TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHONG CÁCH CHÍNH LUẬN - Tài Liệu Text

Tải bản đầy đủ (.docx) (8 trang)

1. Trang chủ
>>
2. Thể loại khác
>>
3. Tài liệu khác

TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHONG CÁCH CHÍNH LUẬN

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (83.98 KB, 8 trang )

TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHONG CÁCH NGÔN NGỮ CHÍNH LUẬNI. KHÁI QUÁT VỀ PHONG CÁCH CHÍNH LUẬN1. Khái niệm chính luậnChính luận theo nghĩa rộng là dùng lí lẽ, lập luận để chứng minh tính chân thực cho mộtvấn đề có tính chân lí. Theo cách hiểu này, dựa vào lĩnh vực chính luận, người ta chiachúng thành nghị luận văn học và nghị luận chính trị xã hội.Chính luận theo nghĩa hẹp chỉ những lập luận trong lĩnh vực chính trị xã hội.Phong cách ngôn ngữ chính luận là khuôn mẫu thích hợp để xây dựng lớp văn bản trongđó thể hiện vai của người tham gia giao tiếp trong lĩnh vực chính trị xã hội. Đó là vai củanhững nhà lãnh đạo, nhà hoạt động chính trị-xã hội, đảng viên, đoàn viên, cán bộ tuyêngiáo, tất cả những ai tham gia các hoạt động động viên, tuyên truyền, giáo dục về mặtchính trị - xã hội.Phong cách chính luận dựa chủ yếu trên kiểu ngôn ngữ viết – phi nghệ thuật, nhưng cóthể bao gồm rộng rãi những cấu trúc của các kiểu viết và miệng – nghệ thuật của lời nói.Yếu tố cá tính đóng vai trò rất quan trọng.2. Các dạng của phong cách ngôn ngữ chính luận- Dạng viết: Lời kêu gọi (VD: Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến – Hồ Chí Minh), tuyênngôn (VD: Tuyên ngôn độc lập – Hồ Chí Minh), báo cáo (VD: Các báo cáo chính trị, cácbài xã luận, bình luận trên báo chí,…)- Dạng nói: Bài diễn thuyết, bài phát biểu trong mít tinh hay trong lễ đón tiếp ngoại giao,bài phát biểu trong hội nghị (sinh hoạt chính trị), nói chuyện thời sự chính sách,…Ví dụ Dạng viếtTuyên ngôn“Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống,quyền sung sướng và quyền tự do".Bản tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:" Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn được tự do và bìnhđẳng về quyền lợi".Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.( Tuyên ngôn độc lập - Hồ Chí Minh )Lời kêu gọi“Hỡi đồng bào toàn quốc!Chúng ta muốn hòa bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhânnhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng muốn cướp nước ta lần nữa!(Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến – Hồ Chí Minh)Báo cáoNgày 24-3-2015, Ban Bí thư T.Ư Ðảng đã ra Chỉ thị số 42-CT/TW về tăng cường sự lãnhđạo của Ðảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóacho thế hệ trẻ giai đoạn 2015- 2030, thể hiện sâu sắc sự quan tâm của Ðảng đối vớithanh niên và công tác thanh niên.(báo Nhân dân) Dạng nóiBài phát biểuKính thưa quý vị đại biểu! Thưa toàn thể các chị em!Từ thực tế lịch sử, phụ nữ Việt Nam có bản chất kiên cường, dũng cảm, cần cù laođộng, sáng tạo, thông minh. Phụ nữ Việt Nam là người giữ vai trò đặc biệt quantrọng trong việc giữ gìn, phát triển bản sắc và tinh hoa văn hóa dân tộc.(Báo Mới)3. Các loại văn bản chính luận- Dựa vào nội dung ý nghĩa sự vật – logic, người ta chia văn bản chính luậnra các kiểu, như : văn bản nghị luận chính trị, văn bản nghị luận kinh tế,văn bản nghị luận văn hóa, xã hội, khoa học, công nghệ , giáo dục, y tế …-Dựa vào những đặc điểm về kết cấu và về tu từ, người ta chia văn bản chínhluận ra các thể loại, như : Lời kêu gọi, báo cáo, chính trị, xã luận, bình luận ;báo cáo, phát biểu trong hội nghị (trong nghị luận chính trị).Ví dụ :Văn bản nghị luận chính trị“Đổi mới là con đường duy nhất đúng đắn của Đảng ta, của nhân dân ta để vượt quamọi khó khăn to lớn, đi đến ổn định và phát triển. Đổi mới tạo lên thế mới và sức lựcmới,như mùa xuân làm bật dậy sức sinh sôi huyền diệu của thiên nhiên, đúng theo quyluật của sự phát triển.”