TÓM Tắt KIẾN THỨC Bài 10 11 12 Môn GDCD 10 SGK - Tài Liệu Text

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.doc) (12 trang)

Trang chủ

Thể loại khác

Tài liệu khác

TÓM tắt KIẾN THỨC bài 10 11 12 môn GDCD 10 SGK

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (90.94 KB, 12 trang )

TÓM TẮT KIẾN THỨC BÀI 10 - 11- 12 MÔNGDCD 10 SGKBài 10: QUAN NIỆM VỀ ĐẠO ĐỨC1- Quan niệm về đạo đức.a) Đạo đức là gì ?Đạo đức là hệ thống các quy tắc, chuẩn mực xã hội mà nhờ đó con người tự giác điềuchỉnh hành vi của mình cho phù hợp với lợi ích của cộng đồng, của xã hội.Ví dụ: Quan niệm về “Trung – Hiếu”b) Phân biệt đạo đức với pháp luật, phong tục, tập quán trong sự điềuchỉnh hành vi của con người.* Đạo đức: Con người tự đề ra, tự giác thực hiện, dư luận xã hội điều chỉnh- Con cái hiếu thảo.* Pháp luật: Nhà nước quy định, bắt buộc thực hiện, xử lý bằng sức mạnh của Nhànước- Tuân theo Hiến pháp, PL.* Phong tục, tập quán: Hình thành do thói quen, trật tự ổn định thành nề nếp lâuđời.- Thờ cúng tổ tiên.2- Vai trò của đạo đức trong sự phát triển của cá nhân, gia đình và xãhội.* Đối với cá nhân:- Góp phần hoàn thiện nhân cách- Có ý thức và năng lực, sống thiện, có ích, có lòng nhân ái.* Đối với gia đình:- Là nền tảng của gia đình- Tạo nên sự ổn định và phát triển vững chắc của gia đình.- Là nhân tố xây dựng gia đình hành phúc.* Đối với xã hội:- Là điều kiện để xã hội phát triển bền vững.Tóm lại: Xây dựng, củng cố và phát triển nền đạo đức mới XHCN có ý nghĩa hết sức tolớn. Nó là điều kiện để chúng ta xây dựng và phát triển con người, nền văn hoá VN tiêntiến, đậm đà bản sắc dân tộc.Bài 11: MỘT SỐ PHẠM TRÙ CƠ BẢN CỦA ĐẠO ĐỨC1-Nghĩa vụ.a) Nghĩa vụ là gì ?* Khái niệm:- Nghĩa vụ là trách nhiệm của cá nhân đối với yêu cầu lợi ích chung của cộng đồng, củaxã hội.- Nghĩa vụ là sự phản ánh những mối quan hệ đạo đức đặc biệt giữa cá nhân với cá nhânvà cá nhân với xã hội.- Nghĩa vụ là một trong những nét đặc trưng của đời sống con người, khác với con vậtquan hệ với nhau trên cơ sở bản năng.* Ví dụ: - Nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc* Bài học:- Cá nhân phải biết đặt nhu cầu, lợi ích của xã hội lên trên lợi ích ca nhân.- Xã hội có trách nhiệm bảo đảm nhu cầu, lợi ích chính đáng của cá nhân.b) Nghĩa vụ của thanh niên Việt Nam hiện nay.- Chăm lo rèn luyện đạo đức, quan tâm đến mọi người, đấu tranh chống lại cái ác.- Không ngừng học tập nâng cao trình độ văn hoá..- Tích cực lao động, cần cù, sáng tạo…- Sẵn sáng tham gia sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.2- Lương tâm.a) Khái niêm lương tâm.Lương tâm là năng lực tự đánh giá và điều chỉnh hành vi đạo đức của bản thân trong mốiquan hệ với người khác và xã hội.* Hai trạng thái biểu hiện:- Lương tâm thanh thản -> giúp con người tự tin hơn, phát huy được tình tích cực tronghành vi của con người.- Sự cắn rứt của lương tâm -> giúp cá nhân điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp vớiyêu cầu của xã hội.* Một cá nhân làm điều vô đạo đức mà không biết ăn năn hối cải, không cắn rứt lươngtâm – kẻ vô lương tâm.b) Làm thế nào để trở thành người có lương tâm.- Thường xuyên rèn luyện TT đạo đức theo quan điểm tiến bộ, tự giác thực hiện hành viđạo đức.- Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của bản thân, tự nguyện phấn đấu để trở thành công dân tốt.- Bồi dưỡng tư cách đẹp trong sáng trong quan hệ người với3- Nhân phẩm và danh dự.a) Nhân phẩm.