Tống Khánh Linh – Wikipedia Tiếng Việt

Tống Khánh Linh
宋庆龄
Chân dung chính thức, năm 1956
Chủ tịch Danh dự nướcCộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Nhiệm kỳ16 tháng 5 năm 1981 – 28 tháng 5 năm 198112 ngày
Bổ nhiệm	Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc khóa 5 vào ngày 16 tháng 5 năm 1981
Thủ tướng	Triệu Tử Dương
Tiền nhiệm	Diệp Kiếm Anh
Kế nhiệm	Diệp Kiếm Anh
Ủy viên trưởng Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốcNguyên thủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Tạm quyền6 tháng 7 năm 1976 – 5 tháng 3 năm 1978
Tiền nhiệm	Chu Đức
Kế nhiệm	Diệp Kiếm Anh
Phó Ủy viên trưởng thứ nhất Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc
Nhiệm kỳ2 tháng 4 năm 1975 – 29 tháng 5 năm 19816 năm, 57 ngày
Ủy viên trưởng	Chu ĐứcBản thân (Quyền)Diệp Kiếm Anh
Tiền nhiệm	Đổng Tất Vũ
Kế nhiệm	Trần Phi Hiển (1983)
Nhiệm kỳ15 tháng 9 năm 1954 – 18 tháng 4 năm 19594 năm, 215 ngày
Ủy viên trưởng	Lưu Thiếu Kỳ
Tiền nhiệm	Chức vụ được thành lập
Kế nhiệm	Lâm Bá Cừ
Chủ tịch nướcCộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Tạm quyền31 tháng 10 năm 1968 – 24 tháng 2 năm 19723 năm, 116 ngày
Thủ tướng	Chu Ân Lai
Tiền nhiệm	Lưu Thiếu Kỳ
Kế nhiệm	Đổng Tất Vũ(Quyền)
Đồng Phó Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa(Xếp thứ hai)
Nhiệm kỳ27 tháng 4 năm 1959 – 24 tháng 2 năm 197212 năm, 303 ngàyĐồng thời tại nhiệm với Đổng Tất Vũ
Chủ tịch nước	Lưu Thiếu KỳKhuyết (sau năm 1968)
Tiền nhiệm	Chu Đức
Kế nhiệm	Ô Lan Phu (1983)
Phó Chủ tịch Ủy ban Toàn quốc Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc
Nhiệm kỳ15 tháng 9 năm 1954 – 18 tháng 4 năm 19594 năm, 215 ngày
Chủ tịch	Chu Ân Lai
Phó Chủ tịch Chính phủ Nhân dân Trung ương
Nhiệm kỳ1 tháng 10 năm 1949 – 27 tháng 9 năm 19544 năm, 361 ngày Đồng thời tại nhiệm với Chu Đức, Lưu Thiếu Kỳ, Lý Tế Thâm, Trương Lan và Cao Cương
Chủ tịch	Mao Trạch Đông
Thông tin cá nhân
Sinh	(1893-01-27)27 tháng 1, 1893Hoàng Phố, Thượng Hải, Nhà Thanh
Mất	29 tháng 5, 1981(1981-05-29) (88 tuổi)Bắc Kinh, Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Nơi an nghỉ	Lăng Tống Khánh Linh
Đảng chính trị	Đảng Cộng sản Trung Quốc (1981)
Đảng khác	Trung Quốc Quốc dân Đảng(1919–1947) Quốc tế Cộng sản(1930s–1943)Ủy ban cách mạng Quốc dân đảng Trung Quốc(1948–1981)
Phối ngẫu	Tôn Trung Sơn
Cha mẹ	Tống Gia Thụ (cha)Nghê Quế Trân (mẹ)
Người thân	Gia tộc TốngGia tộc TưởngGia tộc Khổng
Giáo dục	Trường Nữ sinh McTyeireTrường Cao đẳng Wesleyan (BA)
Dân tộc	Khách Gia
Tôn giáo	Giám lý
Chữ ký

Tống Khánh Linh
Phồn thể	宋慶齡
Giản thể	宋庆龄
Phiên âm Tiếng Hán tiêu chuẩn Bính âm Hán ngữ Sòng Qìnglíng

