Tính Phần Trăm đồng Vị, Tính Nguyên Tử Khối Trung Bình

Công thức tính nguyên tử khối trung bìnhCách tính phần trăm đồng vịBài trướcBài sauNâng cấp gói Pro để trải nghiệm website VnDoc.com KHÔNG quảng cáo, và tải file cực nhanh không chờ đợi. Mua ngay Từ 79.000đ Tìm hiểu thêm

Chuyên đề Hóa học lớp 10:Tính phần trăm đồng vị, tính nguyên tử khối trung bình được VnDoc sưu tầm và giới thiệu tới các bạn học sinh cùng quý thầy cô tham khảo. Nội dung tài liệu sẽ giúp các bạn học sinh học tốt môn Hóa học lớp 10 hiệu quả hơn. Mời các bạn tham khảo.

Công thức nguyên tử khối trung bình

• A. Phương pháp & ví dụ
  • 1/ Lý thuyết và phương pháp giải
  • 2/ Ví dụ minh họa
• B. Bài tập trắc nghiệm

A. Công thức nguyên tử khối trung bình

1. Lý thuyết và phương pháp giải

Với M1, M2, …, Mn: nguyên tử khối (hay số khối) của các đồng vị

x1, x2,…,xn: số nguyên tử khối hay thành phần số nguyên tử của các đồng vị

Công thức tính nguyên tử khối trung bình

\(\overline{M} =\frac{x_{1}.M_{1} +x_{2}.M_{2}+x_{3}.M_{3}+...x_{n}.M_{n}}{100}\)

Xác định phần trăm các đồng vị

Gọi % của đồng vị 1 là x %

⇒ % của đồng vị 2 là (100 – x).

- Lập phương trình tính nguyên tử khối trung bình ⇒ giải được x.

Cách 2: phương pháp giải nhanh sử dụng đường chéo để làm bài

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Đồng vị là những nguyên tử của cùng một nguyên tố, có số proton bằng nhau nhưng khác nhau về:

A. số electron

B. số notron

C. số proton

D. số obitan

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

⇒ Chọn B.

Nhắc lại: Các đồng vị của cùng một nguyên tố hóa học là những nguyên tử có cùng số proton nhưng khác nhau về số notron, do đó số khối A khác nhau.

Ví dụ 2: Trong dãy kí hiệu các nguyên tử sau:

\(_{7}^{14}A ,\: _{9}^{19}B,\: _{26}^{56}E,\: _{27}^{56}F,\: _{8}^{17}G,\: _{10}^{20}H,\: _{11}^{23}I,\: _{10}^{22}K\)

Các kí hiệu nào cùng chỉ cùng 1 nguyên tố hoá học?

A. A, G và B                  B. H và K               C. H, I và K         D. E và F

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

H và K cùng 1 nguyên tố hóa học do có cùng số p là 10

⇒ Chọn B.

Ví dụ 3: Nguyên tố Cacbon có 2 đồng vị bền: 612C chiếm 98,89% và 613C chiếm 1,11%. Nguyên tử khối trung bình của C là bao nhiêu?

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

\(\overline{M} =\frac{12.98,89+13.1,11}{100} =12,0111\)

Vậy NTK trung bình của C là 12,0111

Ví dụ 4: Đồng có 2 đồng vị là 2963Cu và 2965Cu. Nguyên tử khối trung bình của đồng là 63,54. Tính thành phần phần trăm số nguyên tử của mỗi đồng vị.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

Đặt thành phần phần trăm của 2963Cu và 2965Cu lần lượt là x và 1-x (%)

M− = 63.x +65.(1-x) = 63.54

Giải PT ⇒ x= 0,73 (73%)

% 2963Cu = 73%; và % 2965Cu = 27%

Ví dụ 5: Trong tự nhiên, X có hai đồng vị 1735X và 1737X, chiếm lần lượt 75,77% và 24,23% số nguyên tử X. Y có hai đông vị à 11Y và 12Y, chiếm lần lượt 99,2% và 0,8% số nguyên tử Y.

a) Trong tự nhiên có bao nhiêu loại phân tử XY?

A. 2 B. 4 C. 5 D. 6

b) Phân tử khối trung bình của XY là

A. 36,0. B. 36,5. C. 37,5. D. 37,0.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết 

a) Các loại phân tử XY là : 35X – 1Y, 35X – 2Y, 37X – 1Y, 37X – 2Y

b) Nguyên tử khối trung bình của X :

\(\frac{35.75,77+37.24,23}{100} =35,485\)

Nguyên tử khối trung bình Y là:

\(\frac{1.92,2+2.0,8}{100} =1,008\)

Phân tử khối trung bình của XY: 35,485 + 1,008 =36,493 ≈ 36,5.

