Thuyết Trình Vấn đề Bùng Nổ Dân Số - Tài Liệu Text - 123doc

Tải bản đầy đủ (.docx) (16 trang)

1. Trang chủ
>>
2. Luận Văn - Báo Cáo
>>
3. Báo cáo khoa học

Thuyết trình vấn đề bùng nổ dân số

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (202.66 KB, 16 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOTRƯỜNG CAO ĐẲNG KỸ THUẬT LÝ TỰ TRỌNGKỸ NĂNG THUYẾT TRÌNHĐỀ : Vấn Đề Bùng Nổ Dân SốGiáo viên :Nguyễn Minh HàNhóm 4: Trương Hoàng Phục ( Nhóm Trưởng) SĐT : 0924737480Lê Minh TiếnĐỗ Phú QuýNguyễn Minh HiếuLỚP: 13CĐ-CK4LỜI MỞ ĐẦUNhững vấn đề toàn cầu là những vấn đề có tính toàn thế giới và tínhnhân loại, có hậu quả vô cùng nghiêm trọng, đe doạ sự sống còn đối vớiloài người và là những vấn đề chỉ có thể dựa vào nổ lực chung của toànnhân loại mới có thể giải quyết được.Đây là những định nghĩa khá rõ ràng nhưng trên thực tế chỉ ra đượcmột vấn đề là vấn đề toàn cầu đôi khi gặp rất nhiều tranh cãi. Một số vấnđề mang tính cục bộ được khuyếch trương một cách dụng ý lên thành vấnđề nhân loại trong khi một số khác mang tính phổ biến lại bị giới hạn là vấnđề cho một số khu vực. Vì vậy chứng minh một vấn đề thực sự là một vấnđề toàn cầu là một công việc quan trọng vì chỉ khi đó chung ta mới địnhhướng được nhận thức và mối quan tâm tương xứng của toàn thế giới từđó có một sự nghiên cứu đầy đủ để đi tới một giải pháp toàn diện và thíchhợp.Trong bài thuyết trình của nhóm 4 của mình, nhóm 4 đã chọn vấn đềbùng nổ dân số và sẽ đi vào chứng minh bùng nổ dân số không chỉ là vấnđề của Châu Phi hay Châu Á, bùng nổ dân số là một vấn đề toàn cầuthông qua ba bước chính là trình bày thực trạng, tác động, và giải phápcho vấn đề bùng nổ dân số hiện nay trên thế giới.LỚP: 13CĐ-CK4THỰC TRẠNG CỦA BÙNG NỔ DÂN SỐ:I.Dân số : là tập hợp những người sinh sống trong một quốcgia, khu vực, vùng địa lý kinh tế hoặc một đơn vị hànhchính. Bùng nổ dân số: là sự tăng trưởng của mật độ dân số ởmức cao khiến cho không gian, lương thực, thực phẩm, đấtđai, nước uống và các nguồn tài nguyên khác trong khoảngkhông gian hiện có không đủ để cung cấp cho nhu cầu củatất cả số dânThực trạng của bùng nổ dân số thế giới :Xem xét tình hình dân số thế giới từ trước đến nay thì dân sốthế giới bùng nổ với một tốc độ rất lớn.Cụ thể là vào thời kỳ đồ đá cũ, số lượng tổ tiên con ngườihiện đại, chỉ mới là 150 triệu người. Ở giai đoạn tiếp theo đầu thờikỳ đồ đá mới, dân số thế giới lúc này đạt 15 triệu người. Và nếuta đem so sánh khoảng thời gian để dân số thế giới tăng lên cùng1 tỷ người, và sau 80 năm (1930) đã lên tới 2 tỷ người. Vàkhoảng cách này ngày càng giảm dần từ 30 năm (1960) với 3 tỷngười, giảm xuống còn 14 năm (1974) với 4 tỷ người và cuốicùng là 11 năm (1985) để tăng từ 4 tỷ lên 5 tỷ người.Và nếu như nhìn trong tổng thể tiến trình phát triển của lịchsử loài người từ trước đến nay, thì chỉ có giai đoạn cuộc cáchmạng công nghiệp diễn ra trong khoảng thời gian 1965 – 1970, tỷlệ tăng dân số trên phạm vi toàn cầu cao và đạt đến đỉnh điểmcao nhất hay gọi là giai đoạn bùng nổ dân số.Dân số thế giới hiện nay có khoảng 6.7 tỷ người. Các thànhphố đông dân nhất thế giới là Tokyo ( 35 triệu người), Mexico city(19,4 triệu người), New York (18,7 triệu người), Bombay (18,2triệu người).1.LỚP: 13CĐ-CK4Thứ tự—Quốc giaThế giớiDân sốMật độ dân số(người/ km²)6.618.381.951431Trung Quốc1.315.844.0001362Ấn Độ1.110.000.0003283Hoa Kỳ301.574.000304Indonesia222.781.0001265Brasil186.405.000216Pakistan164.000.0002027Bangladesh149.900.0001.0028Nga142.800.00089Nigeria131.530.00013910Nhật Bản127.000.000337LỚP: 13CĐ-CK411México107.000.000LỚP: 13CĐ-CK454Nguyên nhân tăng dân số là do:Trong giai đoạn đầu lịch sử phát triển của loài người, tỷ lệ sinh cònkhá cao cùng với nhu cầu duy trì nòi giống và lực lượng sản xuất nhằmphục vụ cho sự phát triển của xã hội.Quan niệm lạc hậu: Ở một số nước đặc biệt là các nước phươngĐông vẫn còn những quan niệm lạc hậu như trọng nam kinh nữ, trời sinhvoi sinh cỏ, sinh con quý tử,muốn có con trai, muốn đông con. Ở các nềnkinh tế nông nghiệp lạc hậu, nhu cầu lao động tay chân cao cũng lànguyên nhân dẫn đến việc đông con. Tại Việt Nam :Theo điều tra của Tổngcục Thống kê, tính đến hết quý 1 năm 2007, tỷ lệ sinh con thứ ba trở lênvẫn ở mức xấp xỉ 17%, nghĩa là gần 6 phụ nữ sinh con thì 1 trường hợp làcon thứ ba trở lên.