Thị Trường Là Gì? Tìm Hiểu Chức Năng Và Hình Thái Của Thị Trường

Thị trường là một thuật ngữ đã quá quen thuộc với tất cả mọi người, thế nhưng ý nghĩa thực sự của từ này là gì và có những hình thái nào bạn đã biết hay chưa. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ những thông tin về thị trường từ chức năng, phân loại, cấu trúc và khả năng ảnh hưởng của thị trường tới Marketing. Cùng theo dõi bài viết nhé!

I. Thị trường là gì?

1. Định nghĩa thị trường

Thị trường là thuật ngữ trong kinh doanh, là môi trường mà các giao dịch mang tính chất thương mại hoạt động.

Thị trường sẽ xuất hiện khi việc mua bán hàng hóa giữa người mua và người bán được diễn ra hay còn được biết đến như là nơi kết hợp giữa khâu sản xuất và tiêu dùng hàng hóa.

2. Một vài hình thái của thị trường

- Thị trường tự do: Là những thị trường cho phép hoạt động tự do, không bị chính phủ can thiệp. Trong thị trường tự do, người bán và người mua có thể thoải mái hoạt động chính vì vậy mà tình trạng tranh giành độc quyền diễn ra khiến giá tăng, chèn ép người mua. Tuy nhiên, nếu thị trường tự do ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường kinh doanh thì cơ quan chính phủ sẽ can thiệp vào để điều tiết.

- Thị trường hàng hóa: Một thị trường không còn quá xa lạ khi dường như mỗi ngày bạn đều đang hoạt động trong thị trường này. Thị trường hàng hoá chính là nơi diễn ra sự trao đổi, mua bán các sản phẩm phục vụ mục đích sống mỗi ngày. Các sản phẩm trong thị trường này rất đa dạng từ lương thực, thực phẩm, nhiên vật liệu cho đến những sản phẩm hàng hoá tài chính.

- Thị trường tiền tệ: Đây là hình thái thị trường lớn nhất trên thế giới, hoạt động liên tục 24/7. Thị trường này cho phép các giao dịch hoạt diễn ra từ nhiều đối tượng trên thế giới từ nhà đầu tư, chính phủ, ngân hàng, nhà đầu tư, người tiêu dùng và nhiều đối tượng khác.

- Thị trường chứng khoán: Đây là nơi diễn ra những giao dịch cổ phiếu. Thị trường chứng khoán ngày nay đang hoạt động rất sôi nổi, có tính phức tạp cao và khó để kiểm soát được. Phần lớn những giao dịch trên thị trường chứng khoán sẽ hoạt động qua Internet.

3. Yếu tố hình thành nên thị trường

- Chủ thể tham gia thị trường: Chủ thể là cá nhân hoặc tổ chức có năng lực pháp luật và hành vi pháp luật thực hiện các hoạt động giao dịch. Nói rõ hơn thì chủ thể tham gia thị trường ở đây là những người mua, người bán trực tiếp hoạt động trong thị trường. Hoặc những có thể là người môi giới làm trung gian cho người mua và người bán hoặc người có nhiệm vụ giám sát (QA) và quản lý thị trường.

- Khách thể thị trường: Là sản phẩm, dịch vụ, hàng hoá thậm chí là vốn, sức lao động,...thứ mà chủ thể tham gia thị trường đang hướng đến. Những tài sản giao dịch trên thị trường dù là hữu hình như tiền tệ, lương thực, thực phẩm,...hay vô hình như bản quyền, nhãn hiệu độc quyền, thương hiệu,...đều được xem là một phần của thị trường.

- Giá cả trên thị trường: Được hình thành trên cơ sở cung cầu của hàng hoá, cung vượt cầu giá sẽ giảm, cầu vượt cung thì giá tăng.

Tuyển dụng, việc làm Marketing bạn có thể quan tâm:

- Nhân viên SEO Marketing website Bách Hóa Xanh.

