Tục Ngữ Về "gạo" - Ca Dao Mẹ

Có thể bạn quan tâm

Những bài ca dao - tục ngữ về "gạo":

Gạo đổ bốc chẳng đầy thưng
Gạo đổ bốc chẳng đầy thưng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gạo
  - cái thưng
- Người đăng: Mai Huyền Chi
- 11 October,2014
Ai làm nên nỗi chồng chê
Ai làm nên nỗi chồng chê Làm gạo quên sảy, quên giê, quên sàng Bởi anh lấp ló ngoài đàng, Nên em quên sảy, quên sàng, quên giê
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gạo
  - vợ chồng
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 2 December,2013
Cơm chéo áo, gạo chéo khăn
Cơm chéo áo, gạo chéo khăn
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - gạo
  - áo
  - cơm
  - khăn
- Người đăng: Lê Minh Quang
- 11 July,2013
Đôi bên bác mẹ cùng già
Đôi bên bác mẹ cùng già Lấy anh hay chữ để mà cậy trông Mùa hè cho chí mùa đông Mùa nào thức ấy cho chồng ra đi Hết gạo thiếp lại gánh đi Hỏi thăm chàng học ở thì nơi nao? Hỏi thăm đến ngõ thì vào Tay đặt gánh xuống, miệng chào: Thưa anh!
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
- Thẻ:
  - hay chữ
  - đảm đang
  - chồng
  - gạo
  - vợ
  - Chàng
  - thiếp
- Người đăng: Hoàng An
- 2 July,2013
Thấy nếp thì lại thèm xôi
Thấy nếp thì lại thèm xôi Ngồi bên thúng gạo nhớ nồi cơm thơm Hai tay xới xới đơm đơm Công ai cày cấy sớm hôm đó mà
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gạo
  - cày cấy
  - cơm
  - gạo nếp
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 11 June,2013
Cái ngủ mày ngủ cho say
Cái ngủ mày ngủ cho say Mẹ mày vất vả chân tay suốt ngày Bắt được một giỏ cá đầy Bán đi mua gạo cho mày nấu ăn
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Ru con
- Thẻ:
  - con cá
  - mẹ
  - gạo
  - cái ngủ
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 22 May,2013
Gạo châu củi quế
Gạo châu củi quế
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gạo
  - củi
- Người đăng: Lê Tư
- 30 April,2013
Muối Xuân An, mắm Tịnh Kỳ
Muối Xuân An, mắm Tịnh Kỳ Khoai lang dưới trảng, gạo thì Đường Trung
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - mắm
  - Xuân An
  - Tịnh Kỳ
  - gạo
  - muối
  - sản vật
  - khoai lang
  - Quảng Ngãi
- Người đăng: Phan An
- 28 April,2013
Mạnh vì gạo, bạo vì tiền
Mạnh vì gạo, bạo vì tiền
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gạo
  - tiền
- Người đăng: Lê Tư
- 20 April,2013
Đồng Nai gạo trắng nước trong
Đồng Nai gạo trắng nước trong Quảng Nam đá cục đừng mong anh về
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - Đồng Nai
  - Quảng Nam-Đà Nẵng
  - gạo
  - đá
  - nước
- Người đăng: Đậu Quang Nam
- 7 April,2013
Cần Thơ gạo trắng nước trong
Cần Thơ gạo trắng nước trong Ai đi đến đó lòng không muốn về
Dị bản
- Cần Thơ gạo trắng nước trong Ai về xứ bạc thong dong cuộc đời
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - gạo
  - Cần Thơ
- Người đăng: Phan An
- 6 March,2013
Tôm rằn bóc vỏ bỏ đuôi
Tôm rằn bóc vỏ bỏ đuôi Gạo thơm Nàng Quốc em nuôi mẹ già
Dị bản
- Tôm rằn lột vỏ bỏ đuôi Lúa nhe giã trắng mà nuôi mẹ già
- Tôm càng lột vỏ bỏ đuôi Giã gạo cho trắng đặng nuôi mẹ già
- Tôm rằn lột vỏ bỏ đuôi Gạo de An Cựu mà nuôi mẹ già
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình cảm gia đình, bạn bè
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - tôm rằn
  - An Cựu
  - gạo de
  - Thừa Thiên-Huế
  - gạo
  - tôm
  - lúa
  - Nam Bộ
- Người đăng: Phan An
- 4 March,2013
Gạo Cần Đước, nước Đồng Nai
