Tìm Hiểu Về Khối Quét Dòng Và Cao áp Của Các Dòng Tivi CRT

1 – Chức năng của khối quét dòng

Khối quét dòng của Ti vi mầu có các nhiệm vụ sau :

• Tạo các điện áp cao cung cấp cho đèn hình hoạt động bao gồm + Điện áp HV khoảng 15KV cung cấp cho cực Anot+ Điện áp Pocus khoảng 5KV cung cấp cho lưới hội tụ G3+ Điện áp Screen khoảng 400V cung cấp cho lưới G2
• Tạo xung dòng cung cấp cho cuộn lái tia quét dòng để quét tia điện tử theo chiều ngang.
• Cung cấp các nguồn điện cho các khối khác của máy hoạt động bao gồm :+ Nguồn (B3) 180V DC cung cấp cho Khuếch đại công suất sắc + Nguồn (B4) 24V DC cung cấp cho tầng công suất mành+ Nguồn (B5) 16V DCsau giảm xuống 12V cung cấp cho toàn bộ các mạch xử lý tín hiệu hình và tiếng .+ Nguồn 4,5V AC cung cấp cho sợi đốt đèn hình .

2 – Sơ đồ tổng quát của khối quát dòng

Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Sơ đồ tổng quát của khối quét dòng

Nguyên lý hoạt động của khối quét dòng :

Khối nguồn hoạt động tạo ra hai mức điện áp khoảng 110V và 12V , điện áp 110V cung cấp cho mạch cao áp và tầng kích dòng, điện áp 12V đi qua công tắc điện tử để đến nuôi mạch dao động dòng, và giảm xuống 5V cung cấp cho vi xử lý. Nếu Vi xử đang ở chế độ Power on ( đang có lệnh Power điều khiển đóng công tắc ) => khi đó mạch H.OSC được cấp nguồn và tạo ra dao động xung răng cưa => xung dao động được đưa tới đèn kích và biến áp kích để khuếch đại về cường độ sau đó được đưa tới chân B sò dòng . Khi có xung dòng với cuờng độ khá mạnh đưa vào chân B => sò dòng sẽ đóng mở ở mức bão hoà tạo ra dòng điện khá mạnh và có tần số cao chạy qua cuộn sơ cấp cao áp => tạo ra từ trường mạnh trong lõi ferit và cảm ứng lên các cuộn thứ cấp => cho ta các điện áp ra. Diode nhụt đấu song song với cực CE của đèn công suất nhằm thoát các xung ngược do cuộn dây phóng ra khi đèn chuyển sang trạng thái ngắt đột ngột, tụ nhụt đấu song song với CE đèn công suất bên ngoài có tác dụng xén phần xung nhọn có điện áp cao : Cả hai linh kiện trên đều có nhiệm vụ bảo vệ sò dòng không bị đánh thủng do điện áp quá lớn .

3 – Sơ đồ khối quét dòng và mạch lái tia .

Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Khối quét dòng và mạch lái tia

Các mức điện áp chuẩn đo được :

• Trong quá trình sửa chữa , ta thường kiểm tra điện áp và so sánh với giá trị điện áp khi máy đang chạy, thông thường điện áp đo được như sau :
• Vcc cho mạch dao động khoảng 9V
• Dao động ra khỏi IC khoảng 2V – 2,5V bằng thang DC
• Điện áp đo tai B đèn kích dòng khoảng 0,6V DC
• Điện áp đo tại chân C đèn kích dòng khoảng 70% điện áp cung cấp cho tầng kích, nếu điện áp này bằng điện áp cung cấp là đèn không hoạt động.
• Điện áp dao động đo tại chân B sò dòng khoảng 0,6V AC ( nếu có đèn ở trong máy ) hoặc khoảng 1,5V AC nếu không có đèn – để hở chân .
• Tránh đo : Khi máy đang chạy ta tránh đo các vị trí sau : => Tránh đo trực tiếp vào chân thạch anh tạo dao động => vì nếu đo vào => dao động sẽ bị sai gây nguy hiểm cho đèn hình và đèn công suất dòng=> Tránh đo trực tiếp vào chân C sò dòng khi máy đang chạy vì điện áp cao có thể làm hỏng đồng hồ

