Trường Sơn:chí Lớn ông Cha/Cửu Long:lòng Mẹ Bao La Sóng Trào ...

Trường Sơn: chí lớn ông cha

Cửu Long: lòng mẹ bao la sóng trào

Hai câu thơ này nằm trong tác phẩm Nguyễn Văn Trỗi của nhà thơ Lê Anh Xuân, sáng tác năm 1968 thuộc thể loại trường ca.

Toàn văn bài thơ:

Khi Anh gọi Bác ba lầnLòng anh như thấy được gần Bác thêmAnh chưa được tận mắt nhìnNhưng hình ảnh Bác trong tim vẫn ngời“Cháu yêu Bác lắm, Bác ơi!Những năm kháng chiến từ hồi còn thơTrung thu gặp Bác trong mơKính yêu cháu hát: “Bác Hồ Chí Minh”…Giờ đây trước phút tử hìnhCháu như thấy Bác đang nhìn cháu đâyBác hôn cháu, Bác cầm tayCháu hôn lại Bác sáng nay ba lần”Muôn năm! Muôn năm! Muôn năm!Triệu người đáp lại ầm ầm bốn phươngTiếng hô gặp núi, núi vangGặp sông, sông hát, gặp rừng, rừng caBác Hồ khi hiện vào taNhư tên bật ná, thác sa khỏi ghềnhÔi ba tiếng Hồ Chí Minh!Đã thành vũ khí, đã thành niềm tinĐã thành lời hứa thiêng liêngLửa thiêu chẳng cháy, đá nghiền chẳng tanCổ gông cổ vẫn thét vangTay còng tay vẫy vẫn ngàn cánh tayBác là non nước, trời mâyViệt Nam có Bác mỗi ngày đẹp hơnCòn cao hơn đỉnh Thái SơnNghìn năm chung đúc tâm hồn ông chaĐiệu lục bát, khúc dân caViệt Nam là Bác, Bác là Việt Nam“Việt Nam muôn năm!”Việt Nam, Tổ quốc muôn nămNơi ta yêu quý muôn vàn của taDù đây trường bắn Chí HòaĐất chân ta đứng vẫn là của taSau lưng ta cả quê nhàNơi lưng ta tựa ấy là Trường SơnLà bờ ruộng, lối cỏ mònĐỏ tươi bông gạo, biếc rờn ngàn dâuLà Thu Bồn mặt nước xaoDòng sông tuổi nhỏ rì rào hát caLà hàng ớt đã ra hoaĐám dưa trổ nụ, đám cà trổ bôngLà trưa tiếng mẹ ru nồngTiếng thoi lách cách bên nong dâu tằmLà Việt Nam! Là Việt Nam!Biển Đông một dải xanh lam cõi bờViệt Nam đất nhạc, đất thơChân mây điểm trắng cánh cò quê hươngĐầm sen nở trắng, nở hườngĐêm trăng thơm dịu những đường sầu riêngViệt Nam xứ sở thần tiênBốn mùa một sắc trời riêng đất nàyXóm làng, đồng ruộng, rừng câyNon cao gió dựng, sông đầy nắng chanSum sê xoài biếc, cam vàngDừa nghiêng cau thẳng hàng hàng nắng soiCó nơi đâu đẹp tuyệt vờiNhư sông, như núi, như người Việt NamĐầu trời ngất đỉnh Hà GiangCà Mau cuối đất mỡ màng phù saTrường Sơn: chí lớn ông chaCửu Long: lòng mẹ bao la sóng tràoMặt trời ánh sáng tự hàoDáng đi cũng lấp lánh màu tự doBốn ngàn năm dựng cơ đồVạn năm từ thuở ấu thơ loài ngườiÔi Việt Nam! Việt Nam ơi!Việt Nam, ta gọi tên Người thiết tha.

--

Phân tích:

Sự vật được so sánh: Trường Sơn; Cửu Long

Sự vật dùng để so sánh: chí lớng ông cha; lòng mẹ bao la

(Lý thuyết: So sánh là đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt)

- Cấu tạo của phép so sánh ở hai câu thơ trên có điểm đặc biệt là dùng dấu 2 chấm ":" thay cho từ so sánh.

Đáp án:

- Nếu căn cứ theo SGK Ngữ Văn lớp 6 thì phép so sánh trong hai câu thơ trên thuộc loại so sánh ngang bằng.

- Nếu đi sâu vào chi tiết thì phép so sánh trong hai câu thơ trên thuộc loại so sánh cái cụ thể với cái trừu tượng (so sánh chí lớn ông cha và lòng mẹ bao la với cái trừu tượng (không xác định) là Trường Sơn và Cửu Long để nêu bật và ca ngợi).

+ Ví dụ một số câu ca dao so sánh giống như trên:

- Công cha như núi Thái Sơn

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra

- Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày

- Ai ơi bưng bát cơm đầy

Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần

- Thân em như tấm lụa đàoPhất phơ giữa chợ biết vào tay ai