Gạo Cần Đước, nước Đồng Nai Ai về xin nhớ cho ai theo cùng.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - gạo
  - nước
  - Đồng Nai
  - Cần Đước
- Người đăng: Phan An
- 4 March,2013
Hết gạo thì có Đồng Nai
Hết gạo thì có Đồng Nai Hết củi thì có Tân Sài chở vô
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - gạo
  - củi
  - Đồng Nai
  - Sài Gòn
  - Tân Sài
- Người đăng: Phan An
- 4 March,2013
Hỡi cô gánh nước quang mây
Hỡi cô gánh nước quang mây, Cho anh một gáo tưới cây ngô đồng. Cây ngô đồng cành cao cành thấp, Ngọn ngô đồng lá dọc lá ngang. Quả dưa gang ngoài xanh trong trắng, Quả mướp đắng ngoài trắng trong vàng. Từ ngày anh gặp mặt nàng, Lòng càng ngao ngán, dạ càng ngẩn ngơ.
Dị bản
- Hỡi cô gánh nước quang mây, Cho anh một gáo tưới cây ngô đồng. Cây ngô đồng không trồng mà mọc, Ngọn ngô đồng cành dọc cành ngang. Quả dưa gang ngoài xanh trong trắng, Quả mướp đắng ngoài trắng trong vàng. Từ ngày anh gặp mặt nàng, Lòng càng ngao ngán, dạ càng ngẩn ngơ.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - gánh nước
  - ngô đồng
  - mướp đắng
  - gạo
- Người đăng: Virus
- 23 February,2013
Ai ơi chớ lấy học trò
Ai ơi chớ lấy học trò, Dài lưng tốn vải, ăn no lại nằm. – Hay nằm thời có võng đào, Dài lưng thời có áo trào nhà vua. Hay ăn thời có gạo kho, Việc gì mà chẳng ăn no lại nằm.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gạo
  - học trò
  - vãi
  - vua
  - võng
  - lưng
  - võng đào
  - áo trào
  - kho
- Người đăng: Virus
- 22 February,2013
Ăn trái nhớ kẻ trồng cây
Ăn trái nhớ kẻ trồng cây Ăn gạo nhớ kẻ đâm xay giần sàng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
- Thẻ:
  - gạo
  - biết ơn
  - lòng biết ơn
  - ân nghĩa
  - ơn nghĩa
- Người đăng: Phan An
- 9 February,2013
Ông giẳng ông giăng
Ông giẳng ông giăng Xuống chơi với tôi Có bầu có bạn Có ván cơm xôi Có nồi cơm nếp Có nẹp bánh chưng Có lưng hũ rượu Có chiếu bám đu Thằng cu xí xóa Bắt trai bỏ giỏ Cái đỏ ẵm em Đi xem đánh cá Có rá vo gạo Có gáo múc nước Có lược chải đầu Có trâu cày ruộng Có muống thả ao Có sao trên trời
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - rau muống
  - con trâu
  - trăng
  - chiếc chiếu
  - gạo
  - cơm
  - sao
  - rượu
  - xôi
  - gạo nếp
  - đánh cá
  - cày ruộng
- Người đăng: Phan An
- 31 January,2013
Một quan tiền tốt mang đi
– Một quan tiền tốt mang đi Nàng mua những gì mà tính chẳng ra? – Thoạt tiên mua ba tiền gà, Tiền rưỡi gạo nếp với ba đồng trầu. Trở lại mua sáu đồng cau, Tiền rưỡi miếng thịt, bó rau mười đồng. Có gì mà tính chẳng thông? Tiền rưỡi gạo tẻ, sáu đồng chè tươi. Ba mươi đồng rượu, chàng ơi! Ba mươi đồng mật, hai mươi đồng vàng. Hai chén nước mắm rõ ràng, Hai bảy mười bốn, kẻo chàng hồ nghi. Hăm mốt đồng bột nấu chè, Mười đồng nải chuối, chẵn thì một quan.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Khác
- Thẻ:
  - rượu
  - con gà
  - quan
  - rau
  - vàng
  - tiền
  - gạo nếp
  - thịt
  - gạo
  - mật
  - trầu cau
  - nước mắm
  - đồng
  - bột
  - chuối
  - con trâu
- Người đăng: Virus
- 31 January,2013
Lạy trời mưa xuống
Lạy trời mưa xuống Lấy nước tôi uống Lấy ruộng tôi cày Lấy đầy bát cơm Lấy rơm đun bếp Lấy nếp nấu xôi Lấy vôi ăn trầu Lấy bậu về ôm Lấy nơm đơm cá Lấy rá vo gạo Lấy dao thái thịt Lấy liếp làm nhà Lấy hoa về cúng …
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quan hệ thiên nhiên
- Thẻ:
  - cái rá
  - con vịt
  - con trâu
  - cây cau
  - chợ búa
  - gạo
  - trầu cau
  - cơm
  - cá
  - mưa
  - ruộng
- Người đăng: Quỳnh Mai
- 30 January,2013

