Ủ Chua Thức ăn Thô Xanh để Nâng Cao Hiệu Quả Chăn Nuôi Bò Sữa

Ủ chua là kỹ thuật bảo quản thức ăn thô xanh nhờ quá trình lên men yếm khí, tạo ra axit Lactic và các axit hữu cơ khác, từ đó nhanh chóng hạ độ pH của thức ăn ủ xuống 4-4,5. Ở độ pH này hầu hết các loại vi sinh vật và các men (enzym) chứa trong thực vật đều bị ức chế. Vì vậy, thức ăn ủ chua có thể bảo quản được lâu dài.

Thức ăn thô xanh thường được ủ làm để bảo quản, dự trữ thức ăn khi gia súc sử dụng không hết, không thể phơi khô được. Tuy nhiên, với xu hướng chăn nuôi bò sữa cao sản theo phương thức công nghiệp hiện nay thì việc duy trì ổn định thức ăn ủ chua trong khẩu phần của bò sữa hàng ngày là hết sức quan trọng nhằm đảm bảo sự đa dạng về chủng loại thức ăn, nâng cao chất lượng dinh dưỡng trong khẩu phần ăn của bò.

Nguyên liệu để ủ chua thức ăn thô xanh gồm: cỏ voi; thân lá cây ngô, mía, sắn, lạc; bã dứa, ... các phụ phẩm nông nghiệp khác đảm bảo không thối, mốc; thức ăn trước khi đưa vào hố ủ có độ ẩm khoảng 65-70%. Nếu độ ẩm trên mức này thì cần phơi tái nguyên liệu thức ăn trước khi ủ. Nguyên liệu thức ăn dùng để ủ chua được chặt nhỏ (2-4cm); sử dụng bể, thùng phuy, túi/hố lót nylon để ủ; tỷ lệ nguyên liệu bổ sung gồm: 2-3% bột cám ngô (hoặc cám gạo, bột sắn), 2-3% rỉ mật loãng và 0,5% muối. Có thể sử dụng một số chế phẩm nhập khẩu chuyên dùng trong ủ chua với tỷ lệ theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Tiến hành ủ bằng cách rải từng lớp thức ăn đã chặt ngắn dày 20cm, rắc nguyên liệu bổ sung và nén chặt; cứ làm từng lớp đến khi đầy hố ủ; rải một lớp rơm khô 5-7cm lên trên bề mặt và đóng kín hố ủ. Chú ý trong quá trình ủ cần nén trên toàn bộ bề mặt, nén xung quanh và các góc của hố ủ; thao tác ủ càng nhanh càng tốt, sau đó đóng kín hố ủ ngay. Che chắn, bảo quản hố ủ nơi dâm mát, tránh mưa, nắng và chuột cắn làm hỏng hố ủ.

Sau thời ủ khoảng 45-50 ngày, lấy thức ăn kiểm tra: Thức ăn có chất lượng tốt sẽ có mùi chua nhẹ, màu vàng sáng; thức ăn có chất lượng kém sẽ có mùi lạ, màu đen hoặc bị mốc. Lúc đầu tập cho bò ăn bằng cách trộn cùng cỏ xanh để cho bò ăn quen dần, khi bò đã ăn quen thì cho ăn theo tỷ lệ 5kg/100 kg thể trọng; không sử dụng thức ăn chất lượng kém và không cho ăn thức ăn ủ chua trước khi vắt sữa. Thức ăn ủ chua được lấy lần lượt từ trên xuống dưới, với lượng cần thiết đủ cho mỗi lần ăn; sau mỗi lần lấy thức ăn ra cần che đậy ngay hố ủ lại để tránh mưa, nắng. Khi đã mở hố ủ thì sử dụng liên tục cho đến hết.

Thực tế theo dõi trong các trang trại chăn nuôi bò sữa công nghiệp của một số Công ty như: Vinamilk, TH Milk, VN FutureMilk, ... cũng như tại các nông hộ chăn nuôi bò sữa cho thấy: Đàn bò sữa được bố trí khẩu phần ăn có thức ăn ủ chua hàng ngày luôn ổn định về tiêu hóa, sức khỏe tốt; duy trì, kéo dài khả năng cho sữa và nâng cao được hàm lượng các chất dinh dưỡng trong sữa (Chất khô, mỡ sữa) so với bò sữa không được sử dụng thức ăn ủ chua trong khẩu phần. Kết quả này đã khẳng định rõ được tầm quan trọng của thức ăn ủ chua trong việc giúp nâng cao hiệu quả kinh tế chăn nuôi bò sữa vì chất lượng sữa là yếu tố quyết định đến giá thành bán sản phẩm sữa bò tươi./.

Nguồn Nongnghiep.vn