Ví dụ 6. Cho hợp chất AB2 tạo bởi hai nguyên tố A, B. B có hai đồng vị 79B: chiếm 55% số nguyên tử B và đồng vị 81B. Trong AB2, phần trăm khối lượng của A là bằng 28,51%. Tính nguyên tử khối trung bình của A, B.

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Giải thích các bước giải:

Phần trăm số nguyên tử của 81B = 100%−55% = 45%

Suy ra, nguyên tử khối trung bình của B là :

MB = 79.55% + 81.45% = 79,9

Ta có

% A= (A/A + 2B).100% = (A/B + 79,9.2).100% = 28,51%

⇒ A = 63,73

Ví dụ 7. Cacbon có hai đồng vị bền là 126C và 136C, và Số khối của cacbon = 12,01. Tính % khối lượng của trong hợp chất CO2 (cho MNa = 23; MO = 16)

Đáp án hướng dẫn giải chi tiết

Gọi a, b lần lượt là % số nguyên tử của đvị 12C và 13C

Ta có hệ phương trình sau

a + b = 100 (1)

12a/100 + 13b/100 = 12,01 (2)

Giải hệ phương trình ta được a = 99, b = 1

Xét 1 mol CO2 1 mol C => mC = 12,01

2 mol O => mO = 32

Ta biết % số nguyên tử = % số mol nên

Số mol của 12C là: 0,99.1 = 0,99 mol

%m12C = (0,99.12.100)/(12,01+ 32) = 27

B. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1. Nguyên tố hóa học bao gồm các nguyên tử:

A. Có cùng số khối A.

B. Có cùng số proton.

C. Có cùng số nơtron.

D. Có cùng số proton và số nơtron.

Xem đáp án

Đáp án B

Nguyên tố hóa học bao gồm các nguyên tử có cùng số proton khắc số notron ( hay khác số khối)

Câu 2. Trong dãy kí hiệu các nguyên tử sau, dãy nào chỉ cùng một nguyên tố hóa học:

A. 6A14 ; 7B15

B. 8C16; 8D17; 8E18

C. 26G56; 27F56

D. 10H20 ; 11I22

Xem đáp ánĐáp án B

Câu 3. Cho ba nguyên tử có kí hiệu là 2412Mg, 2512Mg, 2612Mg. Phát biểu nào sau đây là sai ?

A. Số hạt electron của các nguyên tử lần lượt là: 12, 13, 14.

B. Đây là 3 đồng vị.

C. Ba nguyên tử trên đều thuộc nguyên tố Mg.

D. Hạt nhân của mỗi nguyên tử đều có 12 proton.

Xem đáp ánĐáp án A

Kí hiệu của nguyên tử có dạng với Z là số hiệu nguyên tử, A là số khối

Nhận thấy 3 nguyên tử đều có cùng số Z, khác số khối → 3 nguyên tử là đồng vị của nguyên tố Mg → B, C đúng

Luôn có Z = số p = số e = 12

Câu 4. Nguyên tố clo có hai đồng vị bền 1735Cl chiếm 75,77% và 1737Cl chiếm 24,23%. Tính nguyên tử khối trung của clo?

A. 35

B. 35,5

C. 36

D. 37

Xem đáp ánĐáp án B

Nguyên tử khối trung bình của clo là

\(\overline{A_{Cl} } =\frac{35.77,75+37.24,23}{100} =35,5\)

Câu 5. Có 3 nguyên tử: 126X, 147Y, 146Z. Những nguyên tử nào là đồng vị của một nguyên tố?

A. X, Y

B. Y, Z

C. X, Z

D. X, Y, Z

Xem đáp ánĐáp án C

Đồng vị là những nguyên tử có cùng số proton ( số hiệu nguyên tử) khác nhau số khối

Thấy X, Z có cùng số proton là 6 , khác nhau số khối → X và Z là đồng vị của nguyên tố Cacbon.

Câu 6. Nguyên tử khối trung bình của đồng là 63,54. Trong tự nhiên, đồng có hai đồng vị 6329Cu và 6529Cu  Tính tỉ lệ phần trăm số nguyên tử của đồng vị 2963Cu tồn tại trong tự nhiên

A. 28%

B. 73%

C 42%

D. 37%

Xem đáp ánĐáp án B

Gọi x là % số nguyên tử của 2963Cu ⇒ 100 – x là % của 2965Cu

Ta có 63,54 = (63x + 65)(100 - x))/100 ⇒ x = 73

Vậy 2963Cu chiếm 73%

Câu 7. Trong tự nhiên có hai đồng vị bền: 1737Cl chiếm 24,23% tổng số nguyên tử, còn lại là 1735Cl. Thành phần % theo khối lượng của 1737Cl trong HClO4 là:

