Tìm Hiểu Tứ Đại Thiên Vương Trong Phật Giáo - HoaSenPhat

Phật giáo Đại thừa được biết đến với nhiều biểu tượng chư Phật, Bồ tát và các vị thần được phát triển sau này nhằm tượng trưng cho những phẩm chất cao quý. Tứ Đại Thiên Vương cũng nằm trong số những vị thần đó, với ý nghĩa bảo vệ Phật pháp khỏi những tà ma ngoại đạo ở bốn phương trong Dục giới.

Nếu bạn đã xem phim Tây Du Ký hay yêu thích thể loại phim cổ trang này thì sẽ bắt gặp từ “Tứ Đại Thiên Vương”, nhưng chắc rằng bạn không hiểu rõ họ là những ai và tại sao lại có tên gọi này, phải không? Trong bài viết này, HoaSenPhat sẽ giải đáp thắc mắc của bạn về bốn vị Thiên Vương bảo vệ Phật pháp này.

Tứ Đại Thiên Vương là những ai?

Trong Phật giáo, Tứ Đại Thiên Vương (tiếng Phạn: Catur Mahārāja, tiếng Tây Tạng: Rgyal chen sde bzhi) là bốn vị thần hộ pháp canh gác bốn phương hướng (Đông, Tây, Nam, Bắc), giữ cho thế giới thái bình. Mỗi người trong số họ là vị vua lãnh đạo một quân đoàn với những sinh vật siêu nhiên sống ở tầng trời Tứ Thiên Vương (Cātummahārājika).

Đây được cho là kết quả của những điều ước được thực hiện trong thời của Đức Phật Ca Diếp (Kashyapa) – Bốn vị thần hộ trì này đã được tái sinh vào thời Đức Phật Thích Ca và nhận giáo lý từ Ngài.

Mỗi người hộ trì và giảng dạy giáo pháp trong cõi riêng của họ, và cứ ba lần một tháng thì Tứ Thiên Vương đi khảo sát bốn phương, bảo vệ tất cả những ai đang thực hiện theo lời dạy của Đức Phật. Luôn sẵn sàng bảo vệ Phật pháp, họ được bao quanh bởi ngọn lửa thể hiện sự năng động của trí tuệ tâm linh của họ.

Trong truyền thống Phật giáo Tây Tạng, Tứ Đại Thiên Vương được đặt ở bốn hướng của một khóa nhập thất khép kín để thiết lập ranh giới và bảo vệ các hành giả khỏi bị ‘ma quỷ quấy phá’ trong thời gian tu tập. Bố vị thần này cũng thường được nhìn thấy gần lối ra vào của các ngôi chùa Phật giáo Đại thừa.

Tứ Đại Thiên Vương bao gồm:

1. Đông phương Thiên Vương hay Trí Quốc Thiên Vương (Dhritarashtra): Đây là vị thần trấn giữ phương Đông, giúp bảo hộ chúng sinh, hộ trì quốc gia.
2. Tây phương Thiên Vương hay Quảng Mục Thiên Vương (Virupaksha): Vị thần trấn giữ phương Tây với đôi mắt hung tợn nhìn thấu mọi sự trên thế gian.
3. Nam phương Thiên Vương hay Tăng Trưởng Thiên Vương (Virudhaka): Đây là vị thần trấn giữ phương Nam, giúp chúng sinh tăng trưởng thiện căn, bảo vệ cho Phật pháp không bị phá hoại.
4. Bắc phương Thiên Vương hay Đa Văn Thiên Vương (Vaishravana): Vị thần trấn giữ phương Bắc với khả năng nghe nhiều, biết nhiều mọi sự việc trên thế gian.

Theo kinh điển, Tứ Đại Thiên Vương cư ngụ trên cõi trời Cāturmahārājika, một sườn núi thấp của núi Tu Di (tiếng Phạn: Sumeru), nơi thấp nhất trong sáu cảnh giới của các chư thiên trong Dục giới (Kāmadhātu). Họ là những người bảo vệ thế giới và chiến đấu chống lại cái ác, mỗi vị Thiên Vương chỉ huy một quân đoàn gồm các sinh vật siêu nhiên để bảo vệ Phật pháp.

