Thi Quỷ: Lý Hạ (Đỗ Chiêu Đức) - Vhp.Hạ Vũ

Thứ Sáu, 13 tháng 3, 2020

Thi Quỷ: Lý Hạ (Đỗ Chiêu Đức)

Thi Qủy : LÝ HẠ Inline image LÝ HẠ (790-816) tự là Trường Cát, người đất Xương Cốc Phước Xương (thuộc Nghi Dương tỉnh Hà Nam hiện nay). Ông là hậu duệ thất tán của tông thất nhà Đường. Cha là Huyện lệnh Lý Tấn Túc. Vì âm Quan thoại "Tấn Túc" đọc đồng âm với "Tấn Sĩ", nên vì kỵ húy của cha, thêm bạn bè dèm xiểm nên ông không thể dự thi Tiến sĩ được, chỉ nhờ phụ ấm nên được giữ chức Phụng Lễ Lang. Thơ ông thiên về trường phái lãng mạn, quái dị, ông hay tìm thi hứng ở những nơi hoang vu mồ mả nên được người đời gọi là THI QỦY. Lý Hạ cùng với Lý Bạch và Lý Thương Ẩn hợp thành TAM LÝ của đời Đường. Rất tiếc là tài hoa nhưng mệnh yểu, ông bị bệnh mất lúc 27 tuổi khi từ quan về sống nơi quê nhà. Inline image Dưới đây là bài thứ 6 trong "Nam Viên thập Tam Thủ" (13 bài thơ có tựa là NAM VIÊN) của Thi Quỷ Lý Hạ, như sau: 南園十三首( 其六) Nam Viên Thập Tam Thủ ( Kỳ lục ).   李賀 Lý Hạ 尋章摘句老雕蟲, Tầm chương trích cú lão điêu trùng,曉月當簾挂玉弓。 Hiểu nguyệt đương liêm quải ngọc cung.不見年年遼海上, Bất kiến niên niên Liêu Hải thượng,文章何處哭秋風? Văn chương hà xứ khốc thu phong ? Đây là bài thơ cảm khái cho việc học hành trở nên vô dụng trong thời loạn, có tài mà không thi thố gì được cả....    Hai câu đầu nói lên sự khổ nhọc của việc học hành trong thư trai, thấp thoáng có chút gì ai oán... Ta hãy nghe câu đầu: "Tầm chương trích cú lão điêu trùng" là: Suốt ngày cứ nhai văn nhá chữ cặm cụi như con mọt sách già (lão điêu trùng). Vùi đầu vào sách vở để mong học cho thành tài, thi đậu, nổi tiếng... khắc khổ học hành đến nỗi: Hiểu nguyệt đương liêm quải ngọc cung, nghĩa là: Thức trắng cả đêm, trời sắp sáng, bầu bạn suốt đêm chỉ còn có mảnh trăng tàn treo ngược bên rèm ngoài khung cửa sổ như nửa vành cung ngọc. Chẳng ai hay chẳng ai biết đến cảnh học hành vất vả thê lương cô đọc nầy... Lý Hạ muốn ám chỉ gì đây?!...Ta đọc tiếp 2 câu chót nhé! Bất kiến niên niên Liêu Hải thượng, Văn chương hà xứ khốc thu phong ?! Nghĩa 2 câu nầy là: "Bộ không nhìn thấy mỗi năm ở trên đất Liêu Hải ư? Nơi đó, văn chương không có chỗ để mà khóc gió thu nữa là khác!" Tại sao? Tại sao cái học lại vô dụng đến thế kia? Có VĂN TÀI mà không sử dụng được? Thì ra Lý Hạ đã liên hệ cái bối cảnh cá nhân mình với cái hoàn cảnh chung của đất nước lúc bấy giờ, cái căn nguyên tạo nên sự chán nản và phẫn uất ở nội tâm. Inline image "Liêu Hải" chỉ về biên giới Đông Bắc của nhà Đường lúc bấy giờ, tức một dãy thuộc địa Hà Bắc Đạo, từ năm Nguyên Hòa thứ tư ( 809 ) đến năm Nguyên Hòa thứ bảy, liên tiếp xảy ra những cuộc binh biến, thuộc địa chư hầu mỗi người cát cứ một phương , không còn nghe theo lệnh của triều đình nữa. Đường Hiến Tôn mấy lần đem binh chinh phạt, nhưng đều bại trận, gây nên tình trạng hỗn loạn của xã hội do sưu cao thuế nặng, bắt lính bắt phu.... Dân chúng lầm than trước cảnh chiến tranh loan lạc liên miên... Đây là lý do thứ nhất khiến Lý thấy sự vô dụng của học hành trong thời loan. Thứ nữa, là chiến sự liên miên nên triều đình trọng dụng võ sĩ hơn văn nhân, kẻ sĩ không có đất "dụng võ". Từ "Văn chương" của câu 4 là chỉ "kẻ sĩ" đó, còn "khốc thu phong" không phải là thương khóc mùa thu bình thường của các thi nhân, mà là thương cảm cho xã hội loạn ly, kẻ sĩ lâm cảnh cùng đồ mạt vận đó mà thôi! Bài Tứ Tuyệt nầy rất hàm súc thâm trầm. Câu 1, vừa tự sự vừa biểu lộ sự bất mãn vô ích của sự học hành qua từ "lão", làm con "mọt sách già" một cách vô ích. Câu 2, cho thấy sự vất vả trong việc dồi mài kinh sử, học thâu đêm suốt sáng, trong câu nầy lại khéo so sánh mảnh trăng non với vành cung ngọc, hàm ý chỉ chiến sự ở câu sau. Câu 3, chỉ nêu lên từ "Liêu Hải", không nhắc gì đến chiến sự mà tự người đọc biết đó là cảnh binh biến loạn lạc. Câu 4, nêu lên cảnh mạt vận không có đất dụng võ của văn sĩ bằng một ý hết sức nên thơ là "Văn chương không có chỗ để mà khóc thương gió mùa thu nữa là!" Diễn Nôm : Inline image Nhá chữ nhai văn mọt sách già ! Đêm đêm thức trắng với trăng ngà. Nơi kia Liêu Hải không cần đến, Khóc gió thu buồn kẻ sĩ ta ! Lục bát : Nhai văn như mọt sách già, Bên rèm thức với trăng ngà đêm thâu. Biết đâu Liêu Hải địa đầu, Văn chương hết đất khóc sầu gió thu ! Đỗ Chiêu Đức

