Trồng Sắn đúng Kỹ Thuật đạt Năng Suất - TraceVerified

Sắn là loại củ được ưa chuộng rộng khắp, sắn chứa nhiều tinh bột, có vị như các loại hạt. Loài củ này có nguồn gốc từ Nam Mỹ và là nguồn lương thực chủ yếu, giàu năng lượng cho các nước đang phát triển. Chúng cung cấp một số chất dinh dưỡng quan trọng cho sức khỏe. Tuy nhiên, Sắn đồng thời gây tác động nguy hiểm nêu ăn sống với số lượng lớn.

Sắn được trồng tại các vùng đất nhiệt đới nhờ khả năng chịu được điều kiện nuôi rồng khắc nghiệt. Bản thân nó vốn là 1 trong những cây trồng có khả năng chịu hạn tốt nhất. Dưới đây là toàn bộ hướng dẫn về quy trình sản xuất giống cây này.

1. Lựa chọn đất thích hợp và kỹ thuật làm đất

Cây sắn trồng được trên nhiều loại đất như: đất rừng, đất khai thác, đất luân – xen canh với những giống cây công nghiệp, cây họ đậu, lúa nước và đất hoang hóa. Sắn ưa đất tơi xốp thông thoáng và không bị ngập úng vào mùa mưa.

Đất trồng nhất định phải chuẩn bị kỹ lưỡng trước lúc trồng, bao gồm các bước: thu gom rễ cây và tàn dư thực vật, cày- bừa (1-2 lần) hong khô ải đất và san lấp mặt bằng trước lúc trồng từ 1-2 tháng. Tại những diện tích đất có độ dốc cao (> 30%) như đất đồi núi thì dọn và đốt tàn dư thực vật không cần cày bừa mà cuốc hốc trồng trực tiếp. Đối với đất trồng tựa các chân ruộng luân canh lúa nước, khi nước rút và thu hoạch lúa xong, cần làm đất sớm để gieo giống nhằm tận dụng độ ẩm đất, bao gồm các bước: dọn dẹp cỏ dại, san lấp mặt bằng (nếu đất bị úng diện rộng, có thể vét mương hoặc làm rãnh thoát nước), cày hoặc phay đất sớm và kéo líp ngay khi nước rút.

Làm đất chuẩn bị trồng sắn

2. Giống gieo 

Nên dùng các giống có năng suất củ tươi, tỷ lệ tinh bột và tỷ lệ chất khô cao như HL-S11, HL-S10… (đối với vùng thâm canh nên dùng giống KM94, vùng đất cát, khô, nghèo dinh dưỡng nên dùng giống KM60 và KM98-7).

2.2 Lựa chọn và bảo quản

Có thể lấy giống từ những ruộng sản xuất tốt hoặc các ruộng nhân giống riêng, độ tuổi cây trong các ruộng này phải từ 8 tháng trở lên. Cây dùng làm giống phải khỏe, không nhiễm sâu bệnh, nhặt mắt, không buông lóng, cần loại trừ các giống khô (không có nhựa mủ) và trầy-sước trong quá trình vận tải. Thời lượng bảo quản cây giống không vượt 60 ngày (tính từ khi thu hoạch), sau thu hoạch, vận chuyển và bảo quản ở những nơi khô ráo và có bóng râm. Có nhiều phương pháp bảo quản giống như: bó từng bó bằng gốc dựng thẳng trong bóng râm, hoặc cắm thẳng từng cây xuống đất theo từng cụm từ 500-1000 cây/cụm.

Hom giống để trồng lấy từ 1/3 đoạn giữa thân sắn, độ dài của hom là 15-20cm, đạt ít nhất 6-10 đốt, không nên chặt hom quá ngắn hoặc quá dài, những hom sắn mầm ngủ biểu hiện không rõ, hoặc thân rỗng phải lọai bỏ. Khi chặt hom sử dụng các loại công cụ sắc-bén để chặt và hạn chế tối đa làm cho hom bị hư tổn về mặt cơ giới như trầy vỏ hoặc dập thân gỗ của hom.

Để tránh hom giống bị sâu bệnh phá hoại thì nên xử lý hom giống trước lúc trồng bằng cách nhúng vào các hỗn hợp thuốc diệt nấm và côn trùng hay dùng hoặc rải thuốc trừ côn trùng theo hàng và hốc trước lúc đặt hom sắn.

