Tìm Hiểu Về Thân Thế Và Cuộc đời Vương Cô Đệ Nhị Nhà Trần

Vương Cô Đệ Nhị hay còn gọi là Cô Đôi Nhà Trần là một trong hai Nhị Vị Vương Cô thuộc Công Đồng Trần Triều. Nhớ công ơn của cô đã anh dũng vệ quốc phù dân cùng các, người Việt nghiêm cẩn thờ phụng cô tại nhiều đền trên cả nước.

NỘI DUNG

Vương Cô Đệ Nhị – Lịch sử và xuất thân

Vương Cô Đệ Nhị Nhà Trần là con gái thứ của vua Trần Hưng Đạo. Cô còn được xưng danh là Đệ Nhị Vương Cô (Vương Bà) Đại Hoàng Công Chúa Trần Thị Tĩnh. Tương truyền rằng khi xưa, sau khi Vương Phu nhân Trần Thị Anh chiêm bao thấy rồng ấp bên mình và sao sa xuống thì phát hiện mang thai cô vào năm Bính Thìn. Khi cô lớn lên, Hưng Đạo Vương muốn gả cô cho tướng Phạm Ngũ Lão do mến mộ Đức Ông họ Phạm này. Tuy nhiên, theo tôn thất nhà Trần, cô phải lấy người trong hoàng tộc để bảo vệ ngai vàng. Vậy nên Đức Đại Vương và Phu Nhân đã để cô làm nghĩa nữ (con gái nuôi) lấy hiệu Anh Nguyên (Thủy Tiên) Quận Chúa. Danh hiệu đầy đủ của cô là: Đệ Nhị Nữ Đại Hoàng Anh Nguyên Quận Chúa. Vì mang danh nghĩa tử của Hưng Đạo Vương, cô được phép kết duyên cùng Phạm Ngũ Lão, trở thành Phạm Điện Súy Phu Nhân. Tuy mang dáng vóc khoan thai, da trắng như ngà, giọng nói nhẹ nhàng thanh nhã nhưng cô lại là người văn võ song toàn, từng đóng giả nam nhân cầm quân ra trận. Cô cũng đã từng cùng Vua Cha chinh chiến nơi chiến trường. Không chỉ vậy, quận chúa còn thay quyền cha chấp chính ba quân, uy dũng rắn rỏi ít ai sánh bằng.

Xem thêm: Lịch sử xuất thân Đệ Nhất Vương Cô – sắm lễ dâng Đệ Nhất Vương Cô

Thần Tích Đức Thánh Trần có ghi chép về Vương Cô như sau: “Bà tính tình thuần nhã, không kiêu căng, không sa sỉ, giữ đạo làm vợ, hiếu với cha mẹ, khi mất được phong Nữ Đại Hoàng Anh Nguyên Quận Chúa” Cô là một nữ nhi kiệt xuất của Hưng Đạo Đại Vương, khi sống thì anh dũng góp công vệ quốc, khi thác hóa thì hộ quốc tí dân, tạo sự bình yên thịnh vượng.

Đền thờ Vương Cô Đệ Nhị

Tại các đền phủ trên cả nước, cô được thờ phụng cùng Đức Đại Vương. Còn riêng ở Đền Kiếp Bạc (Chí Linh, Hải Dương) và Đền Bảo Lộc (Nam Định) thì cô ngồi cận bên hữu Vương Phu Nhân. Ngoài ra, những đền khác nổi tiếng thờ phụng Nhị Vị Vương Cô Nhà Trần có thể kể tên là Đền Chúa thờ Bà Chúa Thượng Ngàn (Tam Đảo, Vĩnh Phúc) hay đền Trần Thương (Lý Nhân, Hà Nam).

Hầu giá Vương Cô

Hầu giá Đệ Nhị Vương Cô thuộc hầu đồng Trần Triều. Có một thời gian, hầu đồng Trần Triều sát nhập vào hệ thống Tứ Phủ thờ Mẫu. Ngày nay, hầu đồng Trần Triều đã có xu hướng tách ra khỏi hệ thống Tứ Phủ để nhằm chữa bệnh, diệt trừ tà ma. Tuy nhiên, giá của Đệ Nhị Vương Cô hay được hầu nhất trong các giá Trần Triều. Lý do bởi vì, Đệ Nhị Vương Cô thường theo về hàng Tứ Phủ, vậy nên những người hầu Trần Triều cùng với Tứ Phủ thường hay mở khăn giá Đệ Nhị Vương Cô.