Tống Khánh Linh (giản thể: 宋庆龄; phồn thể: 宋慶齡; bính âm: Sòng Qìnglíng; Wade–Giles: Sung Ch'ing-ling, ngày 27 tháng 1 năm 1893 – ngày 29 tháng 5 năm 1981) là một trong ba chị em họ Tống - ba chị em có ba người chồng là một trong những nhân vật chính trị nổi bật nhất Trung Quốc của đầu thế kỷ 20. Tống Khánh Linh là phu nhân của Tôn Trung Sơn, tổng thống đầu tiên của Trung Hoa Dân Quốc. Sau chiến thắng của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong Nội chiến Trung Quốc năm 1949, bà ở lại Trung Quốc và trở thành Phó Chủ tịch Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Bà còn có tên tiếng Anh là Rosamond. Bà được biết đến là "người mẹ của Trung Quốc hiện đại".[1]

Tiểu sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Bà được sinh ra trong gia đình một nhà kinh doanh và mục sư giàu có Tống Gia Thụ tại quận Hoàng Phố, Thượng Hải, Đại Thanh, quê gốc Văn Xương, bà theo học trường Motyeire dành cho nữ sinh ở Thượng Hải, và tốt nghiệp từ Wesleyan College ở Macon, Georgia, Hoa Kỳ.

Bà kết hôn với Tôn Trung Sơn ở Nhật Bản vào ngày tháng 10 năm 1915 nhưng Tôn Trung Sơn trước đó đã kết hôn với Lô Mộ Trinh. Bố mẹ Tống Khánh Linh kịch liệt phản đối cuộc hôn nhân này do Tôn Trung Sơn lớn hơn Tống Khánh Linh 26 tuổi. Sau khi Tôn Trung Sơn mất năm 1925, bà đã được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương của Trung Hoa Quốc Dân Đảng năm 1926. Tuy nhiên, bà tự lưu vong ở Moskva sau khi Quốc Dân Đảng thanh lọc, đàn áp, giết hại những người thân cộng, thiên tả trong đảng này năm 1927.

Dù Tống Khánh Linh hòa giải với Quốc dân Đảng trong Chiến tranh Trung-Nhật (1937-1945), bà đã đứng về phe Cộng sản trong Nội chiến Trung Quốc. Bà đã không vào Đảng Cộng sản Trung Quốc mà lập ra Ủy ban cách mạng Quốc dân đảng Trung Quốc, một phần của Mặt trận thống nhất (hiện nay Ủy ban cách mạng Quốc Dân Đảng Trung Quốc vẫn tồn tại ở Trung Quốc, là chính đảng đứng thứ hai sau Đảng Cộng sản).

Năm 1939 bà đã thành lập Liên đoàn Phòng vệ Trung Hoa (China Defense League), sau này trở thành Viện Phúc lợi Trung Hoa (China Welfare Institute). Ủy ban của viện hoạt động chủ yếu về các vấn đề sức khỏe bà mẹ và trẻ em, giáo dục mầm non, và các hoạt động liên quan đến trẻ em.

Đầu thập niên 1950, bà đã thiết lập tạp chí China Reconstructs, nay có tên China Today Lưu trữ ngày 7 tháng 6 năm 2007 tại Wayback Machine, với sự trợ giúp của Israel Epstein. Tạp chí này được xuất bản hàng tháng (nguyệt san) bằng 6 thứ tiếng (tiếng Hoa, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Ả Rập và tiếng Tây Ban Nha).

Sau khi thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, bà đã trở thành Phó chủ tịch Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Chủ tịch Hội Hữu nghị Trung-Xô kiêm Chủ tịch danh dự của Liên đoàn Phụ nữ toàn Trung Hoa. Năm 1951 bà đã được trao Giải thưởng Hòa bình Stalin, (Giải thưởng Hòa bình Lenin sau khi Stalin bị phủ định), và vào năm 1953 một bộ sưu tập các bài viết của bà, Đấu tranh cho nước Trung Hoa mới, đã được xuất bản. Từ 1968 đến 1972 bà đã giữ chức đồng nguyên thủ quốc gia với Đổng Tất Vũ (董必武).

