Tổng Hợp Các Thắc Mắc Về Giảm Xóc Trước Trên Xe đạp | Vietriders

Topic này mình sẽ tổng hợp các vấn đề cơ bản của giảm xóc (phuộc nhún) trước trên xe đạp.

Cấu tạo giảm xóc

Có một số từ ngữ tiếng Anh và cả tiếng Việt dùng trên chi tiết của giảm xóc, nhưng để dễ thống nhất, mình nghĩ các bạn nên dùng từ tiếng Anh để quen dần và dễ tra cứu nên cần tìm thông tin trên internet.

• Steerer tube: Ống cổ phuộc
• Compression Adjustment: Núm vặt tuỳ chỉnh độ nén hoặc khoá phuộc
• Air valve: Đầu valve bơm hơi (chỉ có trên giảm xóc hơi)
• Crown: vai phuộc, trên xe downhill thường sử dụng double crown (giảm xóc 2 vai)
• Stanchions: Ti phuộc
• Arch: Cầu nối
• Lowers: Ống chân phuộc, hay còn gọi là lower legs.
• Through Axle: Trục cốt bánh
• Rebound Adjustments: Tuỳ chỉnh rebound, độ nén nhả nhanh hoặc chậm của giảm xóc.
• Drop outs: Lỗ bắt trục

Giảm xóc hơi và lò xo?

Có 2 loại giảm xóc hơi (air) và lò xo (coil), một tên gọi khác của giảm xóc lò xo đó là phuộc dầu, nhưng theo mình tên gọi này không đúng lắm, vì cơ bản giảm xóc nào cũng dùng dầu bên trong để bôi trơn và hỗ trợ chức năng rebound cũng như damping cả. Cơ chế của 2 dòng giảm xóc này khá đơn giản mình sẽ tóm tắt theo bảng dưới đây:

Giảm xóc lò xo (Coil)	Giảm xóc hơi (Air)
Dùng cơ chế thuần lò xo bên trong để phản hồi lực nhún.	Dùng cơ chế nén hơi, kết hợp với lò xo để phản hồi lực.Bạn có thể tưởng tượng cơ chế của nó giống như 1 trái bong bóng vậy, khi bạn nén bong bóp lại, nó sẽ có xu hướng đẩy lực nén bung ra.
Có trọng lượng nặng hơn vì sử dụng lò xo kim loại.	Có trọng lượng nhẹ hơn vì dùng hơi nén.
Giá thành sản xuất rẻ hơn so với hơi vì chi tiết đơn giản hơn	Giá thành cao hơn so với lò xo cùng loại
Bảo trì đơn giản	Bảo trì phức tạp hơn lò xo, phải trang bị bơm giảm xóc để bơm và xả hơi khi bảo trì
Ít tuỳ chỉnh	Hỗ trợ nhiều tuỳ chỉnh hơn, trong đó có chỉ số Sag để tinh chỉnh độ cứng của phuộc tuỳ theo trọng lượng người lái bằng cách bơm hơi nhiều hay ít.
Không có lỗ bơm hơi.	Có lỗ bơm hơi trên giảm xóc.

Nên chọn loại nào?

Nó tuỳ thuộc nhu cầu của bạn, giảm xóc hơi với nhiều tuỳ chỉnh và trọng lượng nhẹ hơn nên nó sẽ phù hợp cho như cầu đua là chủ yếu, nhưng với cấu tạo phức tạo thì nó sẽ tốn nhiều công sức cho việc bảo trì và sửa chữa, trong khi đó, phuộc lò xo với cấu tạo đơn giản sẽ phù hợp cho các nhu cầu đi xa, ít sửa chữa. Một thông tin khác đó là phuộc lò xo với cấu tạo đơn giản nên sẽ chịu lực tốt hơn so với giảm xóc hơi cùng loại và giá thành cũng dễ thở hơn nhiều so với giảm xóc hơi. Vì tính chịu lực tốt và phản hồi lực không mạnh như giảm xóc hơi nên giảm xóc sau của các dòng xe downhill hay freeride đa số đều là giảm xóc lò xo.