Không có nhận xét nào:

Bài đăng Mới hơn Bài đăng Cũ hơn Trang chủ Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)

Mục Lục

  • Góc Cổ Thi (60)
  • Hình Ảnh Cũ Thầy & Bạn VHH (4)
  • Hình Ảnh Mới Thầy & Bạn VHH (9)
  • Hình Ảnh Thầy-Trò TKN (5)
  • Ký Ức Về Viện Hán Học Huế (133)
  • Những Vần Thơ Gởi Cố Nhân - vhp.Hải Vân (6)
  • Thơ Nhạc vhp.Hải Vân (138)
  • Thơ Thân Hữu (8369)
  • Thơ Văn Của Thầy (20)
  • Thơ Xướng - Họa (339)
  • Truyện dài Tóc Mai - vhp.Hạ Vũ (18)
  • Văn Thân Hữu (1773)
  • Văn VHP.Hạ Vũ (77)

Bài đã đăng

  • ▼  2020 (940)
    • ▼  tháng 3 (70)
      • Mùa Đông Rét Buốt - Mai Xuân Thanh
      • Chuyến Tầu Cuối (Đỗ Chiêu Đức) & Tầu Đời (Nguyễn H...
      • Virus Corona (Hồ Nguyễn) & Bài họa (Mai XThanh)
      • Người Tàn Tật và Thằng Nhỏ Bến Phà Mỹ Thuận - Thuy...
      • Nỗi Lòng Giêng Hai - Như Thị
      • Mái Chùa (Mai Xuân Thanh & Ơn Thầy (Như Thị) & Chi...
      • Mắc Nợ Cuộc Đời - Mai Xuân Thanh
      • Chữ Nghĩa Làng Văn X - Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
      • Yêu Thơ (Mai XThanh) & Tình Thơ (Như Thị)
      • Các bài họa thơ Thói Đời của Cụ Trần Tế Xương (Ngu...
      • Nhớ Ai - Mai Xuân Thanh
      • Tứ Đại - Đỗ Chiêu Đức
      • Vô Hữu Cùng Sinh Diệt (Liêu Xuyên) & Sắc Tức Thị K...
      • Đêm Giao Thừa Đốt Lá - Hương Lan
      • Thơ xướng-họa / Nhóm thi hữu Vườn Thơ Mới / Chủ đề...
      • Thiền Thơ (Như Thị) & Thi Thơ (Đỗ Chiêu Đức) & Thư...
      • Danh Hiệu Thi Nhân: Thi Thiên Tử (Đỗ Chiêu Đức biê...
      • Bạn Gái Thương Sao - Mai Xuân Thanh
      • Họa thơ Thói Đời của cụ Nguyễn Công Trứ / Bài họa:...
      • Thiền Thơ (Như Thị) & Thơ Tãi Đạo (Mai Xuân Thanh)
      • Quê Hương Ta - Mai Xuân Thanh
      • Người Đi Bỏ Nỗi Đau Ở Lại - Thuyên Huy
      • THương Hoài Ngàn Năm (Mai Xuân Thanh)
      • Thơ họa: cuả Nguyễn Huy Khôi, Cao Mỵ Nhân, Mai Xuâ...
      • Thi Quỷ: Lý Hạ (Đỗ Chiêu Đức)
      • Thuyền và Trăng (Như Thị)/ Bài họa: Màu Quỳnh Hoa ...
      • Đồi Mơ Cũng Lá Thu Vàng - Thuyên Huy
      • Gặp Lại Cố Nhân - Mai Xuân Thanh
      • Thơ xướng- họa / Chủ đề Quê Hương/ Các tác giả: Ma...
      • Giặc Vô Hình Từ Vũ Hán (Mai Xuân Thanh) & Họa Covi...
      • Thi Cốt: Trần Tử Ngang - Đỗ Chiêu Đức
