Tố Hữu và tác phẩm: Việt Bắc (trích) 2017-08-29T19:31:19+07:002017-08-29T19:31:19+07:00https://sachgiai.com/Van-hoc/to-huu-va-tac-pham-viet-bac-trich-8090.htmlhttps://sachgiai.com/uploads/news/2017_08/to-huu-va-tac-pham-viet-bac.jpgSách Giảihttps://sachgiai.com/uploads/sach-giai-com-logo.pngThứ ba - 29/08/2017 19:17 Tố Hữu là một nhà thơ cách mạng. Cuộc đời ông, trái tim ông “dành riêng cho Đảng phần nhiều”. Đồng hành với con đường cách mạng ấy, các tập thơ của ông đã phản ánh trung thành các bước phát triển của cách mạng Việt Nam, đồng thời thể hiện sự vận động trong tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơ. I. TÁC GIẢ1. Tiểu sửTố Hữu tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành, sinh ngày 4 - 10 - 1920, mất 09 - 12 - 2002, quê ở Quảng Thọ, Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế. Xuất thân trong một gia đình nhà nho, từ nhỏ, Tố Hữu đã được mẹ ấp ủ và ru bằng tiếng hát ngọt êm qua nhiều làn điệu ca Huế; được cha chăm rèn về các phép tắc làm thơ theo lối cổ, sưu tầm tục ngữ, ca dao. Ngay từ tuổi học sinh, Tố Hữu đã giác ngộ lí tưởng cộng sản; được học tập và tiếp xúc với văn học Pháp và trào lưu văn học xã hội chủ nghĩa của thế giới. Sau Cách mạng tháng Tám, liên tục trong nhiều năm, ông đảm nhiệm cương vị lãnh đạo công tác văn hoá, văn nghệ và tuyên huấn của Đảng. Tất cả những nhân tố ấy đã hun đúc nên tiếng thơ Tố Hữu. 2. Văn nghiệpTố Hữu là một nhà thơ cách mạng. Cuộc đời ông, trái tim ông “dành riêng cho Đảng phần nhiều”. Đồng hành với con đường cách mạng ấy, các tập thơ của ông đã phản ánh trung thành các bước phát triển của cách mạng Việt Nam, đồng thời thể hiện sự vận động trong tư tưởng và nghệ thuật của nhà thơ. Tập thơTừ ấy (1937 - 1946): là tập thơ đầu tay, được viết do sự thôi thúc của hồn thơ sôi nổi, là tiếng reo vui của một thanh niên khát khao sống, đang “băn khoăn đi kiếm lẽ yêu đời” thì bắt gặp dược lí tưởng cách mạng, tìm thấy lẽ sống. Nổi lên hơn cả là tuổi trẻ hiến dâng, sẵn sàng chấp nhận mọi thử thách, tù đày và đấu tranh cho lí tưởng cách mạng. Tập thơ gồm ba phần: Máu lửa, Xiềng xích và Giải phóng. Chất lãng mạn trong trẻo, tâm hồn nhạy cảm, trẻ trung của một cái tôi trữ tình mới (cái tôi từ chối hạnh phúc cá nhân, lao vào khói lửa để gánh vác sứ mệnh lịch sử trên vai) là giá trị đặc sắc của tập thơ này. Tập thơ Việt Bắc (1947 - 1954): Là bản anh hùng ca của cuộc kháng chiến, phản ánh những chặng đường gian lao, anh dũng và thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp. Tố Hữu hướng vào thể hiện thành công con người Việt Nam, trước hết là công nông binh, với một nghệ thuật thơ đậm đà tính dân tộc. Tập Gió lộng (1955 - 1961): tập trung khai thác các chủ đề lớn bao trùm trong đời sống tinh thần của con người Việt Nam đương thời: công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, tình