Trung Quốc Đan Hà – Wikipedia Tiếng Việt

Trung Quốc Đan Hà

Di sản thế giới UNESCO
Núi Đan Hà
Vị trí	Trung Quốc
Tiêu chuẩn	(vii), (viii)
Tham khảo	1335
Công nhận	2010 (Kỳ họp 34)
Diện tích	82.151 ha (203.000 mẫu Anh)
Vùng đệm	218.357 ha (539.570 mẫu Anh)
Website	www.dxdm.com/En/index.aspx
Tọa độ	28°25′19″B 106°2′33″Đ / 28,42194°B 106,0425°Đ / 28.42194; 106.04250
Vị trí của Trung Quốc Đan Hà tại Trung Quốc

Trung Quốc Đan Hà hay Địa mạo Đan Hà của Trung Quốc (tiếng Trung: 丹霞地貌; bính âm: dānxiá dìmào) là tên gọi chung đề cập đến các kiểu cảnh quan độc nhất vô nhị là địa mạo Đan Hà nằm ở đông nam, tây nam và tây bắc Trung Quốc được hình thành từ sa thạch đỏ với đặc trưng là các vách núi thẳng đứng.[1] Địa mạo này hình thành chủ yếu vào kỷ Phấn trắng và rất giống với địa hình Karst đặc trưng của đá vôi nhưng địa mạo Đan Hà hình thành từ đá sa thạch đỏ nên chúng được gọi là "Giả Karst". Chúng được hình thành do các nội lực (như phay nghịch) và ngoại lực (như phong hóa và xói mòn) gây ra.[2]

Những nghiên cứu đầu tiên về địa mạo này tiến hành tại Núi Đan Hà nằm gần Thiều Quan, Trung Quốc. Trong những năm 1920 và 1930, các nhà địa chất Trung Quốc đã nỗ lực tìm hiểu thêm về các cấu trúc địa mạo thú vị này.[3] Địa mạo Đan Hà được tạo thành từ lớp vỏ lục địa được nâng lên sau đó bị đứt gãy và xói mòn, làm lộ ra những vết gãy lớn của đá sa thạch đỏ xếp lớp.[4]

Kiểu địa mạo này nằm chủ yếu ở một số tỉnh phía đông nam Trung Quốc. Tại Thái Ninh, Phúc Kiến có những ví dụ rất hay về dạng địa mạo Đan Hà trẻ trong các thung lũng sâu và hẹp được hình thành. Khi địa mạo này già cỗi, các thung lũng mở rộng và xuất hiện các tháp đá và núi bị cô lập. Dạng địa mạo này được đặt theo tên của núi Đan Hà, một trong những ví dụ nổi bật nhất của dạng địa mạo này. Một đặc điểm rất đặc biệt của địa mạo Đan Hà là sự phát triển của các hang động với kích cỡ và hình dạng khác nhau với hang động nông và biệt lập, không giống như những hang động sâu và nối liền như ở karst đá vôi.

Tháng 8 năm 2010, một số cảnh quan ở miền nam Trung Quốc được gọi chung là Trung Quốc Đan Hà được UNESCO công nhận là Di sản thế giới.[5] Di sản này bao gồm Lang sơn và Vạn Phật sơn (Hồ Nam), Đan Hà (Quảng Đông), Thái Ninh và Quan Trại sơn (Phúc Kiến), Quế Phong và Long Hổ Sơn (Giang Tây), Phương Nham và Giang Lang Sơn (Chiết Giang), Xích Thủy sơn (Quý Châu). Tổng diện tích vùng lõi trên là 73.945 ha (182.722 mẫu) và tổng diện tích vùng đệm là 65.446 ha (161.720 mẫu). Các khu vực địa mạo Đan Hà đáng chú ý khác là Công viên địa chất Trương Dịch Đan Hà nhưng không nằm trong danh sách Di sản thế giới.

Di sản thế giới Trung Quốc Đan Hà

[sửa | sửa mã nguồn]

Số thứ tự (ID)	Tên và vị trí	Tọa độ	Diện tích	Tỉnh
1335-001	Xích Thủy - Tây phẫu diện	28°22′11″B 105°47′39″Đ / 28,36972°B 105,79417°Đ / 28.36972; 105.79417	Di sản: 10.142 haVùng đệm: ha	Quý Châu
1335-002	Xích Thủy - Đông phẫu diện	28°25′19″B 106°02′33″Đ / 28,42194°B 106,0425°Đ / 28.42194; 106.04250	Di sản: 17.222 haVùng đệm: ha	Quý Châu
1335-003	Thái Ninh - Bắc phẫu diện	27°00′37″B 117°13′7″Đ / 27,01028°B 117,21861°Đ / 27.01028; 117.21861	Di sản: 5277 haVùng đệm: ha	Phúc Kiến
1335-004	Thái Ninh - Nam phẫu diện	26°51′56″B 117°02′22″Đ / 26,86556°B 117,03944°Đ / 26.86556; 117.03944	Di sản: 5.810 haVùng đệm: ha	Phúc Kiến
1335-005	Lang Sơn	26°20′24″B 110°46′45″Đ / 26,34°B 110,77917°Đ / 26.34000; 110.77917	Di sản: 6.600 haVùng đệm: 6.200 ha	Hồ Nam
1335-006	Đan Hà	24°57′55″B 113°42′12″Đ / 24,96528°B 113,70333°Đ / 24.96528; 113.70333	Di sản: 16.800 haVùng đệm: 12.400 ha	Quảng Đông
1335-007	Long Hổ Sơn: Phẫu diện Long Hổ sơn	28°04′15″B 116°59′5″Đ / 28,07083°B 116,98472°Đ / 28.07083; 116.98472	Di sản: 16.950 haVùng đệm: ha	Giang Tây
1335-008	Long Hổ Sơn: Phẫu diện Quy Phong	28°19′3″B 117°25′10″Đ / 28,3175°B 117,41944°Đ / 28.31750; 117.41944	Di sản: 2.740 haVùng đệm: ha	Giang Tây
1335-009	Giang Lang Sơn	28°22′11″B 105°47′39″Đ / 28,36972°B 105,79417°Đ / 28.36972; 105.79417	Di sản: 610 haVùng đệm: 571 ha	Chiết Giang