Bạn có thể tìm thấy các mối liên hệ giữa bốn phương hướng và các yếu tố, mùa, hành tinh, cơ quan nội tạng,… hay ngũ hành trong thuật bói toán của Trung Hoa. Tuy nhiên, lưu ý rằng các phương hướng được gán cho Tứ Thiên Vương đại diện cho một truyền thống độc lập và không tương ứng với sự kết hợp màu sắc hay phương hướng truyền thống của Trung Quốc.

Cả bốn vị thần đều phục vụ Đế Thích Thiên (Śakra), vị thần lãnh đạo trong cung trời Đao Lợi (Trāyastriṃśa). Vào các ngày 8, 14 và 15 âm lịch hàng tháng, Tứ Đại Thiên Vương sẽ phái sứ giả hoặc tự mình đi kiểm tra tình hình người dân sinh sống nơi mình cai quản. Sau đó, họ báo cáo tình hình công việc với hội đồng các vị thần Đao Lợi.

Theo lệnh của Đế Thích Thiên, Tứ Đại Thiên Vương sẽ đứng canh gác để bảo vệ Đao Lợi Thiên Cung khỏi các cuộc tấn công của A-tu-la (Asuras), những kẻ đe dọa phá hủy vương quốc của các vị thần. Họ cũng phát nguyện bảo vệ Đức Phật, đạo Pháp và những người theo đạo Phật khỏi nguy hiểm.

Những câu chuyện và hình tượng về Tứ Đại Thiên Vương xuất hiện trong các bản ghi chép ban đầu của Phật giáo, và được phát triển đầy đủ với Đại thừa sau này. Chúng phổ biến trong tất cả các trường phái Phật giáo Tây Tạng.

Các bối cảnh mà Tứ Thiên Vương xuất hiện trong hình thức nghệ thuật Phật giáo tương đối ít. Hình thứ nhất là một thành viên trong số 25 nhân vật bao gồm Phật Thích Ca Mâu Ni và mười sáu vị La hán. Bối cảnh thứ hai là những bức tranh tường ở lối vào các ngôi chùa Phật giáo.

Bởi vì theo truyền thống, các vị thần thế gian không được phép vào trong các ngôi chùa. Bối cảnh thứ ba được tìm thấy với các bức tranh Mạn-đà-la, nơi Tứ Đại Thiên Vương được minh họa như các vị thần phụ, những người bảo vệ cửa hoặc trong các đoàn tùy tùng bên ngoài.

1. Đông Thiên Vương – Trì Quốc Thiên Vương

Đông Thiên Vương (tiếng Phạn: Dhritarashtra – Hán-Việt: Đa La Sất) còn được biết đến với tên gọi Trì Quốc Thiên Vương, vị vua trấn giữ phương Đông và mang trên mình trọng trách bảo vệ chúng sinh và gìn giữ đất đai mùa màng. Ông có nhiệm vụ bảo vệ quốc gia, duy trì sự ổn định và bình an cho dân chúng.

Ngoài ra, ông còn là thủ lĩnh của các nhạc công trên trời (Càn Thát Bà – tiếng Phạn: Gandharva), sống ở phía Đông của sườn núi Tu Di trên cõi trời Tứ Thiên Vương. Giống như các vị Thiên Vương khác, Trì Quốc Thiên Vương đã tuyên thệ bảo vệ đức Phật Thích Ca và giáo lý của Ngài.

Trong nghệ thuật Phật giáo, Đông Thiên Vương thường được mô tả là ôm cây đàn tỳ bà và đây cũng được cho là binh khí của ông. Sau khi đạo Phật được lan truyền thì tên gọi của vị Thiên Vương này có chút thay đổi, như ở Tây Tạng thì tên ông là Yulkhorsung hay ở Thái Lan sẽ có tên là Thao Thatarot.

2. Tây Thiên Vương – Quảng Mục Thiên Vương

Quảng Mục Thiên Vương (tiếng Phạn: Virupaksha – Hán-Việt: Tỳ Lưu Bác Xoa) là tên gọi khác của Tây Thiên Vương. Vị vua trấn giữ phương Tây và có nhiệm vụ chính là quan sát và trừng trị cái ác, bảo vệ luật trời và đạo Pháp.