cảm Bắc - Nam và ý chí thống nhất nước nhà, tình cảm quốc tế vô sản (những vần thơ tươi xanh, những vần thơ lửa cháy). Tập thơ khẳng định cái tôi trữ tình công dân; tiếp tục khuynh hướng khái quát và cảm hứng lịch sử trên tinh thần lãng mạn. Hai tập thơ Ra trận (1962 - 1972) và Máu và Hoa (1972 - 1977): là khúc tráng ca của dân tộc thời đánh Mĩ; cổ vũ, động viên và ngợi ca cuộc chiến đấu, khẳng định ý nghĩa thời đại và phẩm chất của con người Việt Nam. Giọng thơ đậm chất chính luận, có khuynh hướng khái quát, tổng kết lịch sử vang dội. Tập thơ Một tiếng đờn (1979 - 1992), Ta với Ta (1993 - 1999): là sự kết hựp giữa chất trữ tình chính trị với chất trữ tình thế sự trên nền tảng của niềm tin vào lí tưứng và con dường cách mạng. Thay vào sự sôi nổi, trẻ trung là những chiêm nghiệm và suy nghĩ sâu sắc của nhà thơ trước cuộc đời, về chuyện nhân tình. II. TÁC PHẨM: Việt Bắc1. Hoàn cảnh ra đờiTháng 10 - 1954, sau khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi, Trung ương Đảng và Chính phủ rời chiến khu Việt Bắc trớ về Hà Nội. Nhân sự kiện thời sự có tính lịch sử ấy, Tố Hữu sáng tác bài thư Việt Bắc. Việt Bắc là bài thơ tiêu biểu cho thể tài thư trữ tình chính trị. Bài thơ là một khúc hát tâm tình, gợi lại những kỉ niệm gắn bó vô cùng sâu sắc, thuỷ chung giữa Việt Bắc và Cách mạng. Tình nghĩa cách mạng đã được thể hiện như tình yêu đôi lứa, vì thế bài thơ mãi mãi là khúc ca làm say đắm lòng người. 2. Kết cấu bài thơ và bố cụcBài thơ Việt Bắc có 150 dòng thơ, chia là 2 phần, 90 dòng đầu của phần một tái hiện lại một giai đoạn gian khổ nhưng vẻ vang của cách mạng và kháng chiến ở chiến khu Việt Bắc, 60 dòng cuối của hài thơ nói lên sự gắn bó giữa miền ngược và miền xuôi trong một viễn cảnh hoà hình tươi đẹp. Đoạn trích nằm trong cấu trúc chung của phần mở đầu và phần một của bài thơ - niềm hoài niệm về một Việt Bắc gian khó và tình nghĩa trong kháng chiến. Bài thơ được triển khai theo hình thức đối đáp giữa người đi và kẻ ở. Tứ thơ này gần gũi với ca dao. Nó là hình thức của kiểu đối đáp giao duyên truyền thống. Tuy nhiên trên cái nền truyền thống quen thuộc ấy, bài thơ vẫn truyền tải được một vấn đề tư tưởng lớn lao như đã nói ở trên. Bài thơ mang dáng dấp hình thức đối đáp “ta” - “mình” của ca dao. Tuy nhiên việc sử dụng hai từ này trong bài thơ là khá linh hoạt. Mình có khi chỉ người cán bộ miền xuôi ta chỉ người dân Việt Bắc. Có thể nói việc thay đổi liên tục ý nghĩa biểu đạt của hai từ ta và mình là một sự sáng tạo táo bạo của bài thơ. Hai từ này có khi hình thành một cuộc đối dáp thực sự giữa người đi và kẻ ở, song có khi nó chỉ là sự phân thân, tự vấn của người đi để đáp lại tình sâu nặng của kẻ ở. Điều đó đã tạo nên sự hô ứng dồng vọng ngân vang. Qua lớp đối thoại bên ngoài là những lời dộc thoại sâu sắc và tinh tế của tâm trạng. 