Tỷ Lệ Và Tỷ Xích - Tài Liệu Text - 123doc

1. Trang chủ >
2. Kỹ thuật >
3. Kiến trúc - Xây dựng >

Tỷ lệ và tỷ xích

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (10.67 MB, 73 trang )

FEDERATION SQUARE MELBOURNE, AUSTRALIA, 2002Sự phối hợp vi biến và tương phản trong tổ hợp hình khối hay xử lí mặt đứng kiến trúc làm cho kiến trúc phong phú, hấp dẫn, giàu sức truyền cảm, vừa đa dạng, vừa thốngnhất, có chính phụ rõ ràng. Tương phản trong kiến trúc có những dạng sau: tương phản về hình khối, tương phản về chiều hướng, tương phản về đặc rỗng, tương phản về màu sắc,tương phản về sáng - tối.CHURCH OF ST MARY OF THE ANGELS SINGAPORE, 2003CHURCH OF ST MARY OF THE ANGELS SINGAPORE, 2003NATIONAL MUSEUM OF AUSTRALIA CANBERRA, AUSTRALIA, 2002

c. Tỷ lệ và tỷ xích

Tỷ lệ có nghỉa là sự tương xứng giữa các kích thước. Tỷ lệ trong kiến trúc không chỉ là các biện pháp nhằm đạt đến sự tương xứng hài hòa đều về mặt kích thước của từng bộphận mà cà của tồn bộ, tức làm cho tổng thể các bộ phận trong kiến trúc nói chung liên quan chặt chẽ mang sức gợi cảm thẩm mỹ, sự thuận mắt dễ coi nhờ vào một tương quan tỷ lệnào đó, được xem là biện pháp quan trọng để tạo ra cái đẹp. Thường mỗi hệ thống tỷ lệ đều là con đẻ của một thời đại nhất định, cần đáp ứng được trình độ kỹ thuật văn hóa của xã hội,xuất phát từ mục đ1ich muốn làm cho hình thức kiến trúc vừa cân xứng hài hòa và đẹp, vừaBIÊN SOẠN: KTS TH.S TƠ VĂN HÙNG – KTS.THS TRẦN ĐỨC QUANG:làm cho việc xây dựng được thuận lợi, đáp ứng tốt tiêu chuẩn công nghệ kỹ thuật đương thời.Tỷ xích là muốn nói đến mối tương quan kích thước cụ thể của các bộ phận hay tổng thể kiến trúc với tầm vóc con người để qua hệ thống so sánh này cảm nhận được độ lớn, tầmcỡ của cơng trình kiến trúc, chất hồnh tráng đồ sộ hay tính gần gũi thân thiết, sự xinh xắn và ấm cúng hay choáng ngợp của khơng gian và hình khối. Trên thực tế khơng thể căn cứvào độ lớn của kích thước mà nói tỷ xích lớn hay nhỏ. Có nhà rất nhỏ mà mang tỷ xích lớn trong khi có ngơi nhà hay quần thể rất lớn về hình hài có khi lại tốt lên một tỷ xích nhânvăn, phù hợp với con người, xinh xắn, ấm cúng. Cảm nhận này sẽ dễ thấy khi có con người đứng cạnh cơng trình, khi khơng có con người thì phải nhờ vào sự liên tưởng của các kíchthước thơng dụng của con người như bậc thang, độ cao lan can, bậu cử sổ... Một số hệ thống tỷ lệ thường gặp:- Tỷ lệ moduyn xuất hiện từ rất sớm, ngay thời cổ đại của lịch sử loài người. Các tương quan tỷ lệ được xác lập trên cô sở một đơn vị đo quy ước - gọi là moduyn M.Moduyn phải phục vụ đắc lực cho bộ phận quan trọng nhất của cơng trình. Với cấu trúc cột dầm đá đó là chân cột. Tất cả các kích thước khác đầu là bội số của M.- Tỷ lệ số học: quan hệ này được xác lập trong tương quan số học, ví dụ 1:2:3:5... Một hình chữ nhật với hai cạnh có tương quan số học thường cho ta cảm giác khác nhau tử thụđộng qua trung tính đến chủ động. Trong văn minh lồi người hình vng tỷ lệ 1:1 cho ta ấn tượng chung về sự ổn định, tồn vẹn và hình chữ nhật hai vuông tỷ lệ 1:2 cho ta cảmxúc khác biệt hai cạnh rõ ràng vốn là hai hình đẹp thường gặp trong kiến trúc, người xưa còn dùn thêm tỷ lệ 13, 23, 35. Riêng tỷ lệ 35 và 58 cho ta cảm giác hài hỏa giữa bộ phận vàtổng thể trong đó 3 và 5 là bộ phận và 8 là tổng thể. Từ hình vng gốc và đường chéo của nó có hàm chứa một chuỗi hình chữ nhật tĩnh vàđộng mang tỷ lệ đẹp được khai thác áp dụng trong kiến trúc cổ điển cũng như hiện đại. - Tỷ lệ hình học được rút tỉa từ những hình đẹp vốn có trong thế giới từ nhiên nhưhình tròn, tam giác vng 3:4:5, tam giác đều, hình vng, hình bát giác, hình sao năm cánh, 10 cánh nội tiếp trong hình tròn.