Ngày 16 tháng 5 năm 1981, hai tuần trước khi mất, bà đã được kết nạp vào Đảng Cộng sản Trung Quốc và đã được ban danh hiệu Chủ tịch danh dự Cộng Hòa Nhân dân Trung Hoa. Bà là người duy nhất được ban danh hiệu này.

Trong khi tất cả các anh chị em trong gia đình bà đều theo phe Trung Hoa Quốc dân Đảng, chẳng hạn cô em Tống Mỹ Linh, người đứng về phe chồng là Tưởng Giới Thạch và chạy ra Đài Loan cùng với chính quyền Trung Hoa Quốc dân Đảng, hoặc bà chị là Tống Ái Linh lấy chồng là Khổng Tường Hy theo phe Quốc Dân Đảng, duy nhất Tống Khánh Linh ở lại Trung Quốc đại lục theo Đảng Cộng sản Trung Quốc và là một hình ảnh được yêu quý ở Trung Quốc đại lục. Em trai bà là Tống Tử Văn từng làm Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Tài chính và Thủ tướng Trung Hoa Dân Quốc.

Hình ảnh trong phim ảnh

[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1997 một bộ phim điện ảnh Hồng Kông có tên "Chị em nhà họ Tống" (宋家皇朝), bà được nữ diễn viên Trương Mạn Ngọc đóng vai.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Lịch sử Trung Quốc
• Lịch sử Trung Hoa Dân Quốc
• Lịch sử Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Aveline-Dubach, Natacha. "The Revival of the Funeral Industry in Shanghai: A Model for China" in Invisible Population: The Place of the Dead in East-Asian Megacities, pp. 79–80. Lexington Books (Lanham), 2012.

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

• Jung Chang and Jon Halliday, Madame Sun Yat-Sen: Soong Ching-Ling (London, 1986); Penguin, ISBN 0-14-008455-X
• Seagrave, Sterling. The Soong Dynasty: 1996, Corgi Books, ISBN 0-552-14108-9
• Epstein, Israel. Woman in World History: The Life and Times of Soong Ching-ling: 1993, China Intercontinental press, ISBN 7-80005-161-7.

Tiền nhiệm:Lưu Thiếu Kỳ	Quyền Chủ tịch CHNDTH1968–1972với Đổng Tất Vũ	Kế nhiệm:Đổng Tất Vũ (một mình)
Tiền nhiệm:Diệp Kiếm Anh(Chủ tịch Nhân đại)	Chủ tịch CHNDTH (Chủ tịch danh dự)1981	Kế nhiệm:Diệp Kiếm Anh(Chủ tịch Nhân đại)

x t s Chủ tịch Ủy ban Quốc hội
	Lưu Thiếu Kỳ • Chu Đức • Tống Khánh Linh • Diệp Kiếm Anh • Bành Chân • Vạn Lý • Kiều Thạch • Lý Bằng • Ngô Bang Quốc

x t s Chủ tịch Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Chương trình chung (1949–1954)	Mao Trạch Đông
Hiến pháp năm 1954 (1954–1975)	Mao Trạch Đông • Lưu Thiếu Kỳ • Tống Khánh Linh và Đổng Tất Vũ (quyền) • Đổng Tất Vũ (quyền)
Hiến pháp năm 1975 (1975–1978)	Chức vụ bị bãi bỏ chỉ có Chủ tịch Ủy ban Quốc hội (Chu Đức • Tống Khánh Linh • Diệp Kiếm Anh • Tống Khánh Linh • Diệp Kiếm Anh)
Hiến pháp năm 1978 (1978–1982)	Chức vụ bị bãi bỏ chỉ có Chủ tịch Ủy ban Quốc hội (Diệp Kiếm Anh)
Hiến pháp năm 1982 (1982–hiện tại)	Lý Tiên Niệm • Dương Phượng Côn • Giang Trạch Dân • Hồ Cẩm Đào

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện về Tống Khánh Linh.