Chú thích

Thưng Đồ đo lường, bằng một phần mười cái đấu ("thưng" do chữ "thăng" 升 đọc trạnh ra).

Thưng bằng đồng
Sảy Cũng viết là sẩy, động tác hất cái nia hoặc sàng đựng lúa lên xuống đều đặn để tách vỏ và hạt lép ra khỏi hạt mẩy.

Sảy lúa
Dê Rê, hay giê, hoạt động làm cho lúa sạch bằng cách đổ từ trên cao xuống cho gió cuốn đi những bụi rác (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Sàng Đồ đan bằng tre, hình tròn, lòng nông, có lỗ nhỏ và thưa, thường dùng để làm cho gạo sạch thóc, trấu và tấm. Hành động dùng cái sàng mà lắc cho vật vụn rơi xuống, vật to còn lại cũng gọi là sàng.

Sàng gạo
Đàng Đường, hướng (phương ngữ Trung và Nam Bộ).
Bác mẹ Cha mẹ (từ cổ).
Chí Đến, kéo dài cho đến (từ Hán Việt).
Thiếp Từ Hán Việt chỉ người vợ lẽ, hoặc cách người phụ nữ ngày xưa dùng để tự xưng một cách nhún nhường.
Nếp Loại lúa cho hạt gạo hạt to và trắng, nấu chín thì trong và dẻo, thường dùng thổi xôi, làm bánh.

Xôi nếp
Châu Hạt ngọc trai.
Quế Một loại cây rừng, lá và vỏ có tinh dầu thơm. Vỏ quế ăn có vị cay, là một vị thuốc quý (Quế chi) trong các bài thuốc Đông y. Trong văn học cổ, cây quế thường tượng trưng cho sự thanh cao, đẹp đẽ.

Thu hoạch và phơi quế
Xuân An Một địa danh nay thuộc xã Tịnh Hoà, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi. Tại đây có đồng muối Xuân An, cung cấp đủ lượng muối cho cả huyện và cả vùng Đông Bắc của tỉnh.
Tịnh Kỳ Một địa danh nay là xã Tịnh Kỳ, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi. Đất Tịnh Kỳ nằm sát cửa Sa Kỳ, đối diện đảo Lý Sơn, có đường biển nối liền với đảo. Tịnh Kỳ vừa nổi tiếng với nghề làm mắm vừa là một làng ven biển thơ mộng.
Trảng Tên một con đèo nay thuộc thôn Nam Thuận, xã Bình Chương, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.
Đường Trung Chú thích này đang để ngỏ. Nếu bạn có thông tin về Đường Trung, hãy đóng góp cho chúng tôi.
Đồng Nai Tên gọi chung của toàn thể miền đồng bằng Nam Bộ, phổ biến vào thế kỉ 19 trở về trước, nay được giới hạn để chỉ một tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ. Lịch sử của Đồng Nai gắn liền với lịch sử của vùng đất Nam Bộ, khi có làn sóng di dân từ Bắc vào Nam trong cuộc Trịnh-Nguyễn phân tranh vào thế kỉ 16. Hiện nay Đồng Nai là cửa ngõ đi vào vùng kinh tế Đông Nam Bộ, đồng thời là một trong ba mũi nhọn kinh tế miền Nam cùng với thành phố Hồ Chí Minh và tỉnh Bình Dương.

