Triều Tiên Thuộc Nhật – Wikipedia Tiếng Việt

Triều Tiên thuộc Nhật Bản
Tên bản ngữ 大日本帝国 (朝鮮) (tiếng Nhật)Dai Nippon Teikoku (Chōsen)일제강점기 (tiếng Triều Tiên)日帝强佔期Iljegangjeomgi
1910–1945
Quốc kỳ Chức huy Tổng đốc Triều Tiên
Quốc ca: "Kimigayo"
Lãnh thổ Triều Tiên trong Đế quốc Nhật Bản
Bản đồ địa lý Nhật Bản và các thuộc địa năm 1945
Tổng quan
Vị thế	Thuộc địa của Đế quốc Nhật Bản (1905–1910, 1910–1945)
Thủ đô	Kinh Thành[a]
Ngôn ngữ thông dụng	Tiếng Nhật (chính thức)Tiếng Triều Tiên
Tôn giáo chính	De jure: Không;[1][2][3][4] De facto: Thần đạob
Chính trị
Chính phủ	Chính quyền thuộc địa (1905–1910), quân chủ lập hiến một phần của Nhật Bản (1910-1945)
Thiên hoàng
• 1910–1912	Minh Trị
• 1912–1926	Đại Chính
• 1926–1945	Chiêu Hòa
Tổng đốc
• 1910–1916	Terauchi Masatake
• 1916–1919	Hasegawa Yoshimichi
• 1942–1944	Kuniaki Koiso
• 1944–1945	Nobuyuki Abe
Lịch sử
Thời kỳ	Đế quốc Nhật Bản
• Nhật Bản bảo hộ	17 tháng 11 năm 1905
• Hiệp ước sáp nhập đã ký	22 tháng 8 năm 1910
• Sáp nhập vào Nhật Bản	29 tháng 8 năm 1910
• Phong trào 1 tháng 3	1 tháng 3 năm 1919
• Sōshi-kaimei	1939
• Nhật Bản đầu hàng	15 tháng 8 năm 1945
Kinh tế
Đơn vị tiền tệ	Yên Triều Tiên
Mã ISO 3166	KP
Tiền thân Kế tục Đế quốc Đại Hàn Cộng hòa Nhân dân Triều Tiên Chính quyền dân sự Liên Xô tại Triều Tiên Chính quyền quân sự Hoa Kỳ tại Triều Tiên
Hiện nay là một phần của	Đại Hàn Dân Quốc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên
tiếng Nhật: 京城, Tiếng Hàn: 경성; Romaja: Gyeongseong; McCune–Reischauer: Kyŏngsŏng Theo Kitô hữu Triều Tiên.[5]

Triều Tiên thuộc Nhật
Hangul	일제 강점기 hoặc 일제시대
Hanja	日帝强占期 hoặc 日帝時代
Romaja quốc ngữ	Ilje Gangjeomgi hoặc Iljesidae
McCune–Reischauer	Ilche Kangjŏmgi hoặc Ilchesidae
Hán-Việt	Nhật Đế Cường Chiếm Kỳ hoặc Nhật Đế Thời Đại

Triều Tiên thuộc Nhật (tiếng Nhật: 大日本帝国 (朝鮮), Dai Nippon Teikoku (Chōsen)) là giai đoạn bán đảo Triều Tiên trong thời kỳ Đế quốc Nhật Bản cai trị, được bắt đầu kể từ khi Nhật Bản ép vua Thuần Tông ký Hiệp định sáp nhập toàn bộ Triều Tiên vào lãnh thổ Nhật Bản (Nhật–Triều Tịnh Hợp điều ước hay còn gọi là Điều ước Sáp nhập - người Triều Tiên ngày nay coi đó là "quốc sỉ"). Hiệp ước này chính thức có hiệu lực vào năm 1910 khi Hoàng đế Thuần Tông của Đế quốc Đại Hàn tuyên bố thoái vị, chấm dứt triều đại Triều Tiên cai trị trong vòng hơn 520 năm. Giai đoạn này kết thúc khi Đế quốc Nhật Bản đầu hàng khối Đồng Minh trong Thế chiến II.

Trong thời gian này, các cuộc phong trào, khởi nghĩa giành độc lập đã nổ ra liên tục trong những năm 1919 đến năm 1939 với những sự kiện như lớn như: Sự kiện Yoon Bong-gil, Phong trào 1 tháng 3, Bí mật của Hán Thành,... và sự tồn tại, lần lượt ra đời của các đảng phái, chính phủ như Chính phủ lâm thời Đại Hàn Dân Quốc, Ủy ban Nhân dân Lâm thời Bắc Triều Tiên, Đảng Cộng sản Triều Tiên, Triều Tiên Quang phục Hội, Cao Ly Cộng sản đảng, Đại Hàn Quốc dân Đảng, Triều Tiên Quốc dân Đảng, Đảng Lao động Triều Tiên,...

Sau khi Nhật Bản đầu hàng vào năm 1945, Liên Xô và Hoa Kỳ tiếp quản bán đảo Triều Tiên (kết quả của Hội nghị Yalta), đặt ranh giới quân sự tại vĩ tuyến 38 trên bán đảo này.