Xem thêm: Đặc sắc giá hầu Đức Thánh Tam tại đền Cửa Ông nổi tiếng nhất Quảng Ninh.

Khi ngự về đồng, cô thường mặc trang phục màu vàng, kiểu dáng giống Vương Cô Nhất. Tuy nhiên, một số nơi hầu Vương Cô Đôi lại mặc màu xanh do ảnh hưởng của tín ngưỡng Tứ Phủ.

Người ta thường hầu cô mặc áo thêu phượng hoặc gấm, đầu đội xếp có thắt lét dài. Khi ngự đồng, cô dắt một chiếc kiếm và cờ lệnh sau lưng, còn tay thì cũng cầm một kiếm một cờ lệnh, minh họa cho câu “đánh đông dẹp bắc cho an nước nhà”. Trong hàng Trần Triều, cô là giá thứ 3 có làm phép để trừ tà khí, còn khi hầu cô người ta thường làm một số phép như: xiên lình (nghĩa là lấy chiếc ngạnh nhọn bằng sắt trắng, xiên từ bên má này sang bên má kia, bên trong miệng phải có ngậm quả cau. Ngày nay, người nào hầu về cô làm phép xiên lình thì thường chỉ dùng hai chiếc ngạnh, đêm vào hai bên má rồi xoắn lại cho nó chọc sâu vào má thôi. Ngoài ra cô còn có phép tiến lửa tróc tà hay còn gọi là ăn lửa, nghĩa là người hầu về cô đốt một bó hương rồi ngậm vào miệng để tắt lửa. Vương cô thường ngự giá về trừ tà sát quỷ, ban phúc cứu dân.

Xem thêm: Tổng hợp ngày tiệc Tứ Phủ 12 tháng đầy đủ và chi tiết, con hương nhất tâm cần biết.

Dâng lễ Vương Cô Đệ Nhị

Ngày 5/5 hằng năm là ngày tiệc chính của cô. Để tưởng nhớ công ơn nữ nhi kiệt xuất Đại Hoàng Quận Chúa, lễ tiệc này thu hút đông đảo các con nhang, đệ tử đổ về chiêm bái nơi cửa đền để dâng lên những vật phẩm thành kính nhất. Ngoài tiến cung vàng mã, những mẫu Oản Tài Lộc luôn được nhiều khách hàng lựa chọn. Bởi vì trước hết, oản vốn là thứ bánh dùng để dâng lên bàn thờ tổ tiên, phật chúa từ xa xưa. Hơn cả, những quanh oản lễ ngày này đã được nghiên cứu kỹ lưỡng đặc điểm tín ngưỡng thờ cúng của người Việt để vừa đảm bảo yếu tố thẩm mỹ, vừa mang nhiều giá trị tâm linh sâu sắc.

Oản cô Tâm xin được giới thiệu những mẫu oản lễ được tạo hình bắt mắt, trang trí hài hòa trang nhã, vô cùng thích hợp để dâng Vương Cô Đệ Nhị.

Tham khảo: Những mẫu oản lễ thiết kế thành kính dâng lên Vương Cô Đệ Nhị và các vị thánh thần Tứ Phủ

