Thời Kỳ Băng Hà – Wikipedia Tiếng Việt

Bài này đề cập đến một thời kỳ đóng băng, các ý nghĩa khác xem kỷ băng hà (định hướng)

Thời kỳ băng hà, thời kỳ đóng băng hay băng kỳ là những giai đoạn thuộc kỷ băng hà có nhiệt độ lạnh hơn thuận lợi cho sự phát triển băng nhiều hơn mức bình thường. Khái niệm phân kỳ này trái ngược với gian băng, tức những giai đoạn thuộc kỷ băng hà song có khí hậu ấm hơn khiến băng tan với số lượng lớn.

Kỷ băng hà hiện tại diễn ra từ thời kỳ cuối của thế Pleistocen, từ ≈110 đến 10 Ka BP (Ka BP: Kilo annum before present, ngàn năm trước đây).[1]

Thời kỳ băng hà cuối cùng được coi là đạt cực đại vào 18 Ka BP, và kết thúc vào 10 Ka BP[1], nhưng theo Severinghaus et al. (1999) thì là đạt cực đại vào 20 Ka BP, và kết thúc vào 15 Ka BP[2]. Thế Holocen mà chúng ta đang sống là một giai đoạn gian băng.

Kỷ băng hà Đệ tứ

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Băng hà Đệ tứ và timeline of glaciation

Trong kỷ băng hà Đệ tứ (2,58 Ma BP), có rất nhiều thời kỳ băng hà và gian băng.

Thời kỳ băng hà cuối cùng

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Thời kỳ băng hà cuối cùng

Thời kỳ băng hà cuối cùng được ghi nhận khác nhau ở từng địa phương, xác định theo các thành tạo trầm tích băng hà: Wisconsin (ở Bắc Mỹ), Devensian (ở Great Britain), Midlandian (ở Ireland), Würm (ở Alps), Weichsel (ở bắc Trung Âu), và Llanquihue ở Chile. Lúc băng hà đạt cực đại thì mũ băng bao phủ vùng Bắc cực rộng đến tận miền trung nước Đức, để lại trầm tích băng hà ở Leipzig. Nó được coi là đạt cực đại vào 18 Ka BP, và kết thúc vào 10 Ka BP [1], và là dữ liệu được tham chiếu nhiều trong văn liệu về thời tiền sử.

Tuy nhiên theo Severinghaus et al. (1999) thì băng hà đạt cực đại vào 20 Ka BP, và kết thúc vào 15 Ka BP[2].

Thời kỳ băng hà kế tiếp

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Chu kỳ Milankovitch

Vì rằng có thể dự đoán biến thiên quỹ đạo và địa cực Trái Đất[3], nên mô hình máy tính có thể dự đoán khả năng khí hậu trong tương lai. Có hai yếu tố được tính đến, là hiệu ứng do con người gây ra làm tăng tốc sự nóng lên toàn cầu có thể có ảnh hưởng lớn hơn trong ngắn hạn, và cơ chế chưa được hiểu rõ về ảnh hưởng của quỹ đạo tới khí hậu.

Nghiên cứu của Berger và Loutre năm 2003 cho thấy rằng thời kỳ khí hậu ấm áp hiện tại có thể kéo dài thêm 50.000 năm[4].

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b c Glaciation of Wisconsin, Lee Clayton, John W. Attig, David M. Mickelson, Mark D. Johnson, and Kent M. Syverson, University of Wisconsin, Dept. of Geology
2. ^ a b J. Severinghaus, E. Brook (1999). “Abrupt Climate Change at the End of the Last Glacial Period Inferred from Trapped Air in Polar Ice”. Science. 286 (5441): 930–4. doi:10.1126/science.286.5441.930. PMID 10542141.
3. ^ F. Varadi, B. Runnegar, M. Ghil (2003). “Successive Refinements in Long-Term Integrations of Planetary Orbits” (PDF). The Astrophysical Journal. 592: 620–630. Bibcode:2003ApJ...592..620V. doi:10.1086/375560. Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 28 tháng 11 năm 2007. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2016.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
4. ^ Berger A, Loutre MF (2002). “Climate: An exceptionally long interglacial ahead?”. Science. 297 (5585): 1287–8. doi:10.1126/science.1076120. PMID 12193773.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Khí hậu
• Cyclostratigraphy
• Niên đại địa chất
• Băng hà
• Kỷ băng hà
• Thời kỳ băng hà cuối cùng
• Chu kỳ Milankovitch
• Tuế sai của trục Trái Đất
• Băng hà Đệ tứ
• Quả cầu tuyết Trái Đất
• Niên biểu băng hà
• Hiệu ứng Yarkovsky
• Hiệu ứng YORP

