Thông Tin Tổng Quan Về Kế Toán Ngân Hàng - SmartrainVN

Kế toán ngân hàng có vị trí và vai trò quan trọng trong toàn bộ quá trình hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại.

Đây cũng là công cụ quản lý hữu hiệu trong việc đảm bảo an toàn tài sản cho ngân hàng thương mại và cho toàn xã hội gửi tại ngân hàng.

Môn học Kế toán ngân hàng thuộc bộ môn Khoa học quản lý, nghiên cứu và đề ra phương pháp ghi chép bằng con số, biểu hiện giá trị bằng tiền tệ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh một cách đầy đủ, chính xác và trung thực, kịp thời theo trình tự thời gian và có hệ thống.

Kế toán ngân hàng nói chung bao gồm kế toán ngân hàng thương mại, kế toán Ngân hàng Nhà nước, kế toán Kho bạc Nhà nước và các quỹ Tín dụng nhân dân…

Vậy kế toán ngân hàng là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết về Kế toán ngân hàng trong từng mục dưới đây.

Kế toán ngân hàng là gì?

Kế toán ngân hàng là việc thu thập, tính toán, ghi chép, phân loại và tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế, tài chính về hoạt động tiền tệ, tín dụng và dịch vụ ngân hàng dưới hình thức chủ yếu là giá trị để phản ánh, kiểm tra toàn bộ hoạt động kinh doanh của đơn vị ngân hàng.

Kế toán ngân hàng là gì?

Đồng thời cần cung cấp thông tin cần thiết phục vụ cho công tác quản lý hoạt động tiền tệ ngân hàng ở tầm vĩ mô và vi mô, cung cấp thông tin cho các tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật.

Kế toán ngân hàng vừa ghi chép phản ánh các nghiệp vụ kinh tế tài chính liên quan đến nguồn vốn và sử dụng vốn như các doan nghiệp phi tài chính. Bên cạnh đó còn ghi chép và phản ánh các hoạt động kinh doanh giao dịch của ngân hàng với khách hàng thông qua các nghiệp vụ tiền gửi, tiền vay và hoạt động thanh toán nên được gọi là kế toán giao dịch.

Đối tượng của kế toán ngân hàng

Vì kế toán ngân hàng là công cụ quản lý kinh tế và tài chính nên đối tượng của kế toán ngân hàng chính là vốn và sự vận động của vốn trong quá trình hoạt động kinh doanh tiền tệ, tín dụng và thanh toán của hệ thống ngân hàng.

Vốn luôn tồn tại dưới hai hình thức là nguồn vốn và sử dụng vốn. Trong đó:

* Nguồn vốn: là thuật ngữ chỉ những nguồn lực tài chính mà hệ thống ngân hàng có thể dựa vào để thực hiện các hoạt động kinh doanh và cung ứng dịch vụ tài chính đối với nền kinh tế (bao gồm: vốn chủ sở hữu, các quỹ trích từ lợi nhuận sau thuế, vốn huy động tiền gửi, tiết kiệm, vốn đi vay…). Nguồn vốn được chia thành các loại sau:

- Nguồn vốn chủ sở hữu: Bao gồm vốn và quỹ của ngân hàng.

- Nguồn vốn huy động: Là nguồn vốn tiền gửi, tiết kiệm, nguồn vốn phát hành kỳ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi của các ngân hàng thương mại, nguồn vốn đi vay…. Chiếm tỷ trọng chính trong tổng nguồn vốn của ngân hàng thương mại.

Nguồn vốn và sử dụng vốn

* Sử dụng vốn: Là hoạt động mà Ngân hàng thương mại sử dụng nguồn vốn của mình để một mặt mua sắm tài sản cố định, công cụ lao động, phương tiện làm việc, trang thiết bị cần thiết phục vụ kinh doanh như bất cứ doanh nghiệp nào khác. Một phần vốn khả dụng nhằm đáp ứng nhu cầu thanh khoản. Đây là toàn bộ những tài sản thuộc sự kiểm soát của ngân hàng thương mại. Những tài sản này hoặc trực tiếp mang lại thu nhập cho ngân hàng hoặc phát huy vai trò phục vụ cho hoạt động sinh lời của ngân hàng.

