Thực Hư 'thần Dược' Cho Cây Trồng, Vật Nuôi

Nhiều nông dân đang truyền tai nhau về một loại chế phẩm sinh học được cho là có tác dụng tốt với tất cả các loại cây trồng, vật nuôi… Chúng tôi đã đi tìm hiểu loại “thần dược” này.

Sử dụng theo quảng cáo

Sản phẩm đó là chế phẩm sinh học Vườn sinh thái (VST) do Cty Hữu hạn kỹ thuật sinh vật VST Nam Ninh (Trung Quốc) SX, Cty TNHH Thương mại Trung Việt (số B5, TT2, KĐT Bắc Linh Đàm, phường Đại Kim, Hoàng Mai, Hà Nội) là nhà phân phối độc quyền ở VN.

Ông Nguyễn Văn Dương, nông dân xã Hiếu Liêm (Vĩnh Cửu, Đồng Nai) đã mua chế phẩm Vườn sinh thái loại dành cho gia súc, gia cầm về sử dụng cho đàn heo của mình. Tôi hỏi vì sao quyết định dùng sản phẩm này, ông Dương bảo: “Vì tôi thấy trên truyền hình VTV có chương trình giới thiệu VST. Có hộ chăn nuôi ở Long An phát biểu rằng dùng VST giảm được 20% lượng thức ăn, rút ngắn thời gian nuôi heo được 2 tuần, heo săn chắc, nặng ký. Thấy bà đó nói hay quá, tôi mua về dùng thử xem sao”.

Tôi hỏi kết quả dùng thử ra sao, ông Dương nói: “Thấy heo cũng lớn nhanh, khỏe mạnh, ít bệnh, nhưng tôi mới dùng hơn tháng, hiệu quả cuối cùng ra sao thì chưa rõ, nên chưa thể khẳng định sản phẩm này có thực sự tốt như trên truyền hình hay không”.

Tôi theo ông Dương ra chuồng heo, thấy heo đẹp, khỏe, nhưng cũng đúng như lời ông Dương nói, chưa thể khẳng định được cái sự đẹp, khỏe ấy có đúng là nhờ VST hay không.

Các chế phẩm VST chuyên dùng cho gia súc, gia cầm và thủy sản chưa hề có trong danh mục của Bộ NN-PTNT

Cũng ở huyện Vĩnh Cửu, khi ghé vào thăm một số hộ nông dân có ao nuôi thủy sản, tôi thấy họ có sử dụng VST để xử lý nước ao. Ông Lê Văn Tặng, nông dân xã Trị An cho biết, do thấy trên VTV giới thiệu về một mô hình ở Thái Bình có dùng VST để xử lý nước ao nuôi cá rất tốt mà giá của sản phẩm này lại vừa phải nên ông và một số hộ nuôi cá trong vùng cũng mua về thử coi sao. Vì cũng mới dùng nên ông Tặng chưa dám đưa ra đánh giá cụ thể về tác dụng của chế phẩm VST.

Ông Tặng bảo: “Con trai tôi hay lên mạng, thấy trên đó có nhiều video clip giới thiệu, quảng bá về VST hay lắm, nhiều video là của đài VTV làm. Đài Truyền hình quốc gia đã giới thiệu thì chắc là sản phẩm tốt, sản phẩm hợp pháp rồi. Cậu về lên mạng coi thử xem sao”.

Lưu hành trái phép

Tại trung tâm chế phẩm sinh học (số 105, Phan Đăng Lưu, quận Phú Nhuận, TP HCM), anh Hồ Đắc Đào, một nhân viên cho hay, trung tâm đang phân phối nhiều loại sản phẩm VST. Anh Đào lấy ra và giới thiệu cho tôi 6 chai nhỏ loại 100 ml đại diện cho 6 loại VST.

Loại thứ nhất là sản phẩm đa chức năng, trên bao bì ghi “Đạt hiệu quả về tăng sản, tăng chất, chống bệnh, tăng cường miễn dịch đối với cây lương thực, cây bông, cây dâu, rau xanh, cây ăn quả, cây có hoa… và các loại vật nuôi trên cạn, dưới nước”.

