiểu để đỗ là 90/100, còn ở bài thi thực hành là 80/100. Giáo viên ngồi ở ghế phụ là người chấm thi thực hành. Với những bài đòi hỏi phải quan sát chính xác như dừng xe trước vạch, thầy giáo sẽ ra khỏi xe để quan sát xem khoảng cách đến vạch có đạt hay không.Một số khác biệt với Việt Nam như ở bài lùi chuồng, không được quá 3 "đỏ", nếu quá sẽ trượt (của mình cứ chạm vạch hoặc quá 30’ mới trừ 5 điểm. ngoài ra, do đặc trưng thời tiết và địa hình, học viên sẽ trải qua những loại đường khác nhau như thực tế nhờ có máy tạo đường giả lập như trời mưa, tuyết, lầy lội. Kết thúc và thi hoàn thành các bài ở kỳ 1, trường dạy lái xe ô tô cấp cho học viên một bằng lái tạm thời. Bằng lái tạm thời này có ý nghĩa ghi nhận học viên có thể lái xe ra đường với một thầy giáo ở ghế phụ, hoặc nếu không phải thầy giáo của trung tâm có thể là người đã có bằng lái ít nhất 3 năm. Loại xe của trường thiết kế phanh ở cả hai ghế trước tương tự xe tập lái ở Việt NamỞ kỳ 2, các bài thi ngoài đường trường thực sự là một thử thách lớn của cả khóa. Nếu thi trong sa hình, các tình huống lập trình bằng máy tính không thay đổi, người học nhớ chính xác tới đâu thì rẽ, tới đâu đi đường zích zắc hoặc tới đâu thì dừng đèn đỏ. Nhưng ở ngoài đường công cộng, mọi bài thi đều ngẫu nhiên theo yêu cầu của giáo viên. Không chỉ thành thạo kỹ năng điều khiển xe, học viên còn phải nắm vững luật bởi tất cả đều là tình huống thực tế, một sơ sẩy sẽ ảnh hưởng đến cả hệ thống giao thông.Hào Duy mất điểm ở bài đỗ xe ven đường trước cửa hàng tiện lợi. Ở Nhật, có rất nhiều quy tắc về đỗ xe mà mỗi người lái xe hơi cần nhớ. Khi thầy giáo chỉ một chỗ ven đường và bảo dừng xe ở đó, Duy thực hiện ngay nhưng đáng tiếc lại mất điểm do khoảng cách đến bến xe buýt gần hơn quy định, không đủ an toàn.Cậu bạn chia sẻ, nhiều người khác lại mất điểm ở những lỗi chi tiết như khi đến ngã tư muốn rẽ, nếu giáo viên nhận thấy người thi không quan sát đủ các hướng trái, phải, trước, sau sẽ bị trừ điểm. Hoặc ví như khi rẽ, nếu chừa khoảng cách tới lề đường quá rộng đủ để môtô chen vào cũng bị trừ điểm.Qua hết những khó khăn ở trường học lái, học viên mang chứng nhận của trường tới trung tâm cấp bằng lái của khu vực để thi tiếp. Ở đây chỉ cần thi một bài lý thuyết mà không phải thi thực hành. Nếu qua, người thi chính thức nhận bằng tại Nhật.

Tuy nhiên, bằng lái xe tại Nhật không cho phép thời hạn 10 năm như hạng B2 hiện nay ở Việt Nam. Một năm đầu tiên, bằng lái có dán một tem nhỏ để phân biệt đây là bằng của lái xe mới. Bên cạnh dán tem, mỗi bằng lái mới có quỹ 4 điểm trong một năm. Tùy mức độ vi phạm giao thông mà bị trừ bao nhiêu điểm. Nặng nhất là 3 điểm liên quan đến lỗi gây ra tai nạn.

Qua một năm nếu không bị trừ quá 4 điểm, trung tâm sẽ cấp bằng lái khác với giới hạn mỗi 3 năm. Sau 3 năm, lái xe đến trung tâm làm một bài thi nếu qua sẽ tiếp tục gia hạn bằng lái.Nếu người lái bị trừ quá 4 điểm khi chưa hết một năm, cảnh sát sẽ soạn giấy gửi về trung tâm để học lái một lớp, nếu qua sẽ cấp bằng đi tiếp, và thời hạn một năm lại bắt đầu. Hào Duy khá vui vẻ vì tới nay qua gần nửa năm nhưng anh chàng chưa bị trừ điểm nào.Đó là những khó khăn đối với người thi bằng lái tại Nhật, nhưng đối với công dân nước ngoài khi muốn đổi bằng lái tại đây còn khó khăn hơn nhiều. Từ việc trang phục thế nào cho phù hợp tới các thủ tục hành chính khiến nhiều người bật khóc. Với người mới biết lái mọi chuyện có thể dễ dàng, nhưng với người đã quen phong cách chạy xe của nước mình thì đến Nhật sẽ càng đòi hỏi gắt gao, bởi lẽ không ở đâu có hệ thống giao thông phức tạp và khắt khe như đất nước mặt trời mọc.Trên đây là một vài sự khác biệt ở Nhật Bản so với Việt Nam về công tác đào tạo lái xe ô tô, qua đó cũng lí giải vì sao đây là quốc gia lọt Top 10 những quốc gia có mức độ an toàn giao thông cao nhất Thế Giới.

-------------------------------------------------------------------------------------------

Trung Tâm Dạy Lái Xe Ô Tô Trường An gửi tặng các học viên đang và có dự định sẽ tham gia các khoá học lái xe ô tô, học bằng lái xe B2 hoặc thi bằng lái xe máy a1, thi bằng a2 những giây phút thư giãn thoải mái và vui vẻ.