Trong văn hóa Ấn Độ, Tây Thiên Vương được xem là thủ lĩnh của các Nagas (rắn hổ mang) và có con mắt hung tợn để đe dọa các thế lực cản trở việc thực hành Phật pháp. Người ta cho rằng, cái nhìn của ông có hại cho chúng sinh và vì vậy ông tránh nhìn họ bằng cách nhìn chằm chằm vào bảo tháp mà ông mang theo. Cùng với Nagas, Tây Thiên Vương nguyện được tái sinh trong thời Phật Thích Ca tại thế để bảo vệ Ngài.

Trong Phật giáo Trung Quốc, Quảng Mục Thiên Vương thường được mô tả với ánh mắt hung tợn, tay cầm xích long hay sợi dây đỏ với ý nghĩa thuần phục tà ma ngoại đạo, giúp họ sám hối và trở thành người tốt.

3. Nam Thiên Vương – Tăng Trưởng Thiên Vương

Tăng Trưởng Thiên Vương (tiếng Phạn: Virudhaka – Hán-Việt: Tỳ Lưu Ly) là một trong Tứ Đại Thiên Vương, vị vua canh giữ phương Nam và thủ lĩnh của các Kumbhandas, những sinh vật kỳ dị cư trú trên các cõi trời trong Dục giới.

Theo truyền thuyết, Nam Thiên Vương cùng các vị hộ pháp khác đã bảo vệ mẹ của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni trước khi hoàng tử được sinh ra và tiếp tục trợ giúp Ngài trong suốt cuộc đời truyền dạy đạo Phật. Ngày nay, Tăng Trưởng Thiên Vương sống ở phía Nam của núi Tu Di và sử dụng quyền năng của mình để bảo vệ chúng sinh và ngăn chặn bất cứ điều gì có thể phá hoại Phật pháp.

Trong Phật giáo Á Đông, Nam Thiên Vương được xem là “vị Thiên Vương phát triển thế giới”, mang trong mình trọng trách hộ trì cõi Ta Bà, giúp thế giới luôn phát triển và tăng trưởng không ngừng. Để phát triển thiện căn, con người phải tu hành và trao dồi học vấn, năng lực, trí tuệ thì mọi điều trong cuộc sống sẽ phát triển bền vững và tăng trưởng.

Trong nghệ thuật Phật giáo, Tăng Trưởng Thiên Vương thường được mô tả với hình tượng tay cầm bảo kiếm để tiêu trừ cái xấu, nhưng theo một số ghi chép thì cho rằng sự đụng chạm của ông có hại cho chúng sinh, nên ông mang theo một thanh kiếm để ngăn họ đến gần.

4. Bắc Thiên Vương – Đa Văn Thiên Vương

Bắc Thiên Vương hay còn có tên gọi là Đa Văn Thiên Vương (tiếng Phạn: Vaishravana – Hán-Việt: Tỳ Sa Môn), vị vua cai quản phương Bắc và đồng thời là thủ lĩnh của Tứ Đại Thiên Vương.

Đa Văn Thiên Vương còn được gọi là Kubera trong tiếng Phạn hoặc Kuvera trong tiếng Pāli. Nhiều học giả cho rằng, Đa Văn được tạo ra dựa trên cảm hứng từ thần Kubera trong đạo Hindu của Ấn Độ, mặc dù các vị thần của đạo Phật và đạo Hindu có chung một số đặc điểm, cả hai đều có những chức năng và câu chuyện thần thoại khác nhau.

Ông vốn được xem là con trai của nhà hiền triết Vishrava. Theo thuyết của người Ấn thì ông tu luyện ngàn năm, sau đó được Đấng sáng tạo Brahma ban cho sự bất tử, giàu có và là người nhận trách nhiệm canh giữ kho tàng nơi hạ giới.

