TƯỚNG MẠO CON NGƯỜI QUA CA DAO DÂN CA - Bttvhqn Blog

Trang chủ » đàn ông Má Bánh đúc » TƯỚNG MẠO CON NGƯỜI QUA CA DAO DÂN CA - Bttvhqn Blog

Có thể bạn quan tâm

Thứ Ba, 7 tháng 6, 2011

TƯỚNG MẠO CON NGƯỜI QUA CA DAO DÂN CA

Trần Minh ThươngNgười xấu duyên lặn vào trongBao nhiêu người đẹp duyên bong ra ngoàiTừ xa xưa, người Việt luôn luôn nhìn nhận về cơ thể mình như một ý thức, một nhu cầu không thể thiếu trong cuộc sống. Ca dao dân ca là nơi để họ giãi bày những nhận định, suy đoán về tính người qua hình dáng cơ thể sau nhiều thế hệ được đúc kết lại.Tất nhiên, cách nhìn nhận ấy sẽ có đúng và có sai. Bởi đã nói là “đúc kết kinh nghiệm” thì không thể nào hoàn hảo được, dù những kinh nghiệm đó xuất phát từ thực tế cuộc sống đi nữa. Dưới góc nhìn của văn hoá dân gian, chúng tôi xin được điểm qua những kinh nghiệm ấy của người bình dân Việt Nam.1. Nhìn người qua diện mạo, hình dung1.1. Qua “răng” và “tóc”Đầu tiên, điều người bình dân quan tâm nhất là hai bộ phận răng và tóc. Bởi lẽ, theo họ “cái răng, cái tóc là góc con người”!So sánh với kinh nghiệm dân gian của những bà nội trợ khi chọn cá, diện mạo con người cũng được nhìn nhận, xét trong nội hàm câu ca, chúng tôi cho rằng đây dành cho người phụ nữ:Cá tươi xem lấy đôi mangNgười khôn xem lấy đôi hàng tóc maiTương tự như vậy, có câu:Tóc mai dài xuống mang taiLà người khó tánh ít ai vừa lòngMột tướng mạo khả ái danh cho khách má hồng:Tóc thưa, dài, mướt, trắng daỞ hàng lầu các, dung hòa phu nhânNgược lại, đây là hình ảnh lý tưởng:Tóc đen, thưa, rộng mà dàiVuông tròn sắc mặt là trai anh hùngNhìn tưởng của cả hai: đàn ông lẫn đàn bà:Đàn ông ít tóc: an nhànĐàn bà ít tóc: dở dang duyên tìnhTương tự, và ở chiều người lại, ca dao có câu:Đàn bà nhiều tóc thì sangĐàn ông nhiều tóc thì mang nặng đầuNhư vậy, có thể thấy rằng dân gian quan niệm đàn bà nhiều tóc là tốt tướng. Ngược lại, đàn ông ít tóc mới hay, trừ trường hợp:Cái sọ trọc như không có tócKém công danh lao lực về sauHàm răng cũng là nơi để người bình dân đánh giá chân dung con người.Nhưng lời dành cho phái mạnh:Trai mà có cặp răng nanhGan dạ , chịu đựng, khôn lanh đủ điềuDành cho thiếu phụ:Răng cao, miệng nhỏ: điêu ngoaRăng thấp môi kín: thương cha nhớ chồngMột câu khác cũng gần tương tự, nhưng có kết hợp với những yếu tố “da trắng” và “mặt sẫm”:Răng thưa, da trắng: gái hayRăng thưa, mặt sẫm: đổi thay chuyện tình1.2. Mặt, trán, má, mày …Trông mặt mà bắt hình dong, từ quan niệm ấy, nên trong kho tàng ca dao Việt Nam không ít lần người bình dân bày tỏ cách nhận diện con người qua mặt, mày:Mặt dài tuy nhỏ: vui chơiTai to mặt ngắn: chịu lời đắng cayỞ trán, một bộ phận nằm trên khuôn mặt cũng là nơi thể hiện tính cách, đối với phái nam, dân gian nhận xét:- Đàn ông gân trán nổi caoTánh tình nóng nảy, dạt dào ái ân- Trán cao có cái đầu vuôngVăn chương, khoa bảng có nhường ai đâuCòn đây, là lời đúc kết dành cho phận gái:Gò má mà chẳng cân phânCuộc đời cam chịu lắm phần lao đaoĐúng là “má hồng - bạc mệnh”!Má hồng, trán bóng có duyênLương tâm dẫu tốt, đừng hòng tuổi caoCái nhìn dành cho cả hai đối tượng:Đàn ông trán dựng có tàiĐàn bà trán dựng lâu đài soi gươngMôi, miệng cũng là nơi có thể đoán tính người:Môi mỏng nói điều sai ngoaMai sau sinh nở con ra hoang đàngMồm mép cũng là những bộ phận không kém phần quan trọng để người ta trông vào:Môi dày, miệng rộng cân phânNhơn trung sâu rộng, tánh chơn khoan hòaTheo sách nhân tướng xưa, thì