Thuốc Tiêm Vitamin B12 Có Lợi Hay Không? - Bữa Ăn Hoàn Hảo

Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin rất được ưa chuộng.

Nhiều người tin rằng các thực phẩm chức năng này sẽ hoạt động như một hệ thống bảo vệ và

giúp đảm bảo cơ thể có đủ chất dinh dưỡng.

Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin B12 được dùng phổ biến hơn cả, vì tình trạng thiếu hụt chất này thường xảy ra.

Trên thực tế, nhiều người thường xuyên dùng thuốc tiêm vitamin B12.

Sản phẩm này được khẳng định là có các tác dụng như cải thiện mức độ năng lượng, chức năng não và giảm cân.

Bài viết này sẽ đánh giá về thuốc tiêm B12, xem liệu đây có phải là một loại thuốc tốt cho sức khỏe hay không.

Vitamin B12 là gì và chất này hoạt động như thế nào?

Vitamin B12, còn được gọi là cobalamin, là một vitamin tan trong nước.

Chất này đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động của não cũng như quá trình sản xuất DNA và hồng cầu.

Về mặt hóa học, vitamin B12 có thể tồn tại dưới nhiều dạng khác nhau, nhưng tất cả đều chứa khoáng chất cobalt.

Loại vitamin này có thể được tích trữ ở gan trong một thời gian dài, do đó có thể phải mất vài năm chứng thiếu hụt chất mới xuất hiện (1).

Kết luận: Vitamin B12 là một vitamin tan trong nước đóng một vai trò quan trọng trong hoạt động não và sản xuất hồng cầu.

Có nhiều người đang bị thiếu chất này

Lượng vitamin B12 hàng ngày được khuyên dùng là 6 mg.

Tình trạng thiếu hụt B12 là khá phổ biến, đặc biệt là ở những người ăn chay hay thuần chay.

Trên thực tế, có tới 90% người tuân theo các chế độ ăn uống này bị thiếu chất (2, 3).

Nguyên nhân là do B12 là thành phần tự nhiên chỉ có trong thực phẩm động vật.

Tuy nhiên, người ăn chay và thuần chay không phải là những người duy nhất thiếu B12. Ngay cả một số người ăn thịt cũng không thể hấp thụ chất này một cách hiệu quả (4, 5).

Không giống như các vitamin khác, sự hấp thụ vitamin B12 phụ thuộc vào một loại protein được sản sinh trong dạ dày, được gọi là yếu tố nội tại.

Yếu tố nội tại liên kết với vitamin B12 để cơ thể có thể hấp thụ chất này vào máu. Những người không sản xuất đủ yếu tố nội tại có thể bị thiếu hụt chất.

Thiếu B12 đặc biệt phổ biến ở người cao tuổi, vì khả năng hấp thụ vitamin B12 có thể giảm dần theo thời gian (6, 7, 8, 9, 10, 11).

Những người khác cũng có nguy cơ bị thiếu hụt như những người đã trải qua phẫu thuật ruột, gồm cả phẫu thuật giảm cân. Những người mắc bệnh ảnh hưởng đến ruột như bệnh Crohn hoặc celiac, cũng có nguy cơ (12, 13, 14, 15).

Kết luận: Những người có nguy cơ cao thiếu hụt vitamin B12 là người ăn chay và thuần chay, vì trong chế độ ăn của họ gần như không có chất này. Tình trạng thiếu hụt vitamin cũng có thể do hấp thụ kém.

Thuốc tiêm vitamin B12  rất hiệu quả

Thiếu hụt vitamin B12 nếu không được điều trị có thể dẫn đến các vấn đề về thần kinh hoặc thiếu máu ác tính. Các tình trạng này xảy ra khi cơ thể không có đủ lượng B12 để sản sinh ra lượng tế bào hồng cầu cần thiết (16).

Tiêm vitamin B12 là cách phổ biến nhất để ngăn ngừa hoặc điều trị chứng thiếu hụt. Các mũi B12 được bác sĩ kê đơn sẽ được tiêm vào cơ bắp.

Các mũi tiêm thường được dùng là hydroxocobalamin hoặc cyanocobalamin. Các loại này rất hiệu quả trong việc làm tăng nồng độ B12 trong máu và ngăn chặn/đảo ngược tình trạng thiếu hụt.

Kết luận: Nếu bạn đang thiếu vitamin B12, thuốc tiêm sẽ rất hiệu quả trong việc nâng cao nồng độ chất này trong máu.

Các lợi ích sức khỏe tiềm ẩn

Do vitamin B12 đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, thiếu hụt chất này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe.

Trên thực tế, nồng độ B12 trong máu thấp có liên quan đến một số vấn đề về sức khỏe.

Hoạt động não bộ

Lượng vitamin B12 thấp liên quan đến sự suy giảm chức năng của não.

Hai nghiên cứu gần đây cho thấy nồng độ B12 trong máu thấp có thể liên quan đến chứng sa sút trí tuệ (17, 18).

Tuy nhiên, các kết quả nghiên cứu lại khá trái chiều và điều trị bằng vitamin B12 không có hiệu quả cải thiện chức năng não ở những người có chức năng não bình thường (19, 20, 21).

Trầm cảm

Nhiều người cho rằng mức độ vitamin B12 thấp có thể gây ra trầm cảm.

Tuy nhiên, một tổng kết nghiên cứu đã cho thấy điều trị trầm cảm bằng vitamin B12 không làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Tuy nhiên, có lời khuyên cho rằng uống B12 trong thời gian dài có thể giúp ngăn ngừa tái phát trầm cảm (22).