Khối quét dòng trên vỉ máy

Bạn đưa trỏ chuột vào hình ảnh để xem chú thích

Ảnh chụp khu vực cao áp và đèn công suất dòng

4. Bệnh đặc trưng của khối quét dòng

1 ) Khi khối quét dòng không hoạt động => sẽ mất điện áp cung cấp cho đèn hình và hầu hết các khối tín hiệu trong máy => do đó màn hình sẽ mất ánh sáng, nhưng vì khối nguồn vẫn hoạt động vì vậy đèn báo nguồn vẫn có

Khối quét dòng không hoạt động, máy có đèn báo nguồn nhưng không có màn sáng, không có tiếng .

2 ) Trong một số trường hợp máy bị chập cao áp hoặc chập cuộn lái tia => dẫn đến sò dòng bị chập => dẫn đến nguồn bị chập phụ tải, nếu là nguồn không cách ly thì kéo theo bị chập IC công suất nguồn, nếu là nguồn cách ly thì làm cho nguồn bị tự kích , đèn báo nguồn chớp sáng liên tục và không có màn sáng .

Máy bị hỏng cao áp hoặc lai tia => dẫn đến chập sò dòng => làm cho nguồn bị tự kích, đèn báo nguồn chớp sáng liên tiếp

5 – Phân tích khối quét dòng trên máy National TC-485XR

Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Sơ đồ mạch khối quét dòng Ti vi National TC-485XR

Phương pháp đọc sơ đồ khối quét dòng National

Từ sơ đồ nguyên lý của máy, bạn hãy tách ra lấy sơ đồ khối quét dòng như trên, phương pháp như sau : Bắt đầu từ cao áp T501 => dò ngược đến sò dòng Q501 => đến biến áp kích T502 => đến đèn kích Q502 => tiếp tục dò về chân ra của IC dao động (39) – ( mạch dao động dòng luôn luôn nằm trên IC tổng ) Gần chân dao động ra sẽ có thạch anh tạo dao động X503 chân (37) Chân Vcc cho mạch dao động cũng ở gần chân dao động ra và thường ký hiệu là H.Vcc ( chân 40)

Đặc điểm của khối quét dòng Ti vi National TC485XR

• Khi nguồn chính của máy hoạt động thì đồng thời cao áp cũng hoạt động .
• Máy không có mạch công tắc đóng mở nguồn cho IC dao động như các máy khác mà lệnh Power đưa lên điều khiển cho nguồn chính hoạt động, khi nguồn chính hoạt động thì cao áp hoạt động , khi nguồn chính tắt thì cao áp tắt .
• Cao áp các máy National.không tạo ra các điện áp thấp mà chỉ tạo ra các điện áp cao cung cấp cho đèn hình , các điện áp thấp như 12V cho các IC tín hiệu và 24Vcho công suất mành được cung cấp từ bộ nguồn chính .
• Khối quét dòng National thường có các mạch bảo vệ => cắt dao động trong các trường hợp điện áp cao áp ra tăng hoặc cao áp bị chập, mạch bảo vệ là đường hồi tiếp về chân 52 (X-RAY) của IC tổng, khi điện áp chân này tăng sẽ cắt dao động dòng .

2. Bệnh thường gặp của khối quét dòng National và phương pháp sửa chữa .

Bệnh : Máy có đèn báo nguồn không lên màn sáng, hoặc mới bật công tắc nghe có tiếng rít của cao áp chạy rồi mất ngay .

Nguyên nhân : Có thể do một trong các nguyên nhân sau

• Chỉ có nguồn cấp trước hoạt động, nguồn chính không hoạt động
• Lỏng chân IC tổng khu vực tạo dao động, lỏng chân thạch anh dao động dòng
• Mất điện áp cung cấp vào một trong các tầng của khối quét dòng
• Điện áp nguồn ra tăng => khiến mạch bảo vệ dòng ngắt dao động
• Hỏng IC công suất mành => khiến cho mạch bảo vệ ngắt dao động dòng .