Thuật ngữ

[sửa | sửa mã nguồn]

Tại Hàn Quốc, thời kỳ này thường được mô tả là "thời kỳ Nhật cưỡng chế cai trị (Tiếng Hàn: 일제 강점기; Hanja: 日帝强占期; Romaja: Ilje Gangjeom-gi; Hán-Việt: Nhật đế cưỡng chiếm kỳ). Các thuật ngữ khác, mặc dù thường được coi là lỗi thời, bao gồm "Thời kỳ Nhật đế" (Tiếng Hàn: 일제시대; Hanja: 日帝時代; Romaja: Ilje Sidae; Hán-Việt: Nhật đế thời đại), "Thời kỳ Nhật đế đen tối" (Tiếng Hàn: 일제암흑기; Hanja: 日帝暗黑期; Romaja: Ilje Amheuk-gi; Hán-Việt: Nhật đế ám hắc kỳ), "thời kỳ thực dân Nhật Bản" (Tiếng Hàn: 일제 식민 통치 시대; Hanja: 日帝植民統治時代; Romaja: Ilje Sikmin Tongchi Sidae; Hán-Việt: Nhật đế thực dân thống trị thời đại), và "Wae (tiếng Nhật) uy chính" (Tiếng Hàn: 왜정; Hanja: 倭政; Romaja: Wae-jeong).

Tại Nhật Bản, thuật ngữ "Chōsen (Triều Tiên) thời kỳ thuộc Nhật" (日本統治時代の朝鮮 (Nhật Bản thống trị thời đại Triều Tiên), Nippon Tōchi-jidai no Chōsen?) đã được sử dụng.

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Lịch sử Triều Tiên

Một phần của loạt bài về
Lịch sử Triều Tiên
Tiền sử
Thời kỳ Trất Văn (Jeulmun)
Thời kỳ Vô Văn (Mumun)
Cổ Triều Tiên ?–108 TCN
Vệ Mãn Triều Tiên 194–108 TCN
Tiền Tam Quốc 300–57 TCN
Phù Dư, Cao Câu Ly, Ốc Trở, Đông Uế
Thìn Quốc, Tam Hàn (Mã, Biện, Thìn)
Tam Quốc 57 TCN–668
Tân La 57 TCN–935
Cao Câu Ly 37 TCN–668
Bách Tế 18 TCN–660
Già Da 42–562
Nam-Bắc Quốc 698–926
Tân La Thống Nhất 668–935
Bột Hải 698–926
Hậu Tam Quốc 892–936
Tân La, Hậu Bách Tế, Hậu Cao Câu Ly, Hậu Sa Bheor
Triều đại Cao Ly 918–1392
Triều đại Triều Tiên 1392–1897
Đế quốc Đại Hàn 1897–1910
Triều Tiên thuộc Nhật 1910–1945
Chính phủ lâm thời 1919–1948
Phân chia Triều Tiên 1945–nay
CHDCND Triều Tiên Đại Hàn Dân Quốc 1948-nay
Theo chủ đề
Niên biểu
Danh sách vua
Lịch sử quân sự
x t s

Bối cảnh

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Hiệp ước Nhật–Triều, 1910

Vào tháng 5 năm 1910, Bộ trưởng Lục quân Nhật Bản, Terauchi Masatake, đã được giao một nhiệm vụ hoàn thiện sự kiểm soát của Nhật Bản đối với Triều Tiên sau hiệp ước trước đó (Hiệp ước Nhật–Triều năm 1904 và Hiệp ước Nhật–Triều năm 1907) đã biến Triều Tiên thành một nước bảo hộ của Nhật Bản và đã thiết lập quyền bá chủ của Nhật Bản về chính trị trong nước của Triều Tiên. Vào ngày 22 tháng 8 năm 1910, Nhật Bản sáp nhập Triều Tiên một cách hiệu quả với Hiệp ước Nhật–Triều năm 1910 được ký kết bởi tổng lý đại thần Ye Wanyong và Terauchi Masatake, người trở thành Tổng đốc Nhật Bản đầu tiên của Triều Tiên.

Hiệp ước có hiệu lực cùng ngày và được công bố một tuần sau đó. Hiệp ước quy định:

• Điều 1: Hoàng đế Triều Tiên thừa nhận hoàn toàn và chắc chắn toàn bộ chủ quyền của mình đối với toàn bộ lãnh thổ Triều Tiên đối với Thiên hoàng Nhật Bản.
• Điều 2: Thiên hoàng Nhật Bản chấp nhận sự nhượng bộ được nêu trong bài viết trước và đồng ý sáp nhập Triều Tiên vào Đế quốc Nhật Bản.

Cả hai hiệp ước bảo hộ và thôn tính đều được tuyên bố là vô hiệu trong Hiệp ước về quan hệ cơ bản giữa Nhật Bản và Hàn Quốc năm 1965.

