Triệu Chứng, Chẩn đoán Và điều Trị Viêm Da Do Demodex Tại ...

1. Đại cương

Hình ảnh ký sinh trùng Demodex.

- Viêm da do Demodex là bệnh gây nên bởi một loại côn trùng chân khớp, ký sinh tạm thời ở nang lông, gần nang lông, tuyến bã, trên vảy da ở người và súc vật.

- Demodex thuộc họ ve mạt, là loại ký sinh nhỏ nhất trong ngành chân khớp.

- Hình thể: Gồm đầu, ngực và đuôi. Có 2 loài Demodex thường gặp ký sinh trên da người:

+ Demodex folliculorum: ký sinh ở nang lông, tóc,bờ mi, lông mày,... chiều dài 0,3-0,4 mm

+ Demodex brevis: ký sinh ở tuyến bã, chiều dài 0,15-0,2 mm.

- Demodex không nhìn thấy được bằng mắt thường, chỉ nhìn thấy dưới kính hiển vi quang học

- Chu kỳ sống của Demodex có năm giai đoạn: trứng, ấu trùng, tiền nhộng, nhộng và con trưởng thành. Mất khoảng 3-4 ngày từ giai đoạn trứng đến tiền nhộng, khoảng 7 ngày từ nhộng phát triển thành con trưởng thành.

- Demodex thường sống thành đôi, vòng đời trong khoảng thời gian 18-24 ngày trên vật chủ của nó. Con cái đẻ 20-24 trứng trong nang tóc.

Vòng đời Demodex.

2. Dịch tễ

- Viêm da do Demodex thường hay gặp ở da mặt, ở lứa tuổi trung niên, khi hệ thống miễn dịch bị suy yếu thì chúng nhanh chóng tăng sinh số lượng gây nên tình trạng viêm. Sự có mặt của Demodex làm nặng nề thêm tình trạng của mụn trứng cá

- Các bệnh lý về mắt: viêm bờ mi, viêm nang lông,...

- Đường lây: Lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc có thể là do bụi có chứa trứng bám vào da, hoặc đồ dùng chung.

- Một số yếu tố thuận lợi: Da tiết bã nhờn nhiều, da mặt bẩn, thương tích xây sát, dị ứng mỹ phẩm…

3. Cơ chế bệnh sinh

- Demodex sống bên trong các tuyến bã nhờn và nang lông, hút chất dinh dưỡng và làm hư hại tế bào.

- Tắc nghẽn nang lông và tuyến bã, giảm bài tiết chất bã ra ngoài, tạo vẩy da.

- Phản ứng của cơ thể tạo u, hạt với vật thể lạ là chất Chitin có trong xương của Demodex.

- Sau khi chết, xác của Demodex hoá lỏng lắng đọng trong da và phân hủy gây ra phản ứng dị ứng.

4. Triệu chứng

Hình ảnh da tổn thương do Demodex.

Demodex có thể tồn tại trên da người khoẻ mạnh, khi bệnh nhân suy giảm miễn dịch hay sử dụng corticoid kéo dài thì chúng nhanh chóng tăng sinh số lượng gây lên tình trạng viêm như:

- Xuất hiện các tổn thương trên da như: Đám đỏ da, mụn mủ, sẩn đỏ, giãn mạch, viêm da (ở vị thành niên thường xuyên chẩn đoán nhầm là mụn trứng cá), lỗ chân trên mũi, cằm, trán và má.

- Cảm giác kiến bò trên da mặt: Thường xuất hiện trên trán, mũi, má, đặc biệt là vào buổi tối và ban đêm. Có thể quan sát thấy nhiều vết trầy xước trên khuôn mặt của bệnh nhân mà bản thân họ không nhận ra.

- Bất thường ở lông, tóc: Rụng lông mày, lông mi, rụng tóc.

- Bất thường ở mắt: Viêm bờ mi do Demodex thường có các triệu chứng ngứa cộm mi, bờ mi dày, có mụn nước bờ mi, giãn mao mạch, khô mắt, chảy nước mắt lông mi rụng nhiều..

- Ngứa trên da đầu là nguyên nhân gây ra trầy xước da đầu, như chấy giận và gàu (nên được loại trừ để xác định điều trị cho thích hợp).

5. Chẩn đoán

Viêm da do Demodex nhiều lần và nghiêm trọng thường sẽ gây nên da mặt thô ráp, viêm bờ mi và nang lông tái phát nhiều lần sẽ gây các biến chứng về kết mạc, giảm thị lực,.. do vậy cần được chẩn đoán sớm để tìm nguyên nhân và có hướng xử lý kịp thời.

Hiện nay, bệnh viêm da do Demodex chỉ được chẩn đoán chính xác khi quan sát thấy hình ảnh của ký sinh trùng dưới kính hiển vi qua mẫu bệnh phẩm là vảy da, chất bã vùng tổ thương.

6. Điều trị

- Khi kết quả xét nghiệm có Demodex, bệnh nhân sẽ được bác sĩ kê đơn điều trị cho đến khi xét nghiệm kiểm tra lại không còn Demodex.

- Việc lặp lại xét nghiệm kiểm tra là cần thiết để xác định Demodex đã mất đi hoàn toàn sau điều trị và có thể theo dõi tiến triển của điều trị, ngay cả khi triệu chứng không còn.

- Chỉ ngừng điều trị khi kết quả không còn tìm thấy Demodex.

- Nguyên tắc điều trị: Loại bỏ Demodex sớm; chống nhiễm trùng.

- Điều trị:

+ Rửa sạch da mặt hàng ngày;

+ Tránh các chất tẩy rửa dầu và trang điểm nhờn;

+ Tẩy tế bào chết định kỳ để loại bỏ các tế bào da chết;

+ Bôi mỡ salicylic, mỡ hoặc gel metronidazole, uống metronidazole.

CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỆU TRỊ VIÊM DA DO DEMODEX TẠI MEDLATEC Gần đây số lượng bệnh nhân đến Bệnh viện Đa Khoa MEDLATEC khám vì bị viêm da và viêm bờ mi do Demodex ngày càng tăng. Bệnh tuy không khó chẩn đoán và điều trị, nhưng biểu hiện đa dạng nên dễ bỏ qua nguyên nhân do loại ký sinh trùng Demodex và tổn thương trên da dễ nhầm lẫn với bệnh viêm da tiếp xúc, trứng cá đỏ hoặc viêm da quanh miệng. Hay những tồn thương trên bờ mi cũng rất khó phân biệt với các nguyên nhân do nhiễm vi khuẩn hoặc virus thông thường. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Da liễu giàu kinh nghiệm, tận tâm, cùng thực hiện hàng ngày kỹ thuật xét nghiệm Demodex soi tươi, vì vậy, Bệnh viện Đa Khoa MEDLATEC có điều kiện chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh viêm da ở mặt, mắt, đầu do ký sinh trùng Demodex gây nên. Từ kết quả đó, khách hàng được bác sĩ tư vấn hướng điều trị phù hợp và hiệu quả nhất.

Để biết thêm chi tiết, quý khách vui lòng liên hệ:

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC

Địa chỉ: 42 Nghĩa Dũng, Ba Đình, Hà Nội

Tổng đài: 1900 56 56 56

Website: www.medlatec.vn * Email: [email protected]