3. Những giá trị nội dung, nghệ thuậta. Tâm trạng bao trùm phần đầu của bài thơ là nỗi nhớQua nỗi nhớ, cảnh và người Việt Bắc hiện lên thật đẹp. Một vẻ đẹp vừa thực, vừa lung linh, huyền ảo. Bài thơ mở đầu với bốn câu thơ diễn tả những biến tấu trùng phức trong tâm trạng của cả kẻ ở và người đi: Mình về mình có nhớ ta Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.Mình về mình có nhớ không Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn? Những câu hỏi mở đầu đã khơi nguồn cho những nhớ thương tuôn trào trong nỗi lòng người đi. Thiên nhiên, núi rừng Việt Bắc hiện lên với một vẻ đẹp thơ mộng, thi vị và có những nét riêng khó lẫn. Phải là người sống gắn bó máu thịt với Việt Bắc mới có thể có những dòng thơ trên. Nhớ ánh nắng ban chiều, nhớ ánh trăng buổi tối, nhớ những bản làng trong sương sớm, những bếp lửa hồng trong đêm khuya, nhớ cả những rừng núi, sông suối mang những cái tên quen thuộc. Tất cả là những khoảng thời gian, không gian lung linh kỉ niệm. Nhưng có lẽ đẹp nhất trong nỗi nhớ về Việt Bắc là sự hoà quyện thắm thiết giữa cảnh và người. Cảnh và người đan xen, hoà quyện vào nhau. Ấn tượng sâu đậm rõ nét nhất là hình ảnh con người Việt Bắc cần cù trong lao động, thuỷ chung trong nghĩa tình. Nhớ Việt Bắc là nhớ về những tháng ngày gian khổ, hi sinh nhưng chan chứa ấm áp tình người, tình đồng chí. Nỗi nhớ càng ám ảnh hơn khi Việt Bắc được hoá thân thành người yêu, người thương: Nhớ gì như nhớ người yêu Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương Nhớ từng bản khói cùng sương Sớm khuya bếp lửa người thương đi về Thiên nhiên và con người Việt Bắc hiện lên với vẻ đẹp đa dạng, sinh động, lung linh trong nhiều bối cảnh thời gian, không gian khác nhau. Thiên nhiên, con người luôn hoà quyện vào nhau và đẹp nhất là mười câu thơ kết thúc phần đầu: “Ta về mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung”. Việt Bắc được ví như hoa, người cũng đẹp như hoa, người và hoa quyện vào nhau trong bức tranh tứ bình tuyệt mĩ. Bức tranh có đủ màu sắc, âm thanh, ánh sáng, đường nét... với sự hoà hợp đến độ tuyệt vời. Những gam màu đẹp như màu xanh của lá, màu đỏ của hoa chuối, màu trắng của hoa mơ, màu vàng của rừng phách càng trở nên lung linh hơn khi hoà với màu bàng bạc của đêm trăng miền sơn cước. Âm thanh của tiếng ve hoà cùng giai điệu ngân nga của những bản tình ca càng day dứt lòng người về một tình yêu chung thuỷ. Bức tranh tứ bình có đủ bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, và trên cái nền ấy, hiện lên con người Việt Bắc với vẻ đẹp bình dị, mộc mạc, duyên dáng, tài hoa. Thiên nhiên và con người hoà quyện vào nhau trong nỗi nhớ lung linh da diết của nhà thơ. b. Nỗi nhớ về Việt Bắc anh hùngĐoạn thơ này từ câu 53 đến câu 74, tuy chỉ nói về chiến công của Việt Bắc, nhưng còn có ý nghĩa như là tổng kết trên nét lớn quá trình phát triển lực lượng