Nhật Bản sáp nhập

[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1910, Đế quốc Nhật Bản hoàn toàn thôn tính Triều Tiên bằng Hiệp ước sáp nhập Nhật–Triều. Tuy tính pháp lý của hiệp ước vẫn được phía Nhật Bản xác nhận, nói chung nó không được thừa nhận tại Triều Tiên bởi vị Hoàng đế Triều Tiên không ký kết vào văn bản này theo yêu cầu cần thiết và sự vi phạm vào thỏa ước quốc tế về những áp lực từ bên ngoài liên quan tới các hiệp ước. Triều Tiên bị Nhật Bản cai quản dưới cái gọi là Tổng đốc Nhật Bản cho tới khi họ đầu hàng không điều kiện trước các lực lượng Đồng Minh, ngày 15 tháng 8 năm 1945, với chủ quyền de facto đã được chuyển từ nhà Triều Tiên sang Chính phủ Lâm thời Đại Hàn Dân Quốc.

Các mạng lưới vận tải và viễn thông kiểu châu Âu đã được thiết lập trên khắp đất nước. Đây là điều kiện tốt cho công cuộc khai thác của Nhật Bản, nhưng sự hiện đại hóa mang lại rất ít nếu không nói là không mang lại gì cho người dân Triều Tiên, mà chỉ chủ yếu phục vụ cho các nhu cầu thương mại của Nhật Bản, và những biện pháp quản lý trung ương hóa chặt chẽ của họ. Người Nhật đã phế bỏ hệ thống triều đình Triều Tiên, phá hủy Cung điện Triều Tiên, và sửa đổi hệ thống thuế của Triều Tiên nhằm chiếm đoạt đất đai của người nông dân, xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp Triều Tiên sang Nhật Bản gây ra nạn đói tại Triều Tiên; và đưa ra nhiều biện pháp dã man gồm cả ám sát những người từ chối trả thuế tại các tỉnh; bắt buộc lao động nô lệ trên các công trình xây dựng đường sá, hầm mỏ và các nhà máy tại Triều Tiên. Sau đó, Nhật Bản còn mở rộng thêm nữa lao động nô lệ Triều Tiên tại Nhật Bản và những vùng lãnh thổ họ chiếm đóng bằng cách đưa lao động nô lệ tới các vùng đó.

Xâm nhập

[sửa | sửa mã nguồn]

Sau khi Hoàng đế Triều Tiên Cao Tông qua đời tháng 1 năm 1919, với tin đồn về sự đầu độc, những cuộc tuần hành đòi độc lập chống lại những kẻ xâm lược Nhật Bản diễn ra trên khắp cả nước ngày 1 tháng 3 năm 1919 (Phong trào mồng 1 tháng 3 (Samil)). Phong trào này đã bị đàn áp bằng vũ lực và khoảng 7.000 người đã bị cảnh sát và binh lính Nhật giết hại.[6] Một con số ước tính 2 triệu người đã tham gia vào các cuộc tuần hành hòa bình, ủng hộ giải phóng. (Những ghi chép của Nhật Bản đưa ra con số chưa tới nửa triệu người). Nhiều tín đồ Thiên chúa giáo Triều Tiên, gồm toàn bộ làng Jeam-ri, đã bị đóng đinh hay bị thiêu sống tại các nhà thờ khi họ đấu tranh cho sự độc lập của Triều Tiên. Phong trào này một phần có ảnh hưởng từ bài diễn văn năm 1919 của Tổng thống Mỹ Woodrow Wilson, tuyên bố ủng hộ quyền tự quyết và sự chấm dứt quyền cai quản thuộc địa của người châu Âu. Wilson không đưa ra lời bình luận nào về nền độc lập của Triều tiên, có lẽ một phái ủng hộ Nhật Bản tại Hoa Kỳ tìm cách mở những con đường thương mại vào Trung Quốc qua bán đảo Triều Tiên.

Chính phủ lâm thời

[sửa | sửa mã nguồn]

Chính phủ Lâm thời Đại Hàn Dân Quốc đã được thành lập tại Thượng Hải, Trung Quốc, sau Phong trào mùng 1 tháng 3, chính phủ này phối hợp với các phong trào giải phóng và kháng chiến trong nước chống lại sự kiểm soát của Nhật Bản. Một số thắng lợi của Chính phủ Lâm thời gồm Trận Chingshanli năm 1920 và cuộc phục kích vào giới lãnh đạo quân sự Nhật tại Trung Quốc năm 1932. Chính phủ Lâm thời được coi là chính phủ trên danh nghĩa của nhân dân Triều Tiên trong giai đoạn từ 1919 đến 1948, và tính hợp pháp của nó đã được ghi nhận trong lời mở đầu Hiến pháp Hàn Quốc.

Nổi dậy

[sửa | sửa mã nguồn]