Đó là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến tình trạng bùng nổ dânsố.DỰ ĐOÁN:Theo như các con số thống kê mới nhất cho tới nay, thì dân số thế giới vàokhoảng 6,7 tỷ người và ước tính thì con số này vẫn tăng them 76 triệu người mỗi năm,nghĩa là vào khoảng 209 000 người mỗi ngày. Còn theo các nhà nhân khẩu học thì dânsố thế giới hiện đang tiếp tuc tăng trưởng với tốc độ cao khoảng 1,7% mỗi năm và ướctính cho đến năm 2020 sẽ xấp xỉ là 8 tỷ người. Dự đoán cao nhất hiện nay là dân số thếgiới vào năm 2020 sẽ là 12,5 tỷ người. Nếu lấy số liệu này làm cơ sở thì năm 2100, sẽtăng tới 19 tỷ. Hiện nay, các chuyên gia vẫn tiếp tục suy nghĩ, trước khi kết thúc một thếkỉ sau, vấn đề bùng nổ dân số thế giới cuối cùng nghiệm trọng tới mức độ nào.LỚP: 13CĐ-CK4TÁC ĐỘNG CỦA BÙNG NỔ DÂN SỐII.1.Đe dọa tới môi trường:Sự bùng nổ dân số dẫn đến việc con người phải mở rộng phạm vi hoạtđộng, kéo theo sự biến mất của nhiều loài động thực vật trên thế giới, sự đa dạng sinhhọc ngày càng giảm. Cùng với đó, con người không ngừng tùy tiện khai thác và tàn pháthiên nhiên như chặt phá rừng đầu nguồn, khai thác khoáng sản đất đá, săn bắt thú quýhiếm… để phục vụ cho đời sống ngày càng phát triển, nhu cầu ngày càng cao và nhiềuhơn của mình, gây ra những thiệt hại nặng nề đối với môi trường như xói mòn đất đai,sa mạc hóa, cạn kiệt nguồn nước, mưa axit… chưa kể tới việc lượng rác, khí thải, chấtthải độc hại khổng lồ con người thải ra hàng ngày đang gây ra những báo động về tìnhtrạng ô nhiễm môi trường, hiệu ứng nhà kính, thủng tầng ozon, sự thay đổi khí hậu toàncầu…2.Nguyên nhân gây ra đói nghèo:Thế giới hiện có khoảng 2,8 tỷ người sống với mức thu nhập dưới 2USD/ngày và khoảng 800 triệu người bị suy dinh dưỡng. Điều này ngày càng có nguycơ tăng cao hơn khi dân số ở các nước đang phát triển vẫn có xu hướng tăng nhanh.Theo dự đoán của các chuyên gia, số dân ở 49 nước nghèo nhất thế giới dự kiến sẽtăng 3 lần. Tỷ lệ dân số tăng cao nhưng điều kiện sống, cơ sở vật chất về y tế, giáo dụcở các nước nghèo không hề phát triển mà thậm chí còn xuống cấp, thiếu thổn, khiếncho tình trạng đói nghèo trở thành một vấn đề đáng báo động trên toàn thế giới3. Khan hiếm tài nguyên:Với hơn 6 tỉ người, dân số Trái Đất hiện đã lớn đến mức lượng tài nguyêncần có theo nhu cầu đã vượt quá xa khả năng cung cấp hiện có của thiênnhiên. Hơn thế nữa, việc khai thác ồ ạt, sử dụng không hiệu quả cùng vớiviệc không có kế hoạch tái tạo lại những tài nguyên đã khai thác lại càng gópphần đẩy toàn nhân loại vào tình trạng khan hiếm tài nguyên với mức độngày càng nặng nề hơn. Thậm chí cả những tài nguyên có nguồn cung cấptưởng chừng vô hạn như đất, nước cũng đang đặt ra cho con người mối longại về sự cạn kiệt nếu như dân số vẫn tiếp tục bùng nổ với tốc độ như hiệnnay.4. Đe doạ an ninh thế giới:Sự phát triển dân số khiến cho chính phủ các nước đông dân phải đau đầuvới bài toán giải quyết việc làm, gánh nặng làm trì trệ nền kinh tế và sự quátải của các dịch vụ công cộng, y tế. Tỷ lệ thất nghiệp cao sẽ gây nên nhữngbất ổn về chính trị và đe dọa nền anh ninh của quốc gia, quốc tế. Bất ổnLỚP: 13CĐ-CK4không chỉ tồn tại ở các nước đông dân mà còn lan sang các quốc gia pháttriển bởi tình trạng di dân, tị nạn gây ra rối loạn kinh tế xã hội và chính trị.III.TÁC ĐỘNG CỦA BÙNG NỔ DÂN SỐ ĐẾNQUAN HỆ QUỐC TẾ:1. Thúc đẩy hợp tác quốc tế và hình thành tư duy toàn cầu:Như phần trên đã trình bày, ta có thể thấy bùng nổ dân số thậtsự là một vấn đề cần nhận được sự quan tâm của tất cả các cấp, cácngành cũng như các quốc gia, khu vực trên thế giới. Một quốc gia, mộtkhu vực riêng lẻ không thể tự mình giải quyết triệt để vấn đề này. Sự hợptác liên ngành, liên khu vực, liên quốc gia là một yêu cầu