của quân dân ta trong cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp. Đây cũng là quá trình đi từ những chiến công nhỏ đến những chiến thắng lớn hơn và ngày càng dồn dập vang dội hơn. Đoạn thơ tràn đầy âm hưởng anh hùng ca, mang dáng vẻ một sử thi hiện đại, tác giả đã làm sống lại khung cảnh hùng tráng của núi rừng Việt Bắc, khí thế của cả một dân tộc đứng lên chiến đấu vì độc lập tự do của đất nước. Những đường Việt Bắc của taĐêm đêm rầm rập như là đất rungQuân đi điệp điệp trùng trùngAnh sao đầu súng bạn cùng mũ nan Tố Hữu không chỉ miêu tả khí thế hào hùng của cuộc kháng chiến mà còn đi sâu lí giải những cội nguồn sức mạnh đã dẫn tới chiến thắng. Đó là sức mạnh của lòng căm thù, sức mạnh của tình thuỷ chung, sức mạnh của đại đoàn kết toàn dân, của sự hoà quyện gắn hò giữa con người và thiên nhiên. Tất cả tạo thành sức mạnh tổng hợp, sức mạnh Việt Nam. Phần cuối của đoạn trích, tác giả đưa người đọc trở về với Việt Bắc - cơ quan đầu não của cuộc kháng chiến và hiện lên hình ảnh dẹp nhất là Bác Hồ vô vàn kính yêu của dân tộc: Ở đâu u ám quân thù Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi Ở đâu đau đớn giống nòi Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền c. Có thể coi Việt Bắc là một kiểu mẫu điển hình của thơ ca cách mạng Việt NamTiếng thơ trữ tình chính trị của Tố Hữu đậm đà tính dân tộc. Điểm đáng chú ý trước hết là Tố Hữu đã phát huy nhiều thế mạnh của thể lục bát truyền thống, ở Việt Bắc, tính dân tộc trong nghệ thuật thơ Tố Hữu thể hiện ở lối kết câu đậm đà ca dao, ở giọng điệu lục bát điêu luyện, ngọt ngào. Về ngôn ngữ thơ, Tố Hữu đã sử dụng lời ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân, rất giản dị, mộc mạc nhưng cũng rất sinh động. Một ngôn ngữ giàu hình ảnh, giàu nhạc điệu. Bản quyền bài viết thuộc về Sachgiai.com. Ghi nguồn Sách giải.com khi đăng lại bài viết này.
Ý kiến bạn đọc
Sắp xếp theo bình luận mới Sắp xếp theo bình luận cũ Sắp xếp theo số lượt thích
Theo dòng sự kiện
Đề thi thử THPT QG môn Hoá học năm 2023 (Đề 2)
Đề thi thử THPT QG môn GD Công dân năm 2023 (Đề 2)
Xem tiếp...
Những tin mới hơn
Nguyễn Khoa Điềm và tác phẩm: Đất Nước (Trích trường ca: Mặt đường khát vọng)
Trắc nghiệm Ngữ Văn 11, bài 6: Sa hành đoản ca
Những tin cũ hơn
Quang Dũng và tác phẩm: Tây Tiến
Trắc nghiệm, Ngữ Văn 11, bài 5; Tự Tình II
Lớp 1
Kết nối tri thức
Tiếng Việt 1
Toán 1
Giáo dục thể chất 1
Mỹ thuật 1
Chân trời sáng tạo
Tiếng Việt 1
Toán 1
Cánh diều
Âm nhạc 1
Giáo dục thể chất 1
Hoạt động trải nghiệm 1
Toán 1
Tự nhiên và xã hội 1
Lớp 2
Kết nối tri thức
Toán 2
Tiếng Việt 2
Chân trời sáng tạo
Tiếng Việt 2
Toán 2
Cánh diều
Toán 2
Tiếng Việt 2
Lớp 3
Kết nối tri thức
Tiếng Việt 3
Toán 3
Cánh diều
Tiếng Việt 3
Toán 3
Chân trời sáng tạo
Tiếng Việt 3
Toán 3
Lớp 4
Kết nối tri thức
Tiếng Việt 4
Toán 4
Chân trời sáng tạo
Tiếng Việt 4
