Thiếu Lái Là Gì? Thừa Lái Là Gì? Cách Khắc Phục Hiệu Quả Nhất

Thiếu lái và thừa lái khi lái xe ô tô là 2 hiện tượng mất lái rất -nguy hiểm. Vậy thì thiếu lái và thừa lái là gì? Cách khắc phục ra sao? Xin mời các bạn tìm hiểu chi tiết qua nội dung dưới đây.

1. Thiếu lái và thừa lái là gì?

Thiếu lái (Understeer) và thừa lái (Oversteer) xảy ra khi lái xe không còn kiểm soát được sự di chuyển của xe, đây gọi chung là hiện tượng mất lái. Khi điều khiển xe trong điều kiện bình thường; vô lăng có sự trùng khớp với vòng quay bánh xe đúng theo điều khiển của người lái. Đầu và đuôi xe cũng có cùng quỹ đạo (cùng tâm quay vòng).

Hiện tượng thiếu lái – thừa lái xuất hiện khi xảy ra khi lái xe mất kiểm soát lái khi vào cua. Do bánh xe trước hoặc bánh sau bị trượt trên đường làm mất khả năng bám đường của xe. Hậu quả là xe không chuyển hướng theo đúng ý của người lái.

Hiện tượng thiếu lái và thừa lái đều xảy ra khi bánh xe ô tô mất độ bám với mặt đường. Nhưng khác nhau ở chỗ là tùy theo cấu hình dẫn động của chiếc xe (1 cầu hay 2 cầu); mà nó bị mất độ bám ở 2 bánh trước hay 2 bánh sau. Do đó nguyên nhân và cách khắc phục cũng như điều chỉnh sẽ không giống nhau.

2. Thiếu lái là gì? Cách khắc phục thiếu lái

Thiếu lái có nghĩa là khi vào cua chiếc xe ô tô không ôm theo ý muốn của tài xế, mà có xu hướng đi theo đường thẳng, chệch ra hướng ngược lại của vòng cua.

Hiện tượng thiếu lái là tính chất đặc trưng của các xe hơi dẫn động cầu trước và đa số các xe dẫn động 4 bánh. Khi vào cua quá nhanh, lái xe đánh lái tương đối nhiều nhưng xe quay vòng/chuyển hướng rất chậm; quỹ đạo ôm cua không đúng như người điều khiển mong muốn.

Thiếu lái tương đối nguy hiểm do nó khiến chiếc xe chệch hướng, lao sang các làn đường khác; và không tránh khỏi tai nạn xảy ra. Tuy nhiên, thiếu lái sẽ dễ kiểm soát hơn và thừa lái và không đòi hỏi nhiều kinh nghiệm về các kỹ năng điều khiển xe.

2.1. Nguyên nhân bị thiếu lái

Nguyên nhân thiếu lái là do bánh trước bị trượt không còn khả năng bám đường. Do đó mà đầu xe không thể chuyển hướng. Cho dù có điều khiển vô lăng nhiều, bánh trước xoay theo; Nhưng do lực quán tính chiếc xe sẽ tiếp tục di chuyển phương thẳng hoặc chuyển hướng rất ít, không đáng kể.

Ngoài ra, nguyên nhân chủ yếu còn là do lái xe không làm chủ tốc độ và cua không đủ vòng để tạo ra lực hướng tâm. Điều này sẽ dẫn đến bánh trước bị mất ma sát.

Với những xe ô tô dẫn động bánh trước, do bánh trước là nơi chịu lực truyền trực tiếp, nên cũng dễ sinh ra hiện tượng trượt cao hơn. Trong lúc xe đang trượt thì việc phanh thật mạnh càng đẩy nhanh hơn tốc độ trượt của xe. Khi xe trượt ngang mép cua thì cho dù bó chặt vô lăng hết cỡ cũng sẽ không có tác dụng.

2.2. Khắc phục thiếu lái

Giảm tốc độ xe khiến cho bánh xe không trơn trượt và giảm quán tính. Cách tốt nhất để giảm tốc độ trong tình huống này đó là nhả chân ga để chiếc xe từ từ giảm tốc độ. Không nên đạp phanh gấp trong trường hợp này, vì phanh gấp sẽ xảy ra hiện tượng bó cứng phanh và đưa 2 bánh xe trước trở về trạng thái mất ma sát với mặt đường hay nói cách khác là phản tác dụng.