tất yếu. Do vậy,bản thân bùng nổ dân số, một cách tự nhiên, trở thành một trong nhữngnhân tố góp phần thúc đẩy hợp tác toàn cầu. Hợp tác diễn ra trên cả haicấp độ song phương và đa phương. Ở cấp độ đa phương, khi hiện tượngbùng nổ dân số bắt đầu xuất hiện vào nửa cuối của của thế kỉ 20, các táchại của nó bắt đầu rõ rệt và ngày càng sâu rộng cũng là lúc các quốc giahọp bàn nhau lại để bàn giải pháp cho vấn đề này. Có thể kể đến ba cuộchội nghị toàn cầu về vấn đề dân số: Hội nghị năm 1974 tại Bucharest, Hộinghị năm 1984 tại Mexico city và Hội nghị năm 1994 tại Cairo. Đó là chưakể hàng loạt các hội nghị dân số cấp khu vực, cấp châu lục v.v Tất cả cácquốc gia, giàu và nghèo, phát triển và đang phát triển cùng đại diện các tổchức quốc tế, tổ chức phi chính phủ… cùng chung sức thảo luận và nỗlực đưa ra những giải pháp tối ưu nhất mang tính toàn cầu cho vấn đềnày. Ở cấp độ song phương, các quốc gia cùng chịu sức ép dân số tăngcường chia sẻ kinh nghiệm; các nước giàu và các TNC viện trợ cho cácchương trình kế hoạch hoá gia đình, nâng cao chất lượng dân số cho cácnước nghèo; các tổ chức phi chính phủ tại các nước phát triển như IOM,UNPFA… khuyến nghị các giải pháp, các chương trình hành động mangtính định hướng, giúp từng quốc gia áp dụng sao cho phù hợp với thựctiễn bùng nổ dân số ở nước mình. Do tầm ảnh hưởng sâu rộng của bùngnổ dân số, việc tìm giải pháp cho vấn đề này không chỉ là trách nhiệm củariêng một nước nào, nó trực tiếp và gián tiếp ảnh hưởng đến lợi ích chocả nước giàu và nước nghèo ở nhiều phương diện và cấp độ khác nhau.Do vậy, hợp tác quốc tế một cách tích cực và thực chất sẽ mang lại kếtquả khả quan cho tất cả các bên. Thông qua sự hợp tác toàn cầu nói trênvì một mục đích chung: tìm giải pháp cho bùng nổ dân số - vấn đề nhứcnhối trên toàn cầu, trong cộng đồng quốc tế dần hình thành một hệ thốngnhững nhận thức chung, mang tính tổng quát và phổ biến – mà ta thườnggọi là tư duy toàn cầu - bao gồm những nhận thức về chuẩn mực cho vấnđề dân số, tác hại của bùng nổ dân số, trách nhiệm của mỗi quốc gia,LỚP: 13CĐ-CK4khung giải pháp cho vấn đề này v.v Điều này được minh chứng qua một vídụ cụ thể: chương trình hành động 20 năm được các quốc gia đồng loạtkí kết tại hội nghị Dân số thế giới tổ chức tại Cairo – 1994 với các chươngtrình cụ thể như giáo dục kế hoạch hoá gia đình, sức khoẻ sinh sản v.v đãvà đang được thực hiện một cách rộng rãi trên toàn thế giới.2. Bùng nổ dân số khiến quan hệ quốc tế trở nên căng thẳng :Điều này được lý giải qua các khía cạnh sau: Một trong nhữngmục tiêu mà bất cứ nước nào theo đuổi là đảm bảo chính sách cho côngdân nước mình, không chỉ trong hiện tại mà còn cho những thế hệ sau.Dân số thế giới ngày càng tăng mà tài nguyên thiên nhiên, năng lượng lạicó hạn, sự phân bổ tài nguyên thiên nhiên lại không đồng đều giữa cácnơi trên thế giới. Có nước được thiên nhiên ưu đãi, nhiều tài nguyên, trữlượng lớn nhưng ngược lại cũng có những nước hầu như không có hoặcchỉ có rất ít tài nguyên, khiến hầu hết các loại hàng hoá phải nhập khẩu.Vì vậy, tất yếu sẽ dẫn đến sự cạnh tranh giữa các quốc gia về tài nguyênthiên nhiên. Sự cạnh tranh này tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau,được biểu hiện ở nhiều cấp độ. Điển hình rõ nhất chính là cuộc tranhgiành chủ quyền đối với vùng biển Bắc Cực. “Băng tan” ở Bắc Cực là cụmtừ rất hay gặp gần đây. Băng tan không chỉ vì nhiệt độ trái đất tăng lên màcòn vì sức nóng của những cuộc chạy đua nghiên cứu khoa học, tìm kiếmbằng chứng địa chất để chứng minh Bắc Cực thuộc chủ quyền của mìnhgiữa Nga, Mỹ, Canada, Đan Mạch và Na-uy. Sở dĩ các nước ráo riết nhưvậy là vì vùng biển Bắc Cực sở hữu tới 10 tỉ tấn dầu hoả, khoảng 25% trữlượng dầu của thế giới. Việc Nga cắm cờ ở độ sâu hơn 4000m ở Bắc Cực(02/08/2007) đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ các nước khác cũng đangtranh chấp. Một ví dụ khác là cuộc chiến Iraq do Mỹ phát động vào năm2003. Lý do sâu xa của cuộc chiến không gì khác chính là trữ lượng “vàngđen” khổng