Toán 4
Cánh diều
Tiếng Việt 4
Toán 4
Lớp 5
Kết nối tri thức
Tiếng Việt 5
Toán 5
Cánh diều
Tiếng Việt 5
Toán 5
Chân trời sáng tạo
Tiếng Việt 5
Toán 5
Lớp 6
Kết nối tri thức
Ngữ Văn 6
Toán 6
Tiếng Anh 6 Global Success
Lịch sử và Địa lí 6
Giáo dục công dân 6
Tin học 6
Cánh diều
Giáo dục công dân 6
Ngữ Văn 6
Toán 6
Chân trời sáng tạo
Ngữ Văn 6
Toán 6
Giáo dục công dân 6
Lớp 7
Kết nối tri thức
Ngữ Văn 7
Toán 7
Tiếng Anh 7 Global Success
Giáo dục công dân 7
Lịch sử và Địa lí 7
Khoa học tự nhiên 7
Tin học 7
Công nghệ 7
Cánh Diều
Ngữ Văn 7
Toán 7
Khoa học tự nhiên 7
Chân trời sáng tạo
Ngữ Văn 7
Toán 7
Mĩ thuật 7
Âm nhạc 7
Lớp 8
Kết nối tri thức
Ngữ Văn 8
Toán 8
Khoa học tự nhiên 8
Giáo dục công dân 8
Tin học 8
Lịch sử và Địa lí 8
Công nghệ 8
Tiếng Anh 8 Global Success
Cánh Diều
Ngữ Văn 8
Toán 8
Công Dân 8
Chân trời sáng tạo
Ngữ Văn 8
Toán 8
Lớp 9
Kết nối tri thức
Ngữ Văn 9
Toán 9
Khoa học tự nhiên 9
Giáo dục công dân 9
Tin học 9
Lịch sử và Địa lí 9
Tiếng Anh 9 Global Success
Công nghệ 9
Cánh Diều
Ngữ Văn 9
Toán 9
Chân trời sáng tạo
Ngữ Văn 9
Toán 9
Lớp 10
Kết nối tri thức
Ngữ Văn 10
Toán 10
Kinh tế và Pháp luật 10
Tiếng Anh 10 Global Success
Lịch Sử 10
Địa Lí 10
Vật Lí 10
Hoá học 10
Sinh học 10
Công nghệ trồng trọt 10
Công nghệ thiết kế 10
Quốc Phòng và An Ninh 10
Tin học 10
Cánh Diều
Ngữ Văn 10
Toán 10
Kinh tế và Pháp luật 10
Tin học 10
Hoá học 10
Lịch sử 10
Địa Lí 10
Sinh học 10
Vật lí 10
Tiếng Anh 10 Explore New Worlds
Công nghệ trồng trọt 10
Công nghệ thiết kế 10
Chân trời sáng tạo
Ngữ Văn 10
Toán 10
Lịch Sử 10
Địa Lí 10
Sinh học 10
Vật Lí 10
Hoá học 10
Quốc Phòng và An Ninh 10
Kinh tế và Pháp luật 10
Tiếng Anh 10 Friends plus
Lớp 11
Kết nối tri thức
Ngữ Văn 11
Toán 11
Hoá học 11
Sinh học 11
Địa Lí 11
Lịch Sử 11
Vật Lí 11
Kinh tế và Pháp luật 11
Công nghệ 11 Chăn nuôi
Công nghệ 11 Cơ khí
Tin học 11 Ứng dụng
Tin học 11 Khoa học máy tính
Tiếng Anh 11 Global Success
Cánh Diều
Ngữ Văn 11
Toán 11
Hoá học 11
Lịch Sử 11
Địa Lí 11
Sinh học 11
Vật Lí 11
Tin học 11 Ứng dụng
Tin học 11 Khoa học máy tính
Tiếng Anh 11 Explore New Worlds
Quốc phòng và An ninh 11
Kinh tế và Pháp luật 11
Công nghệ 11 Chăn nuôi
Công nghệ 11 Cơ khí
Chân trời sáng tạo
Ngữ Văn 11
Toán 11
Địa Lí 11
Hoá học 11
Sinh học 11
Lịch Sử 11
Kinh tế và Pháp luật 11
Tiếng Anh 11 Friends plus
Vật Lí 11
Lớp 12
Kết nối tri thức
Ngữ Văn 12
Toán 12
Địa Lí 12
Hoá học 12
Lịch Sử 12
Sinh học 12
Vật Lí 12
Tiếng Anh 12 Global Success
Tin học 12 Ứng dụng
Tin học 12 Khoa học máy tính
Kinh tế và Pháp luật 12
Công nghệ 12 Chăn nuôi
Công nghệ 12 Cơ khí
Cánh Diều
Ngữ Văn 12
Toán 12
Chân trời sáng tạo
Ngữ Văn 12
Toán 12
THÀNH VIÊN
Hãy đăng nhập thành viên để trải nghiệm đầy đủ các tiện ích trên site Nhập mã do ứng dụng xác thực cung cấp Thử cách khác Nhập một trong các mã dự phòng bạn đã nhận được. Thử cách khác Đăng nhập Đăng ký