Ngoài việc nhả chân ga cho xe giảm tốc độ từ từ; người điều khiển xe cũng nên đồng thời đánh vô lăng về hướng thẳng lái (ngược lại hướng xe cua; không cần chính xác vị trí thẳng lái) để giảm căng thẳng cho 2 bánh trước; giúp cho 2 bánh này lấy lại độ bám đường nhanh hơn. Khi cảm nhận xe bắt đầu lấy lại hoàn toàn độ bám với mặt đường; thì bạn mới bắt đầu đánh lái nhiều hơn về phía ôm cua.

Sử dụng hệ thống chống bó cứng phanh ABS trong những trường hợp khi vào cua tốc độ quá nhanh cũng là cách khắc phục rất hiệu quả. Nếu như việc giảm tốc bằng cách nhả chân ga tự nhiên không giúp lấy lại độ bám nhanh như mong muốn; thì bạn hãy nhấp phanh nhẹ để tăng độ ma sát cho bánh. Lúc đó, ABS sẽ phát huy tác dụng, nhận ra 2 bánh trước bị trượt và sẽ phân bổ lực phanh về 2 bánh sau nhiều hơn nên 2 bánh trước sẽ không bị bó dẫn đến tác dụng ngược là mất lực bám.

• Ngay lập tức nhả chân ga.
• Đánh vô lăng về hướng thẳng lái (ngược lại với hướng ôm cua). Không cần về hẳn vị trí thẳng lái. Nhấn phanh nhẹ nếu như xe có trang bị hệ thống ABS.
• Đánh lái nhiều hơn về phía hướng cua khi bạn đảm bảo chắc chắn rằng xe bắt đầu lấy lại lực bám.

3. Thừa lái là gì? Cách khắc phục thừa lái

Thừa lái (hay dư lái) có nghĩa là người đánh lái không nhiều nhưng xe quay vòng/chuyển hướng quá nhanh và đột ngột. Và nhiều khi sẽ có chuyển động quay ngang và dễ gây lật xe. Hiện tượng này xuất hiện khi bạn đột ngột dồn ga vào lúc vừa thoát khỏi chóp góc cua hoặc xe cua quá nhanh, đột ngột nhả chân ga.

3.1. Nguyên nhân thừa lái

Nguyên nhân bị thừa lái chủ yếu là do khi cua xe; nếu bánh sau bị trượt thì sẽ không còn khả năng bám đường và sẽ trượt thẳng theo quỹ đạo cũ. Tuy nhiên thì bánh trước lại đang chuyển hướng theo điều khiển từ vô lăng. Vì thế, đầu xe sẽ quay vòng/chuyển hướng, còn đuôi xe thì vẫn trượt thẳng. Đầu và đuôi xe không cùng quỹ đạo quay vòng.

Di chuyển trong điều kiện đường trơn hoặc khi vào cua quá gấp, tăng ga sớm, giảm ga hoặc dừng đột ngột ở giữa khúc cua, .. cũng là một trong nguyên nhân dẫn đến thừa lái. Khi phanh/dừng xe đột ngột, mũi xe sẽ chúi xuống, dồn trọng lượng chính lên giảm xóc trước và 2 bánh trước. Lúc này, 2 bánh sau mất độ bám ma sát, đuôi xe theo quán tính sẽ văng theo hình vòng cung.

3.2. Khắc phục thừa lái hiệu quả

Thừa lái thật sự khó khắc phục hơn thiếu lái rất nhiều. Do đó, để kiểm soát hiện tượng dư lái là điều không hề đơn giản. Dưới đây là một số cách khắc phục khi gặp hiện tượng dư lái bạn nên biết:

• Giảm tốc độ trước khi phanh (phanh ABS sẽ có tác dụng hiệu quả khi triệt tiêu lực bó).
• Một số hệ thống hiện đại hỗ trợ, khắc phục thừa lái như giảm lực hoặc tác động lực phanh khác nhau lên hai bánh sau.
• Kỹ năng điều khiển vô lăng, điều khiển chân ga và phanh đúng thời điểm chính là những yếu tố quan trọng giúp khắc phục thừa lái. Khi được kết hợp nhuần nhuyễn, các kỹ năng này sẽ giúp cân bằng tối đa góc biến dạng lốp trước và lốp sau, tăng ma sát bánh sau trên mặt đường và hạn chế phanh gấp khi vào giữa cua.