- Nhân viên Content SEO website TMĐT (TGDĐ/ĐMX/Ava/Topzone...)

II.  Vai trò của nghiên cứu thị trường trong sự thành công của doanh nghiệp

- Thu thập thông tin cần thiết: việc nghiên cứu thị trường là bước đầu tiên mà doanh nghiệp nào cũng cần phải làm. Khi nghiên cứu thị trường, bạn sẽ biết đâu là xu hướng hiện nay, khách hàng cần gì, lượng cung như thế nào, đối thủ cạnh tranh là ai, họ đang làm gì. Từ những thông tin hữu ích này, bạn đã có một sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Đây sẽ là bước đệm cho doanh nghiệp thực hiện các khâu tiếp theo trong quy trình kinh doanh.

- Phục vụ chiến lược kinh doanh: sau khi đã thu thập đủ thông tin từ việc nghiên cứu thị trường, doanh nghiệp sẽ biết được đâu là nhu cầu cần thiết của khách hàng, đâu là điểm mạnh, điểm yếu của mình. Từ đó, doanh nghiệp xây dựng quy trình, chiến lược kinh doanh sát với thực tế và có nhiều khả năng mang lại hiệu quả. 

- Giảm bớt rủi ro: người ta vẫn thường có câu: “Thương trường là chiến trường”, cho thấy thị trường vô cùng khắc nghiệt và biến động liên tục. Việc nghiên cứu thị trường nên diễn ra thường xuyên để nắm bắt kịp thời những sự thay đổi. Khi đã nghiên cứu thị trường, bạn đã có cho mình một sự chuẩn bị từ trước, có chiến lược cụ thể, có dự trù cho những trường hợp xấu xảy ra. Vì thế, doanh nghiệp sẽ không bị động trong hầu hết các tình huống và giảm rủi ro xuống mức thấp nhất. 

III. Phân loại thị trường

1. Căn cứ vào hình thái vật chất của đối tượng trao đổi

- Thị trường hàng hóa: Đây là hình thái thị trường diễn ra rất phổ biến với đối tượng trao đổi chính là các hàng hoá tồn tại dưới dạng hữu hình. Những hàng hoá đó có thể là các yếu tố sản xuất, nguyên vật liệu hoặc các mặt hàng tiêu dùng cá nhân hằng ngày. Thị trường này cạnh tranh tương đối gay gắt khi các nhà sản xuất kinh doanh ngày càng nhiều.

- Thị trường dịch vụ: Hình thái thị trường này có đối tượng trao đổi là những hàng hoá không cầm nắm được, nó giúp thoả mãn nhu cầu phi vật chất chẳng hạn như vui chơi, giải trí, tìm việc bán hàng,... Với thị trường dịch vụ, quá trình sản xuất và quá trình tiêu dùng sẽ cùng lúc được diễn ra.

2. Căn cứ vào mối quan hệ cung cầu trên thị trường

- Thị trường thực tế: Đây là thị trường quan trọng trong chiến lược thị trường của một doanh nghiệp. Tập hợp những khách hàng đã và đang sử dụng hàng hoá của doanh nghiệp nhằm thoả mãn nhu cầu sẽ được xem là thị trường thực tế. Các doanh nghiệp khi kinh doanh đều mong muốn giữ vững và mở rộng thị trường này, đảm bảo số lượng khách hàng thực tế sẽ trung thành với hàng hoá đang kinh doanh.

- Thị trường tiềm năng: Là thị trường mà các doanh nghiệp nhắm đến với mục đích mở rộng khi kinh doanh. Những người trong nhóm này phù hợp với hàng hoá nhưng chưa phải là khách hàng, tuy nhiên, họ là người mà doanh nghiệp kỳ vọng sẽ sử dụng sản phẩm và dịch vụ. Nhóm thị trường tiềm năng này thường sẽ đem đến giá trị tương lai cho doanh nghiệp vì thế việc xác định phân khúc khách hàng là điểm mấu chốt cần phải thực hiện. 

