Triển Lãm “ĐỒ SỨ KÝ KIỂU THỜI LÊ - TRỊNH, CHÚA NGUYỄN VÀ ...

• Trang chủ
• Giới thiệu
  • Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế
  • Chức năng nhiệm vụ
  • Cơ cấu tổ chức
• Trưng bày Triển lãm
  • Điện Long An
  • Cung An Định
  • Trường lang, Tử Cấm thành
  • Hiển Lâm Các-Thế Miếu
  • Vườn Thiệu Phương
  • Khu Cổ vật Chàm
  • Lăng vua triều Nguyễn
• Sưu tập
  • Đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn
  • Pháp lam thời Nguyễn
• Ấn phẩm
• Tài trợ
• Trung tâm BTDT Cố đô Huế
• Bảo vật Quốc gia
  • Sưu tập Vạc đồng thời chúa Nguyễn
  • Cửu Vị Thần Công thời Nguyễn
  • Cửu đỉnh thời Nguyễn
  • Đại Hồng Chung chùa Thiên Mụ
  • Ngai vua triều Nguyễn
  • Áo Tế Giao triều Nguyễn
  • Bia Khiêm Cung Ký - Khiêm Lăng (lăng hoàng đế Tự Đức)
  • Bia “Ngự kiến Thiên Mụ Tự” của chúa Nguyễn Phúc Chu
• Video

• Trang chủ
• Giới thiệu
  • Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế
  • Chức năng nhiệm vụ
  • Cơ cấu tổ chức
• Trưng bày Triển lãm
  • Điện Long An
  • Cung An Định
  • Trường lang, Tử Cấm thành
  • Hiển Lâm Các-Thế Miếu
  • Vườn Thiệu Phương
  • Khu Cổ vật Chàm
  • Lăng vua triều Nguyễn
• Sưu tập
  • Đồ sứ ký kiểu thời Nguyễn
  • Pháp lam thời Nguyễn
• Ấn phẩm
• Tài trợ
• Trung tâm BTDT Cố đô Huế
• Bảo vật Quốc gia
  • Sưu tập Vạc đồng thời chúa Nguyễn
  • Cửu Vị Thần Công thời Nguyễn
  • Cửu đỉnh thời Nguyễn
  • Đại Hồng Chung chùa Thiên Mụ
  • Ngai vua triều Nguyễn
  • Áo Tế Giao triều Nguyễn
  • Bia Khiêm Cung Ký - Khiêm Lăng (lăng hoàng đế Tự Đức)
  • Bia “Ngự kiến Thiên Mụ Tự” của chúa Nguyễn Phúc Chu
• Video

ĐSKK là những đồ sứ do người Việt Nam, gồm cả vua, quan và thường dân, đặt làm tại các lò gốm sứ Trung Hoa, đưa về Việt Nam sử dụng. Những đồ sứ này tuy được chế tác tại Trung Hoa, nhưng tuân thủ các yêu cầu riêng của người Việt về kiểu dáng, màu sắc, hoa văn trang trí, thơ văn và hiệu đề, nên mang những đặc trưng riêng, đáp ứng sở thích, thị hiếu thẩm mỹ và nhu cầu sử dụng của người Việt. Đó cũng là tiêu chí để nhận diện và phân biệt ĐSKK với đồ sứ Trung Hoa.

Chẳng hạn: hình trang trí trên ĐSKK miêu tả các địa danh Việt Nam như: chợ Thuận Hóa, chùa Thiên Mụ, đầm Hà Trung, núi Thúy Vân, núi Hải Vân, chùa Thái Bình, núi Tam Thai…; thơ văn trên đồ sứ ký kiểu viết bằng chữ Nôm, là thứ chữ riêng, do người Việt sáng chế và sử dụng, hoặc viết bằng chữ Hán nhưng tác giả là người Việt như chúa Nguyễn Phúc Chu, vua Thiệu Trị, vua Tự Đức, Đào Duy Từ, Trần Nguyên Đán...; hiệu đề ghi trên đồ sứ ký kiểu mang niên hiệu các vị vua Việt Nam như: Hồng Đức, Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức, Khải Định…; hình trang trí trên đồ sứ ký kiểu không theo khuôn mẫu Trung Hoa mà theo phong cách Việt Nam, từng được thể hiện trên các chất liệu khác như đồng, vải, giấy... trong các lĩnh vực: điêu khắc, kiến trúc, hội họa... từ thời Lê đến thời Nguyễn.

Sau cùng, những đồ sứ này được chế tác riêng cho người Việt nên sản phẩm làm ra được xuất khẩu toàn bộ sang Việt Nam, không lưu hành trên thị trường Trung Hoa đương thời.

