Tục Ngữ Về "giếng Nước" - Ca Dao Mẹ

Có thể bạn quan tâm

Những bài ca dao - tục ngữ về "giếng nước":

Giếng khơi gàu múc lưng chừng
Giếng khơi gàu múc lưng chừng, Nếu mà vụng liệu xin đừng trách đây. Cầm đàn mà bỏ quên dây, Bõ công ao ước, bõ ngày ước ao. Sông sâu em sẽ cắm sào, Miếu thiêng em sẽ lọt vào cắm nhang. Ví dù không lấy được nàng, Mang thân đi xuống suối vàng cho xong. Yêu nhau cho vẹn cho tròn, Kẻo mai thẹn với nước non ở đời. Thà rằng thác xuống giếng khơi, Còn hơn sống ở trên đời xa nhau.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - giếng nước
- Người đăng: Phan An
- 18 November,2017
Anh như ngựa tía nhà quan
Anh như ngựa tía nhà quan Em như trâu, nghé lạc đàn bơ vơ Anh như chỉ thắm thêu cờ Em như rau má mọc bờ giếng thơi Giếng thơi gàu múc lưng chừng Dẫu là vụng liệu xin đừng trách dây
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - trầu cau
  - ngựa
  - rau má
  - nghề truyền thống
  - giếng nước
  - cái gàu
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 13 June,2014
Giếng làng vẫn mạch nước trong
Giếng làng vẫn mạch nước trong Mặc ai phụ bạc đèo bòng với ai
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - giếng nước
- Người đăng: Phan An
- 16 November,2013
Giếng sâu dây ngắn lỡ chừng
Giếng sâu dây ngắn lỡ chừng Bởi anh bạc trước, sau đừng trách em
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - bạc tình
  - giếng nước
- Người đăng: Kim Khương
- 14 October,2013
Con chim xanh ăn quanh bờ giếng
Con chim xanh ăn quanh bờ giếng Anh chỉ yêu nàng làm biếng ăn hoang
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - lười biếng
  - con chim
  - giếng nước
- Người đăng: Kim Khương
- 8 October,2013
Giếng này là giếng cựu trào
– Tới đây dây vắn gàu thưa Hỏi người cố cựu giếng xưa ai đào – Giếng này là giếng cựu trào Hồi tôi còn nhỏ tôi nào biết đâu
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - giếng nước
- Người đăng: Phan An
- 16 September,2013
Đi xa nhớ mẹ nhớ đình
Đi xa nhớ mẹ nhớ đình Nhớ cái giếng nhỏ nhớ tình của ai Nhớ liếp cải, nhớ vồng khoai Nhớ cây cầu tre lắt lẻo ngày ngày lại qua
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - đi xa
  - giếng nước
  - mẹ
  - đình
  - thương nhớ
  - cầu tre
  - liếp cải
  - vồng khoai
- Người đăng: Đậu Quang Nam
- 3 September,2013
Hỏi thăm cái giếng lạn em đâu
– Hỏi thăm cái giếng lạn em đâu, Cho anh ngâm cái cột gõ, để lâu bù xoè – Giếng lạn của em thì để ngoài hè, Để cho mẹ anh uống nước, sao anh đè anh ngâm cây?
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - cây gõ
  - bù xòe
  - giếng nước
  - đối đáp
- Người đăng: Phan An
- 31 August,2013
Ai phụ tôi đất trời chứng giám
Ai phụ tôi đất trời chứng giám Phận tôi nghèo đâu dám phụ ai Tưởng giếng sâu tôi nới sợi dây dài Ngờ đâu giếng cạn, tiếc hoài sợi dây
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Than thân trách phận
- Thẻ:
  - phụ bạc
  - giếng nước
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 27 August,2013
Trên vườn rau cải, dưới lại rau cần
Trên vườn rau cải, dưới lại rau cần Cây mơ cây mận ở gần bờ ao Đầu làng có cây đa cao Trăng thanh gió mát lọt vào tận nơi Nhà anh có cái giếng khơi Nhác trông xuống giếng có đôi cành hồng Em nay là gái chưa chồng Anh không có vợ, dốc lòng chờ nhau
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - rau cải