(Báo Nhân Dân)Văn bản nghị luận kinh tế“Để đạt được sự tăng trưởng kinh tế tốt nhất là đề đạt được sự tăng trưởng ở mức caothì cần có sự phối hợp đồng bộ giữa điều hành vĩ mô và điều khiển vi mô, kết hợp nhântố khách quan và nhân tố chủ quan, vận dụng các quy luật kinh tế và sử dụng các côngcụ đòn bẩy như thuế, tiền tệ, lãi suất, việc làm... Trong điều kiện kinh tế thị trường toàncầu như hiện nay, mỗi nước không thể tự đóng khung mình lại mà phải trao đổi, giao lưuvà hội nhập với thế giới bên ngoài, mờ rộng quan hệ kinh tế quốc tế, đấy mạnh xuất nhập khẩu, tổ chức kinh tế theo hưởng mở có kiểm soát.”(Tạp chí Triết học)Văn bản nghị luận văn học“Làm thơ, ấy là dùng lời và những dấu hiệu thay cho lời nói, - tức là chữ - để thể hiệnmột trạng thái tâm lý đang rung chuyển mạnh mẽ khác thường. Làm thơ là đang sống,không phải chỉ nhìn lại sự sống, làm một câu thơ yêu, tâm hồn cũng rung động như khicó người yêu trước mặt. Bài thơ là những câu, những lời diễn lên, làm sống ngay lên mộttình cảm, một nỗi niềm trong lòng người đọc. Ta nói truyền sang hình như người đọc chỉđứng yên mà nhận. Nhưng kỳ thực, cái trạng thái tâm lý truyền sang ấy là người đọc tựtạo cho mình, khi nhìn những chữ, khi nghe những lời, khi mọi sợi dây của tâm hồn runglên vì chạm thấy những hình ảnh, những ý nghĩ, những mong muốn, những tình cảm màlời và chữ của bài thơ kèm theo đằng sau như vùng sáng chung quanh ngọn lửa.”(Mấy ý nghĩ về thơ)Văn bản nghị luận xã hội“Vô cảm là con đường trực tiếp dẫn đến những cái xấu, cái ác. Nó biến con người thànhkẻ vô trách nhiệm, vô lương tâm và vô văn hóa, thậm chí là kẻ tội đồ.Bệnh vô cảm làmcho cái xấu, cái ác có mảnh đất mầu mỡ để sinh sôi nẩy nở như “cỏ mọc hoang” và đangđầu độc, chế ngự cuộc sống tốt đẹp của con người trong xã hội mới của chúng ta hômnay.”(Học văn không khó )II. CHỨC NĂNG VÀ ĐẶC TRUNG CỦA PHONG CÁCH NGÔN NGỮ CHÍNHLUẬN1. Chức năng của phong cách chính luận- Chức năng giao tiếp giải trí :cung cấp thông tin hoặc kiến thức mới.- Chức năng chứng minh và chức năng tác động : tác động vào tư tưởng, ý chí, tình cảm,đạo đức …của người nghe, người đọc .tác động bằng yếu tố ngoài ngôn ngữ và bằng cảnhững yếu tố ngôn ngữ (gồm những phương tiện tu từ và biện pháp tu từ).Ngôn ngữ sử dụng trong phong cách chính luận là ngôn ngữ tổng hợp vừa của lí trí vừacủa tình cảm, nó thuyết phục người đọc bằng những luận điểm luận cứ vững chắc, đồngthời sử dụng những yếu tố tạo hình diễn cảm trong ngôn ngữ để làm tăng sức thuyếtphục.2. Đặc trưng của phong cách chính luậnMuốn thực hiên chắc năng thông báo - chứng minh – tác động trong việc tuyên truyền,giáo dục, cổ động, phong cách chính luận phải có những đặc trưng chung sau:a)Tính bình giá công khai:-Tức biểu thị một cách rõ ràng trực tiếp thái độ của tác giả đối với sự kiện.VD. Một số câu văn chính luận của Chủ tịch HCM:+ Nước lấy dân làm gốc.+ Hiện nay vấn đề giải phóng là cao hơn hết.+ Cán bộ phải chân đi, mắt thấy, tai nghe, miệng nói, tay làm, óc nghĩ.+ Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây; vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người. Tính bình giá công khai là nét khu biệt của phong cách chính luận.b)Tính lập luận chặt chẽ- Muốn thuyết phục người đọc thì cần phải giải thích, thuyết phục một cách có lý lẽ,có căn cứ vững chắc, nghĩa là phải dự trên cơ sở luận điểm, luận cứ khoa học.VD. Một số câu văn chính luận tiêu biểu của chủ tịch HCM:+) Có anh hùng là vì có tập thể anh hùng. Có tập thể anh hùng vì có nhân dân anhhùng, Đảng anh hùng.+) Chủ nghĩa xã hội là mọi người cùng ra sức lao động sản xuất để được ăn no,mặc ấm, và có nhà ở sạch sẽ. Muốn lám nhà thì phải có gỗ. Muốn có gỗ thì phải trồngcây. Mọi người cố gắng trồng cây thì trong 6,7 năm nữa là cả làng sẽ có đủ cây để làmnhà mới.c)Tính truyền mạnh mẽ- Sự diễn đạt hùng hồn, sinh động, có sức hấp dẫn và đạt hiệu quả cao, thuyết phụcbằng cả lí trí, cả bằng tình cảm, đạo đức,…VD. Một số câu văn chính luận tiêu biểu của Chủ tịch HCM:+) Đồng bào Nam Bộ là dân của nước VN. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, songchân lý đó không bao giờ thay đổi.+) Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, làngười đầy tớ chung thành của nhân dân. Trên đây là ba đặc trưng tiêu biểu của phong cách chính luận được biểu hiện rõrệt trong những đặc điểm ngôn ngữ của phong cách này.III. ĐẶC ĐIỂM NGÔN NGỮ CỦA PHONG CÁCH CHÍNH LUẬN1. Từ ngữ của phong cách chính luận- Phong cách chính luận thường sử dụng lớp từ ngữ có tính chất thuật ngữ của các ngànhkhoa học theo từng thể loại văn bản: nghị luận chính trị, kinh tế, văn hóa, văn học v.v.