- Thị trường lý thuyết: Đây là thị trường bao gồm cả thị trường thực tế và thị trường tiềm năng. Thị trường này cho phép nhà đầu tư nhìn thấy được khả năng ở hiện tại và tiềm năng phát triển trong tương lai của mặt hàng hoặc của doanh nghiệp.

3. Một vài kiểu phân loại thị trường khác

- Căn cứ vào hình thức của đối tượng trao đổi: Chia thành thị trường hàng hoá và thị trường dịch vụ.

- Căn cứ vào góc độ lưu thông của hàng hoá, sản phẩm, dịch vụ: Có thị trường trong nước và thị trường nước ngoài.

- Căn cứ theo tính chất của hàng hoá: Gồm thị trường hàng hoá cao cấp và thị trường hàng hoá thiết yếu.

- Căn cứ vào các yếu tố kinh tế của đối tượng trao đổi: Bao gồm thị trường yếu tố sản xuất và thị trường hàng hoá tiêu dùng.

- Căn cứ vào tính chất của thị trường: Có 3 loại là thị trường độc quyền, thị trường cạnh tranh và thị trường hỗn hợp.

- Căn cứ theo sự tác động từ bên ngoài đến các chủ thể kinh tế của thị trường: Phân thành thị trường tự do không chịu sự hàng chế của các từ bên ngoài và thị trường điều tiết do chủ thể thị trường chọn phương thức hoạt động.

IV. Tìm hiểu về cấu trúc thị trường

Cấu trúc thị trường là thuật ngữ chỉ hoạt động trao đổi hàng hoá diễn ra giữa người mua và người bán trong thị trường, đề cập đến mức độ cạnh tranh trên thị trường.

1. Cạnh tranh hoàn toàn

Trong cấu trúc cạnh tranh hoàn toàn, có rất nhiều người mua và người bán, không phân biệt quy mô to nhỏ. Đối với cạnh tranh hoàn toàn, các sản phẩm trên thị trường là giống hệt ngay, ai cũng có quyền ra vào thị trường tự do mà không gặp bất cứ rào cản nào. Vậy nên, mỗi doanh nghiệp chỉ chiếm phần nhỏ trong tổng nguồn cung, vậy nên không ai có khả năng tác động lên giá bán. 

2. Độc quyền hoàn toàn

Độc quyền hoàn toàn có nghĩa là chỉ có một người bán, một hãng duy nhất kiểm soát toàn bộ thị trường. Trong cấu trúc độc quyền hoàn toàn mức giá do người bán đặt ra và có thể rất cao, người dùng không thể can thiệp vào giá bán này. Đối với độc quyền hoàn toàn người mua hoàn toàn mất đi quyền quyết định. Tuy nhiên độc quyền hoàn toàn rất hiếm, ví dụ như ở Việt Nam chỉ có những ngành hàng do Nhà nước cung cấp mới được phép độc quyền hoàn toàn. 

3. Cạnh tranh độc quyền

Với số lượng lớn người mua và người bán nhưng các sản phẩm có sự khác biệt. Dựa trên điểm khác biệt để thoả mãn nhu cầu người người tiêu dùng. Đối với cạnh tranh độc quyền, cho phép người bán có thể tính giá cao hơn, có thể định giá theo mức phù hợp với ngành hàng trong thị trường.

4. Độc quyền nhóm (độc quyền tập đoàn)

Một số công ty trên thị trường có cấu trúc độc quyền nhóm, chỉ cho phép một số lượng từ 3-5 công ty được phép chi phối thị trường của mặt hàng độc quyền đó. Số lượng và giá cả đưa ra thị trường do các nhà độc quyền quy định, vậy nên khi có sự thay đổi cũng sẽ ảnh hưởng đến tổng cung trên thị trường. Các doanh nghiệp mới sẽ rất khó hoặc thậm chí là không thể gia nhập vào ngành đang có cấu trúc độc quyền nhóm.