- Tỷ lệ điều hòa và tỷ lệ vàng khi các thàn phần X và Y của quan hệ này thực hiện hàm số XY = YX+YBIÊN SOẠN: KTS TH.S TÔ VĂN HÙNG – KTS.THS TRẦN ĐỨC QUANG:Tỷ lệ của chuỗi số Fibonaci có trị số gần như tỷ lệ vàng hay được gọi chung là tỷ lệ điều hòa 35 = 58 = 813 = 1321 = ...= 0,618Sở dĩ gọi là tỷ lệ vàng hay thần thánh vì quan hệ tỷ lệ này cho hiệu quả hài hòa thống nhất trong từng bộ phận giữa từng bộ phận với tổng thể chung. Quan điểm vẻ đẹp thống nhấttrong đa dạng cái toàn bộ phải được xem xét trong sự hài hòa trong quan hệ giữa các bộ phận với nhau chứ khơng tìm sự cân đối riêng, tách rời từng phần. Sự trật tự thẩm mỹ và cânxứng luôn là quy luật cơ bản tìm kiếm sự đồng nhất hài hòa thơng qua các hệ thống tỷ lệ chung và các quan hệ tương tự của sự đồng dạng. Chuỗi số cấp số cộng Fibonaci1:2:3:5:8:13:21... và phân số của hai số hạng bất kỳ có quan hệ tỷ lệ vàng có thể tìm thấy trong giới sinh vật như võ ốc, gân lá, cành cây...- Modulor hay tỷ lệ vàng tương ứng với con người là hệ htống tỷ lệ được Le Corbusier sáng tạo, áp dụng trong kiến trúc hiện đại. Con người chuẩn với các quan hệ tỷ lệvàng trong tầm vóc và tư thế được dùng để xây dựng Modulor là người Chấu Âu lý tưởng cao 1,83m với các chuỗi số đỏ và xanh trong quan hệ tỷ lệ vàng.Chuỗi kích thước đỏ ứng với ứng với chiều cao đỉnh đầu và độ cao rốn: 183, 113, 70, 43, 27,17...Chuỗi kích thước xanh ứng với tấm tay với và tầm tay khi bỏ thõng: 226, 140, 86, 53, 20 ... Hai chuỗi số này kết hợp vào các kíchthước kiến trúc sẽ cho sức truyền cảm vừa đạp vừagần gũi con người. Tỷ xích hay tầm vóc, độ lớn cơng trình thường có được thông qua sự so sánh với trực tiếpchiều cao con người, kích thước bậc thang, chiều cao bậu cửa sổ, tầm vịn lan can, chiều cao cửa đi... Việc chọn lựa kích thước hợp lí thể hiện các bộ phận chi tiết này với một hệ thốngtỷ lệ xác định cùng sự liên tưởng so sánh trên sẽ cho thấy tỷ xích cơng trình. Trong kiến trúc có thể gặp các loại tỷ xích khác nhau. Điều quan trọng là phải tạo cho cơng trình kiến trúc cótỷ xích phù hợp với tính chất đặc điểm cơng năng của chúng. Người ta phân biệt: - Tỷ xích nhỏ: cho thế giới không gian kiến trúc dành cho thiếu nhi.- Tỷ xích kiến trúc đúng, có thể vừa phải cho các nhà ở, lớn cho nhà công cộng, nhà máy mà đối tượng phục vụ có thể đồng thời hàng nghìn người, là khối quần chúng đơng đảo,cũng có thể là vĩ đại, hồnh tráng cho các cơng trình tưởng niệm, tơn giáo.BIÊN SOẠN: KTS TH.S TƠ VĂN HÙNG – KTS.THS TRẦN ĐỨC QUANG:- Tỷ xích sai lệch là điều tối kị trong kiến trúc khi không thấy sự hợo lí của tỷ xích, ví dụ như sự phóng to các chi tiết mái của nhà một tầng để áp dụng cho nhà cao tầng hay cơngtrình cơng cơng với các cửa quá bé. Tổ hợp hài hòa thống nhất giữa bộ phận và tổng thểHiệu quả thẩm mỹ kiến trúc khơng chỉ đạt khi chọn hợp lí kích thước các bộ phận để có quan hệ tỷ xích đúng mà phải tạo cho các mảng, các bộ phận của kiến trúc thống nhất hàihòa với nhau với kích thước chung của tổng thể ngơi nhà. Kết quả này có được thuờng thông qua các giải pháp sau:- Sử dụng chùm tia điều hòa và quan hệ hơ ứng. - Sử dụng quan hệ đường song song, vng góc tạo các hình thức gần gũi, tương tựcủa quan hệ đồng dạng. - Tìm mối quan hệ hài hòa các mảng và đường nét trong quan hệ nội tiếp hợp lí trongcác hình chuẩn vng, tròn, tam giác đều, đa giác đều... Tìm kiếm sự hỗ trợ của các mơn nghệ thuật khác.- Trang trí điêu khắc. - Trang trí tranh tường.- Trang trí tiểu cảnh cây xanh, hồ nước, vòi phun vận dụng hiệu quả các màu sắc, chất liệu, ánh sáng nhân tạo.- Hỗ trợ của âm nhạc.BIÊN SOẠN: KTS TH.S TÔ VĂN HÙNG – KTS.THS TRẦN ĐỨC QUANG:

