Thuế Trực Thu Là Gì? Bạn Có Phân Biệt được Với Thuế Gián Thu Không?

Thuế trực thu và thuế gián thu là những cụm từ phổ biến. Tuy nhiên, hầu hết người dân vẫn mơ hồ khi xác định hai loại thuế này? Bạn có biết thuế trực thu là gì hay không? Mục lục bài viết

• Thuế trực thu là gì?
• Một số loại thuế trực thu thường gặp
• Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu

Thuế trực thu là gì?

Xét về mặt từ ngữ, thuế trực thu nghĩa là thuế được thu trực tiếp.

Về mặt pháp luật, thuế trực thu là loại thuế điều tiết trực tiếp vào thu nhập hoặc tài sản của người nộp thuế. Đặc điểm dễ nhận thấy nhất của loại thuế này, đó là, người nộp thuế đồng thời là người chịu thuế.

Như vậy, thuế trực thu không phải là một loại thuế độc lập trong hệ thống thuế. Đây là cách gọi để người nghe dễ dàng nhận biết, xác định ai là người thực tế chịu thuế.

Mục đích Nhà nước áp dụng loại thuế này là nhằm điều tiết thu nhập của người có thu nhập. Thông qua việc nộp thuế trực thu, người chịu thuế phải trích một phần từ chính thu nhập của mình để nộp cho Nhà nước mà không thể chuyển nghĩa vụ này sang cho bất kỳ đối tượng nào khác.

2 ví dụ về thuế trực thu thường gặp nhất đó là thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp...

Thuế trực thu có một số ưu điểm như:

- Có tính chất công bằng trong việc điều tiết thu nhập thặng dư của người nộp thuế.

- Giúp đảm bảo công bằng xã hội hơn cho việc điều tiết thu nhập.

Sở dĩ thuế trực thu có tính công bằng bởi vì phần đóng góp về thuế trực thu phù hợp đối với khả năng của từng loại đối tượng và có tính phân loại đối tượng.

Thuế trực thu là thuế được thu trực tiếp (Ảnh minh họa)

Một số loại thuế trực thu thường gặp

- Thuế thu nhập cá nhân: Đây là khoản tiền thuế mà người có thu nhập phải trích nộp một phần tiền lương hoặc từ các nguồn thu khác vào ngân sách nhà nước sau khi đã tính các khoản được giảm trừ. Thuế thu nhập cá nhân không đánh vào những cá nhân có thu nhập thấp hay thu nhập chỉ vừa đủ đáp ứng nhu cầu cần thiết của gia đình. Do đó việc nộp thuế thu nhập cá nhân được coi là cách làm giảm chênh lệch giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cư.

- Thuế thu nhập doanh nghiệp: Cũng như thuế thu nhập cá nhân, doanh nghiệp có thu nhập phải trích nộp một phần tiền lương hoặc từ các nguồn thu khác vào ngân sách nhà nước sau khi đã tính các khoản được giảm trừ. Khi doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh tạo ra lợi nhuận, sẽ phải nộp thuế cho Nhà nước. Thuế thu nhập của doanh nghiệp sẽ được thu dựa vào kết quả cuối cùng của hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức, doanh nghiệp đó. 

Phân biệt thuế trực thu và thuế gián thu

Thuế gián thu nghĩa là thuế được thu gián tiếp. Đây là loại thuế điều tiết gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa, dịch vụ.

Đối với thuế gián thu, người nộp thuế không phải là người chịu thuế. Người tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ là người chịu thuế (giá mua hàng đã bao gồm thuế gián thu) còn người nộp thuế là nhà sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.

Chẳng hạn, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng...

Thuế trực thu và thuế gián thu có nhiều điểm khác biệt như:

Tiêu chí	Thuế trực thu	Thuế gián thu
Đặc điểm	- Có tính công bằng. - Có tính phân loại đối tượng, phần nộp thuế phù hợp với khả năng của từng đối tượng.	- Dễ điều chỉnh hơn thuế trực thu
Mức độ tác động vào nền kinh tế	- Ít tác động vào giá cả thị trường vì thuế đánh vào kết quả kinh doanh của doanh nghiệp, cá nhân	- Vì thuế được tính vào giá bán hàng hóa, dịch vụ nên ảnh hưởng trực tiếp đến giá cả thị trường
Mức độ quản lý	- Khó thu, phụ thuộc vào ý thức trách nhiệm, nghĩa vụ của người nộp thuế	- Dễ thu thì thuế đã được tính vào giá cả hàng hóa, dịch vụ
Ưu điểm	- Đảm bảo tính công bằng giữa những người chịu thuế	- Cơ quan thu thuế dễ quản lý thuế
Nhược điểm	- Làm hạn chế sự cố gắng gia tăng thu nhập của các đối tượng chịu thuế, vì thu nhập càng cao cũng đồng nghĩa với việc phải nộp thuế nhiều - Việc quản lý thuế phức tạp, tốn nhiều chi phí hơn thuế gián thu - Dễ xảy ra tình trạng trốn thuế	- Khó đảm bảo công bằng giữa những người nộp thuế vì tất cả người tiêu dùng dù có mức thu nhập khác biệt cũng cùng chịu một mức thuế áp dụng cho cùng 1 loại hàng hóa, dịch vụ

Trên đây là khái niệm thuế trực thu là gì và phân biệt với thuế gián thu. Nếu còn băn khoăn, bạn vui lòng gửi câu hỏi cho chúng tôi để được hỗ trợ.