Thờ Cúng Tứ Phủ Công đồng Như Nào?

Các thánh thần được thờ cũng thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt, của những người theo đạo Mẫu, nó còn thể hiện cho chúng ta thấy Tín đồ theo đạo Mẫu là những người theo chủ nghĩa yêu nước một cách rõ ràng nhất, bằng cách lễ bái, tuyên dương, tôn vinh những con người có công với non sông đất nước.

Việc thờ cúng cả Tứ phủ công đồng còn thể hiện sự mong mỏi hiệp thông gần nhất của Thanh đồng với chư vị Tiên Thánh thần, qua Tòa, Phủ, Đền, Điện các Thánh sự sẽ được diễn ra.

Thờ cúng Tứ phủ công đồng được chia ra làm 2 hình thức đó là: Thờ ở Tòa, Phủ, Đền và thờ ở Điện.

Chăm lo việc Thánh sự ở Tòa, Phủ, Đền phải là Ban Trị sự của Tòa, Phủ, Đền đó, đứng đầu có thể là Thủ nhang. Ban Trị sự này do Ban Hành Giáo cử ra. Còn ở Điện thì phải do Đồng đền chăm lo. Người không có Đồng thì không thể nào đứng đầu chăm lo việc Điện được.

1. Bài trí ngôi vị trong Tòa, Phủ, Đền

Ngôi vị của Tiên Thánh được sắp xếp trong Tòa, Phủ, Đền thường là theo lối “Tam cung lục viện”, thường thường có 3 cung chính, một số dị biệt ở tùy không gian.

Cung thứ nhất (hậu cung) là cung trong cùng thờ Tam Tòa Thánh Mẫu ở trên cao nhất và Thánh giá chính nơi đó, ngự phía trước Tam Tòa Thánh Mẫu ở vị trí trung tâm nhưng thấp hơn. Theo quy tắc thì cung này không được hầu đồng và cũng không thể tự tiện ra vào, trừ Thủ Tòa, Đền, Điện ra vào phục dịch. Phía trên mái cung này có treo nón Tam Tòa Thánh Mẫu, trên ban có thể được trưng thêm hài, khăn và quạt.

Cung thứ hai (trung đường) là cung ở giữa gọi là cung Hội Đồng, nơi phối đặt tượng Ngũ Vị Tôn Ông, Tứ phủ Thánh Chầu, Tứ phủ Thánh Hoàng, Thánh Cô, Thánh Cậu, thường Cô Cậu đứng chầu hai bên. Hai bên của cung này còn 2 cung nữa là Hội đồng Sơn trang và Hội đồng Trần Triều. Cung này có thể hầu đồng. Trên mái có treo nón ngũ vị tôn ông rồi tới nón Công đồng. Bên Sơn trang treo nón Tòa chúa, bên Trần triều nón nhà Trần.

Cung thứ ba là cung ngoài cùng gọi là cung trình. Cung này thờ Tam giới Thiên chúa Tứ phủ Vạn linh Công đồng Đại đế, có thể là bài vị hoặc tượng. Cung này để tiến lễ và tấu sớ cũng không phải là cung hầu. Điểm trang cho cung này là tàn lọng, chấp kích.

Ngoài ra, sân đền có thể phối thờ Cô, Cậu vào ra làm việc hầu hạ Tiên Thánh. Cổng đền thì thờ các thần binh tướng bảo vệ Tòa, Đền, Phủ.

So với quy tắc cổ này thờ ngày nay vì chạy theo kinh tế các thủ nhang ở Tòa, Phủ, Đền đã đi quá xa so với lối xưa. Gần như cung nào họ cũng cho hầu đồng, như vậy quả là lỗi phép.

2. Bài trí ngôi vị trong Điện thờ Tứ phủ

Cấu trúc điện thờ được chia làm ba ban chính: Ban giữa là ban Công đồng, ban Trần Triều, ban Sơn Trang.

Với những điện thờ có tôn trí Thánh tượng thì sẽ bày trí như sau:

Ban Công Đồng:

– Lớp thứ nhất: Là tượng Đấng Tối Cao Liễu Hạnh công chúa.

– Lớp thứ hai: Tam giới thiên chúa và hai quan hầu hạ đôi bên.

– Lớp thứ ba: Tam Tòa Thánh Mẫu.

– Lớp thứ tư: Ngũ vị Tôn ông.

– Lớp thứ năm: Tứ phủ Chầu bà (thường thờ 4 chầu: Chầu Nhất, Nhị, Tam, Tứ) có khi thêm chầu Lục và Chầu Bé.

– Lớp thứ sáu: Tứ phủ Quan Hoàng (thường 3 ông Bơ, Bảy, Mười có khi 4 là thêm ông Cả).

– Lớp thứ bảy: Tứ phủ Thánh Cô, Tứ phủ Thánh Cậu.

Dưới gầm ban Công đồng là Hạ ban.

Ngoài ra ở sân của điện thờ có thờ thêm Mẫu Cửu Trùng Thiên.

Ban Sơn Trang và Ban Trần triều ở bên trái và phải của Ban Công Đồng.

Ngoài sân Điện phối thêm thờ Cửu Trùng Thanh Vân Thánh Mẫu với hình thức một cây hương không có mái và không có Thánh tượng và chỉ thờ lô nhang.

Với những điện thờ không tôn trí Thánh tượng thì tổng thể sẽ có 7 lô hương trong đó 3 lô hương ở Ban Công Đồng:

Lô hương thứ nhất cao nhất thờ Mẫu Tối Cao trong linh vị ghi “Phụng thỉnh đấng Tối cao bậc Vô thượng Hoàng Thiên Quốc Mẫu Ngọc cung nương Dung Liễu Hạnh Công chúa Cửu trùng tọa hạ”

Lô hương thứ hai thờ Tam Tòa Thánh Mẫu trong linh vị ghi “Phụng thỉnh Thiên Tiên Nhạc Tiên Thủy Tiên Tam tòa Thánh Mẫu cung quyết hạ”

Lô hương thứ 3 thờ Công đồng Tiên Thánh trong linh vị ghi “Phụng thỉnh Tứ phủ Công đồng Hội đồng Các giá Ngọc bệ hạ”

Lô hương Trần triều Sơn trang lần lượt ở bên phải và trái của Ban Công Đồng, linh vị lần lượt là “Phụng thỉnh Trần Triều Hiển Thánh chư vị Thánh đức ngọc điện hạ” “Phụng thỉnh Nhạc phủ triều Mường Sơn tinh Lê Mại Đại vương sơn nữ sơn gia thánh chúng Thanh cung hạ”

Lô hương thờ Mẫu Cửu trùng ở ngoài trời với linh vị “Phụng thỉnh Thiên tiên Cửu trùng Thiên Thanh vân Công chúa cung quyết hạ”

Điện thờ tại gia được phép hầu vì chỉ có một cung duy nhất.

Điện thờ tại gia sẽ thờ vị Thánh bản mệnh của Đồng đền làm trưởng thượng, hằng năm phải theo lễ tiết kị đản của vị Thánh Bản mệnh đó.