điểm giữa môi trên và đầu mũi được gọi là nhân trungMột câu ca quen thuộc:Đàn ông miệng rộng thì sangĐàn bà miệng rộng tan hoang cửa nhàXét nội dung ngữ nghĩa, ta có hiểu cả về dáng hình của miệng rộng, lớn, cũng có thể xem xét ở nghĩa khái quát hơn nói miệng rộng tức là chỉ những người nhiều chuyện, lắm lời!Nếu như câu ca trên dành cho phụ nữ, thì câu ca dưới đây không có chủ thể hiểu ở cả nữ lẫn nam đều có thể chấp nhận:Hai môi không giữ kín răngLà người yểu tướng, nói năng hỗn hàoChân tướng những người khôn ngoan:- Những người râu mép ngoảnh raMép dày môi mỏng, ấy là tinh khôn- Những người thành thật môi dàyLại thêm ít nói lòng đầy nghĩa nhânCũng có khi phải kết hợp nhiều bộ phận từ dáng người đến tóc, môi, …Người đen mà ốm lại caoTóc quăn, môi lớn, lao đao tháng ngàyĐến râu, lông cũng bộc lộ nhân cách.Râu rìa, lông ngực đôi bênChẳng phường phản bạn, cũng tên nịnh thầnHọ không ngần ngại kết luận:Đàn ông mà kém bộ râuVăn chương cũng dở, công hầu đừng mongNếu râu là bộ phận không thể thiếu cho bậc nam nhi, thì ngược lại nhũ hoa là bộ phận quan trọng không kém của người phụ nữ, bởi thiên chức của nó:Đàn ông không râu bất nghìĐàn bà không vú lấy gì nuôi conNơi cửa sổ của tâm hồn là đôi mắt, người bình dân cũng dành những nhận định xác đáng:Người khôn con mắt đen sìNgười dại con mắt nửa chì nửa thanMột câu ca khác gần tương tự về nội dung như thế:Người khôn con mắt dịu hiềnNgười dại con mắt láo liên nhìn trời!Câu ca dành để xem nam tướng:Trán cao, mắt sáng phân minhLà người học rộng, công danh tuyệt vờiCon mắt của kẻ vô nghì, ham mê tửu sắc:Mắt tròn dưới mí láng sưngLà tên tửu bác, không ngừng chơi đêmMũi cũng thể hiện được tính cách chủ nhân của nó:Lỗ mũi mỏng, đầu cong, nhọn hoắcẮc lòng tham, hiểm độc gian phiTướng này đức đã suy viNếu không tu thiện, hậu thì khó toanHay:Lỗ mũi mà hỉnh ngửa lênBạc tiền chồng chất một bên chẳng còn1.3. Ngoài những sắc diện đã giới thiệu, chúng ta còn thấy dân gian nhìn nhận ở các bộ phận khác trên cơ thể con người:Một câu ca chỉ đơn thuần nói về hình thể:Hàm rộng, miệng cọp: anh hùngHàm rắn, miệng chuột: bất trung vô nghìNhìn thân hình cũng có thể biết:- Những người béo trục béo trònĂn vụng như chớp đánh con cả ngày- Ngồi khòm đầu gối quá taiLà người cực khổ chẳng sai chút nàoỞ phụ nữ, dáng vẻ không thể chê vào đâu được:Những người thắt đáy lưng ongVừa khéo chiều chồng, lại khéo nuôi con.Bộ phận dưới của tai, theo dân gian cũng bộc lộ nhân cách:Dái tai như hột châu thòngCó thành, có quách, dày, hồng sắc tươiThiệt người phú quý thảnh thơiPhong lưu tao nhã trên đời chẳng saiĐến nốt ruồi cũng quyết định ít nhiều, …Mụt ruồi màng tang cả làng ăn thép.Mụt ruồi bên mép, ăn thép cả làng,Ngón tay, bàn chân cũng là những bộ phận khác trong cơ thể của con người, góp phần hình thành tính cách.Những người có tướng mạo tốt:-Ngón tay thon thỏn búp măngTánh tình khoan nhã, thơ văn đủ mùi- Bàn tay đỏ ửng như sonKhông người danh tướng cũng con học hành- Thông minh, học giỏi, anh tàiNgón (tay) nhỏ mà dài tựa đọt hành nonNhững con người không ra gì, thể hiện ở tay, chân:- Bàn tay ngang lại lắm lôngLà người nhục dục ắt không phải vừa- Móng tay mỏng, nhọn: cơ cầuTâm tư hiểm độc, hay xâu của người- Đàn bà chân thẳng ống đồngKhó con mà lại sát chồng, nguy nanDân gian cảnh báo hãy tránh xa!2. Đoán tính cách con người qua hành động đi đứng, ăn uống, tiếng nói, giọng cườiNhưng người khôn ngoan bộc lộ qua lời nói:Chim khôn kêu