Tổ Tiên Chung Cuối Cùng Của Người Và Tinh Tinh – Wikipedia Tiếng Việt

Bước tới nội dung

Nội dung

chuyển sang thanh bên ẩn

• Đầu
• 1 Phân loại học
• 2 Tham khảo
• 3 Xem thêm
• 4 Liên kết ngoài

• Bài viết
• Thảo luận

Tiếng Việt

• Đọc
• Sửa đổi
• Sửa mã nguồn
• Xem lịch sử

Công cụ Công cụ chuyển sang thanh bên ẩn Tác vụ

• Đọc
• Sửa đổi
• Sửa mã nguồn
• Xem lịch sử

Chung

• Các liên kết đến đây
• Thay đổi liên quan
• Trang đặc biệt
• Liên kết thường trực
• Thông tin trang
• Trích dẫn trang này
• Lấy URL ngắn gọn
• Tải mã QR

In và xuất

• Tạo một quyển sách
• Tải dưới dạng PDF
• Bản để in ra

Tại dự án khác

• Khoản mục Wikidata

Giao diện chuyển sang thanh bên ẩn Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Tiến hóa loài người
Hộp này: view talk edit
−10 —–−9.5 —–−9 —–−8.5 —–−8 —–−7.5 —–−7 —–−6.5 —–−6 —–−5.5 —–−5 —–−4.5 —–−4 —–−3.5 —–−3 —–−2.5 —–−2 —–−1.5 —–−1 —–−0.5 —–0 —	MiocenPliocenPleistocenHomininiNakalipithecusOuranopithecusOreopithecusSahelanthropusOrrorinArdipithecusAustralopithecusHomo habilisHomo erectusHomo bodoensisHomo sapiensNeanderthal,Denisova	← Vượn nhân sơ kỳ ← Phân tách khỉ đột ← Phân tách tinh tinh ← Bằng chứng về đi đứng hai chân ← Bằng chứng sớm nhất về công cụ đá ← Ra khỏi châu Phi ← Bằng chứng sớm nhất về lửa / nấu ăn ← Di tích quần áo ← Người hiện đại Hominid
(triệu năm trước)

Tổ tiên chung cuối cùng của người và tinh tinh, viết tắt tiếng Anh là CHLCA (chimpanzee–human last common ancestor) là tổ tiên chung cuối cùng (LCA, last common ancestor) được chia sẻ bởi các chi Homo (con người) và Pan (tinh tinh và bonobo) trong Hominini (tông Người). Do phức tạp của quá trình hình thành loài lai, sự phân tách từ Pan và Homo dường như đã là một quá trình kéo dài, hiện không thể đưa ra một ước tính chính xác về tuổi của cá nhân tổ tiên này. Trong khi "sự khác biệt ban đầu" giữa các quần thể có thể xảy ra cách đây 13 triệu năm trước vào thế Miocen, quá trình lai có thể đã diễn ra cho đến cách đây khoảng 4 triệu năm trước vào thế Pliocene.[1] Còn theo Wakeley thì mốc thời gian cuối và quan điểm về sự lai hóa bị bác bỏ[2] (xem các ước tính hiện tại về phân tách loài phức hợp).

Phân loại học

[sửa | sửa mã nguồn]

Hominoidea (hominoids, apes)	Hylobatidae (gibbons)   Hominidae (hominids, great apes) Ponginae (Orangutans)     Homininae Gorillini (Gorilla)     Hominini Panina (Chimpanzees)       Hominina (Humans)

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Patterson N, Richter DJ, Gnerre S, Lander ES, Reich D (2006), “Genetic evidence for complex speciation of humans and chimpanzees”, Nature, 441 (7097): 1103–8, doi:10.1038/nature04789, PMID 16710306
2. ^ Wakeley J (2008), “Complex speciation of humans and chimpanzees”, Nature, 452 (7184): E3–4, doi:10.1038/nature06805, PMID 18337768 "Patterson et al. suggest that the apparently short divergence time between humans and chimpanzees on the X chromosome is explained by a massive interspecific hybridization event in the ancestry of these two species. However, Patterson et al. do not statistically test their own null model of simple speciation before concluding that speciation was complex, and—even if the null model could be rejected—they do not consider other explanations of a short divergence time on the X chromosome. These include natural selection on the X chromosome in the common ancestor of humans and chimpanzees, changes in the ratio of male-to-female mutation rates over time, and less extreme versions of divergence with gene flow. I therefore believe that their claim of hybridization is unwarranted."

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Tiến trình tiến hóa loài người
• Danh sách các hóa thạch tiến hóa của con người

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Tổ tiên chung cuối cùng của người và tinh tinh.