Hiện nay, các nghiên cứu chất lượng về vấn đề này vẫn chưa có nhiều. Chúng ta cần thực hiện nhiều nghiên cứu để tìm hiểu xem liệu giữa vitamin B12 và trầm cảm thực sự có mối liên hệ nào không (23).

Loãng xương

Loãng xương là bệnh với triệu chứng mất khối lượng xương gây ra xương yếu và nguy cơ gãy xương cao.

Điều thú vị là hàm lượng vitamin B12 trong máu thấp có thể dẫn tới giảm khối lượng xương (24).

Vì vậy, người bệnh được khuyên dùng vitamin B12 để giảm nguy cơ loãng xương. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã đưa ra các kết quả không thống nhất (25, 26, 27).

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác là một tình trạng mất dần thị lực trung tâm, thường là ở cả hai mắt.

Ở người từ 50 tuổi trở lên, việc hấp thụ đủ vitamin B12 được cho là rất quan trọng trong việc duy trì thị lực tốt và ngăn ngừa bệnh thoái hóa điểm vàng.

Trong một nghiên cứu lớn, 5,200 phụ nữ đã được dùng 1,000 mcg vitamin B12 cùng với các vitamin nhóm B và axit folic khác hàng ngày (28).

7 năm sau, nghiên cứu cho thấy những phụ nữ này có nguy cơ thoái hóa điểm vàng do tuổi tác ít hơn35%.

Tuy nhiên việc giảm nguy cơ không chỉ do vitamin B12, cung cấp đủ vitamin D cũng đóng một vai trò rất quan trọng.

Các tuyên bố khác

Gần đây, thuốc tiêm và truyền vitamin B12 cũng đã trở nên phổ biến kể cả với những người khỏe mạnh không có biểu hiện thiếu hụt chất.

Những người ủng hộ phương pháp này cho rằng thuốc tiêm B12 có thể tăng mức năng lượng, giảm cân và cải thiện tâm trạng.

Tuy nhiên, có rất ít hoặc không có bằng chứng ủng hộ các tuyên bố này.

Kết luận: Cung cấp đầy đủ vitamin B12 cho cơ thể là rất quan trọng đối với chức năng não, sức khỏe tinh thần, xương và mắt. Thuốc tiêm sẽ không thực sự phát huy tác dụng nếu bạn không bị thiếu.

Độ an toàn và tác dụng phụ

Nhìn chung, tiêm vitamin B12 được cho là rất an toàn. Nó không mang đến các tác dụng phụ nghiêm trọng.

Tuy nhiên, trong những trường hợp hiếm xảy ra, một số người có thể gặp phản ứng phụ do dị ứng hoặc nhạy cảm (29, 30).

Nếu bạn gặp bất kỳ phản ứng phụ nào, hãy đến gặp bác sĩ.

Kết luận: Thuốc tiêm vitamin B12 rất an toàn, nhưng trong một số ít trường hợp nó có thể gây dị ứng.

Các cách khác để bổ sung vitamin B12

Vitamin B12 có trong thực phẩm động vật và một số loại thực phẩm được tăng cường chất B12.

Thực phẩm tăng ở mỗi nước là khác nhau, nhưng thường gồm có sản phẩm thay thế sữa hoặc ngũ cốc ăn sáng.

Một số nguồn cung cấp vitamin B12 đặc biệt tốt gồm:

• Gan: 75 g cung cấp 881% lượng khuyến nghị nên dùng mỗi ngày (RDI).
• Thận bò: 75 g cung cấp 311% RDI.
• Cá hồi chấm: 75 g cung cấp 61% RDI.
• Cá hồi đóng hộp: 75 g cung cấp 61% RDI.
• Thịt bò xay: 75 g cung cấp 40% RDI.
• Trứng: 2 quả trứng lớn cung cấp 25% RDI.
• Sữa: 250 ml cung cấp 20% RDI.
• Thịt gà: 75 g cung cấp 3% RDI.

Có một số người gặp khó khăn trong việc cung cấp đủ nhu cầu vitamin B12 cho cơ thể, đặc biệt là những người theo chế độ ăn chay và thuần chay.

Trong những trường hợp này,thuốc uống bổ sung và thuốc tiêm B12 thường được khuyên dùng.

Rất may là ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thực phẩm chức năng bổ sung B12 cũng có hiệu quả như thuốc tiêm trong việc nâng cao nồng độ B12 trong máu đối với hầu hết mọi người (31, 32, 33, 34).

Người ăn chay và thuần chay thường được khuyên nên uống ít nhất 10 mcg mỗi ngày, hoặc ít nhất 2,000 mcg mỗi tuần một lần.

Tuy nhiên, một số bác sĩ vẫn khuyên bệnh nhân nên sử dụng thuốc tiêm hơn là thuốc uống.

Kết luận: Nhiều thực phẩm động vật chứa hàm lượng vitamin B12 cao. Các thực phẩm chức năng bổ sung uống cũng cho thấy có hiệu quả trong việc làm tăng nồng độ B12 trong máu.

Bạn có cần dùng thuốc tiêm vitamin B12?

Nếu bạn có một chế độ ăn uống cân bằng chứa đầy đủ thực phẩm giàu vitamin B12 thì bạn sẽ không cần phải bổ sung B12 thêm nữa.

Với hầu hết mọi người, thực phẩm có thể cung cấp mọi dinh dưỡng cần thiết. Tuy nhiên, những người có nguy cơ thiếu máu có thể sẽ cần bổ sung thêm.

Trong những trường hợp này, thuốc uống bổ sung cũng có hiệu quả như thuốc tiêm.

Nếu bạn lo lắng không biết lượng vitamin B12 hấp thụ vào cơ thể của mình có đủ hay không, hãy đến gặp bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được biết thêm về điều nên làm.