* Khái niệm:-Nhân phẩm là toàn bộ những phẩm chất mà con người có được. Nói cách khác, nhânphẩm là giá trị làm người của mỗi con người.- Mỗi cá nhân phấn đấu xây dựng hạnh phúc cho mình phải có nghĩa vụ đối với ngườikhác và với xã hộiBài 12 : CÔNG DÂN VỚI TÌNH YÊU, HÔN NHÂN VÀ GIAĐÌNH1- Tình yêu* Một số quan niệm về tình yêu:- Yêu là chết trong lòng 1 ít…- Tình yêu là tình cảm của 2 người khác giới, họ hiểu nhau và dễ thông cảm và tha thứcho nhau.- Tình yêu là sự rung cảm của 2 người khác giới, tự nguyện hiến dâng và có mong muốnđược sống với nhau.- Tình yêu là tình cảm rất thiêng liêng của 2 người khác giới, họ muốn đem lại hạnh phúccho nhau.- Tình yêu là con dao 2 lưỡi, nó có thể mang lại cho con người hạnh phúc, nhưng cũng cóthể là đau khổ.a) Tình yêu là gì ?- Tình yêu là sự rung cảm và quyến luyến sâu sắc giữa 2 người khác giới, ở họ có sự phùhợp về nhiều mặt…làm cho họ có nhu cầu gần gũi, gắn bó với nhau, tự nguyện sống vìnhau và sẵn sàng hiến dâng cho nhau cuộc sống của mình.* Cơ sở của tình yêu.- Sự rung cảm và quyến luyến sâu sắc- Tự nguyện.* TY là một dạng tình cảm đặc biệt của con người, biểu hiện:- Nhớ nhung, quyến luyến- Tình cảm tha thiết.- Trở thành động cơ mãnh liệt.b) Tình yêu chân chính.- Tình yêu chân chính là tình yêu trong sáng, lành mạnh, phù hợp với các quan niệm đạođức tiến bộ của xã hội.* Biểu hiện:- Có tình cảm chân thực, sự quyến luyến, gắn bó, đồng cảm.- Sự quan tâm sâu sắc, không vụ lợi.- Sự chân thành, tin cậy và tôn trọng lẫn nhau.- Có lòng vị tha, nhân ái, sự thông cảm, chia sẻ với nhau.c) Một số điều nên tránh trong tình yêu của nam nữ thanh niên.- Yêu quá sớm.- Nhầm lẫn tình bạn với tình yêu.- Yêu nhiều người cùng 1 lúc.- Yêu vì mục đích vụ lợi.- Đùa cợt với tình yêu.- Có quan hệ tình dục trước hôn nhân.2- Hôn nhân.a) Hôn nhân là gì ?- Hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi đã kết hôn- Hôn nhân được đánh dấu bằng sự kết hôn.- Hôn nhân thể hiện nghĩa vụ và quyền hạn giữa vợ và chồng được pháp luật cộng nhậnvà bảo vệ.* Cơ sở của hôn nhân: Là tình yêu và được pháp luật thừa nhận.b) Chế độ hôn nhân ở nước ta hiện nay.* Thứ nhất: Hôn nhân tự nguyện và tiến bộ.Biểu hiện:- Dựa trên tình yêu chân chính.- Được đảm bảo về mặt pháp lý.* Thứ hai: Hôn nhân một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng.Biểu hiện:- Vợ chồng phải chung thuỷ với nhau, yêu thương và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ.- Vợ chồng có quyền và nghĩa vụ ngang nhau trong gia đình.3- Gia đình, chức năng của gia đình, các mối quan hệ gia đình vàtrách nhiệm của các thànhviên.a) Gia đình là gì ?* Khái niệm: Gia đình là một cộng đồng người chung sống và gắn bó với nhau bởihai mối quan hệ cơ bản là quan hệ hôn nhân và quan hệ huyết thống.* Cơ sở: quan hệ hôn nhân và quan hệ huyết thống.b) Chức năng của gia đình.- Chức năng duy trì nòi giống- Chức năng kinh tế- Chức năng tổ chức đời sống gia đình- Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục con cái.c) Mối quan hệ gia đình và trách nhiệm của các thành viên- Quan hệ vợ chồng:+ Dựa trên cơ sở tình yêu và được pháp luật thừa nhận.+ Vợ chồng phải chung thuỷ với nhau, yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau- Quan hệ giữa cha mẹ và con cái:+ Cha mẹ: Yêu thương, nuôi dưỡng, giáo dục con cái, tạo điều kiện cho con cái học tậptiến bộ, tôn trọng ý kiến và quyền lợi hợp pháp của con+ Con cái: Yêu quý, kính trọng, biết ơn cha mẹ, hiếu thảo, biết lắng nghe cha mẹ, giữ gìndanh dự của gia đình…- Quan hệ giữa ông bà và các cháu:+ Ông bà: Yêu thương, quan tâm, chăm sóc, giáo dục cháu…+ Các cháu: Yêu thương, kính trọng, hiếu thảo và có trách nhiệm phụng dưỡng ông bà.