A. 8,92%

B. 8,43%

C. 8,56%

D. 8,79%

Xem đáp ánĐáp án A

Ta có %3717Cl =24,23% => %3517Cl = 75,77%

\(\overline{A_{Cl} } =\frac{35.75,77+37.24,23}{100} =35,4846\)

=> % về khối lượng của 3717Cl trong HClO4 

\({HClO_{4} } =\frac{37.24,23}{1+35,4846+16,4}.100\) = 8,92%

Câu 8. Nguyên tố cacbon có hai đồng vị bền: 12C chiếm 98,89% và 13C chiếm 1,11%. Nguyên tử khối trung bình của nguyên tố cacbon là

A. 12,5245

B. 12,0111

C. 12,0219

D. 12,0525

Xem đáp ánĐáp án B

Mtb = 98.89% x 12 + 1.11% x 13 = 12,0111

Câu 9. Trong tự nhiên Oxi có 3 đồng vị 16O(x1%), 17O(x2%), 18O (4%), nguyên tử khối trung bình của Oxi là 16,14. Phần trăm đồng vị 16O và 17O lần lượt là

A. 35% và 61%

B. 90% và 6%

C. 80% và 16%

D. 25% và 71%

Xem đáp ánĐáp án B

Luôn có x1 + x2 + 4 = 100

Nguyên tử khối trung bình của O là 16.14 = (16x1 + 17x2 + 18.4)/100

Câu 10. Một nguyên tố X gồm hai đồng vị là X1 và X2. Đồng vị X1 có tổng số hạt là 18. Đồng vị X2 có tổng số hạt là 20. Biết rằng % các đồng vị trong X bằng nhau và các loại hạt trong X1 cũng bằng nhau. Xác định nguyên tử khối trung bình của X?

A. 13

B. 19

C. 12

D. 16

Xem đáp ánĐáp án A

Các hạt trong đồng vị X1 bằng nhau nên: P = E = N = 18/3 = 6

⇒ Số khối của đồng vị X1 là: P + N= 12

⇒ Số khối của đồng vị X2 là: 20 – 6 = 14

\(\overline{M } =\frac{12.50+14.50}{2} =13\)

Câu 11. Một nguyên tố X có 2 đồng vị là 127X và 131X.

Phát biểu nào sau đây là đúng?

A. 127X có ít hơn 131X 4 nơtron và 4 electron.

B. 127X có ít hơn 131X 4 nơtron.

C. 127X có ít hơn 131X 4 proton và 4 electron.

D. 127X có ít hơn 131X 4 proton.

Xem đáp ánĐáp án B 

Số khối của 127X là p + n1=127 (1)

Số khối của 131X là p + n2 =131 (2)

p + n2 = 131 (2)

Lấy ((2) - (1) có n2 − n1 = 4

Câu 12. Một nguyên tố X có 3 đồng vị A1X (79%), A2X (10%), A3X (11%). Biết tổng số khối của 3 đồng vị là 75, nguyên tử khối trung bình của 3 đồng vị là 24,32. Mặt khác số notron của đồng vị thứ 2 nhiều hơn số notron trong đồng vị 1 là 1 đơn vị. A1, A2, A3 lần lượt là:

A. 24; 25; 26

B. 24; 25; 27

C. 23; 24; 25

D. 25; 26; 24

Xem đáp ánĐáp án A

Tổng số khối của 3 đồng vị là 75 nên A1 +A2 +A3= 75 (1)

Nguyên tử khối trung bình của 3 đồng vị là 24,32

Suy ra (79.A1 + 10.A2 + 11.A3)/100 = 24,32 (2)

Mặt khác số notron của đồng vị thứ 2 nhiều hơn số notron trong đồng vị 1 là 1 đơn vị nên

A2 – A1 = 1 (3)

Giải hệ (1), (2) và (3) ta có A1= 24; A2 = 25 và A3 = 26

.................................

Mời các bạn tham khảo tài liệu liên quan 

• Tóm tắt lý thuyết Hóa học 10 - Chương 1: Nguyên tử
• Bài tập Hóa học lớp 10: Nguyên tử
• Tóm tắt lý thuyết Hóa học 10 - Chương 2: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học - Định luật tuần hoàn

Trên đây VnDoc đã giới thiệu Tính phần trăm đồng vị, tính nguyên tử khối trung bình tới các bạn. Để có kết quả học tập tốt và hiệu quả hơn, VnDoc xin giới thiệu tới các bạn học sinh tài liệu Giải bài tập Hóa học 10, Chuyên đề Vật Lý 10, Chuyên đề Hóa học 10,... Tài liệu học tập lớp 10 mà VnDoc tổng hợp biên soạn và đăng tải.