Tranh Sơn Dầu Là Gì? Ưu - Nhược Điểm Của Tranh Sơn Dầu

Từ xa xưa, tranh sơn dầu là thể loại tranh phổ biến nhất trên khắp thế giới. Hầu hết các bức họa được đấu giá thường xuyên nhất, các triển lãm tranh thu hút nhất, triển lãm tranh lớn nhất… các bức hoạ đó đều là tranh sơn dầu. Chất liệu sơn dầu có thể sử dụng để vẽ – tả mọi thứ. Từ chân dung cho đến phong cảnh, trừu tượng, hoặc các chất liệu kết hợp (mixed media) trong hội họa. Vậy, có thể hiểu tranh sơn dầu là gì?

1. Tranh sơn dầu là gì?

• Tranh sơn dầu là tranh vẽ bằng sơn dầu – một loại họa phẩm được làm từ bột màu (sắc tố) kết hợp với dầu để tạo độ kết dính. Các loại dầu thường được dùng là dầu lanh, dầu hạt anh túc, dầu hạt óc chó. Đôi khi họa sĩ sử dụng cả dầu hồng hoa.
• Mỗi loại dầu có sự ảnh hưởng khác nhau lên màu vẽ như thời gian ngả vàng. Dầu cũng liên quan đến thời gian khô và độ bóng của màu sắc. Người họa sĩ có thể sử dụng nhiều loại dầu để pha màu khi vẽ một bức tranh. Điều đó tùy thuộc vào loại sắc tố và hiệu ứng mong muốn. Màu sơn dầu cũng thay đổi tùy thuộc vào chất dung môi khi pha loãng. Dầu có thể được đun sôi với nhựa thông hoặc nhũ hương để tạo độ bóng.

2. Vật liệu vẽ tranh sơn dầu.

• Toan vẽ truyền thống được làm từ vải lanh. Sau này vải bông được sử dụng rộng rãi hơn vì ưu điểm giá rẻ hơn.

• Toan vẽ bằng vải canvas nhiều kích thước.
• Nhiều bề mặt được sử dụng để vẽ trong suốt lịch sử hội họa. Phải kể đến: vải sơn, ván gỗ, giấy, đá, gỗ ép và bìa cứng. Bề mặt được sử dụng nhiều nhất từ thế kỷ 16 chính là toan vải canvas. Dù vậy, nhiều họa sĩ vẫn đang vẽ trên các tấm nền cho đến ngày nay. Tấm nền đắt hơn, nặng nề, không thể gấp gọn, khó khăn trong vận chuyển… Tuy nhiên, tấm nền lại có lợi thế khi vẽ các bức tranh cần chi tiết cao.

3. Nguyên liệu chế tạo sơn dầu.

• Dầu lanh là loại dầu thường được sử dụng nhất để pha sơn dầu. Một điều thú vị là vải lanh cũng được sử dụng trong tranh vẽ.
• Dầu lanh được lấy từ hạt lanh.

• Dầu hạt rum, dầu hạt óc chó hay dầu hạt anh túc cũng đôi khi được sử dụng. Các loại dầu này dùng để pha chế những màu sắc sáng như màu trắng. Tuy ít ngả vàng khi khô, nhưng chúng có nhược điểm là lâu khô và không được bền chắc. Trong khi đó, dầu lanh có xu hướng làm màu sắc ngả vàng khi khô.
• Những tiến bộ về hóa học ngày nay đã sản xuất ra các loại sơn dầu mới. Đó là loại sơn có thể pha loãng và rửa sạch bằng nước.
• Có một loại sơn dầu mới tân tiến hơn (thực ra là một loại chất dẻo). Màu này có khả năng chịu nhiệt rất tốt lên đến 130 – 138 độ C. Có thể nói đây là loại dầu không bao giờ khô. Họa sĩ không cần phải rửa cọ trừ khi muốn dùng màu khác. Dù rằng loại dầu này không thực sự là sơn dầu. Những bức tranh vẽ bằng chất liệu mới này vẫn được xếp vào thể loại tranh sơn dầu.

4. Ưu và nhược điểm của tranh sơn dầu.

Ưu và nhược điểm của tranh sơn dầu như thế nào có thể bạn đã biết?