Đa Văn Thiên Vương thường xuất hiện với khuôn mặt màu vàng. Ông mang một chiếc ô như một dấu hiệu cho thấy sức mạnh chở che của mình. Đôi khi ông cũng xuất hiện với một con cầy mangut, thường được thể hiện là đang phun ra những món đồ trang sức. Cầy mangut là kẻ thù của loài rắn, biểu tượng của lòng tham hoặc thù hận; sự phun ra các đồ trang sức thể hiện sự hào phóng của ông.

Nên đặt tượng Tứ Đại Thiên Vương ở vị trí nào?

Nếu bạn muốn thỉnh bộ tượng Tứ Đại Thiên Vương về thờ phượng cũng như bảo vệ gia đình, bạn nên tham khảo cách đặt tượng và vị trí phù hợp để nhận được sự gia hộ.

Như đã chia sẻ ở trên, mỗi vị thần hộ pháp sẽ bảo vệ một hướng, do đó bạn nên xác định rõ hướng nhà và hướng đặt tượng phù hợp theo từng vị. Hãy quay mặt tượng về hướng đó.

1. Đông Thiên Vương: Với pháp khí là cây đàn tỳ bà dùng để chế ngự những quả cầu lửa trên trời rơi xuống. Việc đặt tượng Đông Thiên Vương ở hướng Tây sẽ giúp hóa giải những dòng năng lượng gây ra cảm xúc tức giận, sân hận cho các thành viên trong gia đình.
2. Tây Thiên Vương: Trên tay của vị thần này cầm con rắn (xích long) dùng để hàn phục quỷ ma, tiêu diệt cái ác. Do đó, hãy đặt tượng Tây Thiên Vương ở hướng Tây để ngăn chặn những người có dã tâm muốn hãm hại gia đình bạn.
3. Nam Thiên Vương: Tay cầm pháp khí là thanh bảo kiếm có khắc chữ Địa, Phong, Hỏa, Thủy dùng để chế ngự tà ma từ hướng Đông. Vì vậy hãy đặt tượng vị thần này ở hướng Nam.
4. Bắc Thiên Vương: Với pháp khí là chiếc dù dùng để che chở và bảo vệ. Tượng Bắc Thiên Vương nếu được đặt ở hướng Bắc sẽ gia hộ cho các thành viên trong gia đình được bình an.

HoaSenPhat thấy rằng, nhiều nhà có không gian rộng rãi nên đã tự ý đặt tượng Tứ Đại Thiên Vương ở ngoài sân, ngoài trời. Tuy nhiên việc này lại phạm phải quy tắc phong thủy đối với bộ tượng hộ pháp này. Tại sao các chùa có thể đặt tượng điêu khắc Tứ Đại Thiên Vương ngoài sân được còn Phật tử tại gia lại không?

Bởi vì Tứ Đại Thiên Vương là bảo vệ Tam bảo (Phật – Pháp – Tăng), cho nên bạn nên đặt tượng 4 vị ở trong nhà và trên bàn thờ Phật, theo 4 hướng tương ứng với mỗi vị.

Điều này sẽ giúp các vị thần cảm nhận được cuộc sống của gia đình bạn, quan sát cách bạn đối nhân xử thế như thế nào, đời sống tu tập của bạn ra sao… Từ đó mà các vị Thiên Vương sẽ phù hộ, độ trì, giúp bạn có cuộc sống bình an và hạnh phúc.

Từ những thông tin mà HoaSenPhat chia sẻ, quý độc giả đã hiểu Tứ Đại Thiên Vương là bao gồm những ai và có ý nghĩa gì trong Phật giáo rồi phải không! Vâng, họ chính là những vị thần bảo vệ của thế giới, hộ pháp Tam bảo và phù trợ nhân gian. Đó cũng là lý do mà các ngôi chùa luôn có tượng hay tranh vẽ của các vị thần này.

Related posts:

1. Khái niệm cõi Niết bàn trong Phật giáo
2. Thiền Vipassana là gì? Video Khóa tu thiền Vipassana 10 ngày MIỄN PHÍ
3. Ý nghĩa của Duyên Khởi và học thuyết Mười Hai Nhân Duyên
4. Tìm hiểu Bốn Pháp Ấn của Phật giáo