Bên cạnh việc phản ánh vốn và sự vận động của vốn trong úa trình hoạt động kinh doanh, kế toán ngân hàng còn phản ánh kết quả của quá trình vận động vốn của ngân hàng trong một thời kỳ nhất định.

Nói cách khác, kế toán ngân hàng phải phản ánh các khoản thu nhập, các khoản chi phí và kết quả hoạt động kinh doanh.

Đặc điểm của kế toán ngân hàng

Về cơ bản thì kế toán ngân hàng cũng phải tuân thủ theo các lý thuyết hạch toán của kế toán nói chung như mọi doanh nghiệp, tuân thủ các nguyên tắc kế toán đã được thừa nhận chung, tuân thủ các điều lệ, quy định của Luật kế toán.

Tuy nhiên, do đặc thù của hoạt động kinh doanh trong ngân hàng là trung gian tài chính và thanh toán, cho nên đặc điểm của kế toán ngân hàng cũng có một chút khác biệt, cụ thể:

- Kế toán ngân hàng mang tính tổng hợp cao không những phản ánh nguồn hình thành cũng như sự biến động của vốn trong bản thân ngân hàng mà còn phản ánh đại bộ phận các chu chuyển vốn trong nền kinh tế thông qua các quan hệ tiền gửi, cho vay, quan hệ trung gián thanh toán của ngân hàng.

- Kế toán ngân hàng được tiến hành đồng thời giữa kiểm toán xử lý nghiệp vụ và ghi sổ sách kế toán khi có nghiệp vụ phát sinh, vì vậy kế toán ngân hàng còn gọi là kế toán giao dịch.

- Kế toán ngân hàng có tính chính xác kịp thời rất cao. Do đó chỉ kế toán ngân hàng mới phải lên bảng cân đối tài khoản ngay (bảng cân đối kiểm tra).

- Chứng từ kế toán ngân hàng có khối lượng rất lớn và luân chuyển phức tạp. Trong kế toán ngân hàng còn được sử dụng chứng từ điện tử trong hoạt động thanh toán.

- Kế toán ngân hàng có tính tập trung và thống nhất cao giữa hội sở & chi nhánh nhằm phục vụ cho yêu cầu hạch toán kinh tế toàn ngành.

- Kế toán ngân hàng sử dụng tiền tệ làm đơn vị đo lường chủ yếu vì đối tượng kế toán ngân hàng chủ yếu biểu hiện dưới hình thái giá trị.

Nhiệm vụ của Kế toán ngân hàng

Công việc kế toán ngân hàng bao gồm những nhiệm vụ sau đây:

- Ghi chép kịp thời, đầy đủ và chính xác các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh của mỗi chi nhánh cũng như trong toàn hệ thống ngân hàng theo đúng những chuẩn mực kế toán thống nhất do nhà nước, ngân hàng nhà nước quy định.

- Giám sát chặt chẽ quá trình sử dụng tài sản của bản thân ngân hàng và của xã hội thông qua các khau kiểm soát của kế toán, góp phần tăng cường kỷ luật tài chính, củng cố chế độ hạch toán kinh tế trong ngân hàng cũng như trong toàn bộ nền kinh tế quốc dân.

- Tổng hợp số liệu kế toán theo những tiêu thức nhất định để cung cấp thông tin phục vụ sự chỉ đạo nghiệp vụ của các cấp quản lý ngân hàng và phục vụ việc hoạch định & thực thi chính sách tiền tệ quốc gia, chính sách tín dụng…

- Tổ chức tốt nghiệp giao dịch với khách hàng, góp phần thực hiện tốt chiến lược khách hàng của mỗi ngân hàng.

Nắm vững thông tin về kế toán ngân hàng cũng là một lợi thế trong việc học cũng như tìm hiểu các thông tin về hệ thống tài khoản kế toán ngân hàng và những vấn đề liên quan.