Văn miếu Trấn Biên - di tích tiêu biểu của Đồng Nai
Quảng Nam Tên một tỉnh ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ, trước đây bao gồm cả thành phố Đà Nẵng, gọi chung là tỉnh Quảng Nam-Đà Nẵng. Quảng Nam có nghĩa là "mở rộng về phương Nam." Tỉnh Quảng Nam giàu truyền thống, độc đáo về bản sắc văn hóa với những danh tích như thánh địa Mỹ Sơn, phố cổ Hội An...

Vẻ đẹp Hội An
Cần Thơ Một thành phố nằm bên bờ sông Hậu, thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long. Năm 1739, vùng đất Cần Thơ được khai phá và chính thức có mặt trên dư đồ Việt Nam với tên gọi là Trấn Giang. Thời Nhà Nguyễn Cần Thơ là đất cũ của tỉnh An Giang. Thời Pháp thuộc, Cần Thơ được tách ra thành lập tỉnh, một thời được mệnh danh là Tây Đô, và là trung tâm của vùng Tây Nam Bộ. Hiện nay Cần Thơ là một trong năm thành phố trực thuộc trung ương của nước ta.

Cầu Cần Thơ
Tôm rằn Một loại tôm lớn, vỏ mềm, thịt nở như bông, là một món ăn quý.

Tôm rằn
Lúa Nàng Quốc Chú thích này đang để ngỏ. Nếu bạn có thông tin về Lúa Nàng Quốc, hãy đóng góp cho chúng tôi.
Có bản chép: dành.
Lúa nhe Thứ lúa cổ truyền, thân mảnh, ít hạt nhưng giã trắng nấu trong nồi đất, rất dẻo và thơm. Thứ lúa này mỗi gia đình chỉ cấy một ít, dùng vào việc cúng cơm mới.
Tôm càng Một loài tôm lớn nước ngọt có càng dài. Tôm càng có thể dài đến 30 cm, là một loại hải sản có giá trị và nhiều dinh dưỡng. Trong lúc còn là ấu trùng, tôm càng sống ở nước lợ, nhưng khi trưởng thành chúng sống hoàn toàn ở nước ngọt. Vì là một loại hải sản quý, tôm càng được chăn nuôi rộng rãi ở nước ta.

Tôm càng xanh
Đặng Được, để, nhằm (từ cũ, phương ngữ).
Lúa de Một giống lúa trước đây được trồng nhiều ở cánh đồng An Cựu, tỉnh Thừa Thiên-Huế.
An Cựu Một làng trước thuộc xã Thủy An, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế, nay là phường An Cựu, thành phố Huế.
Cần Đước Một địa danh nay thuộc tỉnh Long An, được sông Vàm Cỏ bao bọc. Nơi đây từ xưa đã nổi tiếng với giống lúa Nàng Thơm, nay được nhiều nơi trong cả nước trồng.
Tân Sài Một tên gọi khác của Sài Gòn, xuất hiện vào khoảng thế kỉ 17, 18. Gọi là Tân Sài (Sài mới) vì trước đó đã có chợ Củi (Sài Thị) ở Hội An, cũng là một trung tâm kinh tế phát triển thời bấy giờ. Xem thêm về địa danh Tân Sài.
Quang Vật dụng gồm có một khung đáy và các sợi dây quai thắt bằng sợi dây mây (hoặc vật liệu khác) tết lại với nhau, có 4 (hoặc 6) quai để mắc vào đầu đòn gánh khi gánh, và có thể treo trên xà nhà để đựng đồ đạc (thường là thức ăn). Người ta đặt đồ vật (thùng, chum, rổ, rá) vào trong quang, tra đòn gánh vào rồi gánh đi. Quang thường có một đôi để gánh cho cân bằng.

Cái quang

Quang gánh
Ngô đồng Một loại cây gỗ rất cao (có thể hơn 17 mét), thân lớn (khoảng nửa mét), vỏ màu lục xám hoặc nâu xám (khi già), rụng lá vào mùa thu. Gỗ ngô đồng rất nhẹ, màu trắng vàng, có vân, thường dùng làm nhạc cụ. Ngô đồng đóng vai trò quan trọng trong văn hóa Trung Hoa và các nước đồng văn (Triều Tiên, Nhật Bản, Việt Nam), thường được đề cập trong thơ ca. Tương truyền chim phượng hoàng luôn chọn đậu trên cành ngô đồng.