  - chưa chồng
  - chưa vợ
  - giếng nước
  - cây đa
  - tán tỉnh
  - rau cần
  - tỏ tình
  - cây mận
  - cây mơ
- Người đăng: Tuệ Nương
- 4 August,2013
Tưởng giếng sâu qua nối sợi dây cụt
Tưởng giếng sâu qua nối sợi dây cụt Ai dè giếng cạn nó hụt cái sợi dây Qua tới đây mà không cưới được cô Hai mầy Qua chèo ghe ra biển… đợi nước đầy qua chèo vô
Dị bản
- Tui thề không cưới đặng cô nàng Thà tui chèo ra biển cả nước tràn tui chèo vô.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - ghe thuyền
  - cưới hỏi
  - giếng nước
- Người đăng: Phan An
- 28 July,2013
Giếng Ngọc Hà vừa trong vừa mát
Giếng Ngọc Hà vừa trong vừa mát Vườn Ngọc Hà thơm ngát gần xa Hỡi người xách nước tưới hoa Có cho ai được vào ra chốn này?
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - tán tỉnh
  - Ngọc Hà
  - vườn hoa
  - giếng nước
- Người đăng: Tuệ Nương
- 13 July,2013
Giếng làng em vừa trong vừa mát
Giếng làng em vừa trong vừa mát Đường làng em lắm cát dễ đi Em ơi trang điểm làm chi? Để cho anh phải sớm đi tối về
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - tỏ tình
  - đường làng
  - trang điểm
  - giếng nước
- Người đăng: Tuệ Nương
- 12 June,2013
Cô kia thắt cái lưng xanh
Cô kia thắt cái lưng xanh, Có vô Nam Định với anh thì về. Nam Định có cây bồ đề, Có giếng tắm mát cô về nhà chơi.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
  - Quê hương đất nước
- Thẻ:
  - Nam Định
  - Bồ Đề
  - giếng nước
- Người đăng: Nguiễn Sơn
- 8 June,2013
Giếng sâu gàu nhỏ anh ơi
Giếng sâu gàu nhỏ anh ơi Một mình em múc ba bốn đôi sao đầy!
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - gàu
  - giếng nước
- Người đăng: Phan An
- 5 June,2013
Giếng trong mà nước hôi phèn
Giếng trong mà nước hôi phèn Tuy rằng em đẹp nhưng hèn mẹ cha
Dị bản
- Nước trong giếng đá hơi phèn Coi em cũng lịch, lại hèn mẹ cha.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - con gái đẹp
  - giếng nước
  - phèn
  - mẹ cha
- Người đăng: Tuệ Nương
- 1 June,2013
Yên Thái có giếng trong xanh
Yên Thái có giếng trong xanh Có đôi cá sấu ngồi canh đầu làng Ai qua nhắn nhủ cô nàng Yêu nhau xin chớ phũ phàng đổi thay.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - Thăng Long - Hà Nội
  - cá sấu
  - tình yêu đôi lứa
  - Yên Thái
  - giếng nước
- Người đăng: Lê Tư
- 6 May,2013
Cúc mọc bờ giếng cheo leo
Cúc mọc bờ giếng cheo leo Đố ai dám trèo hái cúc mà chơi
Dị bản
- Cỏ mọc thềm giếng cheo leo Lâm chung có bậu hiểm nghèo có qua
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Vũ trụ, con người và xã hội
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - giếng nước
  - cúc
- Người đăng: Lê Tư
- 17 April,2013
Ếch ngồi đáy giếng
Ếch ngồi đáy giếng
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Trào phúng, phê phán đả kích
- Thẻ:
  - con ếch
  - giới hạn
  - sự hiểu biết
  - giếng nước
- Người đăng: Tuệ Nương
- 13 April,2013
Năng mưa thì giếng năng đầy
Năng mưa thì giếng năng đầy Anh năng đi lại, mẹ thầy năng thương.
Thông tin thêm
- Chủ đề:
  - Tình yêu đôi lứa
- Thẻ:
  - cha mẹ
  - giếng nước
- Người đăng: Mai Huyền Chi
- 4 March,2013

Chú thích

Giếng khơi Giếng sâu.
Gàu Đồ dùng để kéo nước từ giếng hay tát nước từ đồng ruộng. Trước đây gàu thường được đan bằng tre hoặc làm từ bẹ cau, sau này thì gàu có thể được làm bằng nhựa hoặc tôn mỏng.