• Tranh sơn dầu đã được ghi nhận là một phát minh của một họa sĩ tên là Jan Van Eyck. Sơn dầu cũng thường được sơn với dầu hạt lanh, và nhiều nghệ sĩ sử dụng một tấm vải để hỗ trợ trong khi họ vẽ tranh. Bức tranh trang trí   bằng sơn dầu đã xuất hiện khoảng hàng trăm năm trở lại đây. Trong thực tế, từ thế kỷ thứ XIII, chúng ta đã có một số tác phẩm nghệ thuật sơn dầu từ nước Anh. Đây là nơi mà con người đã sử dụng  tranh sơn dầu để trang trí. Tuy nhiên, trong những năm đầu nhiều nghệ sĩ thích sử dụng các loại sơn thường khác thay vì sử dụng sơn dầu. Điều này là do các loại sơn thường sẽ khô nhanh hơn so với sơn dầu.  Cho đến thế kỷ XVII là sơn dầu tinh khiết trở nên phổ biến hơn. Vậy thì ưu và nhược điểm của tranh sơn dầu là gì? Mint Decor xin cung cấp cho bạn đọc một vài thông tin:

Ưu điểm của tranh sơn dầu:

Khô từ từ:

– Tranh sơn dầu thường mất khá nhiều thời gian để khô. Vì vậy, các họa sĩ sẽ có thêm thời gian để hoàn thiện tác phẩm của mình hoặc thay đổi chi tiết khi cần. Đặc biệt là hữu ích trong quá trình giảng dạy cho các học viên.

Pha trộn với các màu khác:

– Một lợi ích rất lớn của các bức tranh sơn dầu là nó kết hợp tốt với các loại sơn khác. Nếu một họa sĩ sử dụng sơn dầu trên một loại vải nhất định, người đó có thể tạo ra các nét vẽ giàu trí tưởng tượng và màu sắc sinh động.

Dễ dàng sử dụng trong khi vẽ:

– Dầu là phương tiện đơn giản nhất để chúng ta sử dụng trong quá trình vẽ. Nói chung, việc tạo ra một bức tranh sơn dầu là tương đối đơn giản trái ngược với việc sử dụng các chất liệu khác như màu nước hoặc sử dụng phấn màu. Hầu hết người mới bắt đầu sử dụng sơn dầu vì lý do này. Sơn cũng không di chuyển hoặc chạy khi vẽ trên vải và điều này cho phép bạn vẽ một bức tranh chính xác hơn. Ngoài ra, nó dễ dàng hơn để sửa chữa khi sử dụng sơn dầu.

Tạo ra những bức tranh tốt hơn:

– Sơn dầu thường khô rất chậm, điều này khiến cho các họa sĩ có thêm cơ hội để có được hiệu quả làm việc trong khi vẽ tranh. Bạn có đủ thời gian để thay đổi quyết định nào đó mà bạn muốn thực hiện và do đó các bức tranh sơn dầu sẽ tốt hơn.

Độ sâu:

– Sơn dầu cung cấp một loạt các màu sắc và độ sâu của màu sắc tạo nên sự phong phú. Vì chúng có thể được xếp lớp và pha trộn một cách tự do hơn các loại sơn khác. Chẳng hạn như màu nước hoặc màu acrylics. Các họa sĩ tinh tế có thể thay đổi sự phong phú hay giai điệu trong màu sắc của họ bằng cách thêm một lượng nhỏ các màu sắc khác.

Nhược điểm của tranh sơn dầu:

– Khô chậm có thể là một bất lợi vì chúng được làm bằng các hạt nhỏ của các sắc tố được cân đối trong một loại dầu khô.

– Một số sắc tố trong sơn có thể gây độc.

– Dễ dàng bị hư hỏng, đặc biệt là nếu nó rơi xuống bởi việc khô rất chậm của nó.

– Mặc dù có thể pha với các màu khác nhưng khả năng pha trộn của sơn dầu tương đối kém.

5. Tại sao sơn dầu lại được dùng vào việc vẽ tranh?

Một số điểm nổi bật có thể thấy như sau:

• Khả năng tùy biến dày nổi khác nhau khi sử dụng màu nước hoặc màu khô.
• Thời gian để màu dầu khô khá lâu, tạo điều kiện thuận lợi để các hạo sĩ sáng tạo đến mức tối đa.
• Bề mặt tranh có sự pha trộn giữa độ mịn màng, mấp mô, sàn sùi và sọc như chất liệu vải.
• Công cụ dùng để vẽ đa dạng như bay, dẻ,… không nhất thiết phải là dùng cọ như truyền thống.
• Sơn dầu tương đối bền bỉ “thách thức thời gian”, giá trị bức tranh đồng biến với tuổi thọ trải qua.
• Sơn dầu không thấm nước, có độ dẻo và độ che phủ mạnh. Sơn dầu cũng dễ dàng phủ kín lớp sơn khác ở dưới, trừ các màu có tính đặc biệt.