[6]

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Địa hình Đan Hà

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ China's Shaolin Temple, Danxia Landform Added To World Heritage Sites
2. ^ China Danxia
3. ^ "Danxia Geomorphology" (PDF). Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2013.
4. ^ Zhang, Hayakawa, Wen, Yuichi. "DEM and GIS based Morphometric and Topographic Profile Analyses of Danxia Landforms" (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 26 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 10 tháng 10 năm 2013.{{Chú thích web}}: Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
5. ^ China danxia landform proclaimed world heritage
6. ^ China Danxia. UNESCO World Heritage Centre.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Website chính thức của Trung Quốc Đan Hà Lưu trữ ngày 6 tháng 9 năm 2010 tại Wayback Machine

x t s Di sản thế giới tại Trung Quốc
Đông	Vườn cây cảnh cổ điển ở Tô Châu Phúc Kiến Thổ Lâu Vườn quốc gia Lư Sơn Hoàng Sơn Tam Thanh Sơn Thái Sơn Vũ Di Sơn Khổng miếu, Khổng lâm và Khổng phủ ở Khúc Phụ Làng cổ Nam An Huy, Tây Đệ và Hoành thôn Cảnh quan văn hóa Tây Hồ, Hàng Châu Cổ Lãng Tự : Khu định cư quốc tế lịch sử Di tích khảo cổ của thành phố Lương Chử Các khu bảo tồn chim di trú dọc theo Bờ biển Hoàng Hải - Vịnh Bột Hải (Giai đoạn I) Tuyền Châu: Trung tâm thương mại Thế giới thời Tống-Nguyên
Trung Nam	Quần thể kiến trúc cổ trên núi Võ Đang Khu lịch sử Ma Cao Hồ Bắc Thần Nông Giá Điêu Lâu và các làng ở Khai Bình Hang đá Long Môn Các công trình lịch sử ở Đăng Phong, bao gồm cả Chùa Thiếu Lâm và Đài quan sát Đăng Phong Cảnh quan văn hóa Nghệ thuật đá Hoa Sơn Tả Giang Thắng cảnh Vũ Lăng Nguyên Ân Khư
Tây Nam	Di tích hóa thạch Trừng Giang Tượng khắc đá Đại Túc Quần thể Lịch sử của Cung điện Potala, bao gồm cả Chùa Đại Chiêu và La Bố Lâm Khải Cảnh quan văn hóa Ruộng bậc thang của người Hà Nhì ở Hồng Hà Hoàng Long Cửu Trại Câu Thành cổ Lệ Giang Nga Mi Sơn, cùng Lạc Sơn Đại Phật Núi Thanh Thành và công trình thủy lợi Đô Giang Yển Khu bảo tồn Gấu Trúc Lớn tại Tứ Xuyên Khu bảo tồn Tam Giang Tịnh Lưu tại Vân Nam Phạm Tịnh sơn Các đồn điền chè cổ trên dãy núi Vân Hải tại Phổ Nhĩ
Bắc	Ngũ Đài sơn Tị Thử Sơn Trang và Ngoại Bát Miếu, bao gồm các Phổ Đà Thừa Chi, Tu Minh Phúc Thọ, Phổ Nhạc, Phổ Nhân, Phổ Hựu, An Viễn, Thù Tượng và Chùa Phổ Ninh Cung điện triều Minh-Thanh tại Bắc Kinh và Thẩm Dương Di chỉ người vượn Bắc Kinh tại Chu Khẩu Điếm Thành cổ Bình Dao Di Hòa viên, một Khu vườn Hoàng gia tại Bắc Kinh Thiên Đàn, đàn tế trời Hoàng gia tại Bắc Kinh Thượng Đô Hang đá Vân Cương Bắc Kinh trung trục tuyến
Đông Bắc	Kinh thành và lăng mộ Cao Câu Ly Cung điện triều Minh-Thanh tại Bắc Kinh và Thẩm Dương
Tây Bắc	Lăng mộ Tần Thủy Hoàng cùng Đội quân đất nung Hang Mạc Cao Tân Cương Thiên Sơn Thanh Hải Hy Nhĩ
Nhiều vùng	Vạn Lý Trường Thành Trung Quốc Đan Hà Lăng tẩm hoàng gia Minh-Thanh Karst Nam Trung Quốc Đại Vận Hà Con đường tơ lụa: Mạng đường Trường An - Hành lang Thiên Sơn1 Các di chỉ Thổ ty Sa mạc Ba Đan Cát Lâm
1 Chung với Kazakhstan và Tajikistan