tiếng rảnh rangNgười khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.Bên cạnh đó, chân tướng của những người mà dân gian cho là “không ra gì” biểu hiên qua hành động đi đứng, chưa nói đã cười của họ:Những cô chưa nói đã cườiChưa đi đã chạy là người vô duyênMột câu khác tương tự:Vô duyên chưa nói đã cườiChưa đi đã chạy là người vô duyênĐến khi có chồng rồi, tính cách kia không sửa đổi, điều chỉnh thì chẳng những “vô duyên” mà tác hại còn nặng nề hơn:Đàn bà chưa nói đã cườiLương duyên vất vả, cuộc đời truân chuyênTo tiếng cũng là chân dung những phụ nữ không ra gì ở mai hậu:Vai ngang, mặt lớn, tiếng toNhiều chồng mà lúc về già vẫn khôngCùng trong hành động đi, đứng, ta còn gặp hàng loạt câu ca khác:- Ra đi chân bước nhẹ nhàngLà người hiếu khách, rõ ràng yên vui- Bước chân thình thịch, cúi đầuBôn ba đây đó, dãi dầu nắng mưaCùng một dáng đi, nhưng nam xấu, nữ tốt:Tướng đi chân bước hai hàngNàng thì rộng lượng, còn chàng tiểu tâmKết hợp diện mạo, ăn nói, hành động:Lưng dài vai mập ba gang,Ăn nhai nửa miệng: khô khan chai lườiDáng một “hiền nhân”Mắt ngước, chân bước nhẹ nhàngTướng đi khang nhã, rõ ràng hiền nhânNhút nhát bộc lộ sự thiệt thòi:Chưa nói mà đã thẹn thòPhải chịu thiệt thòi trong việc làm ănHay nhẹ hơn, đây là những hành động chỉ những người luôn luôn sầu tư, ảo não:Những người chép miệng thở dàiChỉ là sầu khổ bằng ai bao giờKết hợp cả diện mạo và lời nói, chân tướng của kẻ khôn ngoan:Khao khao giọng thổ tiếng đồng,Quăn quăn tóc trán là dòng khôn ngoan.Giọng nói của người hiểm độc:- Tiếng nói rít qua kẽ răngLà người nham hiểm sánh bằng hổ lang- Những người, lẩm bẩm một mìnhGiàu sang chẳng được, lại sinh kém tàiCũng có khi cùng một gam “giọng nói” nhưng nam thì tốt, mà nữ thì bị xã hội phê phán:Giọng nói răm rắp tiếng dưTrai thì can đảm, gái ư gan lỳVà “tiếng nói” để nhận diện phụ nữ:Đàn bà lanh lãnh tiếng đồngMột là sát chồng, hai là hại conHoặc những nam nhân mà mang nhiều “nữ tính”:Trai mà nói giọng đàn bàTánh tình nhu nhược, còn là long đongĂn trông nồi, ngồi trông hướng, dân gian đã căn dặn hậu sinh như thế. Qua đó, có thể thấy rằng không chỉ trong “ăn nói” mà ngay trong hành động ăn uống cũng góp phần thể hiện tính cách.Ăn uống khoan thai là người thanh caoĂn uống nhồm nhoàm là người thô tụcMột người có tài “mồm mép”!:Trán cao, miệng rộng, mũi dàiCó khoa ăn nói, ít ai sánh bằng3. Nhìn tướng người và thể hiện thái độ bằng những quan hệ ứng xửTừ tướng mạo, người bình dân đưa ra hướng ứng xử trong giao tiếp. Tuỳ theo đối tượng, khen chê, trọng khinh được đưa ra.Đối với với người dịu dàng dễ thương mếnChẳng tham nhà ngói rung rinhTham vì một nỗi anh xinh miệng cườiMiệng cười em đáng mấy mươiChân đi đáng nén miệng cười đáng trămNhững người con mắt lá rămLông mày lá liễu đáng trăm quan tiềnLối so sánh vừa khéo léo, tế nhị đã bộc lộ được tất cả những gì người nói muốn nói! Nhưng người có “cao” tướng, ắt hẳn sẽ có hạnh phúcĐàn ông gối dụm, chân chànChẳng cô gái đẹp cũng nàng nết naCòn đây, nhưng người mà theo dân gian phải tránh xa:- Chim sa, cá nhảy chớ nuôiNhững người lông bụng chớ chơi bạn cùng- Mắt trắng, môi thâm, da thiết bìNgười nhiều lông bụng: vô nghì chớ thânHay:Những người tai mỏng mà mềmLà phường xấc láo, lại thêm gian tàDáng mạo cũng báo trước cho biết những người khó thuỷ chung- Mi nhỏ như sợi chỉ mànhTình trong chưa thắm, ngoại tình đã giaoTính cách không ra gì:Những người béo trục béo trònĂn vụng như chớp đánh con cả ngàyNhững người mặt nạc đóm dầyMo nang trôi sấp, biết ngày nào khôn.