Ung Thư Tuyến Giáp Và Cách điều Trị - Bệnh Viện K

BVK - Ung thư tuyến giáp chỉ chiếm 1-2% trong tất cả các loại ung thư nhưng chiếm đến 90% ung thư của các tuyến nội tiết, ung thư tuyến giáp đứng hàng thứ 9 trong số các loại ung thư ở nữ giới. Điều trị ung thư tuyến giáp dựa vào từng thể loại mô bệnh học cụ thể.

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết, nằm ở phần khí quản cổ, có 2 thùy phải và trái, nối với nhau bởi một eo tuyến giáp, có một phần tuyến giáp hình tam giác kéo từ eo tuyến giáp trên gọi là thùy tháp. Ung thư tuyến giáp là bệnh ác tính thường gặp nhất với tỷ lệ hơn 90% trong số các ung thư tuyến nội tiết.

Tại Việt Nam, ung thư biểu mô tuyến giáp đứng hàng thứ 6 trong các loại ung thư ở phụ nữ với tần suất mắc theo tuổi ở nữ giới là 5,6/100,000 dân, ở nam giới là 1,8/100,000 dân. Ung thư biểu mô tuyến giáp biệt hóa chiếm khoảng 90% các bệnh nhân ung thư biểu mô tuyến giáp và thường có tiên lượng tốt do bệnh tiến triển chậm, có thể phẫu thuật triệt căn và đáp ứng với điều trị I-131.

Nguyên nhân gây bệnh

- Bệnh nhân được điều trị tia xạ lúc bé, khi có u đơn nhân giáp trạng dễ nghi ngờ ung thư.

- Bệnh nhân sống gần biển, nơi có đủ Iod trong thực phẩm, khi có u đơn nhân giáp trạng dễ bị ung thư hơn so với những nơi thiếu Iod.

- Bệnh nhân có u đơn nhân hoặc đa nhân giáp trạng.

Dấu hiệu nhận biết

Triệu chứng sớm

- Xuất hiện u giáp trạng: u có đặc điểm cứng, bờ rõ, bề mặt có thể nhẵn hay gồ ghề, di động theo nhịp nuốt.

- Xuất hiện hạch vùng cổ: hạch thường nhỏ, mềm, di động và cùng bên với khối u.

Triệu chứng muộn

- Khối u to, rắn, cố định trước cổ.

- Khàn tiếng, có thể khó thở.

- Khó nuốt, nuốt vướng, do u chèn ép.

- Da vùng cổ có thể bị thâm nhiễm hoặc sùi loét chảy máu.

- Siêu âm có thể nhận biết ung thư tuyến giáp.

Trong điều trị ung thư tuyến giáp thể biệt hóa phẫu thuật đóng vai trò quan trọng nhất, phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp kết hợp với nạo vét hạch cổ là phương pháp điều trị tối ưu nhất.

Điều trị I131 là phương pháp điều trị bổ trợ giúp tiêu diệt những tế bào ung thư còn sót lại hoặc những tổn thương di căn xa. Điều trị hormon thay thế giúp duy trì bệnh ổn định, kéo dài thời gian xuất hiện tái phát. Xạ trị ngoài và hóa trị ít có giá trị với ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, thường được sử dụng đối với ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa và ung thư tuyến giáp thể tủy.

Ung thư tuyến giáp có tiên lượng tốt, đặc biệt là thể nhú sống sau 5 năm đạt : 80-90%, thể nang sống sau 5 năm từ 50-70%, thể túy sống sau 5 năm: 40%, thể không biệt hóa sau 5 năm dưới 50%.

Để chuẩn đoán xác định ung thư tuyến giáp cần phải kết hợp nhiều phương pháp như thăm khám lâm sàng thấy có u tuyến giáp, một hay nhiều nhân với đặc điểm u cứng, bờ rõ, bề mặt nhắn hay gồ ghề, đi động theo nhịp nuốt, u có thể ở một thùy eo hoặc cả hai thùy. Ở giai đoạn muộn, khối u lớn thường có biểu hiện: khối u cứng, cố định, đỏ da, sùi loét hoặc chảy máu. Đa số các hạch cổ là hạch cùng bên (có thể hạch cổ đối bên hoặc cả hai bên), hạch nhóm cảnh, thượng đòn, dưới hàm, dưới cằm, hạch gai. Có thể thấy hạch mà không sờ thấy u tuyến giáp. Các phương tiện chẩn đoán cận lâm sàng như tế bào học, siêu âm tuyến giáp và vùng cổ, chụp xạ hình tuyến giáp. Với tất cả các trường hợp khối u tuyến giáp có chỉ định phẫu thuật thì sinh thiết tức thì trong mổ là phương pháp giúp phẫu thuật viên quyết định cách thức phẫu thuật cho phù hợp.

Với ung thư tuyến giáp biệt hóa sẽ chỉ định cắt giáp toàn bộ khi có một trong các yếu tố tiên lượng xấu hoặc ung thư tuyến giáp tái phát. Ngoài những trường hợp chỉ định cắt giáp toàn bộ, người bệnh được chỉ định cắt giáp gần toàn bộ hoặc cắt thùy và eo giáp, với những trường hợp ung thư giáp trạng biệt hóa sẽ vét hạch cổ khi phát hiện hạch trên lâm sàng, trên các phương tiện chẩn đoán hình sảnh và thăm khám kiểm tra đánh giá tổn thương trong phẫu thuật.

Với các trường hợp ung thư tuyết giáp thể tủy đa số tổn thương đa ổ, mức độ ác tính, tỷ lệ tái phát tại chỗ cao và thường có di căn hạch vùng từu giai đoạn sớm. Do đó phương pháp điều trị là cắt tuyến giáp toàn bộ, vét hạch cổ và xạ trị bổ trợ. Với ung thư giáp trạng không biệt hóa thì phương pháp phẫu thuật cắt giáp toàn bộ, vét hạch cổ triệt căn nếu như còn khả năng phẫu thuật trên cơ sở đánh giá giai đoạn trước phẫu thuật kỹ thuật và nếu không còn khả năng phẫu thuật thì đôi khi buộc phải sử dụng các phẫu thuật điều trị triệu chứng như mở khí quản hay mở thông dạ dày sau đó chỉ định tia xạ và hóa trị.

Phương pháp điều trị I131( RAI- Radioactive iodine) cho các trưởng hợp ung thư tuyến giáp dạng biệt hóa còn sót bệnh sau phẫu thuật, bệnh đã di căn xa và các trường hợp ung thư đã xâm lấn tại chỗ.

Liệu pháp hormon thay thế được chỉ định sau khi điều trị I131hậu phẫu, hay sau khi cắt toàn bộ tuyến giáp hoặc có di căn lan tràn sau khi điều trị triệt căn thất bại. Ngoài ra còn một số phương pháp để điều trị ung thư tuyến giáp đó là như xạ trị ngoài, hóa trị. Tuy nhiên trong ung thư tuyến giáp biệt hóa chỉ định xạ trị là rất hạn chế bởi tế bào ung thư của thể này ít nhậy cảm với xạ.