Thời đại đồ đá Cũ – Wikipedia Tiếng Việt

Thời tiền sử
Thế Holocen	Thời đại đồ sắt			Sơ sử
	Hậu kỳ Đồ đồng
	Trung kỳ Đồ đồng
	Sơ kỳ Đồ đồng
	Thời đại đồ đồng
	Thời đại đồ đồng đá
	Thời đại đồ đá mới			Tiền sử
	Thời đại đồ đá giữa
Thế Canh Tân	Hậu kỳ Đá cũ
	Trung kỳ Đá cũ
	Sơ kỳ Đá cũ
	Thời đại đồ đá cũ
	Thời đại đồ đá

Thời đại đồ đá cũ là giai đoạn đầu của thời đại đồ đá trong thời tiền sử, được phân biệt bằng sự phát triển của các công cụ đá. Về cơ bản, nó chiếm gần như toàn bộ lịch sử loài người trên Trái Đất, bắt đầu từ khoảng 2,5 Ma BP (Ma/Ka BP: Mega/Kilo annum before present; triệu/ngàn năm trước), với sự xuất hiện của các công cụ bằng đá do các dạng người nguyên thủy như người khéo tay (Homo habilis) đưa ra, cho đến khi có sự xuất hiện của nông nghiệp vào khoảng 12 Ka BP. Thuật ngữ "Paleolithic", nghĩa văn chương là "Thời đại cổ của đá", đã được nhà khảo cổ học John Lubbock tạo ra vào năm 1865 và có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp "παλαιός", "paleos" (cổ, cũ) và "λίθος", "lithos", (đá).

Thời đại đồ đá cũ nói chung kết thúc khi thời đại đồ đá giữa (Mesolithic) bắt đầu, hoặc ở các khu vực với quá trình đồ đá mới hóa là sự bắt đầu của thời đại đồ đá cũ trên (Epipaleolithic).

Thời đại đồ đá cũ được đặc trưng bằng việc sử dụng các công cụ bằng đá được ghè đẽo, mặc dù người nguyên thủy vào thời gian đó cũng sử dụng các công cụ bằng gỗ và xương. Các sản phẩm nguồn gốc hữu cơ cũng được sử dụng làm công cụ, bao gồm da và các sợi thực vật; tuy nhiên các loại công cụ này đã không được bảo quản ở mức độ đáng kể. Theo truyền thống, thời đại đồ đá cũ được chia ra thành ba thời kỳ, là thời đại đồ đá cũ sớm, thời đại đồ đá cũ giữa và thời đại đồ đá cũ muộn. Các thời kỳ này đánh dấu các tiến bộ trong công nghệ và văn hóa ở các xã hội loài người nguyên thủy khác biệt.

Niên đại học

[sửa | sửa mã nguồn]

Sự tiến hóa của loài người

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Tiến trình tiến hóa loài người

Phả hệ loài người đơn giản hóa

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Tiến trình tiến hóa loài người

Niên biểu chỉ ra dưới đây là phả hệ đơn giản hóa của nhân loại thời kỳ đồ đá:[1]

Khí hậu

[sửa | sửa mã nguồn]

Các sự kiện địa khí hậu chính

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Niên biểu sông băng

Cách sinh sống

[sửa | sửa mã nguồn]

Nền kinh tế của một xã hội thời đại đồ đá cũ điển hình là rất đơn giản, với việc săn bắt và hái lượm là chủ yếu. Con người khi đó thu lượm thức ăn, củi và các vật liệu làm công cụ, quần áo hay dựng lều để tránh mưa gió.

Công cụ

[sửa | sửa mã nguồn]

Nói chung, các phương pháp chế tạo công cụ không thay đổi nhiều ở mức đáng kể trong thời đại đồ đá cũ, mặc dù đã có một loạt các nền văn hóa đã tồn tại trong thời đại này.

Xã hội

[sửa | sửa mã nguồn]

Không có chứng cứ khảo cổ học cho thấy có sự bất bình đẳng trong xã hội hay các trận đánh đầy bạo lực giữa các nhóm (nghĩa là chiến tranh). Người nguyên thủy thời đại đồ đá cũ đã nhóm lại thành các thị tộc có khoảng 25-50 thành viên; các thị tộc này được tạo ra từ một vài gia đình.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ "Human evolution". Archaelogy.info. Bản gốc lưu trữ ngày 27 tháng 5 năm 2007. Truy cập ngày 9 tháng 4 năm 2007.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

Tìm hiểu thêm vềthe Paleolithictại các dự án liên quan
	Từ điển từ Wiktionary
	Tập tin phương tiện từ Commons
	Tin tức từ Wikinews
	Danh ngôn từ Wikiquote
	Văn kiện từ Wikisource
	Tủ sách giáo khoa từ Wikibooks
	Tài nguyên học tập từ Wikiversity

• Thời tiền sử
• Tiến hóa của loài người
• Tiến trình tiến hóa loài người
• Danh sách các hóa thạch tiến hóa của con người
• Lịch trình tiến hóa của sự sống
• Lịch sử Trái Đất
• Niên đại địa chất
• Thời kỳ băng hà
• Danh sách các khu vực khảo cổ
• Thế Pleistocen

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về Thời đại đồ đá cũ.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Wikisource có văn bản gốc từ các bài viết của 1911 Encyclopædia Britannica Paleolithic.

• Human Timeline (Interactive) – Smithsonian, National Museum of Natural History (August 2016).
• Donsmaps: a vast repository of Paleolithic resources
• Interactive Timeline Simile/Timemap index of Eurasian sites