Bao lâu nên bảo dưỡng một lần?

Mỗi nhà sản xuất đều có quy định riêng về thời gian bảo dưỡng các dòng giảm xóc của hãng, bạn có thể tham khảo trực tiếp từ trang web của hãng. Dưới đây là một vài thông tin gợi ý mà mình tổng hợp từ các trang web của hãng:

• Giảm xóc của FOX và MARZOCCHI: 125 giờ chạy hoặc ít nhất 1 năm / lần.
• Giảm xóc của ROCKSHOX: 50 giờ chạy để thay dầu và bảo dưỡng Lower legs, 100-200 giờ chạy để thay dầu và bảo trì hệ thống Damper.
• Giảm xóc của SUNTOUR: 100 giờ chạy hoặc ít nhất 1 năm / lần.

Thực tế đây là gợi ý của hãng, mục đích của họ khi đưa ra thời gian bảo dưỡng như trên hoàn toàn dựa vào những gì họ đã nghiên cứu và thử nghiệm, mình không nên đánh giá nó là đúng hay sai hay cho rằng hãng vì mục đích kiếm lợi nhuận nên tăng giảm thời gian quy định như vậy để kiếm tiền từ người dùng. Nếu có điều kiện, bạn nên tuân thủ theo chỉ định bảo trì của hãng, để đảm bảo cho giảm xóc luôn trong tình trạng hoạt động tốt nhất.

Nhưng lỡ không tuân theo quy định này thì sao??? Câu trả lời là cũng chẳng sao cả, miễn đừng quá lâu và bạn cũng chấp nhận một điều là giảm xóc của mình sẽ mất đi hiệu suất hoạt động 100% mà sẽ giảm dần theo thời gian lâu hoặc mau tuỳ vào mức độ sử dụng của bạn. Hoặc bạn thuộc kiểu chơi cho banh và mua cây giảm xóc mới thì đây cũng không là vấn đề quá quan tâm 😀

Để bảo dưỡng giảm xóc, bạn có thể tham khảo video này của mình:

Bơm giảm xóc (Suspension pump) bán ở đâu?

Nếu bạn dùng giảm xóc hơi thì nên đầu tư hẳn 1 cây bơm giảm xóc, trên shopee.vn hay lazada.vn các trang mạng online đều có bán sản phẩm này. Từ khoá bạn cần tìm là: “Bơm phuộc xe đạp” hoặc “Suspension Pump”.

Cách bơm giảm xóc

Thông thường trên giảm xóc sẽ có ghi chỉ số PSI tương ứng với cân nặng của bạn, bạn dựa vào thông tin này để bơm lượng hơi phù hợp. Nếu không tìm thấy thông tin này, bạn có thể canh theo chỉ số SAG.

SAG là độ nhún của phuộc khi người dùng đứng trên xe. Tức là khi đứng trên xe, tay nắm tay lái, cân thẳng pedal, không nhún người. Bạn xem giảm xóc của mình nhìn bao nhiêu % so với tổng hành trình. Ví dụ giảm xóc của bạn có hành trình 100mm, khi đứng lên nhún khoảng 50mm, tức chỉ số SAG đang là 50%, phuộc quá mềm, bạn cần bơm thêm hơi. Sag lý tưởng dao động từ 10%-30%.

Mình có 1 video về hướng dẫn cách bơm và tinh chỉnh Compress Damping và Rebound giảm xóc. Bạn có thể xem thêm ở đây.

Một video khác về cấu tạo và phân biệt cơ bản các loại giảm xóc, bạn có thể xem thêm ở đây:

Nếu bạn có bổ sung hay thắc mắc gì thì cứ comment bên dưới hoặc gửi đóng góp/ câu hỏi về cho mình nhé. Mình sẽ phản hồi và bổ sung vào bài viết sớm nhất có thể. Cảm ơn bạn rất nhiều 🙂

Nội dung bài viết của có sử dụng hình ảnh từ các website:

• https://blisterreview.com/
• https://bikerumor.com/