      • Hồn Thơ và Non Nước (Mai Thắng) & Quê Hương Ta (Ma...
      • Thơ Xướng-họa/ Nhóm Thi Hữu/ Bài xướng: Lỡ Làng & ...
      • Miền Tây Nam Bộ (Mai Xuân Thanh)
      • Liên Khúc Tình Thơ: Trở Lại Thành Phố Buồn (Vkp.Ph...
      • Trăng Mười Tám - Mai Xuân Thanh
      • Văn Tế Cầu Lòng Chúa Thương Xót - Phao-lồ Stephen ...
      • Thơ Xướng-họa/ Bài xướng: Thương Người (Hò Nguyễn)...
      • Chiếu Gon Thị Lộ (Mai Xuân Thanh)
      • Thương tiếc Ca sĩ Thái Thanh (Các giả: Mai Xuân Th...
      • Liên Khúc Tình Thơ: TRỞ LẠI THÀNH PHỐ BUỒN (tiế...
      • * Phiếm Về Thiên là Trời - Đỗ Chiêu Đức
      • Thương Tiếc anh Hùng Lê Minh Đảo - Thiết Bảng & Cá...
      • Danh Tướng Lê MinhĐảo & Tưởng Niệm danh Tướng Lê ...
      • Tình Chàng Ý Thiếp & Mơ Chi (Mai xuân Thanh)
      • Thơ Xướng-họa Kỳ 41/ Thi hữu Vườn Thơ Mới/ Chủ đề:...
      • Bài họa: Cao Niên Tâm Sự (Mai Xuân Thanh) & Tâm Sự...
      • Thơ xướng-họa: Bài xướng: Miền Tây (Nguyễn Huy Khô...
      • Em Là Thơ, Anh Sẽ Là Âm Nhạc - Tác giả: Thơ Quách ...
      • Cố Nhân - Mai Xuân Thanh
      • Đôi Mắt Nguyện Cầu (Hồng Vân) &Các bài họa của Hồ ...
      • Thơ Xướng-hoạ kỳ 5 - Nhóm Thi Hữu / Chủ đề: Cờ Vàng
      • Nông Nghiệp Mất Mùa - Mai Xuân Thanh
      • Liên Khúc Tình Thơ: Trở Lại Thành Phổ Biển ...
      • Đôi Mắt Trổ Hoa (Trầm Vân) & Cái Giá Một Khẩu Tran...
      • * Phiếm về Địa là Đất (Đỗ Chiêu Đức)
      • Xuân Mãn Còn Chi - Mai Xuân Thanh
      • Chữ Nghĩa Làng Văn XI - Ngộ Không Phí Ngọc Hùng
      • Có Chút Gì Đó Bốn Mùa - Thuyên Huy
      • Quá Khứ Chưa Phôi Pha - Vkp.Phượng Tím
      • Văn Học Việt Nam: Phép Đối Trong Thơ (Phần 1) (Biê...
      • Gặp Lại Người Chiều Cuối Hạ - Thuyên Huy
      • * Tạp Ghi và Phiếm Luận: Hương Trong Truyện Kiều ...
      • Cảm tác Qua Tranh của Tuyết Phan - Mai Xuân Thanh
      • Đại Dịch Covid-19 (Mailoc) và bài họa Vũ Hán Viru...
      • Bài Kinh Ái Nhĩ Lan - Đào Anh Dũng
      • Màu Cờ Sắc Áo - Mai Xuân Thanh
      • * Giai Thoại Văn Chương: Nuốt Thơ Đỗ Phủ (Đỗ Chiêu...
      • Được Mùa Bội Thu & Mua Thuận Gió Hòa (Mai Xuân Thanh)
      • Thơ xướng-họa kỳ 43 / Tác giả: Vườn Thơ Mới

Các trang thân hữu

  • Hoài Niệm Tây Ninh
  • Ngân Triều
  • đàoanhdũng

Từ khóa » Thi Quỷ Lý Hạ