• Website của Quỹ Tống Khánh Linh
• Soong Ching Ling Foundation Introduction Lưu trữ ngày 26 tháng 4 năm 2009 tại Wayback Machine
• Former Residence of Song Qingling
• Official site of the Residence Lưu trữ ngày 15 tháng 7 năm 2019 tại Wayback Machine
• China Welfare Institute Lưu trữ ngày 28 tháng 3 năm 2009 tại Wayback Machine

x t s Thời đại quân phiệt và Chủ nghĩa quân phiệt trong Thập kỷ Nam Kinh
1915–1924 1925–1934 Bè cánh 1911-1914 Loạn Bạch Lãng 1913 Nhị thức cách mạng 1915 21 yêu sách 1915–1916 Đế quốc Trung Hoa (Viên Thế Khải)Chiến tranh hộ quốc 1916 Cái chết của Viên Thế Khải 1917 Đinh Tỵ phục tích 1917–1922 Phong trào hộ pháp 1917–1929 Các cuộc nổi dậy của người Quả Lạc 1918–1920 Sự can thiệp của Siberia 1919 Hội nghị hòa bình ParisVấn đề Sơn ĐôngPhong trào Ngũ Tứ 1919–1921 Occupation of Outer Mongolia 1920 Chiến tranh Trực–Hoản 1920–1921 Chiến tranh Quảng Đông–Quảng Tây 1920–1926 Các cuộc nổi dậy của Thần binh 1921 Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ I 1921–1922 Hội nghị Washington 1922 Chiến tranh Trực–Phụng lần thứ nhất 1923–1927 Liên Nga dung Cộng 1924 Chiến tranh Trực–Phụng lần thứ haiSự cố Phòng Thương mại Quảng ChâuĐảo chính Bắc Kinh 1925 Chiến tranh Vân Nam–Quảng TâyPhong trào 13 tháng 5 1925–1926 Chiến tranh chống Phụng hệĐình công Quảng Châu–Hồng Kông 1926 Sự kiện tàu chiến Trung Sơn 1926–1928 Bắc phạt (1926–1928)Xung đột Nam Kinh–Vũ HánQuốc–Cộng nội chiến 1927 Thảm sát Thượng Hải 1927–1930 Xung đột Hồi giáo ở Cam Túc 1928 Sự kiện Tế NamSự cố Hoàng Cô đồnCướp phá khu mộ phía ĐôngĐổi cờ Đông Bắc 1928–1929 Hồng thương hội nổi dậy ở Sơn Đông lần thứ ba 1929 Chiến tranh Tưởng-QuếQuân phiệt nổi loạn ở đông bắc Sơn Đông (incl. Beijing Revolt)Xung đột Trung-Xô 1930 Trung Nguyên đại chiến 1930–1932 Chiến tranh Trung-Tạng / Chiến tranh Thanh Hải–Tây Tạng 1931–1935 Cáp Mật bạo động / Liên Xô xâm lược Tân Cương 1932 Chiến tranh Hàn–Lưu 1934 Cuộc chiến ở Ninh Hạ Viên Thế Khải An Huy Giao thông Trực Lệ Nghiên cứu Phụng Tiên (An quốc quân, Quân Trực Lệ) Đông bắc quân Sơn Tây Quốc dân quân Mã Tân Cương Vân Nam Tứ Xuyên Cựu Quảng Tây Tân Quảng Tây (Quảng Đông) Quốc dân đảng (KMT) Đảng Cộng sản (CCP) Quý Châu Ba Bố Trát Bố Kiết Đạt Mai Lâm Hoàng môn hội
Trung Hoa Dân quốc (1912–1949)

x t s Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa
Mao Trạch Đông (1949 - 1959)  · Lưu Thiếu Kỳ (1959-1968)  · Tống Khánh Linh (1968-1972) · Đổng Tất Vũ (1968-1975)  · Tống Khánh Linh (Chủ tịch Danh dự: 1981) · Lý Tiên Niệm (1983-1988) · Dương Thượng Côn (1988-1993) · Giang Trạch Dân (1993-2003) · Hồ Cẩm Đào (2003-2013) · Tập Cận Bình (2013-)

Cơ sở dữ liệu tiêu đề chuẩn
Quốc tế	ISNI VIAF GND FAST WorldCat
Quốc gia	Hoa Kỳ Pháp BnF data Nhật Bản Úc Cộng hòa Séc Bồ Đào Nha Hà Lan 2 Na Uy Latvia Chile Hàn Quốc Thụy Điển Ba Lan Israel Phần Lan Catalunya
Học thuật	CiNii
Nhân vật	Trove Deutsche Biographie DDB
Khác	IdRef NARA SNAC Yale LUX