- Quan hệ giữa anh chị em với nhau: Yêu thương, tôn trọng, đùm bọc, giúp đỡ và chămsóc lẫn nhau.* Tóm lại: Tình yêu, hôn nhân và gia đình là những vấn đề hết sức quan trọng trong đờisống của mỗi người. Do vậy, mỗi người cần thực hiện tốt trách nhiệm của các thành viêntrong gia đình.7- Cộng đồng và vai trò của cộng đồng đới với của sống của con ngườia) Cộng đồng là gì?- Cộng đồng là toàn thể những người cùng sống, có những điểm giống nhau, gắn bó thành mộtkhối trong sinh hoạt xã hộib) Vai trò của cộng đồng đối với của sống của con người- Cộng đồng chăm lo cho cuộc sống cá nhân, bảo đảm cho những điều kiện để phát triển- Đời sống cộng đồng giải quyết hợp lí giữa lợi ích riêng và lợi ích chung, giữa lợi ích với tráchnhiệm, giữa quyền và nghĩa vụ- Cá nhân phát triển trong cuộc sống và nhờ sự phát triển của từng người mà cộng đồng trở nênlớn mạnh* Trách nhiệm của công nhân đối với cộng đồng- Nhân nghĩa+Khái niệm: nhân là lòng thương người, nghĩa là điều được coi là lẽ phải làm khuôn phép chocách ứng xử của con người trong xã hội. Nhân nghĩa là lòng thương người và đối xử người theolẽ phải+Biểu hiện của nhân nghĩa-Lòng nhân ái thương yêu giúp đỡ nhau-Lòng vị tha, bao dung độ lượng-Nhường nhịn, đùm bọc nhau- Phát huy truyền thống nhân nghĩa+Kính trọng, biết ơn, hiểu thảo với ông bà, cha mẹ biết quan tâm, chăm sóc ông bà, cha mẹ khiốm đau, khi già yếu+Quan tâm, chia sẽ, nhường nhịn, với những người xung quanh, trước hết là những người thântrong gia đình, thầy cô, bạn bè, hàng xóm, láng giềng+Nhân nghĩa là truyền thống đạo đức cao đẹp của dân tộc ta+Cảm thông và sẵn sàng giúp đở mọi người khi gặp khó khăn, hoạn nạn, tích cực tham gia cáchoạt động- Hòa nhập+Khái niệm: sống hòa nhập là sống gần gũi, chan hòa, không xa lánh mọi người, không gâymâu thuẫn, có ý thức tham gia các hoạt động chung của cộng đồng+Ý nghĩa: người sống hòa nhập với cộng đồng sẽ có thêm niềm vui và sức mạnh vượt qua khókhăn trong cuộc sống+Học sinh cần phải: Tôn trọng, đoàn kết, quan tâm, gần gũi, vui vẻ, cởi mở, chan hòa với thàycô, bạn bè và mọi người xung quanh, không xa lánh bè phái, gây mâu thuẫn, mất đoàn kết vớingười khác- Hợp tác+Khái niệm: Hợp tác là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong một côngviệc, một lĩnh vực nào đó vì lợi ích chung+Biểu hiện:_Sãn sàng giúp đỡ chia sẽ khi cần thiết_Cùng bàn bạc với nhau trong công việc chung_Phối hợp nhẹ nhàng với nhau+Ý nghĩa:_Tạo nên sức mạnh tinh thần và sản xuất_Là phẩm chất quan trọng trong xã hội mới8- Lòng yêu nước- Lòng yêu nước là tình yêu quê hương đất nước và tinh thần sẵn sàng đem hết khả năng củamình phục vụ lợi ích của tổ quốc- Truyền thống yêu nước cua dân tộc việt nam là cội nguồn cho các giá trị truyền thống khác- Lòng yêu nước được hình thành và hung đúc trong các cuộc đấu tranh gian khổ bảo vệ tổ quốcvà trong xây dựng đất nước+Lòng yêu nước của dân tộc việt nam được thể hiện+Tình cảm gắn bó của quê hương, đất nước+Tình thương yêu với đồng bào, giống nồi, dân tộc+Lòng tự hào dân tộc chính đáng+Đoàn kết, kiên cường bất khuất chống giặc ngoại xâm+Cần cù và sáng tạo trong lao động- Học sinh cần phải+Nâng cao hiểu biết, phát huy truyền thống yêu nước+Thể hiện lòng yêu nước của mình với đất