Giống sắn HL-S11 có tỷ lệ tinh bột và tỷ lệ chất khô cao

3. Thời vụ

+ Vụ Hè 

Là vụ chính chiếm tầm 70-80% diện tích trồng sắn vùng Đông Nam bộ. Thời gian từ tháng 4 (khi mưa đều và đất đủ ẩm) đến tháng 6, thu hoạch tháng 1-3 năm sau. 

+ Vụ Đông Xuân

Vụ Đông Xuân (cuối mùa mưa) trồng vào tháng 10-11 dương lịch (chiếm cỡ 30%), thu hoạch tháng 9-10 năm sau.

Ở các vùng chủ động được nước tưới cây, có thời gian sinh trưởng từ trồng đến thu hoạch từ 10 đến 12 tháng. Đặc biệt ở thời vụ này hom sắn lấy từ các ruộng sắn mới nhổ, thời lượng bảo quản hom sắn ngắn, hom sắn trồng xuống mọc mầm đều tăng trưởng rất tốt. Cường độ quang hợp vào mùa khô rất mạnh, ít bị sâu bệnh phá hoại, phân bón ít bị rửa trôi nên cho năng suất củ tươi và hàm lượng tinh bột cao.

4. Phương cách trồng

Trồng hom để ngang trên những diện tích đất tương đối phẳng, ở những diện tích đất có mưa nhiều thoát nước yếu cần kéo luống hoặc lên líp để trồng cùng các phương pháp hom xiên hoặc hom đứng. Nếu trồng vào vụ cuối mưa ẩm độ đất thấp thì nên trồng hom đứng hoặc xiên. Dù đặt hom đứng hay nghiêng với góc độ nào đi nữa cũng không nên sâu quá 10cm.

5. Khoảng cách và mật độ

Đất tốt trồng khoảng cách 1,0 x 0,80m, tương đương với 12.500 cây/ ha, đất xấu trồng khoảng cách 0,90x 0,80m và 0,8x 0,8m (tương đương 14.000 cây đến 15.625 cây/ ha).

Ở các diện tích trồng xen thực hiện trồng với các khoảng cách giữa các hàng và cây sắn là 1,2 x 0,6m/ cây hoặc 1,2x 0,8m (tương đương với 10.500 cây và 14.000 cây/ha).

6. Bón phân

+ Lượng phân bón cho 1 ha

Tỷ lệ NPK phù hợp với cây sắn là 2:1:2 có thể áp dụng 1 trong ba mức cho mỗi ha.

           Mức trung bình: 60-80N+40kgP2O5+ 80kgK2O tương đương 130-170 kg Ure, 200kg Super lân, 130 kg KCl.

           Mức phổ biến: 120kg N+ 60kg P2O5+ 120kg K2O tương đương 260kg Ure, 400kg Super lân, 200 kg KCl.

           Mức cao: 160kg N+ 80kg P2O5+ 160kg K2O tương đương 350kg Ure, 500kg Super lân, 260 kg KCl.

Trên chân đất trồng sắn liền trong nhiều năm, đất xấu cần phối hợp bón phân hữu cơ từ 5-10 tấn hoặc 2000 kg phân hữu cơ sinh học. Nếu đất chua vì trồng sắn nhiều năm, thực hiện bón 500-1.000 kg vôi hoặc 300-500 kg Dolomite/ha.

+ Thời gian bón

Bón lót tất cả phân chuồng, phân hữu cơ, phân lân. bón thúc lần 1 vào thời kì 25- 30 ngày sau trồng: ½ phân đạm+ ½ phân kali, bón thúc lần 2 vào giai đoạn sau trồng từ 50- 60 ngày: ½ phân đạm+ ½ phân kali còn lại.

 + Thời điểm bón

Bón khi đất đủ ẩm, tránh bón lúc nắng hoặc mưa lớn.

+ Phương thức và kỹ thuật bón

Phân lân bón lót khi cày bừa hoặc bón theo hàng hay hốc trước lúc trồng; phân đạm và kali bón theo hốc và lấp lại.

