Từ điển Tiếng Việt "bóc Ngắn Cắn Dài" - Là Gì?

Nghĩa đen là: Tham ăn, ăn cả vỏ.

Nghĩa bóng: Bỏ công sức ít nhưng mong thu lợi nhiều, kiếm được ít mà muốn ăn tiêu nhiều.

Chuyện kể:

Đã mấy ngày nay, cái mồm bị bỏ đói, nó cứ há ra, thấy gì là đòi ăn cho bằng được, nhưng trong nhà chả có gì cho nó ăn cả. Không có cái gì cho vào mồm nên cái dạ dày cũng bị đói lây, làm hoa cả mắt. Mãi đến hôm sau, cái tay mới vớ được củ khoai lang luộc. Cái mồm sướng lắm, đòi ăn ngay, vừa định cắn một miếng thì cái tay đã vả cho cái mồm một cái rõ đau.

Cái tay nói:

- Mày chỉ háu ăn, đợi tao bóc vỏ đi đã, chả lẽ mày ăn cả vỏ à.

Cái mồm nghe nói thế đành chờ.

Nhưng nó thấy cái tay bóc vỏ sao mà chậm thế, bóc mãi mới được có khoanh đầu củ khoai, nóng lòng, háu đói, nó bất chấp cái tay, bèn đớp luôn một miếng. Miếng khoai mà nó đớp quá cỡ cái tay bóc vỏ, lạm luôn nửa củ khoai, vì thế, cái tay lại vả cho cái mồm một cái nữa, nó lại đành chịu đau, chờ cái tay bóc tiếp.

Lại như lần trước, cái tay thận trọng bóc vỏ khoai theo cách khoanh tròn quanh củ. Nhìn thấy chỗ khoai được bóc thơm phức, cái mồm mới thèm làm sao, nó lại lừa lúc cái tay không để ý, cắn thêm một miếng nữa. Cái miếng nó cắn lần này to hơn miếng trước lạm hết cả vào phần vỏ và gần hết cả củ khoai. Tức quá, cái tay bèn bảo:

- Tao không bóc nữa, thôi còn cái dãi khoai, mày tống nốt vào mồm cho xong.

Nghe thế, cái mồm sướng quá, chẳng phải chờ lâu, nó bèn đớp luôn một cái nữa hết cả củ khoai.

Cái tay chứng kiến việc ấy phủi hai tay vào với nhau, khinh cái mồm ra mặt, mới mắng rằng:

- Đồ bóc ngắn cắn dài.

---------------------

“Bóc ngắn cắn dài”, lệ thường chỉ hành vi tham ăn tục uống. Nhưng người đời thì lấy cái sự ấy để chỉ những kẻ “Làm thì ít, mà muốn hưởng thụ nhiều, rộng ra là phê phán kẻ làm ăn cò con, hám lợi, bỏ sức bỏ vốn thì ít nhưng muốn thu lợi nhiều, điều đó dễ dàng dẫn đến những vi phạm đạo đức, pháp luật, hòng che đậy hành vi “quá tay” của mình.

Bởi thế còn có câu:

Bóc thì ngắn cắn thì dài Làm thì chưa tới đã mài ra ăn.

(Theo “Đi tìm điển tích thành ngữ”. NXB Thông Tấn)

Từ khóa » Bóp Ngắn Cắn Dài