- Đàn bà vú lép, to hôngĐít teo bụng ỏng, cho không chẳng cầu- Những người ti hí mắt lươnTrai thì trộm cướp, gái buôn chồng người- Những người mặt nặng như moChân đi bậm bịch, có cho chẳng thèmNhững kẻ bảo thủ, không có ý cầu tiến:Những người tai ngửa ra sauTướng hèn mà lại cứng đầu, chậm ngheTrên diện mạo đôi lúc chỉ cần đảo vị trí, tính tình cũng quay ngược hẳn ở hai chiều khác nhau:Mắt dài, mày ngắn: bất bìnhMày dài, mắt ngắn: đệ huynh vẹn toànXem ánh mắt, dân gian không ngần ngại bày tỏ với những cô gái “vô duyên”:- Con lợn mắt trắng thì nuôiNhững người mắt trắng đánh rồi đuổi đi- Miệng rộng, môi mỏng, liếc ngangCon gái như thế chẳng màng làm chiDành cho kẻ “sáng say, chiều xỉn”Lờ đờ như người say rượuMắt đỏ hoe, phải liệu mà chơiCũng có người mà ngay trong tướng mạo như đã báo trước những điều bất hạnh:Kẻ nào trống giữa bàn chưnHổng không đụng đất thì đừng chơi xa4. Những nhận con người qua công việcỞ một cấp độ khác, người bình dân thể hiện thái độ của mình qua việc nhìn nhận đánh giá về công việc thường nhật. Chúng tôi chỉ dừng lại ở thái độ mỉa mai, phê phán những hiện tượng lười biếng, dành cho những hạng người vô tích sự trong cuộc sống.Dân gian cho rằng người phụ nữ chu đáo, đáng trọng là người biết tảo tần, đảm đang, có chồng phải “gánh giang san nhà chồng”, nên họ khẳng khái dành cho những kẻ “ngồi lê đôi mách”Đàn bà yếu chân mềm tayLàm ăn chẳng được lại hay nỏ mồmHọ quả quyết chắc chắn rằng:Đàn bà không biết nuôi heo là đàn bà nhácĐàn ông không biết buộc lạt là đàn ông hưVà nặng lời chế giễu:Làm trai cho đáng thân traiKhom lưng cố sức gánh hai hạt vừngĂn no rồi lại nằm khoèoNghe giục trống chèo bế bụng đi xemChân dung của những con người vô dụng:Chú tôi hay tửu hay tăm Hay nước chè đặc hay nằm ngủ trưa Ngày thì khấn những ngày mưa Đêm thì ước những đêm thừa trống canhHay:- Chồng người cưỡi ngựa bắn cungChồng em thì lấy dây thung bắn ruồi- Chồng người đi ngược về xuôiChồng em ngồi bếp sờ đuôi con mèo, …5. Kết luậnQua các cung bậc nhìn nhận đánh giá con người qua tướng mạo chúng ta thấy đời sống tinh thần của người bình dân hết sức đa dạng, phong phú.Từ đó, mở rộng vấn đề chúng ta nhận thấy chức năng của thể loại ca dao – dân ca không chỉ dừng lại ở cấp độ nghi lễ hay trữ tình, nó còn phản ánh đầy đủ các biểu hiện, các khía cạnh trong đời sống tâm hồn người bình dân. Mảng ca dao tướng mạo – tính cách vừa là kinh nghiệm sống, kinh nghiệm ứng xử trong các mối quan hệ ở cánh đồng thửa ruộng, thôn quê tự ngày xưa ấy!Đã nói là đoán và xem tướng mạo, như chúng tôi đã đề cập ngay trong phần đầu bài viết, nó có thể đúng, cũng có thể sai, song đúng hay sai gì thì những lời ca ấy vẫn tồn tại, vẫn có sức sống lâu bền, sống bằng cách của riêng nó. Tự trong lòng ca dao, dân gian cũng tự nhận định và đánh giá nội dung này:Sông sâu sào vắn dễ dòĐố ai lấy thước mà đo lòng ngườiHay:Vẻ cọp chẳng vẻ được xươngHoạ chăng chỉ thấy mấy đường ngoài daXin mượn lời hát đối đáp sau đây để thay lời kết luận với hàm ý muốn nhắc lại những cách đánh giá, nhận định về tướng mạo không ít nội dung bị tư tưởng chủ quan của người trong cuộc quyết định!- Má bánh bầu xem lâu muốn chửiMặt chữ điền tiền rưỡi muốn mua- Má miếng bầu coi lâu càng thắmMặt chữ điền xấu lắm ai ơi!./. Người đăng: vào lúc 09:53 Xem các bài trong mục: VĂN HOÁ Bài đăng Mới hơn Bài đăng Cũ hơn Trang chủ