Ngoài ra, kỹ năng đánh lái ngược sẽ giúp việc kiểm soát “văng đuôi” tối đa khi xe vào khúc cua. giúp cân bằng độ bám đường khi trở lại chuyển động thẳng sau đó. Nhìn về hướng bạn xe dự định di chuyển. Đánh lái theo hướng đã định (ngược lại hướng xe ôm cua). Nhấn nhẹ ga, tác động lên 2 bánh sau lấy lại độ bám đường.

4. Làm sao biết khi xe ô tô bị thiếu lái – thừa lái?

Góc trượt của mặt lốp là yếu tố quan trọng để xác định được hiện tượng thừa lái và thiếu lái. Khi xe vào cua, sẽ sinh ra lực ma sát và phản lực với hướng chuyển động trên bề mặt tiếp xúc chính của lốp với mặt đường.

Các lực này sẽ tạo nên sự biến dạng của vùng tiếp xúc của lốp với mặt đường. Sự biến dạng bề mặt này tạo nên 1 góc ngược với góc cua của xe. Và góc trượt này được tạo ra bởi đường biến dạng lốp xe và hướng chuyển động cả xe. So sánh góc trượt mặt lốp giữa 2 bánh trước và hai bánh sau; bạn sẽ dễ dàng xác định được đó là hiện tượng thiếu hay thừa lái.

• Góc trước = góc sau: xe đủ lái
• Góc trước > góc sau: xe thiếu lái
• Góc trước = góc sau: xe thừa lái

>> Có thể bạn quan tâm:

– Phủ Ceramic Ô Tô TPHCM Chuyên Nghiệp Uy Tín Giá Rẻ

– Vệ Sinh Nội Thất Ô Tô Giá tốt nhất TPHCM

– Sơn Dặm Xe Hơi Chuyên Nghiệp Giá tốt nhất TPHCM

– Đánh Bóng Xe Hơi Chuyên Nghiệp Giá tốt tại TPHCM

5. Cách đề phòng thiếu lái – thừa lái

Trong điều kiện di chuyển bình thường, việc xảy ra tình trạng mất lái là khá thấp. Tuy nhiên, bạn không nên chủ quan. Sự chú ý vẫn là rất cần thiết vì thiếu lái hay thừa lái đều có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Những lưu ý dưới đây có thể giúp bạn tránh được những tình huống mất lái nguy hiểm:

• Kiểm tra độ mòn lốp xe xem thừa hay thiếu hơi trước khi lái xe. Nếu độ mòn và hơi lốp đủ theo đúng tiêu chuẩn xe; thì độ biến dạng sẽ được hạn chế tối đa và sai số trong thiếu hay thừa lái cũng sẽ được giảm thiểu đi đáng kể.
• Theo kinh nghiệm lái xe ô tô đường trơn, ướt thì bạn cần phải chủ động giảm tốc độ.
• Không nên vào cua với tốc độ quá nhanh hay ôm cua quá gấp.
• Tuyệt đối phải giữ kiểm soát; tránh phanh gấp hay ngắt hoặc nhấn ga đột ngột khi cua xe, đạp phanh ô tô đúng kỹ thuật. Hiện tượng mất lái nguy hiểm có thể xảy ra sự chuyển dịch trọng lượng bất ngờ giữa phần đầu và phần đuôi xe.
• Sử dụng các hệ thống hỗ trợ ổn định thân xe điện tử như ESP/VSC/VSA/DSC, … khi điều khiển (kể cả trong điều kiện đường xá bình thường).

>> Xem thêm: Hệ thống treo ô tô là gì? Các loại hệ thống treo phổ biến

Trên đây là những thông tin về hiện tượng thiếu lái và thừa lái khi điều khiển xe hơi, ô tô; mà Chamsocoto247.com chia sẻ đến các bạn. Hy vọng rằng sẽ là những thông tin có ích và an toàn cho bạn khi điều khiển xe trên mọi cung đường.