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Tra glaciation trong từ điển mở tiếng Việt Wiktionary Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Thời kỳ băng hà.

x t s Trái Đất
Lục địa	Châu Phi Châu Nam Cực Châu Á Lục địa Úc Châu Âu Bắc Mỹ Nam Mỹ
Đại dương	Bắc Băng Dương Đại Tây Dương Ấn Độ Dương Thái Bình Dương Nam Đại Dương
Địa chất,địa lý	Tuổi Trái Đất Địa chất học Khoa học Trái Đất Xói mòn Extremes on Earth Tương lai Trái Đất Lịch sử địa chất Trái Đất (thang đo thời gian) Geologic record Trọng trường Trái Đất Lịch sử Trái Đất Từ trường Kiến tạo mảng Cấu trúc Trái Đất Động đất Địa vật lý Bướu xích đạo Châu lục Địa lý các hành tinh đá Hệ Mặt Trời Định lý Clairaut Lục địa Múi giờ Những cực trị trên Trái Đất
Khí quyển	Khí quyển Trái Đất Khí hậu Ấm lên toàn cầu Thời tiết
Môi trường	Khu sinh học Sinh quyển Sinh thái học Hệ sinh thái Ảnh hưởng do con người lên môi trường Lịch sử tiến hóa sự sống Tự nhiên Đánh giá hệ sinh thái thiên niên kỷ Triết lý Gaia
Bản đồ	Bản đồ kỹ thuật số Hình ảnh vệ tinh Địa cầu ảo Bản đồ thế giới Viễn thám
Lịch sử	Giả thuyết Gaia Lịch sử Hệ Mặt Trời Lịch sử Trái Đất Lịch sử địa chất Trái Đất Tiến hóa sự sống Lịch trình tiến hóa sự sống Niên đại địa chất Tuổi Trái Đất Tương lai Trái Đất Nghịch lý Mặt trời trẻ mờ nhạt
Văn hóa,nghệ thuậtvà xã hội	Danh sách quốc gia có chủ quyền lãnh thổ phụ thuộc Trái Đất trong văn hóa Ngày Trái Đất Kinh tế thế giới Tên gọi Lịch sử thế giới Múi giờ Thế giới Luật quốc tế Nghệ thuật phong cảnh Trái Đất phẳng và Trái Đất rỗng Trái Đất trong viễn tưởng
Tâm linh,mục đích luận	Bí ẩn sáng tạo Chủ nghĩa Gaia New Age Chủ nghĩa sáng thế Thần ngôn hành tinh (thuyết thần trí) Gaia (Hy Lạp cổ đại) Mẹ Trái Đất Tellus Mater (La Mã cổ đại)
Khoa học hành tinh	Quỹ đạo Trái Đất Sự tiến hóa của Hệ Mặt Trời Geology of solar terrestrial planets Vị trí trong Vũ Trụ Mặt Trăng Hệ Mặt Trời
Khác	Hoàng đạo Hành tinh đôi Mây Kordylewski Terra Theia
Thể loại Outline of Earth Cổng thông tin Trái Đất Cổng thông tin Hệ Mặt Trời Hình ảnh Mặt Trời Sao Thủy Sao Kim Trái Đất Sao Hỏa Sao Mộc Sao Thổ Thiên Vương Hải Vương

x t s Khoa học Trái Đất
Khoa học khí quyển · Khoa học môi trường · Trắc địa · Địa chất học · Địa vật lý · Băng hà họcThủy văn học · Hải dương học · Địa lý tự nhiên · Khoa học đất
Thể loại · Chủ đề