CHƯƠNG 3 GIẢI PHÁP KẾT CẤU VÀ KINH TẾ KỸ THUẬT

Kỹ thuật, vật liệu đã trở thành một trong ba yếu tố tạo thành kiến trúc, có quan hệ hữu cơ với công năng và thẩm mỹ kiến trúc. Không gian kiến trúc chỉ được hình thành từ kết cấuvà vật liệu xây dựng. Về phần mình, kết cấu ảnh hưởng trở lại nội dung công năng và quyết định quan trọng đến sức truyền cảm của hình thức kiến trúc. Một cơng trình của kiến trúc sưgiỏi khơng chỉ đạt được tính hợp lý trong tổ chức khơng gian mà còn cần đạt được tính lơgic kết cấu, làm cho kết cấu - vật liệu, các hoàn thiện kỹ thuật khác hòa nhập vào kiến trúc, phụcvụ kiến trúc, góp phần sáng tạo hình thức kiến trúc. Kiến trúc hiện đại nhìn chung khơng còn muốn che dấu kết cấu mà phấn đấu để sức biểu hiện nghệ thuật kiến trúc của cơng trình cósự đóng góp quan trọng của hình thức kết cấu, của vật liệu mới và sự hồn thiện của kỹ thuật, cơng nghệ cao.

3.1 Khái qt về sườn chịu lực.

Kết cấu vật liệu và kỹ thuật thi công xây dựng là điều kiện vật chất của tác phẩm kiến trúc nhằm tạo ra các không gian kiến trúc bảo đảm hai yêu cầu chính là chịu lực và bao che.Các kết cấu chịu lực cần thỏa mãn các yêu cầu bền vững, ổn định, bền lâu thông qua các bộ phận thẳng đứng như tường, cột, cuốn, móng... chủ yếu chịu lực nén và các bộ phận nằmngang như dầm, vì kèo, sàn . .. chủ yếu chịu lực uốn. Các kết cấu bao che chỉ làm nhiệm vụ ngăn che, tạo không gian riêng biệt, phải đảm bảo các yêu cầu tiện nghi, an toàn cho conngười bằng các biện pháp che mưa nắng, cách âm, cách nhiệt, lấy ánh sáng, chống ẩm, chống bụi, tạo điều kiện vi khí hậu tốt, v.v... Các bộ phận chịu lực của ngôi nhà lại thườngliên kết với nhau tạo thành sườn chịu lực của cơng trình. Các sườn kết cấu chịu lực không chỉ gánh chịu mọi loại lực tác động lên ngôi nhà để truyền xuống móng, mà còn phải tạo rasự ổn định cần thiết cho ngơi nhà trong suốt q trình sử dụng. Lực truyền vào hệ sườn chịu lực được gọi là tải trọng. Tải trọng tĩnh là trọng lượng của bản thân kết cấu và các bộ phậnbao che, tải trọng động là trọng lượng các thiết bị, con người hoạt động trong các khơng gian đó và những lực tác động khơng thường xun như áp lực gió, tuyết, lực phát sinh do máymóc vận hành . ..BIÊN SOẠN: KTS TH.S TÔ VĂN HÙNG – KTS.THS TRẦN ĐỨC QUANG:

Xem Thêm

Tài liệu liên quan

• Giáo trình cơ sở kiến trúc 2
  • 73
  • 4,299
  • 22

Tải bản đầy đủ (.pdf) (73 trang)

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

(10.67 MB) - Giáo trình cơ sở kiến trúc 2-73 (trang) Tải bản đầy đủ ngay ×