Toán Lớp 1: Phép Cộng Và Phép Trừ Trên Trục Số

Phép cộng và Phép trừ là hai phép tính cơ bản. Do đó, ngay từ khi còn nhỏ, các bậc phụ huynh cần luyện tập với trẻ thường xuyên để trẻ nhạy bén với các phép tính hơn cũng như phát triển khả năng tư duy toán học. Để hỗ trợ ba mẹ cùng con trẻ học tập các phép tính, MathLazy xin chia sẻ đến bạn 3 hoạt động làm quen Phép cộng và Phép trừ trên trục số sẽ giúp trẻ yêu thích môn toán hơn.

Kỹ năng và khái niệm

Thông qua 3 hoạt động toán học dưới đây, trẻ sẽ phát triển các kỹ năng như:

• Biểu diễn phép cộng và phép trừ bằng cách dịch chuyển trên trục số.
• Chứng minh mối quan hệ nghịch đảo giữa phép cộng và phép trừ bằng cách hoàn tác một bài toán cộng với phép trừ và ngược lại.
• Giải và tạo ra các bài toán từ phù hợp với phép cộng hoặc phép trừ.
• Dùng dấu bằng và từ bằng để chỉ hai biểu thức là tương đương.

Các hoạt động về Phép cộng và Phép trừ trên trục số

Hoạt động 1: Nhảy lò cò dọc trục số

Tổng quan

Hoạt động Nhảy lò cò dọc trục số này giới thiệu các phép cộng và phép trừ thông qua biểu diễn và giải các bài toán trên dãy số.

Kỹ năng và khái niệm

• Biểu diễn phép cộng và phép trừ bằng cách dịch chuyển trên trục số.
• Chứng minh mối quan hệ nghịch đảo giữa phép cộng và phép trừ bằng cách hoàn tác một bài toán cộng với phép trừ và ngược lại.
• Giải và tạo ra các bài toán từ phù hợp với phép cộng hoặc phép trừ.

Cần chuẩn bị

• Bảng trục số (tải tại đây)
• 1 tờ giấy có kẻ sẵn trục số

• 1 con ếch nhựa hoặc một con ếch đồ chơi bằng giấy
• 1 bút chì

Hướng dẫn

Bước 1: Đặt tờ giấy trục số bạn đã chuẩn bị ở giữa và hãy đặt con ếch của bạn ở số 0. Bắt đầu hoạt động bằng cách giới thiệu với trẻ một câu chuyện liên quan đến ếch như con ếch nhỏ này sống ở rìa của một con suối dài và thích nhảy từ số này sang số khác.

Bước 2: Đặt câu hỏi khởi động và cùng trẻ thảo luận xem con ếch phải mất bao nhiêu bước nhảy để đi được từ 0 đến các số trên trục số.

Ví dụ: Con ếch phải mất bao nhiêu bước nhảy để đi từ số 0 đến số 3. Trẻ có thể đưa đáp án là bốn (nhảy một lần vào số 0 và sau đó ba lần nữa) để đạt được mức số 3.

Bước 3: Đặt các bài toán cộng và trừ bên dưới để giải chúng bằng cách di chuyển con ếch trên trục số. Sau khi kể mỗi câu chuyện, hãy ghi lại một biểu thức phù hợp trên bảng trắng hoặc giấy. Sau đó, yêu cầu trẻ lặp lại các hành động ban đầu của bạn với con ếch trên trục số lần thứ hai.

Bước 4: Lặp lại Bước 3 với các bài toán khác. Lưu ý rằng phải di chuyển con ếch về số 0 mỗi khi bắt đầu bài toán mới.

• Ếch con đang ngồi trên số 0. Nó nghe thấy tiếng bạn bè của mình đang chơi trên dòng suối, vì vậy nó quyết định tham gia với bạn bè. Đầu tiên nó thực hiện 3 bước nhảy, sau đó cô ấy làm thêm 2 cái nữa. Vậy nó đã đáp ở đâu? (3 + 2 = 5)

• Nó đang ngồi trên số 5 thì thấy em trai mình bật lên sau lưng. Nó đã lùi lại 2 bước để đứng cùng em trai mình. Vậy nó đã đáp ở vị trí nào? (5 – 2 = 3)

Bước 5: Phát cho trẻ một Bảng dãy số và bút chì. Yêu cầu trẻ viết biểu thức 3 + 1 vào ô A, sau đó yêu cầu trẻ kể và diễn lại một câu chuyện khác để phù hợp với biểu thức.

Bước 6: Lặp lại bước 5 nhiều lần nữa đến khi trẻ thành thạo và linh hoạt các phép tính, bạn có thể sử dụng nhiều biểu thức khác (ví dụ: 4 – 1, 5 + 3, và 8 – 3).

Hoạt động 2: Trò chơi ếch nhảy

Tổng quan

Hoạt động này sử dụng một trò chơi đơn giản để củng cố kiến thức phép cộng và phép trừ trên trục số và giải các bài toán cộng và trừ.

Kỹ năng và khái niệm

• Biểu diễn phép cộng và phép trừ bằng cách dịch chuyển trên trục số.
• Giải và tạo các bài toán ghép chữ phù hợp với các phương trình cộng hoặc trừ.
• Sử dụng dấu bằng và từ bằng để chỉ ra rằng hai biểu thức là tương đương.