- Từ ngữ chính trị đóng vai trò quan trọng trong việc bộc lộ thái độ của người nói. Quaviệc lựa chọn từ ngữ, lập trường quan điểm của người nói, người viết đối với vấn đề nêura được thể hiện hết sức rõ ràng.VD: Để bày tỏ tình cảm của mình một cách mạnh mẽ người viết chính luận thường chọnlọc sử dụng những đơn vị từ vựng giàu màu sắc tu từ:“Chính sách bắt nạt của các người đại diện Pháp ở Đông Dương đã bắt chúng ta chịuđựng cuộc chiến tranh này”- Do đối tượng tiếp nhận đông đảo về số lượng, đa dạng về trình độ nên ngôn ngữ trongphong cách này phải giản dị, rõ ràng, chính xác, dễ hiểu, tránh dung từ địa phương, tiếnglong, biệt ngữ và từ ngữ mới còn xa lạ với người đọc2. Cú pháp của phong cách chính luậnCú pháp của phong cách chính luận mang các đặc điểm sau:– Có xu hướng đi tìm cách diễn đạt mới nhằm nhấn mạnh vấn đề hay bày tỏ thái độ củangười nói, người viết.Ví dụ: “Đảng ta là một đảng lãnh đạo, Đảng ta cần phải mạnh mẽ, trong sạchà Là mộtđảng lãnh đạo, Đảng ta cần phải mạnh mẽ, trong sạch; cái gì có lợi cho dân thì phải hếtsức làm, dù là việc nhỏ. Cái gì có hại cho dân thì phải hết sức tránh, dù là việc nhỏ” (HồChí Minh).– Sử dụng những cách đặt câu có tính chất hội thoại tạo cho người đọc cảm giác quenthuộc, dễ hiểu.Ví dụ: “Trước ngày 9/3, biết bao lần Việt Minh đã kêu gọi người Pháp liên minh đểchống Nhật. Bọn thực dân Pháp đã không đáp ứng lại thẳng tay khủng bố Việt Minh’– Linh hoạt sử dụng các kiểu câu khác nhau: câu đơn, câu ghép, câu cảm thán… Tuy vậydù dùng kiểu câu nào đi chăng nữa thì vẫn đảm bảo tính trong sáng, cân đối, nhịp nhàng,uyển chuyển.Ví dụ: “Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xíchthực dân gần 100 năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập.”3. Các yếu tố tu từ trong lời nói chính luậnNgôn ngữ trong phong cách chính luận đứng thứ hai sau phong cách nghệ thuật về vệc sửdụng những phương tiện tu từ và biện pháp tư từ. Việc sử dụng này không nhằm mụcđích làm cho văn bản có tính hình tượng như trong ngôn ngữ nghệ thuật mà chỉ nhằmtăng thêm sức mạnh bình giá, phục vụ cho sự bình giá.VD: Hồ Chí Minh - người viết chính luận tiêu biểu có sử dụng tập chung nhiều phươngtiện biện pháp tu từ đạt được tác dụng nổi bật. Bác đã sử dụng biện pháp so sánh ẩn dụ, hoán dụ như:VD: “Ở nông thôn, nước ví như song, mà chủ nghĩa xã hội như thuyền, nước song lênnhiều thì thuyền đi lại dễ dàng” Việc sử dụng thành ngữ, tục ngữ cũng làm cho câu văn chính luận cũng gần gũivới tiếng nói quần chúng, đậm đà màu sắc dân tộc, uyển chuyển về âm điệu vàbiểu cảm cảm xúcVD: “Thế địch như lửa, thế ta như nước. Nước nhất định thắng lợi” – Hồ Chí Minh Việc sử dụng các yếu tố tu từ làm cho câu văn chính luận có âm điệu nhip nhàng, hàihòa và tác dụng nhấn mạnh ý, nêu bật trung tâm thông tina. Lặp cú phápVD: Một dân tộc đã gan góc chống lại ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dântộc đã gan góc đứng về phe đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó pảiđược tự do, dân tộc đó phải được độc lậpb. Đối chọi“Việc gì có lợi cho dân thì ta hết sức làm. Việc gì có hại cho dân thì ta phải hết sứctránh”c. Đảo đổi“Kháng chiến phỉa đi đôi với kiến quốc. Kháng chiến có thắng lợi thì kiến quốcmới thành công. Kiến quốc có thành công thì kháng chiến mới thắng lợi”d. Câu hỏi tu từ“Nói tóm lại, người ta đã hứa hẹn đủ thứ nhưng giò đây mọi ngườ đều thấy oàn ànhững lời lừa dối.Phải là thế nào để giải phóng chúng ta? Áp dụng lời Các Mac chúng tôi xin nói vớianh em chỉ có bản thân nổ lực đấu tranh mới có giải phóng”e. Tách biệt“Những người Pháp muốn thật thà cộng tác với ta thì ta thật thà cộng tác với họ,lợi ích cho cả đôi bên. Để cho thế giới biết rằng ta là một dân tộc văn minh. Đểcho người Pháp ủng hộ ta thêm đông, sức ủng hộ càng thêm mạnh. Để cho nhữngkẻ khiêu khích muốn chi rẽ không cos thể và không có cơ sở mà chia rẽ. để chocông cuộc thống nhất và độc lập của chúng ta nhanh chóng thành công”