6. Lịch sử sơn dầu.

Bức tranh Mona Lisa – bức tranh sơn dầu nổi tiếng nhất thế giới.

Sơn dầu được sử dụng từ bao giờ?

• Sơn dầu đã được các họa sĩ sử dụng từ khoảng thời gian giữa thế kỷ 5 và thể kỷ 10. Để vẽ những bức tranh Phật giáo ở Tây Afghanistan. Nhưng phải đến tận thế kỷ 15 sơn dầu mới trở nên phổ biến. Có lẽ nó đã được du nhập về phương Tây trong thời kỳ trung cổ. Với những ưu điểm vượt trội, sơn dầu đã trở thành chất liệu chính để tạo ra các tác phẩm nghệ thuật. Điển hình là những bức tranh kiểu Hà Lan mới ở Bắc Âu và sự phát triển của kỹ thuật vẽ tranh sơn dầu thời Phục Hưng. Từ đó, sơn dầu đã gần như thay thế hoàn toàn các loại chất liệu khác.
• Trong những năm gần đây, sơn dầu trộn nước đã trở nên thông dụng. Chất liệu mới này phần nào thay thế sơn dầu truyền thống. Sơn dầu trộn nước có chứa một chất chuyển thể. Chất này giúp rút ngắn thời gian khô của màu. Hiện chỉ còn từ 1 – 3 ngày thay vì 1 – 3 tuần như trước đây.

Cũng có lúc người ta dùng từ “màu dầu” thay cho từ “sơn dầu”. Cách gọi với ý định chỉ chất liệu dùng trong tác phẩm.

• Dựa theo lịch sử của màu tempera (bột màu trộn với trứng và vẽ lên bề mặt thạch cao) và các loại màu vẽ khác ở Châu Âu cho thấy, màu sơn dầu được phát hiện một cách riêng biệt. Có những bằng chứng cho thấy sơn dầu đã được sử dụng rất sớm ở Afghanistan. Dễ thấy các bề mặt ngoài trời như tường nhà hay khiên đấu sĩ, đồ trang trí… Các bề mặt này Khi phủ bằng sơn dầu đều bền hơn so với các chất liệu màu truyền thống khác.
• Thời Phục Hưng, xuất hiện những “phát minh” vẽ tranh bằng sơn dầu trên bảng gỗ. Trong cuốn sách On Various Arts, Theophilus đã có những hướng dẫn rất rõ ràng về cách vẽ tranh bằng sơn dầu. Vào thời kỳ này, sơn dầu được dùng chủ yếu để vẽ tượng. Kế đó là vẽ trang trí đồ gỗ, điêu khắc, đặc biệt là các vật dụng ngoài trời.
• Phải đến thời anh em họa sỹ Van Eyck (khoảng 1390 – 1441) họ mới có thành công lớn với sơn dầu. Họ đã dành cả đời mình trong việc hoàn thiện và phát triển kỹ thuật vẽ chất liệu sơn dầu. Màu sắc sơn dầu đến thời kỳ này đã trong trẻo tươi sáng hơn. Màu có độ bóng đẹp, không thấm nước, bền vững và chịu được thử thách của thời gian.

Những tác phẩm sơn dầu đầu tay:

• Những tác phẩm đầu tiên vẫn là tranh vẽ trên bảng gỗ. Đến những năm cuối thế kỷ 15, vải toan canvas đã trở nên phổ biến hơn. Vải toan có ưu điểm giá rẻ, dễ vận chuyển. Toan rộng nên có thể vẽ những bức tranh lớn. Các họa sĩ tại Venice, nơi vải căng buồm rất sẵn, đã trở thành những họa sĩ tiên phong chuyển qua vẽ trên toan vải canvas. Những bức tranh kích thước nhỏ cũng được vẽ trên kim loại, đặc biệt là trên những chiếc đĩa đồng. Dù những vật liệu này đắt hơn nhưng rất bền chắc, cho phép vẽ những chi tiết phức tạp. Người ta thường tận dụng bản kẽm đã qua sử dụng tại nhà in vào mục đích này.
• Trào lưu sử dụng sơn dầu từ Italia lan qua các nước Châu Âu khác. Đến năm 1540, các chất liệu vẽ tranh cũ như tempera đã hoàn toàn bị thay thế.