Những cuộc nổi dậy chống Nhật Bản sau đó, như cuộc nổi dậy toàn quốc của sinh viên tháng 11 năm 1929, đã dẫn tới việc tăng cường quản lý quân sự năm 1931. Sau khi Chiến tranh Trung-Nhật năm 1937 và Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ Nhật Bản đã tìm cách tiêu diệt sự hiện diện của Triều Tiên với tư cách một quốc gia. Việc thờ cúng tại các miếu thờ Shinto Nhật Bản trở thành bắt buộc. Chương trình học được sửa đổi triệt để để loại trừ việc dạy học bằng tiếng Triều Tiên và lịch Triều Tiên. Sự tiếp nối của văn hóa Triều Tiên bắt đầu bị coi là bất hợp pháp. Văn hóa và kinh tế Triều Tiên đã bị hủy hoại đáng kể. Ngôn ngữ Triều Tiên bị cấm đoán và người Triều Tiên bị buộc phải chấp nhận những cái tên Nhật Bản.[7] Nhiều đồ vật thủ công văn hóa Triều Tiên bị phá hủy hay bị đưa sang Nhật Bản.[8] Tới ngày nay, những đồ thủ công giá trị của Triều Tiên thường hiện diện trong các bảo tàng Nhật Bản hay nằm trong những bộ sưu tập cá nhân. Báo chí bị cấm xuất bản bằng tiếng Triều Tiên và việc nghiên cứu lịch sử Triều Tiên cũng bị cấm đoán tại các trường đại học, sách sử Triều Tiên bị đốt, phá hủy hay bị cấm đoán[cần dẫn nguồn]. Theo một cuộc điều tra do Chính phủ Hàn Quốc tiến hành, 75.311 tài sản văn hóa đã bị chiếm đoạt khỏi Triều Tiên. Nhật Bản sở hữu 34.369, Hoa Kỳ 17.803.[9]

Một số người Triều Tiên đã rời bán đảo Triều Tiên tới Mãn Châu và Primorsky Krai. Người Triều Tiên tại Mãn Châu đã thành lập những nhóm kháng chiến được gọi là Dongnipgun (Quân đội Độc lập) họ thường xuyên xâm nhập qua biên giới Triều Tiên-Trung Quốc, tiến hành chiến tranh du kích với các lực lượng Nhật Bản. Những đội quân du kích đã tập hợp với nhau trong thập niên 1940 để trở thành Quân đội Giải phóng Triều Tiên và đội quân này đã tham gia vào hoạt động đồng minh tại Trung Quốc và nhiều khu vực ở Đông Nam Á. Hàng chục nghìn người Triều Tiên cũng đã gia nhập Quân đội Giải phóng Nhân dân và Quân đội Cách mạng Quốc gia.

Chiến tranh thế giới thứ hai

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong Thế chiến thứ II, người Triều Tiên đã bị buộc phải ủng hộ Nhật Bản. Hàng chục nghìn nam giới[10] bị bắt tham gia quân đội Nhật Bản. Khoảng 200.000 cô gái và phụ nữ, chủ yếu từ Triều Tiên và Trung Quốc, bị bắt làm việc như những nô lệ tình dục, theo lối nói hoa mỹ là "phụ nữ giải khuây".[11]

Độc lập và chia cắt

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Chia cắt Triều Tiên

Sau khi thả bom nguyên tử xuống hai thành phố Hiroshima và Nagasaki, và lực lượng Liên Xô sắp tràn vào bán đảo Triều Tiên, Nhật Bản đã đầu hàng lực lượng Đồng minh vào ngày 15 tháng 8 năm 1945, chấm dứt 35 năm Nhật Bản chiếm đóng.

Các lực lượng Mỹ dưới quyền Tướng John R. Hodge đã đến phần phía nam của Bán đảo Triều Tiên vào ngày 8 tháng 9 năm 1945, trong khi Quân đội Liên Xô và một số Cộng sản Triều Tiên đã đóng quân ở phía bắc của Bán đảo Triều Tiên. Đại tá Hoa Kỳ Dean Rusk đã đề xuất với Chischakov, nhà quản lý quân sự Liên Xô của Bắc Triều Tiên, rằng Triều Tiên nên được chia cắt tại vĩ tuyến 38. Đề xuất này được đưa ra tại một cuộc họp khẩn cấp để xác định phạm vi ảnh hưởng sau chiến tranh, dẫn đến chia cắt Triều Tiên.

Sau khi Triều Tiên giải phóng khỏi ách thống trị của Nhật Bản, "Lệnh khôi phục tên" được ban hành vào ngày 23 tháng 10 năm 1946 bởi Chính quyền quân sự quân đội Hoa Kỳ tại Hàn Quốc phía nam vĩ tuyến 38, cho phép người Hàn Quốc khôi phục tên của họ nếu họ muốn. Nhiều người Triều Tiên tại Nhật Bản đã chọn giữ lại tên tiếng Nhật của mình, để tránh sự phân biệt đối xử, hoặc sau đó, để đáp ứng các yêu cầu nhập tịch với tư cách là công dân Nhật Bản.[12]

Phân cấp hành chính

[sửa | sửa mã nguồn]