7. Ngừa cỏ dại

Khi trồng xong 1 đến 2 ngày  đất còn đủ ẩm, dùng thuốc diệt cỏ tiền nảy mầm ANTACO 50 ND phối hợp  thuốc GRAMOXONE 20SL liều dùng 1 lít ANTACO 50 ND + 1 lít GRAMOXONE 20SL + 200 lít nước. Dùng cây khuấy và xịt đều cho 1 ha. Đối với những ruộng sắn lắm cỏ thì pha nồng độ thuốc cao hơn.

Có thể phối hợp giữa làm cỏ bằng tay và phun thuốc: làm cỏ bằng tay 1 lần sau khi trồng từ 25- 30 ngày, sau khi làm cỏ xong phun thuốc diệt cỏ tiền nảy mầm Dual với liều dùng là 1,5L/ ha.

Làm cỏ vườn sắn bằng tay

8. Trồng xen và luân canh

Đất bằng (độ dốc < 8%) trồng xen lạc với đậu xanh, giữa 2 hàng  sắn xen 2 hàng lạc hoặc 2 hàng đậu xanh, khoảng cách giữa 2 hàng  sắn là 1,0-1,2m, giữa 2 hàng lạc và đậu xanh là 0,25-0,30m và giữa 2 cây lạc và đậu xanh là 0,15-0,20m.

Áp dụng những công thức luân canh sau: 1 đậu-1 sắn, 1 lúa-1 sắn, 1 bắp-1 sắn và 1-2 rau màu-1 sắn. Thực hiện phối hợp trồng xen trong các ruộng cao su non và điều chưa khép tán nhằm tăng hiệu quả đất.

9. Ngừa sâu bệnh

Cây sắn có rất nhiều loại sâu bệnh

+ Rệp sáp bột hồng

Giải pháp canh tác

Cần vệ sinh ruộng, cày đất kỹ để diệt trừ lượng rệp sáp ẩn trong tàn dư thực vật. Nên trồng sớm đầu mùa mưa, bón phân đầy đủ cân đối để sắn phát triển tốt tăng khả năng chống dịch hại. Làm cỏ sạch cây ký chủ phụ trong ruộng để rệp không có nơi trú ngụ. Bên cạnh đó thực hiện trồng luân canh sắn với các cây trồng khác như lúa, đậu….

Giải pháp sinh học

Nhân nuôi và phát tán ong ký sinh Anagyrus lopezi ra đồng nhằm kiểm soát rệp sáp bột hồng hiệu quả và vững chắc.  Hoặc sử dụng nấm phấn trắng (Beauveria bassian) nấm xanh (Metarhizium anisopliea) để kiểm soát rệp sáp bột hồng.

Giải pháp hóa học

Xử lý hom giống trước lúc trồng bằng cách ngâm hom trong dung dịch thuốc BVTV từ 5-10 phút với số hoạt chất sau: Thiamethoxam: 4 gram/20 lít nước, Dinotefuran: 4 gram/20 lít nước, Imidacloprid: 4 gram/20 lít nước.

+ Dịch chổi rồng và nhện đỏ

 Chổi rồng

Vì tác nhân Phytoplasma, bệnh gây hại nặng trên khắp giống trồng phổ biến trong sản xuất hiện nay như: KM94, KM140, KM419. Tuy nhiên qua khảo nghiệm giống sắn HL-S11 chưa thấy dấu hiệu bệnh chổi rồng.

Nhện đỏ: (Tetranychus sp)

Để phòng trừ sâu hại phần lớn là thực hiện những biện pháp kỹ thuật thâm canh tác sắn để cây tăng trưởng phát triển khoẻ, thường xuyên kiểm tra ruộng để nhận diện sâu hại kịp lúc và dùng thuốc trừ sâu thích hợp hiện có bán đầy khắp trên thị trường nhưng chỉ áp dụng khi thật cần thiết. Tránh làm sắn quá khô hạn. Nếu tưới nước cuối mùa mưa sẽ hạn chế được nhện đỏ.

10. Thu hoạch

Thu hoạch đúng thời kỳ(thường tùy theo chu kỳ sinh trưởng của từng giống sắn), khi hàm lượng tinh bột trong củ đạt từ 27-30%, hoặc lúc cây đã rụng gần hết lá ngọn (còn lại tầm 7-10 lá) và lá chuyển từ xanh sang vàng nhạt.