Kiểm tra : Trước khi kiểm tra bạn cần lưu ý => Các máy National là các máy có hệ thồng mạch bảo vệ rất chặt chẽ và rất phức tạp, các bạn mới vào nghề thường bị bó tay trước các bệnh liên quan đến mạch bảo vệ này : Thí dụ : khối quét dòng máy này có một mạch bảo vệ như sau :

Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Mạch bảo vệ khối quét dòng máy National TC-485XR

Nguyên tắc bảo vệ như sau : + Nếu cao áp không chạy sau 5 giây => sẽ cắt dao động dòng + Nếu cao áp có điện áp ra tăng quá 10% sẽ cắt dao động dòng + Chập IC công suất mành cũng dẫn đến ngắt dao động dòng Chân 52 của IC tổng là chân bảo vệ, khi điện áp chân này xuất hiện >1V mạch bảo vệ sẽ cắt dao động dòng . => Nếu cap áp không chạy hoặc cap áp bị chập => điện áp ra chân Heater giảm => không có dòng điện đi qua D524 để khống chế đèn Q503 vì vậy Q503 dẫn => có dòng điện đi qua R507 về chân 52 IC tổng để cắt dao động => Nếu cao áp ra điện áp tăng cao => có dòng điện đi qua D522 về chân 52 IC tổng để cắt dao động => Nếu IC công suất mành bị hỏng => xuất hiện dòng điện đi qua R411 về chân 52 IC tổng cắt dao động.

Các bước kiểm tra : Tạm thời hút rỗng chân (52) IC tổng ra để loại trừ các nguyên nhân do mạch bảo vệ khoá, sau đó thử lại . => Nếu màn sáng lên và bị co còn một vạch sáng ngang thì do hỏng IC công suất mành => Nếu vẫn không có màn sáng thì cần kiểm tra điện áp cung cấp cho tầng kích dòng và tầng công suất dòng

6 – Phân tích khối quét dòng Ti vi Sony1484, Sony1485

Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Sơ đồ khố quét dòng Ti vi Sony1484, Sony1485

Điện áp 115V từ khối nguồn cung cấp cho cả ba tầng của khối quét dòng, nguồn 115V đi qua R815 và R814 vào cấp nguồn cho mạch dao động dòng thông qua chân 25 IC tổng . Điện áp 115V đi qua R806 và R803 cấp nguồn cho tầng kích dòng Điện áp 115V đi thẳng vào chân số 2 cao áp

Mạch tắt mở thông qua lệnh Stanby từ vi xử lý đưa tới điều khiển tầng kích dòng Khi lệnh Stanby ở mức cao => đèn Q004 dẫn, điện áp 5V đi qua đèn Q004 qua R057 vào chân B đèn Q802 làm Q802 dẫn bão hoà => mất dao động đi tới chân B đèn công suất dòng => cao áp tắt Khi lệnh Stanby ở mức thấp => đèn Q004 tắt, đèn kích dòng Q802 hoạt động bình thường => cao áp chạy .

Bệnh thường gặp của khối quét dòng các máy Ti vi Sony và phương pháp kiểm tra sửa chữa .

Bệnh 1 . Máy có đèn báo nguồn không lên màn sáng .

Hiện tượng này do các nguyên nhân sau :

• Mất điện áp 115V đi vào chân 2 cao áp
• Mất điện áp ở chân C đèn kích dòng (bình thường có khoảng 70V)
• Mất điện áp chân Vcc (9,1V) cho mạch dao động dòng ( chân 25 IC tổng )
• Lỏng chân thạch anh dao động dòng
• Hỏng đường lệnh Stanby tắt mở cao áp thông qua đèn Q004
• Chân 22 ( là chân bảo vệ khối quét dòng ) có điện áp đưa về làm mất dao động dòng .