Đạo	Hangul	Romaja	Kanji	Romaji	Thủ phủ	Hangul	Romaja	Kanji	Romaji	Diện tích (km²)	Phủ	Quận	Đảo	Diện
Kinh Kỳ đạo	경기도	Gyeonggi-do	京畿道	Keiki Do	Kinh Thành phủ	경성부	Gyeongseong-bu	京城府	Keijō Fu	12.821	2	20	0	249
Trung Thanh Bắc đạo	충청북도	Chungcheongbuk-do	忠清北道	Chūsei-hoku Do	Thanh Châu phủ	청주부	Cheongju-bu	清州府	Seishū Fu	7.418	0	10	0	110
Trung Thanh Nam đạo	충청남도	Chungcheongnam-do	忠清南道	Chūsei-nan Do	Đại Điền phủ	대전부	Daejeon-bu	大田府	Taiden Fu	8.106	0	14	0	175
Toàn La Bắc đạo	전라북도	Jeollabuk-do	全羅北道	Zenra-hoku Do	Toàn Châu phủ	전주부	Jeonju-bu	全州府	Zenshū Fu	8.552	0	14	0	188
Toàn La Nam đạo	전라남도	Jeollanam-do	全羅南道	Zenra-nan Do	Quang Châu phủ	광주부	Gwangju-bu	光州府	Kōshū Fu	13.887	1	21	0	268
Khánh Thượng Bắc đạo	경상북도	Gyeongsangbuk-do	慶尚北道	Keishō-hoku Do	Đại Khưu phủ	대구부	Daegu-bu	大邱府	Taikyū Fu	18.989	1	22	1	272
Khánh Thượng Nam đạo	경상남도	Gyeongsangnam-do	慶尚南道	Keishō-nan Do	Phủ Sơn phủ	부산부	Busan-bu	釜山府	Fusan Fu	12.305	2	19	1	257
Hoàng Hải đạo	황해도	Hwanghae-do	黄海道	Kōkai Do	Hải Châu phủ	해주부	Haeju-bu	海州府	Kaishū Fu	16.738	0	17	0	226
Bình An Nam đạo	평안남도	Pyeongannam-do	平安南道	Heian-nan Do	Bình Nhưỡng phủ	평양부	Pyeongyang-bu	平壤府	Heijō Fu	14.939	2	14	0	165
Bình An Bắc đạo	평안북도	Pyeonganbuk-do	平安北道	Heian-hoku Do	Tân Nghĩa Châu phủ	신의주부	Sineuiju-bu	新義州府	Shingishū Fu	28.444	1	19	0	193
Giang Nguyên đạo	강원	Gangwon-do	江原道	Kōgen Do	Xuân Xuyên phủ	춘천부	Chuncheon-bu	春川府	Shunsen Fu	26.263	0	21	0	178
Hàm Kính Nam đạo	함경남도	Hamgyeongnam-do	咸鏡南道	Kankyō-nan Do	Hàm Hưng phủ	함흥부	Hamheung-bu	咸興府	Kankō Fu	31.978	1	16	0	141
Hàm Kính Bắc đạo	함경북도	Hamgyeongbuk-do	咸鏡北道	Kankyō-hoku Do	Thanh Tân phủ	청진부	Cheongjin-bu	羅南府	Ranan Fu	20.347	1	11	0	81

Các đơn vị hành chính của Triều Tiên thuộc Nhật gồm có:

• đạo (도, do, 道, dō)
• phủ (부, bu, 府, fu)
• quận (군, gun, 郡, kun)
• đảo (섬, seom, 島, shima)
• diện (면, myeon, 面, men)

Kinh tế

[sửa | sửa mã nguồn]

Trong thời kỳ thuộc Nhật, Nhật Bản đã tiến hành xây dựng kinh tế bao gồm cả việc xây dựng cơ sở hạ tầng trên Bán đảo Triều Tiên. Nhưng đồng thời, Nhật Bản bắt đầu tịch thu đất của nông dân Bắc Triều Tiên và chuyển quyền sở hữu cho nông dân Nhật Bản di cư sang Triều Tiên. Từ năm 1912 đến 1937, GDP của Triều Tiên tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 4,2%, vượt qua Tây Âu và Nhật Bản.[13] Thương mại nước ngoài của nó chiếm 39,46% nhập khẩu vào Vương quốc Anh vào năm 1911, tiếp theo là Đại Thanh (Trung Quốc), Hoa Kỳ, Đức, Đông Ấn Hà Lan Ấn Độ và Nga, với lượng xuất khẩu nhiều nhất sang Đại Thanh, chiếm 54,79%[14]:227.

Trong những ngày đầu của Nhật Bản sáp nhập Triều Tiên, nền kinh tế Triều Tiên đã suy yếu. Để kích thích nền kinh tế, chính phủ Nhật Bản đã miễn trừ nó trong 10 năm thuế thu nhập cá nhân.

Tiền tệ

[sửa | sửa mã nguồn]

Tiền tệ của Triều Tiên thời bấy giờ là Yên Triều Tiên và tỷ giá hối đoái tương đương với Yên Nhật.

Xã hội

[sửa | sửa mã nguồn]

• Khởi công xây dựng tuyến đường sắt Seoul–Busan
• Sản xuất trong thời kỳ thuộc Nhật
• Công nghiệp hóa thời kỳ thuộc Nhật Bản
• Dân số thời kỳ thuộc Nhật
• Số dặm đường sắt thời kỳ thuộc Nhật
• Viễn thông thời kỳ thuộc Nhật

Nhật Bản xây dựng đường sắt, bệnh viện, trường học, v.v ở Triều Tiên. Số trường tiểu học đã tăng từ 100 trước khi sáp nhập lên 4.271 vào năm 1943. Dân số tăng từ 13,13 triệu vào năm 1910 lên 25,53 triệu vào năm 1942. Tỷ lệ biết chữ tại Triều Tiên là 10% vào năm 1910 và tăng lên 65% vào năm 1936. Vị thế của Triều Tiên là Baekjeong và tiện dân đã bị bãi bỏ.

