Tranh NFT Là Gì - Thả Rông

Công nghệ blockchain đã mở ra một số khái niệm mới khá kỳ lạ và NFT là cái tên mới nhất trong danh sách.

Thời gian gần đây, bạn hẳn đã được nghe nhiều đến NFT. Ca sỹ Grimes, vợ của Elon Musk, đang thu về hàng triệu USD nhờ bán NFT. Nhà sáng lập Twitter bán tweet đầu tiên của mình dưới dạng một NFT.

Bạn hẳn đang tự hỏi: NFT là cái quái gì vậy?

Hãy bắt đầu từ những điều cơ bản nhất. Một NFT là gì? NFT là viết tắt của cái gì? Non-fungible token, tạm dịch là "token không thể thay thế".

Giải thích như thế thà đi ngủ còn hơn.

Ồ, xin lỗi nhé. "Non-fungible" ở đây có nghĩa là một thứ gì đó độc nhất và không thể bị thay thế bằng một thứ khác. Ví dụ, một bitcoin là fungible (có thể thay thế) - bán một bitcoin để mua về một bitcoin khác, bạn sẽ có một thứ giống hệt thứ trước đó. Tuy nhiên, một thẻ bài siêu hiếm là non-fungible. Nếu bạn mang nó đi trao đổi lấy một thẻ bài khác, bạn sẽ có một thứ hoàn toàn khác biệt.

NFT hoạt động ra sao?

Ở một cấp độ rất cao, hầu hết các NFT là một phần của blockchain Ethereum. Ethereum là một đồng tiền mã hoá, giống bitcoin hay dogecoin, nhưng blockchain của nó còn hỗ trợ cả các NFT, vốn là những thứ có chứa thông tin bổ sung khiến chúng hoạt động theo cơ chế khác biệt so với một đồng ETH. Ngoài blockchain của Ethereum, các blockchain khác có thể hỗ trợ các phiên bản NFT của riêng chúng.

Thứ gì đáng mua trên thị trường NFT?

NFT có thể là bất kỳ thứ gì tồn tại dưới dạng số (như tranh vẽ, nhạc, bộ não của bạn được tải xuống và biến thành một AI), nhưng ở thời điểm hiện tại, khi nhắc đến NFT, người ta thường nhắc đến việc sử dụng công nghệ để bán các tác phẩm nghệ thuật số.

Giống như có người bỏ tiền ra mua mấy dòng tweet ấy à?

Không ai cấm bạn bán tweet cả, nhà sáng lập Twitter đang rao bán tweet của anh ấy đấy thôi. Nhưng đó không thực sự là điều chúng ta đang nói đến ở đây. NFT được bàn luận nhiều bởi người ta xem nó như sự tiến hoá của sưu tập tranh nghệ thuật, chỉ có điều tranh nghệ thuật ở đây tồn tại dưới dạng số.

Người ta thực sự nghĩ NFT sẽ trở thành một hình thức sưu tập nghệ thuật sao?

Một số người có lẽ thực sự hi vọng điều đó - như những người chấp nhận chi ra gần 390.000 USD cho mộtđoạn video dài 50 giây của Grimes, hay người bỏ 6,6 triệu USD để mua mộtđoạn video của Beeple. Beeple - tên thật là Mike Winkelmann, một nhà thiết kế đồ hoạ nổi tiếng ở South Carolina (Mỹ) - hiện đang có một tác phẩm khá nổi tiếng đượcđấu giá tại nhà đấu giá Christie...

Nhưng tôi vừa bấm chuột phải để tải về đoạn video nói trên của Beeple - thứ mà có người đã trả hàng triệu USD để mua?

Một NFT của Beeple

Yeah, bạn có thể sao chép một tập tin số bao nhiêu lần tuỳ ý, bao gồm tác phẩm nghệ thuật đi kèm với một NFT.

Nhưng NFT được thiết kế để trao cho bạn một thứ không thể sao chép được: quyền sở hữu tác phẩm (dù người nghệ sỹ vẫn có thể giữ lại bản quyền và quyền tái sản xuất, giống như với các tác phẩm nghệ thuật ngoài đời). Để dễ dàng so sánh, hãy hình dung điều này: bất kỳ ai cũng có thể mua một bức tranh của Monet (hoạ sỹ người Pháp sống ở thế kỷ 18), vốn được in ra và bán đầy ở các tiệm tranh, nhưng chỉ có một người duy nhất sở hữu tác phẩm nguyên bản mà thôi.

Tác phẩm của Beeple làm sao mà so được với Monet.

Thế con ma Gucci giá 3.600 USD này thì sao?

Nếu tôi mua tranh Monet thật, tôi có thể cầm trên tay và tận hưởng nó. Còn với tác phẩm số, bản sao về cơ bản chẳng khác gì bản gốc.

Nhưng dù sao đi nữa thì đó vẫn là bản gốc...

Có nghĩa lý gì đâu?

Điều đó thực sự tuỳ thuộc vào việc bạn là người mua hay người nghệ sỹ.

Nếu tôi là người nghệ sỹ thì sao?

Bạn sẽ hứng thú với NFT bởi nó mang lại cho bạn một cách để bán các tác phẩm mà thông thường khó có thị trường nào để bán cả. Nếu bạn tạo ra được một bộ sticker số thực sự hấp dẫn, bạn sẽ làm gì với nó? Bán nó trên App Store của iMessage? Apple sẽ ăn tiền hoa hồng của bạn đấy.

Ngoài ra, NFT có một tính năng mà khi bạn kích hoạt, bạn sẽ được hưởng một khoản tiền mỗi lần NFT đó được bán lại hoặc đổi chủ - tức một hình thức đảm bảo rằng nếu một ngày không xa, tác phẩm của bạn trở nên siêu phổ biến, với giá trị tăng cao, thì bạn sẽ ít nhiều hưởng lợi thêm được đôi chút.