Tát gàu sòng
Sào Gậy dài, thường bằng thân tre. Nhân dân ta thường dùng sào để hái trái cây trên cao hoặc đẩy thuyền đi ở vùng nước cạn.

Cắm sào
Miếu Trung và Nam Bộ cũng gọi là miễu, một dạng công trình có ý nghĩa tâm linh, tín ngưỡng trong văn hóa nước ta. Nhà nghiên cứu Toan Ánh trong Tín ngưỡng Việt Nam, quyển thượng, cho rằng: Miếu cũng như đền, là nơi quỷ thần an ngự. Miếu nhỏ hơn đền, thường xây theo kiểu hình chữ nhật với hai phần cách nhau bởi một bức rèm, nội điện bên trong và nhà tiền tế bên ngoài… Miếu thường được xây trên gò cao, nơi sườn núi, bờ sông hoặc đầu làng, cuối làng, những nơi yên tĩnh để quỷ thần có thể an vị, không bị mọi sự ồn ào của đời sống dân chúng làm nhộn. Trong miếu cũng có tượng thần hoặc bài vị thần linh, đặt trên ngai, ngai đặt trên bệ với thần sắc hoặc bản sao…

Miếu Nhị Phủ ở Sài Gòn
Ví dầu Nếu mà, nhược bằng (từ cổ). Cũng nói là ví dù.
Suối vàng Cõi chết. Từ này bắt nguồn từ chữ hoàng tuyền, cũng đọc là huỳnh tuyền. Hoàng tuyền vốn có nghĩa là suối ngầm, mạch nước ngầm ở dưới đất, vì đất màu vàng nên có tên như vậy.

Gọi là gặp gỡ giữa đường Họa là người dưới suối vàng biết cho (Truyện Kiều)
Thác Chết, mất, qua đời (từ Hán Việt).
Giếng thơi Giếng sâu.

Giếng thơi mưa ngập nước tràn Ba gian đầy cả ba gian nắng chiều. (Qua nhà - Nguyễn Bính)
Cựu trào Triều cũ, thời cũ.
Liếp Luống (liếp rau, liếp cà...)
Vồng Phần đất được dùng cuốc vun lên cao hơn mặt đất để trồng rau, củ, tương tự nhưng cao hơn líp.
Giếng lạn Giếng để lâu ngày, đất cát lấp cạn đi.
Gõ Một loại cây cho gỗ rất đẹp, màu đỏ nhạt hoặc đỏ thẫm, có chỗ nổi vằn đen giống da hổ, nên có nơi còn gọi là cây Hổ bì. Gỗ cứng, rất bền, thường được dùng đóng bàn ghế, giường tủ, đồ chạm trổ cao cấp.

Cây gõ trong vườn quốc gia Cát Tiên
Bù xòe Một loại côn trùng cánh cứng, chuyên đục khoét các thân cây gỗ hoặc cây mía.
Rau cần Một loại rau xanh thường được nhân dân ta trồng để nấu canh, xào với thịt bò, hoặc làm vị thuốc.

Canh cá nấu cần
Mơ Một loại cây mọc nhiều ở vùng rừng núi phía Bắc, có hoa trắng hoặc đỏ, nở vào mùa xuân. Quả mơ vị chua chát, dùng để làm nước ép, ướp đường, làm ô mai, làm rượu, mứt, hoặc chế biến thành các món canh.

Trong ca dao tục ngữ, hình ảnh đào, lựu, mận, mơ... thường được dùng với tính ước lệ để chỉ đôi lứa yêu nhau.

Quả mơ
Mận Loại cây mọc nhiều ở vùng rừng núi phía Bắc, hoa trắng, nở vào mùa xuân. Quả mận vị chua ngọt, có loại vỏ màu tím, xanh nhạt, vàng, hay đỏ. Các bộ phận của cây mận như quả, rễ, nhựa, lá, nhân hạt... đều có tác dụng chữa bệnh.

Trong ca dao tục ngữ, hình ảnh đào, lựu, mận, mơ... thường được dùng với tính ước lệ để chỉ đôi lứa yêu nhau.