Ô hay buồn vương cây ngô đồng Vàng rơi! Vàng rơi: Thu mênh mông (Tì bà - Bích Khê).

Ngô đồng trong Đại Nội ở Huế.
Dưa gang Một loại dưa quả dài, vỏ xanh pha vàng cam (càng chín sắc vàng càng đậm), kích thước tương đối lớn.

Dưa gang
Mướp đắng Miền Trung và miền Nam gọi là khổ qua (từ Hán Việt khổ: đắng, qua: dưa) hoặc ổ qua, một loại dây leo thuộc họ bầu bí, vỏ sần sùi, vị đắng, dùng làm thức ăn hoặc làm thuốc.

Mướp đắng
Thời Thì. Xưa vì kị húy vua Tự Đức (Nguyễn Phúc Thì) nên chữ này được đọc chạnh đi thành "thời."
Võng đào Võng bằng vải màu đỏ tươi, dành cho người có chức tước, địa vị.
Áo trào Triều phục, trang phục của các quan mặc khi vào chầu vua. Cũng viết là áo triều.
Gạo kho Gạo trong kho của nhà vua. Người làm quan thời xưa, ngoài lương tiền còn được cấp một lượng gạo nhất định tùy theo cấp bậc.
Đâm Giã, như đâm bèo, đâm tiêu... (phương ngữ).
Bánh chưng Một loại bánh truyền thống của dân tộc ta, làm từ gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn, lá dong. Bánh thường được làm vào các dịp Tết cổ truyền của dân tộc Việt và ngày giổ tổ Hùng Vương, nhằm thể hiện lòng biết ơn của con cháu đối với cha ông và đất trời xứ sở. Theo quan niệm phổ biến hiện nay, cùng với bánh giầy, bánh chưng tượng trưng cho quan niệm về vũ trụ của cha ông ta.

Bánh chưng
Quan Đơn vị tiền tệ cổ của nước ta dùng đến đầu thế kỷ 20. Đối với tiền quý (cổ tiền), một quan bằng 60 tiền (600 đồng kẽm). Với tiền gián (sử tiền), một quan bằng 360 đồng kẽm.
Tiền quý Tiền có hai hạng, tiền quý (còn gọi là cổ tiền, tiền tốt) thì một tiền bằng 60 đồng tiền kẽm (một quan bằng 10 tiền, tức 600 đồng kẽm), tiền gián (còn gọi là sử tiền) thì một tiền bằng 36 đồng kẽm (tức một quan bằng 360 đồng kẽm). Hình thức lưu hành hai loại tiền tệ này xuất hiện vào khoảng thế kỉ 18, và tồn tại không lâu vì cách tính phức tạp của nó.
Có bản chép: Nàng mua những gì hãy tính cho ra.
Có bản chép: giá, rau.
Chè Cũng gọi là trà, tên chung của một số loại cây được trồng lấy lá nấu thành nước uống. Một loại có thân mọc cao, lá lớn và dày, có thể hái về vò nát để nấu uống tươi, gọi là chè xanh. Loại thứ hai là chè đồn điền du nhập từ phương Tây, cây thấp, lá nhỏ, thường phải ủ rồi mới nấu nước, hiện được trồng ở nhiều nơi, phổ biến nhất là Thái Nguyên và Bảo Lộc thành một ngành công nghiệp.

Đồi chè Thái Nguyên
Vàng Vàng mã để đốt cho người đã khuất.
Bậu Cũng nói là em bậu, tiếng gọi người tiếp chuyện với mình, khác giới tính, có ý thương mến, thân mật. Cách xưng hô "qua, bậu" thường được dùng trong quan hệ vợ chồng, người yêu (phương ngữ Nam Bộ).
Nữ nhi Con gái nói chung.
Rá Đồ đan bằng tre có vành (gọi là cạp), dùng để đựng gạo hoặc nông sản.

Sàng và rá
Liếp Tấm mỏng đan bằng tre nứa, dùng để che chắn.

Tấm liếp