V. Một số thuật ngữ về thị trường

- Market Research (nghiên cứu thị trường): Là thuật ngữ dùng để chỉ hoạt động thu thập những dữ liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh và xây dựng thương hiệu cho doanh nghiệp. Những cơ sở dữ liệu (database) được thu thập sẽ liên quan đến công ty, đối thủ, khách hàng, tình hình thị trường.

- Niche Market (thị trường ngách): Là một thị trường nhỏ hơn trong thị trường lớn. Thị trường này hướng đến những đối tượng khách hàng mục tiêu riêng biệt cho ngành hàng đang kinh doanh. Thị trường ngách sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận đúng hơn với nhóm khách hàng, tập trung nâng cao trải nghiệm của khách hàng.

- Market Cap (vốn hóa thị trường): Market Cap hay cụ thể hơn là Market Capitalisation, là tổng giá trị thị trường của doanh nghiệp trên thị trường tài chính. Nó giúp nhà đầu tư biết được giá trị nội tại và xác định được sức mạnh tiềm năng phát triển của tài sản.

- Target Market (thị trường mục tiêu): Đây là nhóm khách hàng mà bất cứ doanh nghiệp nào cũng cần xác định được khi kinh doanh. Nhóm thị trường mục tiêu này có thể là cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp khác có nhu cầu với ngành hàng bạn đang kinh doanh. Để xác định được thị trường mục tiêu chính xác, doanh nghiệp cần biết những thông tin về nhân khẩu học của khách hàng mục tiêu như độ tuổi, giới tính, sở thích, khu vực hay thu nhập của họ.

- Market Demand (nhu cầu thị trường): Là việc xác định được các sản phẩm, dịch vụ mà thị trường đang cần. Với những nhu cầu tự nhiên vốn có, nắm bắt nhu cầu thị trường giúp cho doanh nghiệp đáp ứng kịp thời. Trong thị trường, nhu cầu mỗi người là khác nhau, nhưng từ văn hoá, cá tính, tri thức thì doanh nghiệp có thể đem đến những sản phẩm dịch vụ thỏa mãn nhu cầu mong muốn của con người. Từ khả năng thanh toán bạn cũng sẽ tìm thấy nhu cầu của một thị trường mới phù hợp với khả năng chi trả của thị trường đó.

- Market Analysis (phân tích thị trường): Với mục đích thấu hiểu khách hàng (KYC) muốn gì, tìm ra những cơ hội và thách thức của doanh nghiệp khi kinh doanh hoạt động phân tích thị trường được doanh nghiệp áp dụng. Khi phân tích thị trường, doanh nghiệp sẽ cần quan tâm đến những vấn đề như quy mô, phân khúc của thị trường, phải biết phân tích khách hàng, xem tầm ảnh hưởng của đối thủ cạnh tranh và thị phần của chính doanh nghiệp. 

VI. Ảnh hưởng của thị trường trong Marketing

1. Thị trường trong Marketing là gì?

Thị trường trong Marketing là nơi tập hợp người mua, không bao gồm người bán. Bởi vì đối với Marketing, ngành là nơi tập hợp người bán. Trong tiếp thị, việc xây dựng chiến lược Trade Marketing và phối hợp với Digital Marketing chủ yếu nhờ sự trợ giúp từ việc nghiên cứu thị trường. Vì thế, không thể phủ nhận vai trò to lớn của thị tường trong sự phát triển của Marketing hiện đại. 

2. Tầm quan trọng của nghiên cứu thị trường

Nghiên cứu thị trường giúp bạn hiểu rõ hơn về thị trường, về khách hàng, về đối thủ từ đó có nhiều cơ hội thành công hơn trong việc kinh doanh. Thông qua việc nghiên cứu thị trường bạn sẽ biết được vị trí của sản phẩm đang ở đâu từ đó phát triển sản phẩm, chọn lựa chiến lược định vị, chiến lược giá, chiến lược truyền thông cho phù hợp.