Bản văn

Trên ngàn tía đùng đùng gió cuốn

Đỉnh non xanh cuồn cuộn mây lồng

Trần triều đương thưở hưng long

Vua tôi cá nước mây rồng duyên ưa

Trời sinh đức đại vương giúp trị

Gia nguyên thần lai và ỷ thân

Phong trào nảy mực cầm cân

Ngoài biên phủ việt mấy sửa sang

Một sâm rợp cành vàng lá ngọc

Giòng kỳ sân chủy dác liền sinh

Một nhà chung đỉnh trâm anh

Đông a rạng vẻ bắc đình thêm xuân

Tiên bồng đảo vui trần bay xuống

Phật quan âm cũng giáng chân thân

Mơ màng giấc quế đêm xuân

Sao sa điềm ứng thánh thần thác sinh

Hoa sau trước trăm cành đua nở

Đóa hải đường hớn hở chiều xuân

Dáng đài các vẻ thanh tân

Song song ngọc đúc vàng cân khác thường

Tư trời lại đoan trang minh mẫn

Việc khuê môn giảng sẵn gia đình

Nữ tì bằng bậc khoa danh

Quyển vàng sách ngọc tập tành trong cung

Buổi vương phụ bệ rồng vâng chiếu

Ban kiếm cờ tiếu tiễn giặc nguyên

Trâm thoa đổi với cung tên

Giúp trong khổn nội chu toàn đảm đang

So nương tử đường nghiêu thưở trước

Trên tử điện sớm đội ơn trời

Trâm anh nếp cũ lâu đài nền xưa

Nền nhân cửa tướng khác vời

Năm mây có chiếu trên trời truyền cho

Đức thánh nữ kén vô cung cấm

Trưởng lụa cung đằm thắm thiên hương

Giúp trong trị nước an bang

Chu mười tội có áp khương mới vừa

Đức nghĩa nữ duyên ưa quyền quý

Tước phu nhân hiệu súy ngôi cao

Bia non ghi chép huân lao

Rõ ràng chung đỉnh dồi dào móc mưa

Khôn đức đều vẹn vừa trinh thục

Giá đã đành kim ốc nhường ai

Phong tiên sớm đội ơn trời

Trâm anh nếp cũ lâu đài nền xưa

Trên tử điện sớm trưa chầu trực

Áo cẩm bào sực nức danh hương

Thâm nghiêm lầu hán cung đường

Kìa chiêu dương với phần hương khác nào

Ra sáu phép gần xa sức khỏe

Độ muôn dân già trẻ sống lâu

Giá đưa mây cuốn một màu

Ngày nghiêu tháng thuấn ra màu quan sơn

Mới ra uy lực trí thần thông

Lưới sa cá nước mây rồng

Nửa reo bích thủy nửa sông ngân hà

Thét một tiếng ngoan tà trốn chạy

Phép hai cô lừng lẫy vân tiêu

Giá đưa đông liễu tây đào

Vào trung ra hiếu trăm chiều đảm đang

Ngàn thu để khói nhang nghi ngút

Chín rồng chầu một giọt nước vơi

Khi xuống đất lúc lên trời

Gươm vàng hai chiếc rạch đôi sơn hà

Quế lan đã một màu xanh lá

Cũng ra tay phù tá đức ông

Quyền phong tiết chế trào trung

Xe loan chảy xuống mây rồng đưa lên

Gánh giang sơn hai vai còn nhẹ

Tuốt gươm thiêng rạch sẻ chín sông

Hương thơm thấu đến cửu trùng

Tỏa ra nghi ngút như dòng xích lâu

Đã khác trốn lầu tần quán sở

Gửi vào nơi chư sử ngũ kinh

Bút hoa chép để rành rành

Hương thơm bất tuyệt phúc lành hữu dư

Người tâm niệm phụng thờ tấu đối

Kẻ khấn cầu vọng bái xin con

Ai mà phải giống phạm nhan

Hay quân tàn sát hay đoàn yêu ma

Trên tấu đối ba tòa soi xét

Hai cô đều vạn phép uy linh

Muôn người bách bệnh tan tành

Nam sinh thanh tú nữ lành phương phi

Kể chi giống mã nhi bất nghĩa

Cùng nhưỡng loài càn sát nghạnh cường

Phong trần tuốt lưỡi gươm vàng

Chờ loài yêu quái ma vương bỏ ngoài

Bước vào trốn thiên thai quỷ phục

Chảy xuống miền địa ngục thần kinh

Hai cô vạn phép uy linh

Kẻ lên trướng tía người về cung hoa

Khi lên điện thánh bà tấu đối

Khi về chầu thánh phụ quỳ thưa

Trăm triều nghiêm ngặt khoan từ

Khi chơi địa phú lúc chơi thiên đình

Thét một tiếng tà linh trốn lủi

Phép hai cô dũng mãnh tài cao

Tàng hình biến tướng trăm chiều

Yêu ma sợ hãi tót vào trong thanh

Thét một tiếng thần kinh quỷ phục

Hai cô đều giáng phúc lưu ân

Cát đằng duyên hợp tấn tần

Các miền đệ tử xa gần cùng sang

Người xin dấu cửa đền sân miếu

Kẻ ra vào lĩnh chiếu đổi gươm

Đêm về tu thiết tĩnh đường

Đêm ngày vọng bái đèn hương khẩn cầu

Đặng sống lâu bách niên trường thọ

Lợi lộc tài đôi chữ kiêm thu

Lòng thành bái vọng hai cô

Năm canh quỳ trước hương lô khẩn cầu

Sớm khuya tam chắp khấu đầu

Ngàn năm hưởng thọ thiên thâu thọ trường.