Phương pháp kiểm tra – sửa chữa : ( Bạn hãy kiểm tra theo trình tự sau )

• Hàn lại IC tổng và thạch anh tạo dao động dòng
• Đo kiểm tra điện áp chân 2 cao áp ( phải có 115V )
• Đo kiểm tra điện áp chân C đèn kích dòng phải có > = 60V , nếu điện áp này không có hãy tạm tháo R507 ra và thử lại
• Đo kiểm tra chân 25 IC tổng xem có 9V không ?
• Đo xem có khoảng 2V DC ra ở chân 27 IC tổng không ? nếu chân 27 ra điện áp >5V là lỏng chân thạch anh dao động, nếu chân 27 không có điện áp là hỏng mạch dao động ( phải thay cả IC tổng )
• Đo điện áp xoay chiều tại chân B đèn kích dòng Q802 và quan sát Nếu điện áp này có rồi mất ngay sau khi bật công tắc nguồn là => do chân bảo vệ ( chân 22 IC tổng ) đã xuất hiện điện áp để khoá dao động => bạn hãy tạm thời hút rỗng chân này ra hoặc đấu tắt xuống mass

Bệnh 2 . Máy không có đèn báo nguồn, có tiếng kêu nhỏ ở nguồn, khi kiểm tra thấy chập đường 115V .

Nguyên nhân chập đường 115V ở máy Sony1485 thường do :

• Đánh lửa cao áp dẫn đến hỏng sò dòng ( Cao áp Sony thường hay bị đánh lửa ở đầu dây HV trên thân cao áp, khi đánh lửa nếu không xử lý ngay sẽ làm hỏng sò dòng )
• Chập tụ gốm đấu song song với cực CE của sò công suất dòng.

Phương pháp kiểm tra – sửa chữa :

• Tạm tháo sò dòng bị chập ra ngoài
• Kiểm tra Diode bảo vệ trên đường 115V D608
• Kiểm tra kỹ tụ gốm đấu ngay chân C sò dòng, nếu bị chập ta cần phải thay tụ khác có cùng trị số điện dung và điện áp
• Tạm thời chưa lắp sò dòng, cấp nguồn và kiểm tra xem điện áp 115V đã có chưa, nếu chưa có cần kiểm tra khối nguồn
• Nếu đã có 115V thì lắp sò dòng mới và cho máy chạy.
• Nếu nghe có tiếng đánh lửa trên cao áp cần tháo cao áp ra mang đến thợ chuyên làm cao áp để sửa lại

7 – Phân tích khối quét dòng Ti vi Deawoo 50N

Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Sơ đồ khối quét dòng Tivi Deawoo 50N

Một số đặc điểm của khối quét dòng Deawoo 50N

• Điện áp cấp cho mạch dao động là 9,1V và được điều khiển bởi mạch công tắc điện tử Q421, Q422. Khi lệnh Power = 0V => Q421 tắt => Q422 dẫn => cấp nguồn vào chân 40 của IC dao động => cao áp hoạt động . Tương tự khi lệnh Power = 5V => cao áp không hoạt động .
• Lái tia của các máy Deawoo có tỷ lệ hỏng cao => Lái tia thường hỏng ở dạng chập một số vòng dây cuộn lái dòng => dẫn đến chập sò dòng => kéo theo chết IC nguồn và chập Diode bảo vệ đương 103V, vì vậy khi có hiện tượng chập sò dòng ở các máy Deawoo cần kiểm tra cuộn lái tia.
• Để kiểm tra cuộn lái tia, ta cần phải nới lỏng ốc vít và nhẹ nhàng rút chúng ra khỏi cổ đèn hình để quan sát bên trong.

8 – Phân tích khối quét dòng Ti vi Samsung vina CS2040, CS5085

Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Sơ đồ khối quét dòng Tivi Samsung CS2040,CS5085

• Đặc điểm : Với máy Tivi Samsung CS2040 và CS5085 thì mạch ổn áp cấp nguồn cho Vi xử lý và mạch công tắc cấp nguồn cho mạch tạo dao động dòng lại sử dụng IC 802 thay thế cho các mạch rời.
• Từ các sơ đồ trên, bạn hãy đối chiếu với các sơ đồ nguyên lý của toàn máy để tự rút ra cho mình phương pháp đọc sơ đồ của các khối nói chung và phương pháp đọc sơ đồ khối quét dòng .
• Các điểm mốc để ta đọc sơ đồ khối quét dòng là : Cao áp và chân lệnh Power từ Vi xử lý . từ hai vị trí này ta sẽ xác định được toàn bộ khối quét dòng một cách dễ ràng

Nguồn: http://hocnghetructuyen.vn