Trồng Rừng Gỗ Quý - Báo Nhân Dân

Ai cũng có phần trách nhiệm

Rừng như ông Nguyễn Xuân Thiết nói, tưởng ở đâu xa, hóa ra chỉ vài chục bước chân, sau ngôi nhà gỗ đón khách là rừng nối rừng xanh ngát. Ông khoát tay giới thiệu: “Đó là thành quả của gần 20 năm lăn lộn với trồng rừng của tui. Bây giờ rừng đã nên hình nên dáng rồi. Nhiều người đến xin ghé thăm rừng và học cách trồng rừng của tui đó”.

Năm 1978, ở tuổi đôi mươi, ông cùng bạn bè lên đường nhập ngũ và chiến đấu ở chiến trường K. Sau 5 năm binh nghiệp, ông trở về quê hương xây dựng gia đình, đảm nhận một số công việc ở địa phương và tìm cách phát triển kinh tế gia đình. Những năm 80, 90 của thế kỷ trước, miền tây Tuyên Hóa luôn là điểm nóng phá rừng, trong đó, Hương Hóa nằm trên tuyến đường 15 nối với tỉnh Hà Tĩnh được coi là nóng bỏng nhất. Ở xã giáp ranh này, gỗ quý còn nhiều nên lâm tặc đổ về để khai thác trái phép rồi tìm cách đưa về xuôi. Không lâu sau đó, những cánh rừng tự nhiên dần bị mất, thậm chí có nơi chỉ còn trơ lại nhiều quả đồi bát úp. Lòng ông Thiết như thắt lại.

Khi có chủ trương giao đất lâm nghiệp để người dân trồng rừng của Nhà nước, ông như cởi bỏ được ưu tư và trăn trở, được tiếp thêm năng lượng để thực hiện ước mơ làm giàu vốn rừng của mình. Ông đến UBND xã Hương Hóa xin nhận đất để trồng rừng trong sự ngỡ ngàng của nhiều người, bởi với họ, lúc bấy giờ việc trồng rừng là của Nhà nước, của chính quyền chứ không phải cá nhân ai. “Hồi đó, chẳng cần biết được bao nhiêu diện tích. Chỉ lượng sức mình trồng cây cho ba quả đồi này thành rừng là được”, ông cười vui.

Rừng cho con cháu mai sau

Dẫn chúng tôi đến dưới gốc cây lim đường kính gần đủ người ôm, gõ tay vào thân cây, ông Thiết như lắng lại một vài phút để cảm nhận thành quả. Ông tâm sự: bây giờ đi dưới tán rừng xanh mát như thế này để nhớ lại những ngày gian nan trồng cây trên đồi cao. Ở thời điểm đó, ông dày công cơm đùm gạo bới lên đồi phát đốt cây dại, lau lách, đào hố đợi mưa để trồng cây. Rừng Hương Hóa vốn nổi tiếng với lim, táu, huỵnh nên mình không nỡ mất đi. Vì vậy, trong quá trình khai hoang trồng rừng, ông Thiết phát hiện còn gốc cây gỗ quý mà có thể đâm chồi thì giữ lại, đắp bồi thêm đất để cho cây đâm chồi.

Ông còn lặn lội khắp vùng tìm kiếm, thậm chí là bỏ tiền ra mua các cây giống bản địa rồi chờ mưa xuống “đánh gốc” đưa về trồng. Như con ong chăm chỉ, mỗi ngày một vài cây, cứ thế khu đồi hoang hoải nắng và gió của ông Thiết bắt đầu bén rễ, xanh cây. Đã có người thấy ông vất vả với công việc trồng rừng nên nhỏ to: “Không biết ông Thiết có sống được đến ngày thu hoạch cây rừng không mà lao tâm khổ tứ đến vậy”. Mặc kệ, ông vẫn đeo đuổi và ưu tiên những đồng thu nhập của gia đình cho công việc trồng rừng với một triết lý: trồng rừng không phải thu hoạch ngay được mà trồng cho mai sau, trồng cho con cháu.

Lời tâm sự của người đàn ông rắn rỏi, cường tráng dù đã ngoài 60 tuổi càng làm cho chúng tôi khâm phục. Thoạt nghĩ, vùng miền tây Tuyên Hóa từng là điểm nóng phá rừng năm nào giờ đây thành điểm sáng trong phát triển lâm nghiệp, với mầu xanh bạt ngàn rừng. Trong đó có không ít cánh rừng gỗ quý được người dân, trong đó có ông Nguyễn Xuân Thiết dày công gây dựng. Với nghề rừng, ông Thiết tâm niệm, muốn nhanh có thu nhập thì trồng các loại cây keo dù giá thiếu ổn định, còn muốn làm giàu và rừng tạo ra giá trị kinh tế cao phải là rừng cây bản địa, gỗ quý. Nhưng có khi để phù hợp với địa hình và tiểu khí hậu, người trồng rừng phải trồng xen để các loại cây hỗ trợ lẫn nhau.

Ông Thiết chia sẻ: “Ở vùng bình địa lưng chừng đồi trở xuống, tui trồng các loại cây bản địa gỗ tốt. Những giống cây này thường hợp với đất có độ ẩm và mùn cao hơn. Phía trên đỉnh cao thì trồng các loại tràm, keo để chống xói mòn”. Hiện, khu rừng của ông Thiết rộng gần 35 ha, được chia lô trồng những loại cây gỗ khác nhau. Thì đấy, bên tay phải chúng tôi là vạt rừng lim với vài nghìn cây cao gần 15 m đang thi nhau vươn lên; phía trái thì có gần chục nghìn cây huỵnh thân trong như chiếc phích nước; mé đồi là rừng gỗ sến, vàng tâm…

Khi hỏi về giá trị kinh tế rừng, ông cười vui: “Người ta nói tui sở hữu gần 35 ha rừng, với giá đất lâm nghiệp như hiện nay thì đã thành tỷ phú rồi, nói chi đến tài sản là cây cối, gỗ lạt. Tui thì không nghĩ rứa, làm giàu từ rừng không phải “ăn” từ đất rừng. Cuộc sống mình ổn rồi, con cái cũng đã lớn, có công ăn việc làm. Rừng là để cho con cháu mai sau. Với lại, trồng các loại gỗ quý phải 30, 40 năm mới thu hoạch, trước mắt tui thu hoạch rừng keo cũng mang lại nguồn thu khá rồi”.

Bài & ảnh: HƯƠNG GIANG, HẠNH CHÂU