7. Kỹ thuật vẽ tranh sơn dầu.

• Kỹ thuật vẽ tranh sơn dầu truyền thống thường bắt đầu với việc người họa sĩ dùng than chì hoặc màu mỏng phác họa lên toan vẽ. Bột màu thường được trộn với dầu hạt lanh, khoáng chất hoặc các chất dung môi khác. Cách này để pha loãng, tăng hoặc giảm thời gian khô màu. (Dung môi có thể hòa tan sơn dầu nên cũng được dùng làm chất tẩy rửa dụng cụ vẽ).
• Một nguyên tắc cơ bản của vẽ tranh sơn dầu lúc đó là lớp màu bên trên cần chứa nhiều dầu hơn lớp màu bên dưới. Điều này là để các lớp màu được khô đều, nếu không áp dụng điều này, bức tranh sẽ có thể bị vỡ và bong.
• Pha màu sơn dầu đòi hỏi phải có kiến thức chuyên môn để tránh gây những phản ứng hóa học. Sắc tố có thể là nguyên liệu khoáng, hữu cơ hoặc nguyên liệu hóa học.
• Yếu tố quyết định sự ổn định và bền chắc của bức tranh chính là chất lượng và loại dầu. Có nhiều chất hỗ trợ khác có thể được pha cùng với sơn dầu như sáp lạnh, nhựa cây và véc ni. Những chất bổ trợ này giúp các họa sĩ điều chỉnh độ mờ, độ bóng, độ đậm đặc. Nó cũng tăng khả năng bám dính và bao phủ những nét vẽ. Đó là những yếu tố quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thể hiện của sơn dầu.

Vậy, tranh sơn dầu được vẽ bằng gì?

• Tranh sơn dầu được vẽ bằng cọ nhưng cũng có nhiều cách vẽ khác như vẽ bằng bay hoặc giẻ.

• Sơn dầu lâu khô hơn các chất liệu khác. Điều đó cho phép các họa sĩ có thể sửa đổi màu sắc, bề mặt hay đường nét trong bức tranh. Đôi khi, người họa sĩ có thể loại bỏ cả lớp sơn dầu cũ để vẽ lại từ đầu. Đơn giản chỉ bằng cách lau bằng giẻ và nhựa thông nếu sơn còn ướt. Còn khi sơn đã khô thì phải được cạo.
• Sơn dầu khô bằng quá trình ôxy hóa chứ không phải do nước bốc hơi. Thời gian để có thể sờ bằng tay lên tranh thường mất 2 tuần. Tuy vậy, một số loại sơn dầu có thể khô chỉ trong vài ngày. Thời gian để bức tranh khô hoàn toàn sẽ mất từ 6 tháng đến 1 năm. Đối với các chuyên gia bảo tồn thì khác. Một bức tranh sơn dầu chỉ thực sự khô khi nó có tuổi thọ từ 60 – 80 năm.

Tóm lại:

Trải qua một quá trình dài hình thành và phát triển, ngày nay sơn dầu được sử dụng rộng rãi. Tranh sơn dầu là loại hình nghệ thuật phổ biến trên toàn thế giới. Việc phát hiện và hoàn thiện chất liệu sơn dầu là một cuộc cách mạng lớn của nhân loại. Từ đó, tranh sơn dầu đã làm thay đổi và nâng cao nghệ thuật hội họa.

Tranh canvas – Kiểu tranh hiện đại chất liệu tương tự với tranh sơn dầu:

Tham khảo bài viết tại:  https://mintdecor.net/2020/08/tranh-vai-canvas-giai-dap-thac-mac-ve-tranh/

Bạn đang cần tranh treo tường để trang trí phòng?

Mint Decor là thương hiệu tranh treo tường uy tín tại Việt Nam với:

• Dịch vụ trọn gói từ ý tưởng, thiết kế tới thành phẩm.
• Miễn phí ship hàng toàn quốc, miễn phí lắp đặt tại nhà TPHCM và giao hàng miễn phí trên toàn quốc.
• Tư vấn 24/7, giao hàng nhanh chóng.
• Hơn 10000 mẫu thiết kế tranh chất lượng cao và được cập nhật mỗi ngày.

Share this:

• Click to share on Facebook (Opens in new window)
• Click to share on Twitter (Opens in new window)
• Click to share on Pinterest (Opens in new window)
• Click to share on Skype (Opens in new window)
• Click to share on Telegram (Opens in new window)

Like this: