UpCom Là Gì? Định Nghĩa, Khái Niệm, Giải Thích ý Nghĩa, Ví Dụ Mẫu

Lĩnh vực: Chứng khoán

Giải thích thuật ngữ

UpCom

Sàn UpCom là gì?

Sàn UPCoM là viết tắt của Unlisted Public Company Market, là sàn giao dịch chứng khoán dành cho các công ty chưa niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán. Sàn UPCoM cung cấp nền tảng để các công ty có thể giao dịch cổ phiếu và thu hút đầu tư từ nhà đầu tư cá nhân và tổ chức. Các công ty niêm yết trên sàn UPCoM thường có quy mô vừa và nhỏ, chưa đủ điều kiện để niêm yết trên sàn chính hoặc chưa muốn niêm yết trên sàn chính. Sàn UPCoM được quản lý bởi Sở giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX).

Sàn UpCom được thiết lập để khuyến khích các công ty chưa niêm yết tham gia vào thị trường chứng khoán. Khi cổ phiếu của công ty chưa đăng ký hoặc không đủ điều kiện niêm yết trên sàn HoSE cũng như sàn HNX, thì chúng sẽ được giao dịch trên sàn UpCom.

Sàn UpCom ra đời vào ngày 01/01/2009, lúc mới đầu chỉ có khoảng 10 doanh nghiệp tham gia. Sau nhiều năm hoạt động, đến nay sàn UPCoM đã có khoảng 858 mã cổ phiếu, vượt qua cả HoSE và HNX về số lượng doanh nghiệp.

Công ty niêm yết ở sàn UpCom cũng phải đảm bảo các yêu cầu về thông báo thông tin nhất định như Báo cáo Tài chính hàng năm. Nhưng độ minh bạch, công khai, tính thanh khoản và chất lượng doanh nghiệp chưa bằng 2 sàn HNX và HoSE

Nhà đầu tư có thể tìm kiếm thông tin về doanh nghiệp trên sàn UpCom qua hệ thống công bố thông tin của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội: https://www.hnx.vn

Nguồn: https://24hmoney.vn/indices/upcom-index

Điều kiện để được đăng ký trên sàn UpCom

UpCom được xem như sàn chứng khoán dành cho công ty đại chúng chưa đủ điều kiện niêm yết hoặc từng bị hủy niêm yết hoạt động. Điều kiện cụ thể để được niêm yết trên sàn UpCom:

• Về vốn điều lệ: Tính từ thời điểm chào bán phải có trên 10 tỷ đồng vốn điều lệ với giá trị đúng trên sổ kế toán.
• Công ty đó 5 năm trước khi chào bán ra đại chúng phải hoạt động có lợi nhuận, không có lỗ lũy kế được tính tới thời điểm đăng ký chào bán cổ phiếu.
• Hoạt động chào bán và niêm yết cổ phiếu với các phương án và cách dùng vốn thu được của công ty đã được Đại hội đồng cổ đông thông qua.

Những đặc điểm của sàn UpCom

• Sàn UpCom hoạt động công khai, minh bạch cam kết mang lại sự an toàn và uy tín cho khách hàng. Dưới sự giám sát, quản lý trực tiếp từ trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội, sàn UpCom được đánh giá tốt hơn so với sàn OTC (thị trường phi tập trung).
• Nhà đầu tư có thể tiếp cận đến rất nhiều doanh nghiệp tốt thông qua cổng thông tin của sàn HNX. Vì sự liên kết chặt chẽ của hai sàn này mà quá trình giao dịch tập trung diễn ra nhanh chóng và dễ dàng, an toàn cho cả người bán lẫn người mua.
• Các công ty lựa chọn sàn UpCom để đo lường mức độ tăng trưởng của cổ phiếu phát hành, nó còn tạo đòn bẩy để việc thực hiện niêm yết trên sàn HoSE và HNX dễ dàng hơn sau này.
• Sàn UpCom cũng là nơi để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nhiều nhà đầu tư.
• Tính rủi ro của chứng khoán tại sàn UpCom cao hơn so với những sàn khác. Cũng vì vậy mà mức giá giao dịch khá thấp.
• Một số mã chứng khoán không còn giao dịch, tính thanh khoản thấp.
• Sàn UpCom thích hợp để đầu cơ hơn là đầu tư. Bởi biên độ giao động của sàn là cộng trừ 15%. Trong khi các sàn HNX là cộng trừ 10% và sàn HoSE là +/-7%.
• Nếu so sánh với hai sàn lớn là HoSE và HNX thì tiêu chuẩn của sàn UpCom thấp hơn.

Các nhóm cổ phiếu trên sàn UpCom

Cổ phiếu trên sàn UpCom sẽ được chia thành 3 nhóm lớn dựa theo quy mô của doanh nghiệp phát hành. Những công ty càng lớn, cổ phiếu của họ sẽ càng có giá trị và duy trì tăng trưởng trong dài hạn, ít biến động. Các công ty nhỏ hơn mặc dù giá trị cổ phiếu thấp, tuy nhiên thu nhập của cổ đông sẽ có sự đột phá nhanh chóng. 3 nhóm đó là:

• UpCom Large: Đây là nhóm tập hợp những cổ phiếu của tổ chức phát hành có vốn chủ sở hữu ít nhất là 1.000 tỷ đồng.
• Upcom Medium: Nhóm này gồm những cổ phiếu thuộc công ty có vốn chủ sở hữu từ 300 đến dưới 1.000 tỷ đồng.
• Upcom Small: Đối với các cổ phiếu của công ty có vốn chủ sở hữu từ 10 tỷ đến dưới 300 tỷ đồng.

5 cổ phiếu tăng giá nhiều nhất trong tháng 9/2021 trên sàn UpCom (Nguồn: HNX)

Quy định giao dịch đối với cổ phiếu trên sàn UpCom

Hình thức giao dịch của sàn UpCom

Sàn UpCom có 2 hình thức giao dịch là:

• Thỏa thuận điện tử: Bên đại diện giao dịch sẽ nhập lệnh cùng các điều kiện đã xác định và lựa chọn lệnh đối ứng phù hợp với mục đích thực hiện giao dịch.
• Thỏa thuận thông thường: Sau khi bên mua và bên bán tự thỏa thuận với nhau về giá và khối lượng. Công ty chứng khoán sẽ nhập kết quả giao dịch vào hệ thống.

Sàn UpCom giao dịch đến mấy giờ?

Quy định về thời gian giao dịch trên sàn UpCom:

• Buổi sáng bắt đầu từ 9h đến 11h30
• Buổi chiều bắt đầu từ 13h00 đến 15h

Đối với phương thức khớp lệnh liên tục, trong một ngày chỉ diễn ra duy nhất một phiên giao dịch vào buổi sáng và một phiên vào buổi chiều. Còn đối với phương thức giao dịch thỏa thuận thì sàn không có quy định về số lần đặt lệnh cũng như thời gian, chỉ cần đảm bảo thực hiện khi sàn đang hoạt động. Sàn không hoạt động vào thứ bảy và chủ nhật và ngày lễ theo quy định của Luật lao động.

Nguyên tắc khớp lệnh trên sàn UpCom ra sao?

Sàn UpCom thực hiện theo hai nguyên tắc khớp lệnh là:

• Ưu tiên về thời gian: Nếu có cùng mức giá, ai đặt lệnh trước thì được ưu tiên thực hiện trước.
• Ưu tiên về giá: Giá bán thấp hơn được xếp trước nếu bạn trong vị thế bán. Giá mua cao hơn được xếp trước nếu bạn trong vị thế mua.

Đơn vị giao dịch của sàn UpCom có gì cần chú ý?

Sàn UpCom chia cổ phiếu ra thành những lô khác nhau:

• Giao dịch lô chẵn: Giao dịch với khối lượng là 100 cổ phiếu và bội số của 100. Ví dụ 200, 1.500 hay 10.300…
• Giao dịch lô lẻ: Giao dịch với khối lượng từ 1 đến 99 cổ phiếu. Thông thường, ít có nhà đầu tư mua lẻ cổ phiếu, trừ trường hợp cổ phiếu hiếm. Cho nên, giao dịch lô lẻ có tính thanh khoản thấp, chỉ khớp lệnh nếu bạn bán lô lẻ và có người mua lô lẻ. Không có chuyện lô lẻ khớp với lô chẵn.
• Bước giá: Bước giá quy định tại sàn UpCom là 100 đồng. Bạn có thể đặt giá 17.500, 17.600 chứ không được đặt là 17.550 (vì đây là bước giá 50 đồng).
• Đơn vị yết giá của cổ phiếu trên sàn UpCom
• Đơn vị yết giá đối với cổ phiếu: 100 đồng.
• Không quy định đơn vị yết giá đối với trái phiếu và giao dịch thỏa thuận.

Biên độ dao động giá trên sàn UpCom

Cổ phiếu trên sàn UpCom giá giao động trong biên độ +/-15%, cụ thể:

• Đối với cổ phiếu: ± 15%
• Đối với cổ phiếu mới đăng ký giao dịch trong ngày giao dịch đầu tiên và cổ phiếu không có giao dịch trên 25 phiên giao dịch liên tiếp, trong ngày đầu tiên giao dịch trở lại, biên độ dao động giá được áp dụng là ± 40% so với giá tham chiếu.
• Đối với trái phiếu: sàn UpCom không quy định cụ thể về giá. Vì vậy thị trường cung cầu sẽ quyết định giá giao dịch của chứng khoán này. Cách đầu tư trái phiếu tương tự như trên các sàn khác nhưng giá sẽ tốt hơn rất nhiều. Đây là vấn đề bạn nên lưu tâm để mang đến hiệu quả tốt nhất.

Nguồn: https://24hmoney.vn/stock/BSR?from=search

Giá tham chiếu được tính như thế nào?

Giá tham chiếu (Reference Price) là mức giá cơ bản để làm cơ sở tính toán biên độ giao động giá hoặc các giá khác trong ngày giao dịch. Giá tham chiếu trên sàn UpCom là bình quân gia quyền (hay trung bình cộng có trọng số) của các giá giao dịch thực hiện theo phương thức khớp lệnh liên tục của ngày giao dịch gần nhất trước đó.

Lệnh giao dịch của sàn Upcom ra sao?

Đối với các sàn như HoSE và HNX, thì có nhiều lệnh để bạn có thể đặt như các lệnh thị trường (ATC, OTC, MP…), nhưng ở sàn UpCom chỉ có 1 lệnh đặt duy nhất đó là lệnh giới hạn LO (Limit Order). Đây là lệnh mà nhà đầu tư muốn mua cổ phiếu giá bao nhiêu thì đặt ra giá bấy nhiêu, trong phạm vi giá trần và giá sàn.

Ngay khi được nhập vào hệ thống, lệnh này đã có hiệu lực, chỉ khi bị hủy bỏ hoặc kết thúc phiên giao dịch mới hết hạn.

Sửa, hủy lệnh trong phiên giao dịch như thế nào?

Vậy, trong trường hợp nhà đầu tư muốn sửa lệnh hoặc hủy lệnh khi mà lệnh vẫn đang có hiệu lực thì phải làm sao? Sàn UpCom có quy định cụ thể như sau:

• Nguyên tắc: việc hủy lệnh giới hạn, chỉ có hiệu lực đối với lệnh gốc chưa được khớp, tức là chưa diễn ra giao dịch hoặc phần còn lại của lệnh gốc chưa thực hiện.
• Nếu bạn sửa khối lượng giảm: thứ tự ưu tiên của lệnh vẫn giữ nguyên, như lệnh ban đầu.
• Nếu bạn sửa khối lượng tăng: thứ tự ưu tiên được tính kể từ khi lệnh sửa được nhập vào, thứ tự cũ bị xóa bỏ.

6. Chỉ số UpCom Premium là gì?

Chỉ số UpCom Premium là cơ sở để lọc ra một rổ các cổ phiếu tốt nhất trên thị trường. Để nâng cao chất lượng cổ phiếu giao dịch sàn UpCom, thì Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội, tạo ra rổ chỉ số này với những yêu cầu nghiêm ngặt và đánh giá cao hơn hẳn so với mặt bằng cổ phiếu UpCom.

Để được lựa chọn vào rổ chỉ số Upcom Premium, tổ chức phát hành phải đảm bảo những tiêu chí về kinh tế tài chính cũng như luật pháp quy định về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán như:

• Về định lượng: Công ty cần có vốn điều lệ từ 120 tỷ trở lên, tình hình kinh doanh có lãi, không lỗ lũy kế trong những năm liền kề. Hoặc có vốn điều lệ từ 30 tỷ trở lên, cùng với tỷ lệ lợi nhuận sau thuế chia cho vốn chủ sở hữu lớn hơn 5%, đảm bảo không lỗ lũy kế.
• Về định tính: Công ty thực hiện kế toán, kiểm toán độc lập, công bố báo cáo tài chính công khai của năm tài chính gần nhất trong thời gian quy định cụ thể.