5 sản phẩm VST còn lại chuyên dùng cho chăn nuôi gia súc, gia cầm; thủy sản; rau xanh; lúa, ngô, bông, vừng; cây ăn quả. Ngoài ra, trong tờ brochure (giới thiệu thông tin sản phẩm) mà Đào đưa cho tôi xem, còn có những sản phẩm VST chuyên dùng cho cây cao su, cây chè, cà phê, tiêu, điều, hoa, cây cảnh. Ở mặt trước của tờ brochure này có những quảng cáo nghe rất kêu: “Giảm 30-50% chi phí các loại”, “Tăng năng suất từ 20-30%” …

Sản phẩm đa chức năng cho tất cả cây trồng, vật nuôi nhưng chỉ có tên trong mục "Phân bón lá" tại QĐ 102/2007 của Bộ NN-PTNT

Anh Đào cho hay tất cả những sản phẩm này đều đã được đưa vào tiêu thụ ở hầu khắp các tỉnh, thành ở phía Nam từ 2 năm nay. Nhưng có điều lạ là khi xem kỹ bao bì của 6 chai VST, tôi thấy trên các chai đa chức năng, dùng cho rau xanh, cây ăn quả, lúa, ngô, thấy ghi rõ “Được Bộ Nông nghiệp Việt Nam công nhận theo QĐ số 3446/QĐ-BNN-TT ký ngày 5/11/2007”. Còn trên các chai dùng cho chăn nuôi và thủy sản không hề thấy dòng chữ này.

Tôi lên mạng vào địa chỉ vuonsinhthaitrungviet.com của Cty TNHH Thương mại Trung Việt, thấy tổng cộng tới mười mấy sản phẩm VST. Những sản phẩm này rất đa dạng, từ sản phẩm đa chức năng được giới thiệu là dùng cho tất cả các cây trồng, vật nuôi trên cạn và dưới nước, tới các sản phẩm chuyên dùng cho cây lương thực, cây mía, cây cỏ ngọt, nấm… tới chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, cải tạo đất.

Cũng trên trang website này, Cty Trung Việt cho hay chế phẩm VST đã được Bộ NN-PTNT công nhận là phân bón mới theo Quyết định 3446/2007/QĐ-BNN và cho phép kinh doanh, sử dụng tại VN theo Quyết định 102/2007/QĐ-BNN.

Tôi xem lại trong QĐ 102/2007 của Bộ NN-PTNT về “Danh mục bổ sung phân bón được phép SX-KD và sử dụng ở VN”, thấy có tên chế phẩm VST ở mục "Phân bón lá". Còn trong các danh mục sản phẩm sử dụng trong nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi thú y…, không hề thấy có tên sản phẩm VST nào.

Vậy mà đúng như lời ông Lê Văn Tặng, trên mạng đang lưu hành rất nhiều video clip về các sản phẩm VST, trong đó có nhiều video clip giới thiệu VST dùng trong chăn nuôi, thủy sản do VTV thực hiện.

Tôi đem chuyện đó hỏi ông Hồ Mộng Hải, chuyên viên Cục Chăn nuôi. Ông Hải khẳng định Cục Chăn nuôi chưa hề đưa sản phẩm VST vào danh mục các sản phẩm được phép sử dụng trong chăn nuôi. Do đó, việc sản phẩm VST đang được bán tràn lan cho các hộ chăn nuôi là trái phép.

Như vậy, dù mới chỉ được phép lưu hành, sử dụng với tư cách là một loại phân bón lá, nhưng việc Cty TNHH Thương mại Trung Việt đang bán các chế phẩm VST cho người chăn nuôi, người nuôi trồng thủy sản, rõ ràng đã vi phạm trắng trợn các quy định của Bộ NN-PTNT.

Ngay cả các sản phẩm VST dùng trong trồng trọt cũng có nhiều vi phạm trong quảng cáo, trong hướng dẫn sử dụng, bởi theo các chuyên gia phân bón, phân bón lá chỉ có một mục đích là giúp nâng cao sự hấp thu dinh dưỡng qua các phần trên không của cây trồng.

Thế nhưng nhiều chế phẩm VST đang được quảng cáo giúp cho việc cải tạo đất, nâng cao sức đề kháng, phòng ngừa sâu bệnh, thúc đẩy bộ rễ phát triển… Còn với sản phẩm đa chức năng được quảng cáo là tốt cho tất cả các loại cây trồng, vật nuôi trên cạn và dưới nước, thì đúng là chẳng khác gì “thần dược” vậy (?).