Từ điển Tiếng Việt "trúc" - Là Gì?

(Phyllostachys), chi cây thuộc họ Lúa (Poaceae), phân họ Tre nứa (Bambusaceae). Cây thường xanh, mọc thẳng đứng, cao 10 - 20 m, đường kính 5 - 10 cm, lá gân song song hình mũi mác. Thân cây mọc lẻ, không thành bụi, hoa chỉ có 3 nhị đực. T mọc tự nhiên và được trồng ở nhiều nơi. Các loại thường gặp: 1) T sào (Phyllostachys pubescens), thân mọc tản, có thân ngầm bò lan trong đất. Thân cây mọc từ mầm ở đốt thân ngầm. Có 2 cành, một to một nhỏ. Thân rỗng có lóng và đốt, không tròn đều, vẹt về phía có cành. Thân T lúc nhỏ có lông, về già lông rụng, thân trơn. Đường kính 3 - 4 cm, có khi đạt 15 - 20 cm. Lá có hình mũi mác, có gân song song, mặt dưới nhiều lông, có một hàng gai sắc chạy dọc phiến lá. T sào ra hoa theo chu kì 60 năm. T sào mọc ở đất thịt nhẹ đến cát pha ở vùng cao có khí hậu cận nhiệt đới ẩm thuộc Cao Bằng, Lạng Sơn, Hà Giang, Tuyên Quang, Bắc Kạn. Trồng bằng thân ngầm vào mùa xuân. Sau 3 năm thành rừng. Sau 5 năm bắt đầu khai thác theo phương thức chặt chọn. Khi rừng T sào ổn định có thể đạt 1,5 - 2,5 tấn/ha. 2) T cần câu (Phyllostachys bambussides hay Ph. nigra var. henonis), thân không tròn mà vẹt về phía có cành, đường kính 1 - 2 cm có khi đạt 7 - 10 cm. Lúc non màu xanh nhạt về sau màu xanh lục, ở chỗ nhiều nắng có màu vàng xanh. T cần câu giống T sào nhưng nhỏ hơn, lá và thân cây ít lông. Mo có vằn hình chữ V, thân ngầm bò lan trong đất, mầm trên đốt thân ngầm mọc lên thành cây. Chu kì ra hoa khoảng 50 năm. Cụm hoa vô hạn hình bông. Bông có nhiều bông chét. Bông chét có lá bắc lớn dạng mo. T cần câu ra măng tháng 3, thành cây tháng 5. T cần câu trồng bằng hom thân ngầm. Trồng 5 năm thì khai thác chặt chọn. T cần câu là cây bản địa của Việt Nam, mọc tự nhiên ở nhiều nơi trung du và miền núi, được trồng ở nhiều nơi. T cần câu và một phần T sào được chế biến làm bàn ghế trúc, cần câu, nan nẹp, sào nhảy, chiếu trúc, vv. 3) T hoá long (Phyllostachys bambusoides var. aurea và Phyl. bamb. var. heterocycla), cây cao 4 - 8 m, đường kính gốc của thân cây 1 - 3 cm. Một số lóng ở gốc cây co ngắn lại và phình to ra xù xì như vảy rồng (vì vậy có tên T hoá long). Cành lá giống T cần câu. Cây ra măng tháng 4 - 6, thường gặp ở Bắc Kạn. Dáng cây đẹp trồng làm cảnh, còn dùng làm gậy trúc, cán ô và cần câu. 4) T đen (x. Trúc đen). Ngoài ra, còn có một số cây gọi là T nhưng thuộc các chi khác không thuộc chi Phyllostachys như: T đùi gà (Bambusa ventricosa) trồng làm cây cảnh ở nhiều nơi; T vuông (Chimonobambusa quadrianglaris) mọc tự nhiên ở Bắc Kạn (Đèo Gió); T gai (Arundinaria callosa) thân có nhiều gai, màu hơi vàng mọc ở Hà Giang.