Việc nghiên cứu thị trường giúp bạn giảm thiểu tỷ lệ thất bại, hạn chế có những quyết định sai lầm. Chính vì vậy, nghiên cứu thị trường muốn thành công thì không thể ngày một ngày hai, nó cần được đầu tư về thời gian, tiền bạc, kiến thức và kỹ năng.

3. Các bước để thực hiện nghiên cứu thị trường

- Xác định mục tiêu hoặc vấn đề: Việc đầu tiên và quan trọng nhất trong quy trình nghiên cứu thị trường đó là xác định mục tiêu, vấn đề. Phải biết được mục tiêu hướng đến là gì, vấn đề cần giải quyết từ đâu thì bạn mới có thể triển khai tốt các bước sau đó trong nghiên cứu thị trường. Càng hiểu rõ vấn đề nằm ở đâu thì việc nghiên cứu thị trường mới có thể diễn ra hiệu quả.

- Lựa chọn phương pháp nghiên cứu: Liệt kê các phương pháp nghiên cứu khác nhau như khảo sát, phỏng vấn nhóm, phỏng vấn cá nhân, chọn đối tượng nghiên cứu để đưa ra những dữ liệu chính xác nhất. Sau đó, lập kế hoạch theo đúng quy trình để triển khai các phương pháp nghiên cứu từ đó chọn ra phương pháp phù hợp nhất với mục tiêu nghiên cứu trước đó.

- Thiết kế và chuẩn bị khảo sát: Lúc này, việc cần làm là thiết kế công cụ nghiên cứu thị trường phù hợp với phương pháp nghiên cứu đã chọn trước đó. Với những câu hỏi trong bảng khảo sát cần đủ chi tiết và phù hợp với mục tiêu nghiên cứu. Đồng thời, chuẩn bị các thiết bị cần thiết đối với công việc khảo sát.

- Thu thập và phân tích dữ liệu: Đây là bước quyết định kết quả của quy trình nghiên cứu thị trường. Với những câu trả lời thu về từ các buổi phỏng vấn và khảo sát, bạn cần bạn xem xét, phân tích cẩn thận những dữ liệu này. Có thể sử dụng các phần mềm hỗ trợ việc phân tích để đem đến kết quả chính xác nhất. Mỗi thông tin đều đóng góp ít nhiều vào kết quả cuối cùng của quy trình nghiên cứu thị trường vậy nên hãy có cái nhìn tổng quan khi phân tích dữ liệu.

- Minh họa dữ liệu và trình bày kết quả: Tổng hợp lại dữ liệu đã phân tích trước đó thành một bài báo cáo có minh hoạ dữ liệu và trình bày lại kết quả đã được xử lý. Đồng thời, xem xét, đánh giá với mục tiêu đã đưa ra trước đó, vấn đề đã được xử lý hay chưa. Khi tổng hợp và trình bày kết quả đừng ngại việc đưa vào đó những hướng giải quyết, hướng giải quyết vấn đề dựa trên các dữ liệu thu thập trước đó.

Xem thêm:

- SWOT là gì? Phân tích và xây dựng mô hình SWOT hiệu quả

- Kinh doanh thương mại điện tử: Cơ hội việc làm và điều kiện đăng ký

- Thương mại điện tử là gì? Cơ hội việc làm và trường đào tạo

Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin thú vị về thị trường, chức năng và các hình thái của thị trường. Cũng như thấy được tầm ảnh hưởng của thị trường trong Marketing. Hãy để lại bình luận suy nghĩ của bạn về bài viết và chia sẻ nếu thấy nó hữu ích. Cảm ơn và hẹn gặp lại ở những bài viết sau.

Nguồn tham khảo:

https://vi.wikipedia.org/wiki/Thị_trường