Dân số

[sửa | sửa mã nguồn] Khảo sát dân số quốc gia theo quốc tịch năm 1935[15]

Đạo	Diện tích (km²)	Dân số (người)								Mật độ dân số (người/km²)
		Triều Tiên	Chính quốc Nhật Bản	Thuộc địa Nhật khác		Quốc tịch nước ngoài			Tổng số
				Karafuto	Đài Loan	Trung Hoa Dân Quốc	Mãn Châu Quốc	Khác
Gyeonggi	12.816,91	2.277.999	160.569	5	16	12.363	210	529	2.451.691	191
Chungcheong Bắc	7.418,69	950.207	8.653	0	1	600	17	12	959.490	129
Chungcheong Nam	8.097,32	1.498.440	26.529	0	1	1.824	8	23	1.526.825	189
Jeolla Bắc	8.529,18	1.570.186	34.861	1	0	2.119	19	50	1.607.236	188
Jeolla Nam	13.881,12	2.462.467	44.697	0	1	1.087	26	68	2.508.346	181
Gyeongsang Bắc	18.986,29	2.517.239	44.602	0	3	1.337	9	61	2.563,251	135
Gyeongsang Nam	12.307,93	2.153.675	93.400	0	0	1.036	60	57	2.248.228	183
Hwanghae	16.734,47	1.650.539	20.155	0	4	3.397	86	33	1.674.214	100
Pyongan Nam	14.929,92	1.421.887	41.868	7	2	5.152	472	243	1.469.631	98
Pyongan Bắc	28.440,88	1.659.447	24.619	9	11	17.118	9.017	131	1.710.352	60
Gangwon	26.266,17	1.590.448	14.013	0	0	742	44	27	1.605.274	61
Hamgyong Nam	31.988,28	1.663.373	51.227	13	2	6.002	844	215	1.721.676	54
Hamgyong Bắc	20.343,56	792.195	53.812	137	7	5.786	773	114	852.824	42
Tổng số	220.740,72	22.208.102	619.005	172	48	58.563	11.585	1.563	22.899.038	104

Điều tra dân số quốc gia người nước ngoài theo quốc tịch năm 1935[15]

Đạo	Dân số (người)
	Trung Hoa Dân Quốc	Mãn Châu Quốc	Hoa Kỳ	Anh	Liên Xô	Khác	Tổng số
Gyeonggi	12.363	210	201	82	59	187	13.102
Chungcheong Bắc	600	17	4	5	1	2	629
Chungcheong Nam	1.824	8	12	0	2	9	1.855
Jeolla Bắc	2.119	19	47	1	0	2	2.188
Jeolla Nam	1.087	26	54	10	4	0	1.181
Gyeongsang Bắc	1.337	9	27	2	4	28	1.407
Gyeongsang Nam	1.036	60	2	27	4	24	1.153
Hwanghae	3.397	86	13	18	2	0	3.516
Pyongan Nam	5.152	472	188	18	23	14	5.867
Pyongan Bắc	17.118	9.017	87	20	14	10	26.266
Gangwon	742	44	15	7	1	4	813
Hamgyong Nam	6.002	844	17	102	3	93	7.061
Hamgyong Bắc	5.786	773	9	6	27	72	6.673
Tổng số	58.563	11.585	676	298	144	445	71.711

Văn hóa

[sửa | sửa mã nguồn]

Triển lãm

[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1915, kỷ niệm 5 năm sự kiện kỷ niệm đầu tiên tại Triều Tiên cho các sản phẩm của Triều Tiên đã được tổ chức và năm 1929, Hội chợ triển lãm Triều Tiên được tổ chức dưới sự lãnh đạo của tổng đốc.

Văn học

[sửa | sửa mã nguồn]

Tiểu thuyết Ddakjibon được xuất bản năm 1920, và việc đọc trở thành tác nhân quyết định cho việc phổ biến và hiện đại hóa trên Bán đảo Triều Tiên.[16] [17]

Ẩm thực

[sửa | sửa mã nguồn]

Bắp cải Triều Tiên gà tây núi, tai đá, táo Gwangju và lê Daegu đã rất nổi tiếng tại Triều Tiên thời bấy giờ[18]

Thể thao

[sửa | sửa mã nguồn]

Sohn Kee-chung tham gia cuộc thi marathon Olympic Berlin với tư cách là đại diện của Nhật Bản và giành huy chương vàng.

Truyền thông

[sửa | sửa mã nguồn]

Hiệp hội phát thanh truyền hình Triều Tiên thuộc Nhật là ở cả Nhật Bản và Triều Tiên phát sóng đài phát thanh có một.

Đại chúng

[sửa | sửa mã nguồn]

Người nổi tiếng

[sửa | sửa mã nguồn]

Sau khi bãi bỏ quy ước đặt tên ban đầu, Bắc Kinh bắt đầu lấy tên nữ là "Jōyō Kyōiku"[19] tại lục địa Nhật Bản. (Sa Mi-ja, Kim Myŏng-ja, Lee Kyung-ja), Lee Mi-ja, Lee Min-ji, v.v.).

Đồ uống

[sửa | sửa mã nguồn]

Bia Triều Tiên (nay là Hite Brewery) do Bia Dainippon đồng tài trợ và vốn địa phương được thành lập. Ngoài ra, công ty Kirin Bia Showa (nay là Oriental Brewery) cũng được thành lập. Hai công ty được đề cập ở trên làm cho bia Triều Tiên trở nên phổ biến.