Tài liệu liên quan

• PHÂN LOẠI CHI PHÍ THEO CÁCH ỨNG XỬ VÀ ỨNG DỤNG CÁCH PHÂN LOẠI NÀY TRONG TỔ CHỨC VÀ ĐIỀU HÀNH HOẠT ĐỘNG TẠI CÔNG TY TNHH KMV (VIỆT NAM )
  • 6
  • 664
  • 2
• Tài liệu Báo cáo " Cải cách hành chính phục vụ việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa" potx
  • 8
  • 414
  • 0
• phân tích luận điểm của chủ tịch hồ chí minh “ vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”. vận dụng phân tích việt nam hiện nay
  • 14
  • 851
  • 0
• Bệnh cúm: Nguyên nhân dịch tễ học, triệu chứng: lâm sàng và cận lâm sàng, tiến triển và biến chứng, chẩn đoán, điều trị
  • 4
  • 570
  • 1
• sáng kiến kinh nghiệm MỘT SỐ CÂU THƠ, CÂU NÓI HAY VÀ NHỮNG MẨU CHUYỆN VỀ TẤM GƯƠNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH CÓ THỂ DẠY CHO CÁC TRẺ MẦM NON
  • 12
  • 1
  • 0
• Nghiên cứu chuyển đổi mô hình tổ chức từ mô hình làm việc các phòng ban độc lập sang mô hình nhóm làm việc đối với những doanh nghiệp thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin tại Việt Nam
  • 24
  • 596
  • 0
• Một vài giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, điều hành hoạt động tổ chuyên môn trong nhà trường THCS
  • 20
  • 263
  • 0
• luận án tiến sĩ kinh tế nghiên cứu chuyển đổi mô hình tổ chức từ mô hình làm việc các phòng ban độc lập sang mô hình nhóm làm việc đối với những doanh nghiệp thuộc lĩnh vực công nghệ thông ti
  • 223
  • 627
  • 0
• SKKN TOÁN 9:CÁNH DẠY BÀI CUNG CHỨA GÓC môn hình học 9 CÓ GIÁO ÁN KÈM THEO14 15
  • 19
  • 561
  • 0
• Bài giảng sinh học 8 thực hành tìm hiểu chức năng liên quan tới cấu tạo của tủy sống (6)
  • 21
  • 992
  • 0

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

(23.2 KB - 8 trang) - TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHONG CÁCH CHÍNH LUẬN Tải bản đầy đủ ngay ×