• Human Timeline (Interactive) – Viện Smithsonian, Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Hoa Kỳ (August 2016).
• Locomotion and posture from the common hominoid ancestor to fully modern hominins, with special reference to the last common panin/hominin ancestor - R H Crompton E E Vereecke and S K S Thorpe, Journal of Anatomy, April 2008

x t s Di truyền học loài người
Chủ đề phụ	Bộ gen người Dự án bản đồ gen người Di truyền học tiến hóa MRCA người-tinh tinh Di truyền học người Neanderthal Dự án bản đồ gen người Neanderthal Tiến trình tiến hóa Biến dị di truyền Phân bổ nhóm máu theo quốc gia Thử nghiệm DNA phả hệ Gia phả di truyền Chủng tộc và di truyền Tiến hóa gần đây Dự án DNA surname Kỹ thuật gen
Khảo cổ họcdi truyềntheo khu vực	Châu Phi Hạ Sahara Nam Á Bắc Phi Cận Đông Nông dân Anatolia thời kỳ đầu Caucasus Săn bắt hái lượm Caucasus Châu Âu Săn bắt hái lượm săn phương Tây Quần đảo Anh Iberia Nước Ý Trung Á Bắc Âu cổ đại Đông Á Đông Nam Á Người Mỹ bản địa Beringia cổ đại
Di truyền học quần thể theo nhóm	Châu Âu Người Albania Người Basque Người Bosniak Người Bulgari Người Croatia Người România Người Nga Người Sami Người Serb Người Do Thái MENA Người Ả Rập Người Azerbaijan Người Ai Cập Người Maroc Người Thổ Nhĩ Kỳ Nam Á Người Gujarati Người Sinhala Người Tamil (Sri Lanka) Đông Á Người Hán Người Nhật Hạ Sahara Người Hutu/Tutsi Người Khoisan Người Pygmy

x t s Tiến hóa loài người
Phân loại(Hominini)	Tổ tiên chung gần nhất Với tinh tinh Với khỉ đột Với đười ươi Với vượn Cận tông Australopithecina Orrorin Sahelanthropus Kenyanthropus Ardipithecus A. kadabba A. ramidus Australopithecus A. afarensis A. africanus A. anamensis A. bahrelghazali A. deyiremeda A. garhi A. sediba Paranthropus P. aethiopicus P. boisei P. robustus Người vàngười sơ khai(Homo) Người sơ khai H. gautengensis (?) H. habilis H. naledi H. rudolfensis (?) H. tsaichangensis (?) Homo erectus H. e. erectus H. e. georgicus H. e. lantianensis H. e. nankinensis H. e. pekinensis H. e. soloensis H. e. tautavelensis H. e. yuanmouensis Người cổ xưa H. antecessor Người Denisova H. ergaster (?) H. floresiensis H. heidelbergensis H. longi (?) H. luzonensis H. neanderthalensis H. rhodesiensis (?) Người hiện đại Homo sapiens H. s. sapiens (homo sapiens cổ đại, người hiện đại về mặt giải phẫu) Jebel Irhoud H. s. idaltu Người Cro-Magnon Người Manot Người Tham Pa Ling Người Mã Lộc
Tổ tiên	Homo habilis → Homo ergaster/Homo erectus (→ Homo antecessor)? → Homo heidelbergensis → Homo sapiens thái cổ → Homo sapiens
Mô hình giả thuyết	Tổng quan Săn bắt Hái lượm Chạy bền Vượn thủy sinh Chọn lọc giới tính Tự thuần hóa Cụ thể Chế độ ăn Nấu ăn Mô tốn kém Định cư bờ biển Khỉ say Hành vi Vượn sát thủ Mắt hợp tác Vòng đời Bà cố Phụ quyền Theo chủ đề Đi đứng bằng hai chân Khung xương Cơ bắp Màu da Tóc Điều hòa thân nhiệt Tiếng nói Ngôn ngữ Trí thông minh Vai trò giới tính Nguồn gốc người hiện đại Nguồn gốc châu Phi gần đây Nguồn gốc đa vùng Giao phối cổ đại Hiện đại hành vi Các dòng di cư sớm Tiến hóa gần đây
Niên biểu	Tiến hóa loài người Loài người tiền sử Niên biểu loài người
Khác	Nhà lý thuyết Sách báo Hóa thạch Nhân học tiến hóa
Thể loại Commons Cổng thông tin sinh học tiến hóa

Bài viết liên quan đến Bộ Linh trưởng (primate) này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. x t s

Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tổ_tiên_chung_cuối_cùng_của_người_và_tinh_tinh&oldid=68995470” Thể loại:

• Tiến hóa
• Sinh học tiến hóa
• Tiến hóa loài người
• Phát sinh loài
• Gia phả học
• Chi Tinh tinh
• Phân họ Người
• Tông Người
• Tổ tiên chung cuối cùng
• Sơ khai Bộ Linh trưởng

Thể loại ẩn:

• Tất cả bài viết sơ khai