Cần chuẩn bị

• Bộ thẻ trò chơi ếch nhảy (tải tại đây)
• Bảng dãy số (tải tại đây)
• 2 con ếch bằng nhựa hoặc giấy
• Bút lông và bảng (cho hoạt động mở rộng)

Mở rộng

• Chơi lại trò chơi này vài lần nếu bạn có thời gian trong những tuần tới. Bạn có thể rủ thêm các thành viên trong gia đình hoặc bạn bè của trẻ tham gia.
• Nếu cả hai người rút một thẻ có kết quả giống nhau, hãy giải thích cho trẻ hiểu rằng có nhiều tên khác nhau cho cùng một số. (Ví dụ: 9 – 1 giống với 5 + 3 vì câu trả lời cho cả hai đều là 8).

• Phát cho trẻ một cây bút, và một tấm bảng. Yêu cầu chúng ghi lại một số hoặc tất cả các phương trình cộng và trừ khi bạn chơi trò chơi với chúng để trẻ có thể theo dõi tiến trình trò chơi dễ dàng hơn.

Hướng dẫn

Bước 1: Đặt trục số bạn đã chuẩn bị ở giữa và hãy đặt con ếch của bạn ở số 0.

Bước 2: Cho trẻ xem bộ thẻ mà bạn đã chuẩn bị. Sau khi quan sát, bạn trộn kỹ các thẻ và đặt chúng vào một chồng úp xuống. Bạn sẽ thực hiện lượt đi đầu tiên và rút thẻ tấm thẻ đầu. Cho trẻ xem và cùng đọc biểu thức đó. Bạn có thể kể một câu chuyện phù hợp với biểu thức đó khi bạn di chuyển con ếch của mình dọc theo trục số để nhận được câu trả lời.

Bước 3: Tiếp theo đến lượt của trẻ. Yêu cầu trẻ đưa thẻ cho bạn xem và kể một câu chuyện liên quan đến biểu thức đó trong khi di chuyển con ếch theo trục số để nhận được câu trả lời.

Bước 4: Tiếp tục thực hiện lần lượt qua lại cho đến khi sử dụng hết thẻ. Khi kết thúc trò chơi, bạn cùng trẻ đếm thẻ của mỗi người. Người nào có tổng số lớn hơn sẽ chiến thắng.

Hoạt động 3: Phép cộng và phép trừ trên trục số

Tổng quan

Trẻ sử dụng trục số để thực hành cộng, trừ bằng cách đếm ngược. Hoạt động này tạo cơ hội cho trẻ trải nghiệm và bắt đầu hiểu mối quan hệ giữa phép cộng và phép trừ.

Kỹ năng và khái niệm

• Biểu diễn phép cộng và phép trừ bằng cách sử dụng chuyển động trên trục số.
• Chứng minh mối quan hệ nghịch đảo giữa phép cộng và phép trừ bằng cách hoàn tác một bài toán cộng với phép trừ và ngược lại.

Cần chuẩn bị

• 2 Bảng trục số (tải tại đây)
• Bài tâp Phép cộng và Phép trừ trên trục số (tải tại đây)
• Bút và bảng

Hướng dẫn

Bước 1: Đặt 2 trục số lên bàn và viết biểu thức 4 + 3 dưới dòng đầu tiên và cùng đọc nó với trẻ.

Bước 2: Sử dụng dãy số ở trên đầu để thực hiện cách đếm từng điểm một để tính tổng. Sau đó, thực hiện đếm theo cách thứ 2 trên dòng thứ hai bằng cách nhảy đến số 4 và sau đó thực hiện thêm 3 bước nữa. Bạn dành ít phút để thảo luận cả hai cách đếm với trẻ xem liệu cách nào nhanh hơn và tại sao?

Bước 3: Xóa các bước nhảy đơn trên trục số đầu tiên và thay thế chúng bằng bước nhảy dài và hai bước ngắn hơn. Sau đó ghi 7 – 3 bên dưới dòng số thứ hai. Và cùng đọc biểu thức đó với trẻ.

Bước 4: Thực hiện giải 7 – 3 trên trục số thứ hai. Khi đếm ngược để giải quyết bài toán đó là 6, 5, 4 thay vì 7, 6, 5 và giải thích với trẻ rằng bước đầu tiên cần bỏ qua.

Bước 5: Phát bảng Phép cộng và Phép trừ trên trục số cho trẻ và dành thời gian để trẻ thực hiện các bài toán. Trẻ có thể nhận thấy rằng phương pháp đếm bước dài sẽ nhanh hơn và dễ dàng hơn, vì vậy bạn có thể áp dụng phương pháp này để thực hiện đếm ngược cho phép trừ.

Trong quá trình thực hiện, hãy tiếp tục thảo luận về các chiến lược đếm ngược với trẻ, cũng như mối quan hệ giữa phép cộng và phép trừ. Mặc dù ban đầu trẻ có thể không hoàn toàn hiểu bản chất nghịch đảo của hai phép toán, nhưng sau thời gian luyện tập trẻ có thể giải thích được phép cộng “hoàn tác” phép trừ đó.

Trên đây là ba hoạt động vô cùng đơn giản nhưng cũng rất thú vị về các cách tính phép cộng và phép trừ. Bạn nên thường xuyên phối hợp ba hoạt động này với nhau để trẻ ngày càng tiến bộ hơn nữa nhé!