Lưu trữ Blog

  • ▼  2011 (310)
    • ▼  tháng 6 (26)
      • TIN GIÁO PHẬN QUI NHƠN THÁNG 6
      • VÀI NHẬN ĐỊNH MỤC VỤ QUA GIẢI VĂN THƠ LINH MỤC ĐẶN...
      • CÔNG BỐ KẾT QUẢGIẢI VĂN THƠ LINH MỤC ĐẶNG ĐỨC TUẤN...
      • THÔNG BÁO
      • NÊN HIỂU THẾ NÀO VỀ TIẾNG CƯỜI THƯỢNG ĐẾ
      • PHỤ NỮ VIỆT NAM - VỚI CÂU ĐỐI TRONG ĐỜI
      • VÀI Ý KIẾN VỀ CÔNG GIÁO VỚI VĂN HOÁ VIỆT NAM
      • CÁI TRIẾT HỌC BẮT ĐẦU BẰNG KÍNH VÀ SỢ
      • KIÊU NGẠO HÃO
      • BÁU VẬT
      • NGHĨA VỤ ĐỐI VỚI TỔ QUỐC
      • CÀ PHÊ CỨT CHỒN
      • VẬN MAY
      • TÀI HOÁ TRANG QUÂN SĨ CỦA QUANG TRUNG TRONG TRẬN Đ...
      • BÀN VỀ TRÁCH NHIỆM
      • CÓ MỘT BÀ TÊN HUYEN (HUYỆN) HỌ QUAN LÓT CHỮ THANH
      • THƯ CỦA ĐỨC CHA LAMBERT DE LA MOTTE GỞI GIÁO HỮU Đ...
      • DỊCH HAI CHỮ "VĂN MIẾU" SANG TIẾNG TÂY
      • “QUYỀN LÀM CON THIÊN CHÚA” TRONG VERBUM DOMINI VÀ...
      • BÚN CÁ QUI NHƠN TRÊN XỨ NGƯỜI
      • TƯỚNG MẠO CON NGƯỜI QUA CA DAO DÂN CA
      • GIẢI TỘI TRONG THÁNH LỄ
      • VĂN HOÁ ... NHÀ GIÀU!
      • NÓI CHƠI
      • BÁNH XÈO BÀ NĂM TUY PHƯỚC
      • NHỮNG ĐỊA DANH VIỆT NAM BỊ THAY ĐỔI VÀ SAI LỆCH

Nhãn

  • NGHỆ THUẬT THÁNH (8)
  • ÔN CỐ TRI TÂN (64)
  • TIN TỨC (44)
  • TÔN GIÁO (128)
  • VĂN HOÁ (277)
  • XÃ HỘI (147)

Từ khóa » đàn ông Má Bánh đúc