Gián điệp

[sửa | sửa mã nguồn]

Ở khu vực biên giới Triều Tiên với Liên Xô giữa sông Đồ Môn các cuộc tổ chức gián điệp giữa Liên Xô và Nhật Bản được diễn ra có tổ chức[20].

Di sản

[sửa | sửa mã nguồn]

Nhiều người Triều Tiên trở thành nạn nhân trong sự tàn bạo của Nhật Bản trong thời kỳ thuộc địa. Dân làng Triều Tiên che giấu các chiến binh kháng chiến bị xử lý gay gắt, thường là xử tử tóm tắt, hiếp dâm, lao động cưỡng bức, và cướp bóc.[21][22][23][24][25][26] Bắt đầu từ ngày 1 tháng 3 năm 1919, biểu tình chống Nhật tiếp tục lan rộng, và vì cảnh sát quốc gia và quân đội Nhật Bản không thể ngăn chặn đám đông, quân đội và thậm chí cả hải quân cũng được gọi đến. một số báo cáo về sự tàn bạo. Trong một trường hợp, cảnh sát Nhật Bản ở làng Jeam-ri, Hwaseong đã dồn mọi người vào một nhà thờ, nhốt nó và đốt nó xuống đất. Họ cũng bắn xuyên qua các cửa sổ đang cháy của nhà thờ để đảm bảo rằng không ai làm cho nó tồn tại. Nhiều người tham gia Phong trào 1 tháng 3 đã bị tra tấn và hành quyết.

Đánh giá

[sửa | sửa mã nguồn]

Về vai trò của Nhật Bản tại Triều Tiên trong thời kỳ cai trị của Nhật Bản, đã có một cuộc tranh cãi lịch sử giữa Nhật Bản, Hàn Quốc và Bắc Triều Tiên.

Danh sách tổng đốc

[sửa | sửa mã nguồn] Bài chi tiết: Tổng đốc Triều Tiên

Dưới đây là danh sách tổng đốc Triều Tiên:

• Terauchi Masatake (1910–1916)
• Hasegawa Yoshimichi (1916–1919)
• Saitō Makoto (1919–1927, 1929–1931)
• Yamanashi Hanzō (1927–1929)
• Kazushige Ugaki (1927, 1931–1936)
• Jirō Minami (1936–1942)
• Kuniaki Koiso (1942–1944)
• Nobuyuki Abe (1944–1945)

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Chính phủ lâm thời Đại Hàn Dân Quốc
• Ủy ban Nhân dân Lâm thời Bắc Triều Tiên
• Hàn Quốc
• Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên
• Chiến tranh Triều Tiên
• Chiến tranh Lạnh
• Đế quốc Đại Hàn
• Triều Tiên Thuần Tông
• Nhà Triều Tiên
• Chiến tranh thế giới thứ hai
• Đế quốc Nhật Bản

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ ngày nay là Seoul

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Sarah Thal. "A Religion That Was Not a Religion: The Creation of Modern Shinto in Nineteenth-Century Japan". In The Invention of Religion., eds. Peterson and Walhof (New Brunswick, NJ: Rutgers University Press, 2002). pp. 100–114.
2. ^ Hitoshi Nitta. "Shintō as a 'Non-Religion': The Origins and Development of an Idea". In Shintō in History: Ways of the Kami, eds. Breen and Teeuwen (Honolulu: University of Hawai'i, 2000).
3. ^ John Breen, "Ideologues, Bureaucrats and Priests", in Shintō in History: Ways of the Kami.
4. ^ Hitoshi Nitta. The Illusion of "Arahitogami" "Kokkashintou". Tokyo: PHP Kenkyūjo, 2003.
5. ^ Wi Jo Kang (1997). Christ and Caesar in Modern Korea: A History of Christianity and Politics. SUNY Press. tr. 62.
6. ^ March 1st Movement
7. ^ 宮田 節子 [Miyata, Setsuko]. "創氏改名" [Creating Surnames and Changing Given Names], 明石書店 [Akashi-shoten], 1992, al. ISBN 4-7503-0406-9
8. ^ Newsweek.com. Who rightfully owns Korean artifacts looted by Japan? Lưu trữ 2010-09-25 tại Wayback Machine
9. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 7 năm 2013. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2019.
10. ^ 山脇 啓造 Yamawaki, Keizo. 近代日本と外国人労働者―1890年代後半と1920年代前半における中国人・朝鮮人労働者問題 Modern Japan and Foreign Laborers: Chinese and Korean Laborers in the late 1890s and early 1920s, 明石書店 Akashi-shoten, 1994, et al. ISBN 4-7503-0568-5
11. ^ [1] Lưu trữ 2006-09-22 tại Wayback Machine [2] [3] Comfort-Women.org
12. ^ Fukuoka, Yasunori (1996). “Beyond Assimilation and Dissimilation: Diverse Resolutions to Identity Crises among Younger Generation Koreans in Japan”. Saitama University. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 11 năm 2006. Truy cập ngày 27 tháng 11 năm 2006. Chú thích journal cần |journal= (trợ giúp)
13. ^ Lịch sử ngoại giao giữa Trung Quốc và Bán đảo Triều Tiên
14. ^ Andrew Grajdanzev (1944年). The Government of Korea (biên tập). Modern Korea (ấn bản thứ 1). Institute of Pacific Relations.
15. ^ a b Văn phòng Tổng đốc Triều Tiên (1939). Showa 10 báo cáo điều tra dân số Triều Tiên. Gyeongseong: Dinh thự Tổng đốc.
16. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2010. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2020.
17. ^ “Bản sao đã lưu trữ”. Bản gốc lưu trữ ngày 23 tháng 7 năm 2010. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2020.
18. ^ Kamiro Kinoshita 1925
19. ^ 朝鮮の姓名氏族に関する研究調査 朝鮮総督府中枢院 1934年
20. ^ Lục địa Yamamoto Mihiko 1938
21. ^ The Korea Herald (ngày 27 tháng 12 năm 2010). “Over 2,000 Koreans forced into labor camp in Siberia”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2015.
22. ^ The Korea Herald (ngày 30 tháng 3 năm 2010). “Comfort women issue is ongoing”. Bản gốc lưu trữ ngày 16 tháng 9 năm 2011. Truy cập ngày 5 tháng 1 năm 2015.
23. ^ “일제강점기의 제3기 (Third period of Japanese forced occupation)” (bằng tiếng Hàn). Naver.[liên kết hỏng]
24. ^ Global Security Watch-Korea William E. Berry, Jr., Prager security international 2008, ISBN 978-0-275-99484-6
25. ^ Kang Hyun-kyung (ngày 26 tháng 3 năm 2010). “Colonial Victims of Japan's Payment Delinquencies to Be Compensated”. Korea Times.
26. ^ Andrei Lankov (ngày 22 tháng 8 năm 2010). “Korea became Japan's victim amid heydays of imperialism”. Korea Times.