Còn nếu tôi là người mua?

Một trong những ưu điểm hiển nhiên của việc mua tác phẩm nghệ thuật là nó cho phép bạn ủng hộ về mặt tài chính cho những nghệ sỹ bạn yêu thích, và NFT cũng không phải ngoại lệ. Mua một NFT còn mang lại cho bạn một số quyền sử dụng cơ bản, như có thể đăng tải hình ảnh đó lên mạng hoặc đặt nó làm ảnh profile. Tất nhiên, bạn còn có quyền khoe khoang rằng mình đã sở hữu một tác phẩm nghệ thuật, và quyền sở hữu đó được ghi lại trong blockchain để đảm bảo không ai lấy được của bạn.

Giả sử tôi là một nhà sưu tập?

NFT có thể hoạt động như bất kỳ tài sản đầu cơ nào khác, tức bạn mua nó và hi vọng giá trị của nó sẽ tăng lên, rồi bạn sẽ có thể bán nó để thu chút lợi nhuận.

Vậy là mọi NFT đều độc nhất?

Về mặt kỹ thuật, mỗi NFT là một token độc nhất trong blockchain. Nhưng nó có thể như một bức tranh van Gogh, chỉ có một phiên bản hàng thật duy nhất, hoặc như một tấm thẻ bài để trao đổi, với 50 hoặc hàng trăm bản sao đang bày bán trên thị trường.

Ai lại bỏ hàng trăm ngàn đô la cho một thứ về cơ bản chẳng khác gì một tấm thẻ bài?

Một số người xem NFT như tương lai của sưu tập tác phẩm nghệ thuật, và một số xem chúng như những tấm thẻ bài Pokemon. Đặc điểm chung giữa họ? Đều là những người siêu giàu.

Tôi có thể mua bài viết này như một NFT không?

Không, nhưng về mặt kỹ thuật, bất kỳ thứ gì tồn tại dưới dạng số đều có thể được bán như một NFT.

Ok. Bây giờ nếu muốn mua NFT, tôi phải tìm đến nơi nào?

Có nhiều khu chợ trực tuyến được lập ra dành riêng cho NFT, để mọi người có thể mua và bán tuỳ ý. Một số cái tên phổ biến bao gồm: OpenSea, Rarible, Nifty Gateway...

Hình như NFT có liên quan gì đó đến mấy con mèo?

NFT trở thành hiện thực khi blockchain Ethereum hỗ trợ chúng như một phần của một chuẩn mới. Tất nhiên, một trong những ứng dụng đầu tiên của chuẩn này là một tựa game tên CryptoKitties, cho phép người dùng mua và bán...mèo ảo. Internet thật điên rồ!

Tôi yêu mèo lắm!

Bạn có yêu mèo bằng người đã bỏ ra hơn 170.000 USD cho con mèo tím dưới đây không?

Đùa nhau à?!

Bạn không phải người duy nhất bất ngờ đâu. Trên thực tế, mèo ảo cho thấy một trong những khía cạnh thú vị nhất của NFT là chúng có thể được ứng dụng vào các tựa game. Đã có một vài tựa game cho phép bạn mua NFT làm vật phẩm. Một tựa game thậm chí còn bán những miếng đất ảo dưới dạng NFT. Các game thủ có thể mua một khẩu súng hay một cái mũ siêu độc trong game, hay bất kỳ thứ gì mà nhà phát triển đưa ra, dưới dạng một NFT.

NFT có bị cướp như các tác phẩm nghệ thuật trong bảo tàng không?

Còn tuỳ. Một phần khiến blockchain trở nên hấp dẫn là nó lưu trữ một bản ghi mỗi lần có giao dịch diễn ra, khiến việc trộm cướp NFT trở nên khó khăn hơn nhiều so với việc "thó" một bức tranh treo trong bảo tàng. Dẫu vậy, đã từng xảy ra nhiều vụ trộm tiền mã hoá, do đó mọi thứ thực sự tuỳ thuộc vào cách NFT được lưu trữ và nạn nhân sẵn sàng bỏ công sức ra để đòi lại tài sản đến mức nào.

Tôi có nên lo lắng về tình trạng của các tác phẩm nghệ thuật số trong 500 năm tới không?

Có lẽ. Tranh ảnh thật có thể bị mục nát, và tranh ảnh số cũng vậy: chất lượng hình ảnh bị sụt giảm do truyền tải, các định dạng tập tin không còn mở được nữa, website lưu trữ bị sập, người ta quên mật mã truy cập ví...

Tôi có thể mua NFT bằng tiền mã hoá không?

Có thể. Nhiều chợ chấp nhận thanh toán bằng Ethereum. Nhưng về cơ bản, bất kỳ ai cũng có thể bán một NFT, và họ có thể đòi hỏi bất kỳ loại tiền nào họ muốn.

Mua NFT có góp phần làm trái đất ấm lên và băng tan ở các cực không?

Chắc chắn đó là điều cần cân nhắc. Bởi NFT sử dụng cùng công nghệ blockchain như tiền mã hoá, chúng sẽ đòi hỏi rất nhiều năng lượng cho mỗi giao dịch. Có nhiều người đang nghiên cứu để giảm thiểu vấn đề này.

Tôi xây lô cốt dưới lòng đất để chứa NFT được không?

Giống tiền mã hoá, NFT được lưu trữ trong các ví điện tử (dù ví này phải được xây dựng để tương thích với NFT). Bạn có thể đặt ví vào một chiếc máy tính và đặt máy tính vào một lô cốt dưới lòng đất!

Minh.T.T(Tham khảoTheVerge)