ĐSKK được các triều đình Lê - Trịnh ở Đàng Ngoài và chúa Nguyễn ở Đàng Trong (thế kỷ XVII - XVIII), triều Tây Sơn (cuối thế kỷ XVIII) và triều Nguyễn (thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX) ký kiểu ở các quan diêu ở Cảnh Đức Trấn (Giang Tây, Trung Quốc) và ở trong các dân diêu tại Quảng Đông (Trung Quốc). Ban đầu, các sứ thần được triều đình Việt Nam cử sang Trung Quốc để bang giao, chính là những người đi ký kiểu đồ sứ cho triều đình và cho nhu cầu riêng của họ. Về sau, tầng lớp thương nhân giàu có ở Huế và Thăng Long cũng sang Trung Hoa ký kiểu đồ sứ mang về sử dụng và thưởng lãm.

Trải qua hơn 300 năm tồn tại, ĐSKK đã trở thành dòng cổ vật quý, có giá trị văn hóa, mỹ thuật và giá trị kinh tế cao, được giới sưu tập cổ vật ở trong và ngoài nước ưa chuộng, sưu tầm. ĐSKK cũng được trưng bày trong nhiều bảo tàng danh giá ở Huế, Sài Gòn, Hà Nội, Paris, Brussels, London, Berlin, New York, Boston… và trong nhiều sưu tập tư nhân danh tiếng ở Việt Nam và hải ngoại.

Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế hiện đang sở hữu hơn 2.000 hiện vật thuộc dòng ĐSKK . Trong những năm qua, bảo tàng thường luân phiên trưng bày sưu tập đồ sứ quý giá này. Tuy nhiên, ĐSKK ở Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế chủ yếu là ĐSKK thời Nguyễn, trong khi những món ĐSKK quý hiếm nhất, có giá trị cao nhất, lại là ĐSKK thời Lê - Trịnh. Dòng đồ sứ này được triều đình Lê - Trịnh ở Thăng Long ký kiểu, có niên đại sớm hơn ĐSKK thời Nguyễn cả trăm năm, lại trải qua bao cơn dâu bể nên bị mất mát, thất thoát và dần trở nên hiếm hoi.

May mắn thay, nhiều người trong giới sưu tập cổ vật ở Việt Nam đang thủ đắc những sưu tập ĐSKK thời Lê - Trịnh quý hiếm. Trong số đó, hai nhà sưu tầm là Nguyễn Công Tuấn và Ngô Văn Trường ở Hà Nội. Họ là những người đang sở hữu những sưu tập ĐSKK thời Lê - Trịnh đầy đủ nhất về chủng loại, kiểu dáng, hiệu đề và đề tài trang trí.

Nhân dịp Festival Huế 2018, Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế đã mời hai nhà sưu tầm Nguyễn Công Tuấn và Ngô Văn Trường (Hà Nội), cùng với nhà sưu tầm Nguyễn Hữu Hoàng (Huế), phối hợp với bảo tàng tổ chức triển lãm Đồ sứ ký kiểu thời Lê - Trịnh, chúa Nguyễn và thời Nguyễn tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế.

Đây là lần đầu tiên một bảo tàng ở Việt Nam giới thiệu với công chúng những tuyệt phẩm tinh hoa của dòng đồ sứ ký kiểu xuyên suốt các triều đại Lê - Trịnh, chúa Nguyễn và triều Nguyễn, trải dài hơn 300 năm.

Hơn 70 món ĐSKK đẹp nhất, toàn mỹ nhất, có giá trị nhất, trong đó có nhiều món có giá hơn 2 tỉ đồng Việt Nam, lần đầu tiên đưa ra trưng bày ở Huế để công chúng thưởng lãm.

Hơn 30 trân phẩm ĐSKK thời Lê - Trịnh, với đầy đủ các hiệu đề: Nội phủ thị trung, Nội phủ thị hữu, Nội phủ thị nam, Nội phủ thị bắc, Nội phủ thị đông, Nội phủ thị đoài và Khánh xuân thị tả, của Nguyễn Công Tuấn và Ngô Văn Trường, đại diện cho thời kỳ đầu tiên trong lịch sử ký kiểu đồ sứ, là phần trưng bày trọng tâm của triển lãm này.

Những tô sứ hiệu đề Thanh ngoạn vẽ những thắng cảnh vùng Thuận - Quảng cùng với những bài thơ vịnh cảnh của chúa Nguyễn Phúc Chu, đến từ sưu tập của Nguyễn Hữu Hoàng, là những đại diện xứng đáng dòng ĐSKK thời chúa Nguyễn tham gia triển lãm.

Trong khi đó, Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế giới thiệu những món ĐSKK tiêu biểu do các vua Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức và Khải Định ký kiểu, từng được bài trí trong các cung điện, lăng tẩm, miếu vũ ở kinh đô Huế, từng được các vị vua chúa triều Nguyễn sử dụng và thưởng lãm lúc sinh thời.

Tất cả sẽ hội tụ và tỏa sáng trong điện Long An, tòa cung điện đẹp nhất của Huế xưa, để chào mừng Festival Huế 2018 và chào đón công chúng và du khách đến tham quan, thưởng ngoạn. Trần Đức Anh Sơn

In bản tin này