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Baerwald, Hans S. "Nikkan Kokkai: The Japan-Korean Treaty Diet." In Lucian W. Pye, ed. Cases in Comparative Politics: Asia. Boston: Little, Brown, 1970.
• Cha, Victor D. "Bridging the Gap: The Strategic Context of the 1965 Korea-Japan Normalization Treaty." Korean Studies 20 (1996): 123-160.
• Cheong, Sung-hwa. "The Politics of Antagonism: The Case of First Conference for Normalization of Diplomatic Relationships between Japan and South Korea, 1951-1952." Asian Perspective 14:2 (Fall-Winter 1990): 167-194.
• Cheong, Sung-hwa. The Politics of Anti-Japanese Sentiment in Korea: Japanese-South Korea Relations Under American Occupation, 1945-1952. New York: Greenwood Press, 1991.
• Chung, Jaejeong. "What Were the Problems Inherent in the Republic of Korea-Japan Normalization Treaty?" In The Foreseen and the Unforeseen in Historical Relations between Korea and Japan. Seoul: Northeast Asian History Foundation, 2009.
• Chung, Yong Hwan. "Repatriation Under the United States Army Military Government in Korea, 1945-1948." Asian Forum 8:2 (Spring 1976): 25-44.
• Colbert, Evelyn. "Japan and the Republic of Korea: Yesterday, Today, and Tomorrow." Asian Survey 26:3 (March 1986): 273-291.
• Hah, Chong-Do. "Bitter Diplomacy: Postwar Japan-Korea Relations." Papers on Asia (1964): 63-94.
• Hah, Chong-Do. "National Image and the Japanese-Korean Conflict, 1951-1965." Papers on Asia (1967): 33-70.
• Hahn, Bae-ho. "Issues and National Images in Korea-Japan Relations." Asea.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn] Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Triều Tiên thuộc Nhật. Wikiquote có sưu tập danh ngôn về: Triều Tiên thuộc Nhật

Thư viện tài nguyên ngoại văn về Triều Tiên thuộc Nhật

Sách trực tuyến Tài nguyên trong thư viện của bạn Tài nguyên trong thư viện khác

• Isabella Lucy Bird (1898), Korea and Her Neighbours: A Narrative of Travel, with an Account of the Recent Vicissitudes and Present Position of the Country
• Horace Newton Allen (1908), Things Korean: A Collection of Sketches and Anecdotes, Missionary and Diplomatic
• Toshiyuki Mizoguchi, "Consumer Prices and Real Wages in Taiwan and Korea under Japanese Rule" Hitotsubashi Journal of Economics, 13(1): 40–56
• Toshiyuki Mizoguchi, "Economic Growth of Korea under the Japanese Occupation – Background of Industrialization of Korea 1911–1940" Hitotsubashi Journal of Economics, 20(1): 1–19
• Toshiyuki Mizoguchi, "Foreign Trade in Taiwan and Korea under Japanese Rule" Hitotsubashi Journal of Economics, 14(2): 37–53
• Kim, Young-Koo, The Validity of Some Coerced Treaties in the Early 20th Century: A Reconsideration of the Japanese Annexation of Korea in Legal Perspective Lưu trữ 2015-01-16 tại Wayback Machine
• Matsuki Kunitoshi, "Japan’s Annexation of Korea" Society the Dissemination of Historical Fact
• Walter Stucke (2011), The Direct and Indirect Contributions of Western Missionaries to Korean Nationalism During the Late Choson and Early Japanese Annexation Periods, 1884–1920