lồ của Iraq. Tất nhiên lý do này đã được phía Mỹ che đậybằng những cụm từ lập lại hoà bình, thiết lập nền dân chủ ở Iraq. Dân sốbùng nổ đồng nghĩa với lượng rác thải, khí thải tăng lên với tốc độ chóngmặt. Các quốc gia sớm nhận thức được vấn đề ô nhiễm môi trường tácđộng sâu rộng thế nào nên nghị định thư Kyoto ra đời như một nỗ lực củacác nước để giải quyết vấn đề này. Tuy nhiên có một sự thật là Mỹ lànước đóng góp lớn nhất, chiếm tới gần 40% trong tổng số lượng khí thảinhà kính của toàn thế giới nhưng lại không chính thức phê chuẩn nghịLỚP: 13CĐ-CK4định thư Kyoto và điều này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồngquốc tế. Tội phạm cũng là một trong những hệ quả của việc bùng nổ dânsố. Bùng nổ dân số thường xảy ra ở những nước đang phát triển, hoặcchậm phát triển. Dân số quá đông tăng nhanh hơn tốc độ phát triển củacơ sở hạ tầng, các dịch vụ xã hội như y tế, giáo dục, … cộng với tìnhtrạng thất nghiệp khiến xã hội phải oằn mình chịu một sức ép rất lớn,càng gây cản trở cho sự phát triển của đất nước, không thể đảm bảo chấtlượng sống của công dân. Tất cả các điều này sẽ là yếu tố tiềm tàng, làchất xúc tác làm gia tăng số lượng tội phạm ở những nước bùng nổ dânsố. Đây chính là một vòng tròn luẩn quẩn của vấn đề. Tội phạm là nguyêndo gây bất ổn định xã hội, chính trị, ảnh hưởng tới an ninh quốc gia. Trongthời đại ngày nay, công nghệ hiện đại, các nước mở cửa hội nhập ngoàinhững mặt tích cực thì cũng là yếu tố thúc đẩy sự lan toả của các nhóm,tổ chức tội phạm ra ngoài khu vực nội bộ một quốc gia, lan rộng ra cácnước láng giềng, khu vực và thế giới, tạo ra một mạng lưới tội phạm đedoạ sự sống của con người. Cuộc sống không đảm bảo cũng sẽ dẫn đếntình trạng di dân quốc tế. Các dòng người tỵ nạn đổ xô về các nước cóthể cho họ một cuộc sống tốt hơn. Dòng người di cư cũng là làn sóng lantruyền dịch bệnh. Các nhóm người đông đúc, khác nhau về cội rễ pháttriển khi sống trong cùng một khoảng không gian nhất định không thểtránh khỏi những “va chạm” với nhau. Đó là xung đột về văn hoá, phongtục, tập quán, tôn giáo, tín ngưỡng… là mầm mống của những xung đột,bất ổn định của nước có dân nhập cư. Ngược lại đối với những nước cócông dân di cư, họ cũng phải đối mặt với vấn đề mất nguồn lao động,thậm chí là chảy máu chất xám- một yếu tố cần thiết cho phát triển đấtnước. Có nhiều nguyên do chảy máu chất xám như các nước phát triểncó ưu đãi nhiều hơn về cơ sở vật chất, lương, điều kiện sống.IV.GỈAI PHÁP:1. Cấp quốc gia:Vấn đề bùng nổ dân số thực sự đã là một vấn đề toàn cầu, tác độngkhông riêng rẽ đến quốc gia nào mà đến toàn thế giới. Hơn nữa, nguyênnhân của vấn đề lại xuất phát từ từng quốc gia. Vì vậy, để giải quyết đượcvấn đề dân số cũng đòi hỏi phải có sự nỗ lực của từng quốc gia Để tìm ragiải pháp cho vấn đề bùng nổ dân số, mỗi quốc gia trước hết phải cónhững đánh giá đúng đắn vê tình hình dân số của quốc gia mình. Có thểthấy hiện nay tình trạng bùng nổ dân số tập trung chủ yếu ở các châu lụcLỚP: 13CĐ-CK4kém phát triển hơn như châu Á và châu Phi trong khi đó dân số lại tăngrất chậm ở các quốc gia phát triển như Nhật bản và Mỹ, vì vậy để giảiquyết bùng nổ dân số thì chúng ta phải nhắm đến các quốc gia mà tại đó,tỉ lệ gia tăng dân số là cao. Các quốc gia này, trước hết phải nhận thứcđược tầm quan trọng của một cơ cấu dân số hợp lý để từ đó dồn nỗ lựcvào việc giải quyết vấn đề. Sau khi nhận thực được, các quốc gia phải cónhững định hướng cho quốc gia mình. Một số định hướng cơ bản gồm có:nâng cao chất lượng dân số, tạo cơ sở dân số hợp lý ở các siêu đô thị,gắn phát triển dân số với phát triển KT-XH và môi trường v.v… Từ nhữngđịnh hướng này, những biện pháp cụ thể mà các quốc gia cần triển khai làThực hiện nhiều chương trình tuyên truyền và giảng dạy để nâng cao hiểubiết của người dân về vấn đề dân số và tầm quan trọng của vấn đề này.Từ đó thực hiện các chương trình giáo dục thay đổi hành vi. Có một chiếnlược thực hiện kế hoạch hóa gia đình phổ biến và có hiệu quả, đặc biệtnhắm tới các đối tượng nguy cơ. Tạo ra những cơ hội việc làm để hạnchế tác động tiêu cực của quá trình đô thị hóa: tránh tình trạng dân số tậptrung quá đông tại các siêu đô thị Nhìn chung đây là những đề xuất giảipháp cụ thể cho các quốc gia nói chung, đặc biệt là các nước đang pháttriển với tỉ lệ dân số tăng nhanh. Tuy nhiên, mỗi nước lại có những đặcđiểm đặc thù riêng và mỗi nước cần phải đề ra những biện pháp triển khaicụ thể sao cho phù hợp nhất với quốc gia mình để từ đó các biện pháptrên phát huy hiệu quả tối đa. Để thấy rõ hơn thực trạng giải quyết vấn đềdân số ở cấp quốc gia, hãy nhìn vào một ví dụ cụ thể. Chúng ta có thểnghĩ đến Trung Quốc và Ấn Độ, hai quốc gia đông dân nhất thế giới. Songcũng không thể quên chính Việt Nam. Trong thời gian vừa qua, Nhà nướcViệt Nam đã có nhiều biện pháp nhằm khắc phục tỉ lệ gia tăng dân số.Trước kia, có chính sách khuyến khích “mỗi gia đình chỉ dừng lại ở haicon để đảm bảo nuôi dạy con cho tốt”, nói cách khác, để đảm báo chấtlượng cuộc sống gia đình, từ đó đảm bảo chất lượng dân số, biến dân sốtrở thành nguồn lực cho sự phát triển của đất nước. Hiện nay, trong giaiđoạn 2001 – 2010, mục tiêu tổng quát của chính sách dân số nước ta là“Thực hiện gia đình ít con, khỏe mạnh tiến tới ổn định quy mô dân số ởmực hợp lý để có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Nâng cao chất lượng dânsố, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng nhu cầu côngnghiệp hóa, hiện đại hóa, góp phần vào sự phát triển nhanh và bền vữngcủa đất nước.” Chiến lược Dân só Việt Nam. Ủy ban Quốc gia Dân số Kế hoạch hóa gia đình. Như vậy, hiện nay chính sách của Việt Nam khôngcó sự “giới hạn’ số con của mỗi gia đình mà tiêu chỉ đầu tiên là phải “hợplý để có cuộc sống ấm no hành phục”. Rõ ràng, chính sách của Việt Namđã gắn được dân số với sự phát triển kinh tế - xã hội. Ngoài ra, các cơquan về dân số (ví dụ Ủy ban quốc gia Dân số - Kế hoạch hóa gia đình vàLỚP: 13CĐ-CK4các Phòng Dân số - Kế hoạch hóa gia đình cấp tỉnh/thành phố) cũng đãthực hiện nhiều chương trình, dự án nhằm nâng cao nhân thức của ngườidân về tầm quan trọng của dân số, thực hiện nhiều chương trình kếhoạch hóa gia đình hướng tới các đối tượng nguy cơ v.v…. Một ví dụ điểnhình khác là tại Costa Rica, dịch vụ kế hoạch hoá gia đình đã là một phầncủa các dịch vụ phát triển xã hội. Thông qua tiền hỗ trợ từ các nước pháttriển, chính phủ Costa Rica đã tiến hành xây dựng và cung cấp các dịchvụ chăm sóc sức khoẻ cơ bản cho mỗi người dân: dịch vụ nước sạch,phố cập giáo dục tiểu học và trung học cơ sở, ….góp phần nâng cao chấtlượng cuộc sống…Tỷ lệ trẻ em biết chữ ở Costa Rica là 94%, tuổi thọtrung bình ở đây đã tương đương với những nước công nghiệp phát triển,tỷ lệ trẻ sơ sinh bị chết đã giảm từ 62/100 trẻ vào năm 1970, giảm xuốngcòn 13/100 trẻ vào năm 1996. Và rõ ràng, khi gia đình nhỏ trở thành phốbiến trong xã hội, thì mỗi cặp vợ chồng càng nhận thức sâu sắc hơnnhững thuận lợi do ít con đen lại. Họ có điều kiện chăm sóc và nuôi dạycon hơn. Chính từ những thay đổi này đã đem lại cho Costa Rica nhữngthành tựu đáng kể trong kinh tế. Tại đây, vào năm 1996: cùng với nhữngbiện pháp kế hoạch hoá gia đình, kinh tế của nước này đã đạt đượcnhững bước phát triển vượt bậc: tầng lớp trung lưu trong xã hội đã tăngđáng kể, giảm sự phụ thuộc vào giúp đỡ nước ngoài. Năm 1996 CostaRica đã rút khỏi danh sách những quốc gia nhận viện trợ nhiều từ nướcngoài. Tương tự như vậy, đó là Tháilan và Tunisia…2. Cấp quốc tếBùng nổ dân số một vấn đề toàn cầu, tác động đến tất cả các quốcgia và vì vậy để giải quyết được cũng không thể chỉ dừng lại ở giải phápcủa từng quốc gia riêng lẽ mà cần phải tính đến sự hợp tác, những nỗ lựctập thể của nhiều quốc gia trên thế giới. Cuối thế kỷ 20 là giai đoạn dân sốthế giới có xu hướng tăng mạnh nhất, chỉ trong vòng 40 năm, dân số thếgiới đã tăng gấp đôi từ hơn 3 tỉ đến 6.5 tỉ người Tiểu luận “Bùng nổ dân sốvấn đề toàn cầu”. Khóa 31, Học viện quan hệ quốc tế . Từ thực trạng cấpbách đó, Liên hợp quốc đã tổ chức các hội nghị quốc tế về Dân số đểcùng nhau đưa ra những giải pháp cho trình trạng này. Hợp tác quốc tế Hội nghị Quốc tế Nhắc đến vấn đề toàn cầu nói chung thì nguyên tắc đầutiên chúng ta phải nhớ tới là nguyên tắc hợp tác. Để giải quyết bất kể vấnđề toàn cầu nào đều đòi hỏi phải có nỗ lực chung của các quốc gia. Mộttrong những biểu hiện này là việc các hội nghị quốc tế về dân số với đạidiện của tất cả các quốc gia, đại diện của Liên hợp quốc, các tổ chức phichính phủ, công ty xuyên quốc gia để cùng tìm ra giải pháp chung cho vấnđề bùng nổ dân số. Trong lịch sử, cho đến nay đã có 3 hội nghị về dân số:Hội nghị năm 1974 tại Bucharest, Hội nghị năm 1984 tại Mexico city vàLỚP: 13CĐ-CK4Hội nghị năm 1994 tại Cairo. Những chiến lược này sẽ là cơ sở cho việchoạch định chính sách tại các quốc gia dựa trên đặc thù riêng của mình,đồng thời cũng sẽ là nền tảng cho các dự án của các tổ chức quốc tế vềvấn đề dân số. Vì lẽ đó, các hội nghị quốc tế đóng vai trò vô cùng quantrọng. Để hiểu rõ hơn, vai trò của các hội nghị quốc tế, chúng ta có thểphân tích hội nghị quốc tế điển hình, ở đây sẽ là Hội nghị về Dân số vàphát triễn diễn ra tại Cairo năm 1994. Có thể nói, hội nghị năm 1994 đóngvai trò quan trọng như một bước ngoặt trong việc giải pháp vấn đề dân sốở tầm quốc tế. Tham gia hội nghị có đại diện của hơn 180 quốc gia trêntoàn thế giới và đại diện của các tổ chức phi chính phủ, cơ quan liên hợpquốc v.v…. Kết thúc hội nghị, các đại biểu đã nhất trí thông qua mộtChương trình hành động 20 năm nhằm giải quyết các vấn đề về hạn chếquyền lựa chọn, tỉ lệ dân số tăng nhanh, bất bình đẳng và hạn chế pháttriển. The Rockefeller Foundation. High Stakes – Global Population andour common Future. Tr .23 Sở dĩ hội nghị năm 1994 được đặc biệt đánhgiá cao bởi lẽ nó đã có một cái nhìn cấp tiến và có những định hướng rấtmới cho giải pháp vấn đề dân số toàn cầu. Cụ thể, hội nghị hướng tới“quyền quyết định” cho tất cả mọi người. Để giải quyết vấn đề bùng nổdân số, có thể có những biện pháp kế hoạch hóa gia đình nhưng nhữngbiện pháp đó không được và không nên thực hiện một cách cưỡng bức.Ngược lại, nó chỉ thực sự phát huy hiệu quả nếu thực sự xuất phát từ sựtự nguyện của mỗi con người. Từ đó, những đề xuất giải pháp mà hộinghị đưa ra như sau: The Rockefeller Foundation. High Stakes – GlobalPopulation and our common Future. Tr .23 Nâng cao khả năng tiếp cậnđối với các dịch vụ về sức khỏe, bao gồm kế hoạch hóa gia đình. Cho cáccặp vợ chồng quyền được quyết định số con mà mình muốn. Mở rộnghơn nữa các cơ hội về giáo dục, nâng cao hiểu biết cho con người: mộtthực tế chứng minh rằng những người phụ nữ và nam giới có giáo dục cóxu hướng muốn một gia đình nhỏ hơn. Cài thiện tình trạng trẻ em sinh rabị chết: Chỉ khi các cặp vợ chồng cảm thấy yên tâm về những đứa conmình sinh ra, về khả năng sống sót của chúng, các cặp vợ chồng mới sẵnsàng sinh ít con hơn. Đầu tư vào phụ nữ: Những phụ nữ có học sẽ cónhiều quyền lựa chọn hơn, có tiếng nói hơn trong gia đình và trong xã hội.Khi vai trò phụ nữ được tăng lên, tình trạng “trọng nam khinh nữ” cũng sẽđược khắc phục bởi lẽ đây chính là một trong những nguyên nhân củaviệc sinh nhiều con dẫn đến tỉ lệ gia tăng dân số nhanh. Mở rộng cơ hộicho những phụ nữ trẻ tuổi: Có thể nói thế giới đang sắp phải đối mặt vớimột số lượng dân rất lớn. Không phải do gần đây, tỉ lệ gia tăng dân số lêncao mà do hiện nay, số người trẻ tuổi chuẩn bị bước vào tuổi trưởngthành, lập gia đình là lớn hơn bao giờ hết. Và khi những người này cóquyết định sinh con, sẽ rất có nguy cơ dân số một lần nữa bùng nổ. ĐểLỚP: 13CĐ-CK4khắc phục tình trạng đó, cần phải mở rộng cơ hội cho phụ nữ trẻ. Nếu họđược học hành, nâng cao nhận thức, chắc chắn sẽ có những quyết địnhkhác nhau về việc sinh con và đây là một trong những biện pháp để giảmbớt nguy cơ bùng nổ dân số. Bắc Giúp Nam Thực trạng bùng nổ dân sốhiện nay cho thấy dân số thế giới gia tăng nhanh nhất tại các quốc giakém phát triển nhất, những nước này gặp nhiều khó khăn trở ngại về điềukiện vật chất, tài chính cũng như trình độ dân cư trong quá trình triển khaicác biện pháp. Vì lẽ đó, vai trò của sự giúp đỡ quốc tế đóng vai trò rấtquan trọng. Cũng như đã phân tích, dân số bùng nổ và tình trạng phân bổkhông đồng đều không phải xuất phát chỉ từ các quốc gia nghèo mà cácnước giàu cùng có trách nhiệm trong đó. Hơn nữa, nó tác động đến tất cảcác quốc gia, cả các nước giàu. Vì lẽ đó, nước giàu cần đóng góp vai tròcủa mình trong việc giảm tình trạng bùng nổ dân số và phân bổ khôngđồng đều. Vừa vì lợi ích quốc tế, vừa vì lợi ích của chính mình. Điều đầutiên cần phải khẳng định là tại các hội nghị quốc tế, các nước giàu đã camkết đóng góp một lượng tiền nhất định cho viện trợ phát triển chính thứcODA, cho các vấn đề phát triển nói chung và các vấn đề dân số nói riêng.Điển hình tại Hội nghị Cairo năm 1994, các nước đã cam kết sẽ đóng góp0,7% GNP cho các chương trình về kế hoạch hóa gia đình, năng cao chấtlượng con người và nâng cao sức khỏe sinh sản v.v… Ngoài ra, có rấtnhiều tổ chức phi chính phủ quốc tế, xuất phát từ các nước giàu đanghoạt động tại các nước đang phát triển nhằm giải quyết các vấn đề toàncầu. Dân số là một trong số lĩnh vực đó. Các tổ chức này là nguồn quỹchính cho các dự án về phát triển nói chung và về dân số nói riêng. Cóthể kể ra ở đây 2 tổ chức tiêu biểu hướng tới giải quyết 2 thực trạng dânsố toàn cầu. Thứ nhất, Quỹ dân số Thế Giới (WPF) (xuất xừ Hà Lan) –giải quyết vấn đề bùng nổ dân số và chất lượng dân số Thứ hai, Tổ chứcquốc tế về di dân IOM của Bỉ. – giải quyết vấn đề phân bố dân số khôngđồng đều. Trong đó, WPF đặc biệt hướng tới các đối tượng có nguy cơcao như thanh thiếu niên tại các trường giáo dưỡng (dự ánBreakthrough), trẻ em câm điếc (dự án DeafYouth) nhắm tới việc nângcao hiểu biết cho họ. Cụ thể, WPF đang xây dựng các chương trình, giáoán về sức khỏe sinh sản cho vị thành niên (dự án World Starts with me)và cả những giáo án đặc biệt dành cho người khiếm thính. Như vậy, cóthể thấy, mặc dù cùng là giải quyết vấn đề bùng nổ dân số, nhưng cónhững NGO có cách tiếp cận rất mới, mang tính “đột phá” và thực sự đãrất hiệu quả. Vì vậy, với sự có mặt và hoạt động hiệu quả của các NGOsthì vấn đề bùng nổ dân số tại các nước nghèo hiện nay đang được cảithiện đáng kể. Ngoài ra, cũng nhờ sự có mặt của các công ty xuyên quốcgia (TNCs) tại các nước đang phát triển mà tình trạng thừa lao động tạicác quốc gia này được khắc phục một phần. Nó sẽ góp phần giải quyếtLỚP: 13CĐ-CK4việc làm ngay tại chỗ và làm hạn chế tác động đối với sự di dân quốc tế.Bên cạnh tài trợ tài chính cho các tổ chức quốc tế, để khắc phục vấn đềdân số già ở chính quốc gia mình và cũng qua đó giảm bớt tác động tiêucực của vấn đề bùng nổ dân số tại các nước nghèo, các quốc gia pháttriển ngày nay cũng đang hướng tới các biện pháp mở cửa cho người laođộng từ nước ngoài. Chính điều này cũng sẽ giúp cải thiện tình trạngphân bổ dân số không đồng đều giữa các quốc gia hiện nay. Và cùng vớiviệc tập trung hơn vào vấn đề di dân thì các nước đang phát triển cũngphải đồng thời siết chặt các biện pháp quản lý để hạn chế những tác độngtiêu cực của giải pháp này: như sự mất kỷ luật của di dân, một loạt vấn đềkéo theo di dân như đói nghèo – môi trường – tội phạm v.v. Tính khả thicủa những giải pháp hiện tại: Ở cấp độ quốc gia: Trong quá trình thựchiện các giải pháp trên, các nước không thể tránh khỏi việc gặp phải mộtsố khó khăn. Điển hình, tại một số quốc gia nghèo Châu Phi, việc thựchiện các dự án cấp quốc gia nhằm nâng cao nhận thức người dân gặp rấtnhiều khó khăn về tài chính. Khi đó, các quốc gia này phải phần lớn dựavào sự viện trợ và các dự án phát triển từ nước ngoài, các tổ chức phichính phủ. Ngoài ra còn phải kể đến khó khăn trong việc thực hiện cácchương trình kế hoạch hóa gia đình. Nếu người dân chưa thực sự hiểu rõvề tầm quan trọng của giải pháp này thì họ sẽ chỉ coi đó như một hìnhthức áp đặt, vi phạm “nhân quyền”. Vấn đề “nhân quyền” trong việc kếhoạch hóa gia đình là một vấn đề rất phức tạp, nó còn là một con bài đểcác nước khác can thiệp vào một nước. Vì vậy, khi thực hiện các chínhsách về kế hoạch hóa gia đình, vấn đề cơ bản và đầu tiên là phải giúpngười dân hiểu rõ tầm quan trọng của nó để từ đó hình thành sự tự ýthức. Ở cấp độ quốc tế: Trong thực tiễn của quá trình tiến hành các giảipháp trên, sự phối hợp hoạt động giữa các nước với nhau, giữa các nướcvới các tố chức quốc tế còn chưa thực sự chặt chẽ, chỉ mang tính chấthình thức và do đó, chưa đem lại hiệu quả như mong muốn. Theo nhưcam kết của các nước phát triển trong Hội nghị Cairo 1994: thì chỉ có ĐanMạch, Phần Lan, Thuỵ Điển và Nauy là những nước đã giành 0,7% trongtổng GNP của mình để giúp hỗ trợ cho các nước nghèo, lạc hậu, đôngdân. Trong khi đó, hầu như các nước phát triển khác đã không hề thựchiện được mục tiêu này. Một khía cạnh còn tồn tại khác là bằng các hoạtđộng hỗ trợ, các hoạt động giúp đỡ về phương tiện, cơ sở vật chất chocác nước nghèo, đông dân giải quyết vấn đề dân số, các nước côngnghiệp phát triển đã tạo ra những tác động ở một mức độ nào đó lên cácquốc gia này: gây áp lực chi phối hoạt động kinh tế, chính trị, đối ngoạicũng như gây sức ép buộc họ lệ thuộc, trở thành đồng minh của nướcmình. Ví dụ như tại một số nước châu Phi thông qua việc nhận thuốc việntrợ từ các tổ chức phi chính phủ, các công ty xuyên quốc gia hay các tổLỚP: 13CĐ-CK4chức quốc tế, các quốc gia này đã trở thành thí nghiệm cho những mẫuthuốc, sản phẩm cho những cơ quan, tổ chức trên. Và cho dù biết rằngđây chỉ là những trường hợp hạn hữu xảy ra nhưng rõ ràng đây là mộtthực trạng mà chúng ta phải đối mặt và không thể chối cãi. Sự hợp tácquốc tế mà bùng nổ dân số mang lại không phải lúc nào cũng diễn rathuận lợi. Giữa các quốc gia khác nhau về nền tảng chính trị, điều kiệnkinh tế, văn hoá, luôn có những mâu thuẫn công khai hoặc tiềm tàng vềmặt quan điểm đối với 1 số vấn đề nhất định. Điều này tất yếu nảy sinhnghi kị ngay trong quá trình hợp tác. Các quốc gia nghi ngờ về mục đíchvà động cơ của nhau, khiến cho việc hợp tác không triệt để.V.KẾT LUẬNNhư vậy, dự đoán là với tốc độ tăng dân số đang được kiểm soát như hiệnnay thì trong tương lai có thể bùng nổ dân số sẽ biến mất khỏi danh sách cácvấn đề toàn cầu. Và lúc đó con người sẽ chuyển sang quan tâm từ số lượngsang chất lượng nguồn lực con người. Tuy nhiên rõ ràng, trong giai đoạnhiện nay thì bùng nổ dân số vẫn đang được coi là vấn đề toàn cầu. Đó khôngchỉ do lỗi của bất kì quốc gia nào, mà là trách nhiệm chung của toàn nhânloại. Chính vì vậy việc chung tay việc chung tay giải quyết bài toán khó nàycần phải có sự phối hợp liên ngành, liên quốc gia và của toàn nhân loại.Không một quốc gia nào có thể phát triển mà chỉ nghĩ đến lợi ích của riêngmình, để cùng tồn tại và phát triển lợi ích chung, lợi ích quốc tế phải được đặtlên hàng đầu. Tất cả các quốc gia, cùng với Liên Hợp Quốc và các tổ chứcphi chính phủ cần phải cùng nhau đưa ra các kế hoách, giải pháp có hiệu quảcho vấn đề này, cam kết và đồng thời thực hiện đầy đủ vai trò của mình,hướng tới một mục đích chung cuối cùng : “ phát triển bền vững.”LỚP: 13CĐ-CK4

Tài liệu liên quan

• THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP CHO VẤN ĐỀ QUÁ TẢI DÂN SỐ Ở ĐÔ THỊ.
  • 21
  • 1
  • 6
• T_11_Sự di dân và bùng nổ dân số
  • 22
  • 871
  • 2
• Kỹ năng thuyết trình vấn đề
  • 52
  • 685
  • 0
• TIỂU LUẬN:BÙNG NỔ DÂN SỐ VÀ DÂN SỐ GIÀ – TÁC ĐỘNG CỦA VẤN ĐỀ TRONG QHQT VÀ HƯỚNG GIẢI QUYẾT. ppt
  • 11
  • 4
  • 70
• Các vấn đề toàn cầu dân số ppt
  • 11
  • 761
  • 9
• Thuyết trình chủ đề Tình Hình dân số Việt Nam pptx
  • 20
  • 5
  • 141
• dân số và các vấn đề xã hội dân số và giáo dục
  • 6
  • 945
  • 13
• LUẬN VĂN: VẦN ĐỀ BÙNG NỔ DÂN SỐ Ở NƯỚC TA pot
  • 99
  • 5
  • 1
• Tình hình thực trạng bùng nổ dân số thế giới
  • 20
  • 18
  • 38
• bùng nổ dân số và vấn đề toàn cầu
  • 16
  • 1
  • 2

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

(92.62 KB - 16 trang) - Thuyết trình vấn đề bùng nổ dân số Tải bản đầy đủ ngay ×