nước9- Trách nhiệm xây dựng và bảo vệ tổ quốc- Trách nhiệm xây dựng tổ quốc- Tích cực rèn luyện đạo đức, tác phong sống trong sáng, lành mạnh, tránh xa vào các tệ nạn xãhội- Góp phần xây dựng quê hương bằng những việc làm thiết thực, phù hợp với khả năng- Trách nhiệm bảo vệ tổ quốc+Quyền và nghĩa vụ thiêng liêng của công dân+Trung thành với tổ quốc, với chế độ xã hội chủ nghĩa+Tích cực, học tập, rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh, bảo vệ sức khỏe+Tham gia đăng kí nghĩa vụ quân sự khi đến tuổi+Tích cực tham gia các hoạt động an ninh, quốc phòng địa phương10- công dân với một số vấn đề cần thiết của nhân loại1- Ô nhiểm môi trương và trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môitrường- Ô nhiểm môi trường- Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và các yếu tố vật chất nhân tạo quan hệ mật thiết vớinhau bao quanh con người như: đất, dưới, khí quyển, tài nguyên trong lòng đất, dưới biển trênrừng có ảnh hưởng tới đồi sống sản xuất sự tông tại và phát triển của con người và thiên nhiêna) Thực trạng+ Môi trường tài nguyên đang bị ô nhiểm năng nề+ Tài nguyên, rừng, biển, khoáng sản, loại vật đang cạn kiệt+ Thời tiết, khí hậu thay đổi thất thường+ Tầng ozon bị thủng, trái đất có xu hướng nóng dần lênb) trách nhiệm của công dân- Là khắc phục mâu thuẩn nảy sinh trong quan hệ giữa con người với tự nhiên, làm thế nào đểhoạt động của con người không phá vỡ các yếu tố cân băng của tự nhiên- Khai thác tự nhiên và đúng quy luật- Với học sinh:+Giữ gìn, trật tự, vệ sinh lớp học, nơi ở nơi công cộng, không vứt rác, xã rác bừa bãi+Bảo vệ và sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên2) Bùng nỗ dân số và trách nhiệm của công dân trong việc hạn chế bùng nôcdân sốa) Bùng nỗ dân số- Là gia tăng qua nhanh trong một thời gian ngắn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến mọi mặt của đờisống xã hội- Hậu quả+Làm cạn kiệt tài nguyên+Suy thoái trầm trọng nền kinh tế quốc dân+Gây ra nạn đói, dịch bệnh, thất học, suy thoái giống nồi, ô nhiễm môi trườngb) Trách nhiệm- Nghiêm chỉnh thực hiện luật hôn nhân và gia đình năm 2000 và chính sách dân số kế hoạchhóa gia đình của nhà nước, không kết hôn sớm, không sinh con ở tuổi vị thành niên, thực hiện 1đến 2 con tích cực truyền thông vận động mọi người xung quanh thực hiện tốt luật hôn nhân11) Tự hoàn thiện bản thân1) Thế nào là tự nhận thức về bản thân?- Tự nhận thức về bản thân là biết nhìn nhận, đánh giá về khả năng, thái độ, hành vi, việc làm,điểm mạnh, điểm yếu, …. Của bản thân2- Tự hoàn thiện bản thâna) Thế nào là tự hoàn thiện bản thân?- Là vượt lên mọi khó khăn, trở ngại, không ngừng lao động, học tập, tu dưỡng, rèn luyện, pháthuy ưu điểm, khắc phục, sửa chữa khuyết điểm, học hỏi những điểm hay, điểm tốt của ngườikhác để bản thân ngày một tốt hơn tiến bộ hơnb) vì sao phải tự hoàn thiện bản thân?- Người không biết hoàn thiện bản thân sẽ dần dần trở nên lạc hậu và tự đào thải mình. Tự hoànthiện bản thân là một phẩm chất quan trọng của người thanh niên trong một xã hội hiên đại,giúp cho mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng ngày một phát triển hơn3- tự hoàn thiện bản thân như thế nào?- Mỗi người đều có quyền phấn đấu, tu dưỡng, rèn luyện để tự hoàn thiện bản thân thao các giátrị đạo đức và có quyền nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ của gia đình va nhà trường, bạn bè, xãhội… để thực hiện mục tiêu tự hoàn thiện bản thân