Mận tam hoa ở Bắc Hà, Lào Cai
Đa Một loại cây thân thuộc, được coi như biểu tượng của làng quê Việt Nam, cùng với giếng nước và sân đình. Cây đa cổ thụ có tán rất rộng, có nhiều gốc và rễ phụ. Ở một số địa phương, cây đa còn được gọi là cây đa đa, hoặc cây da. Theo học giả An Chi, tên cây bắt nguồn từ đa căn thụ 多根樹 (cây nhiều rễ), “một hình thức dân dã mà văn chương Phật giáo dùng để mô tả và gọi tên cây một cách súc tích nhất có thể có.”

Cây đa Tân Trào
Qua Từ người lớn dùng để tự xưng một cách thân mật với người nhỏ, hoặc cách tự xưng có đôi chút tính chất khách quan, nhưng thân tình (Từ điển từ ngữ Nam Bộ - Huỳnh Công Tín).
Ghe Thuyền nhỏ, thường đan bằng tre (gọi là ghe nan) hoặc bằng gỗ. Từ này đôi khi được dùng để chỉ tàu thuyền nói chung, nhất là ở vùng Trung và Nam Bộ.

Chèo ghe
Ngọc Hà Một trong mười ba làng nghề (thập tam trại) của Thăng Long-Hà Nội, tương truyền là được lập nên từ thời vua Lý Nhân Tông. Làng Ngọc Hà nổi tiếng từ xưa với nghề trồng hoa, nên cũng gọi là trại Hàng Hoa. Thời kỳ đầu, dân làng chỉ trồng các loại hoa để cúng như mẫu đơn, hồng, huệ, sói, cúc, thiên lý. Đầu thế kỷ 20, người Pháp nhập các loại hoa ngoại (lay ơn, cẩm chướng, cúc ...) và rau ngoại đến Ngọc Hà để trồng. Hiện nay nghề này đã mai một.

Làng hoa Ngọc Hà
Có bản chép: Hỏi.
Nam Định Một địa danh nay là một tỉnh thuộc đồng bằng Bắc Bộ. Nam Định có bề dày truyền thống lịch sử và văn hoá từ thời kì dựng nước, là quê hương của nhiều danh nhân như Trần Hưng Đạo, Nguyễn Hiền, Lương Thế Vinh, Trần Tế Xương, Nguyên Hồng, Văn Cao... Ở đây cũng có nhiều di tích, lễ hội dân gian, đặc sản...

Đền Trần ở Nam Định
Bồ đề Còn gọi tắt là cây đề, một loại cây lớn, có ý nghĩa thiêng liêng trong quan niệm của Ấn Độ giáo, Kì Na giáo và Phật giáo. Tương truyền thái tử Tất Đạt Đa Cồ Đàm ngồi thiền định dưới một gốc cây như vậy và đạt giác ngộ, trở thành một vị Phật (Thích Ca), từ đó cây có tên bồ đề (theo âm tiếng Phạn bodhi, có nghĩa là giác ngộ, thức tỉnh).

Cây bồ đề
Phèn Dân gian ta gọi chung những tạp chất nhiễm vào nước giếng, nước ruộng... gây mùi hôi tanh, vị chua, hoặc làm cho quần áo bị ố vàng khi giặt... là phèn.
Lịch Lịch lãm, thanh lịch. Cũng hiểu là xinh đẹp.
Nhịp chày Yên Thái Nhịp chày giã dó để làm giấy ở làng Yên Thái, cửa ngõ phía Tây Bắc thành Thăng Long trước đây.

Ảnh màu chụp lò giấy Yên Thái của Leon Busy, trong bộ sưu tập của Albert Kahn, chụp khoảng năm 1914-1917.
Bậu Cũng nói là em bậu, tiếng gọi người tiếp chuyện với mình, khác giới tính, có ý thương mến, thân mật. Cách xưng hô "qua, bậu" thường được dùng trong quan hệ vợ chồng, người yêu (phương ngữ Nam Bộ).
Năng Hay, thường, nhiều lần.
Thầy Cha, bố (phương ngữ một số địa phương Bắc và Bắc Trung Bộ).