Vài Nét Sơ Lược Về Giun đầu Gai - Phần 2

(Bệnh học; Triệu chứng; Chẩn đoán phân biệt; Cận lâm sàng; Chẩn đoán; Điều trị; Phòng bệnh)

IV. Bệnh học

Nguyên nhân gây bệnh là tổn thương cơ học ở các mô bởi di chuyển của Gnathostome và các độc tố đi kèm tham gia vào hoặc có liên quan dẫn truyền thần kinh như acetylcholine, hyaluronidase, protease, hemolysine. Ngoài ra còn có sự đáp ứng của cơ thể vật chủ.

Theo thời gian, thì các triệu chứng diễn ra ít rầm rộ và ít kéo dài hơn.

Trên thực nghiệm, người ta đã gây nhiễm được qua da hoặc cho uống nước có ấu trùng.

Bệnh giun đầu gai thường chia làm 2 thể điển hình: thể chu du dưới da và thể phủ tạng. Nguy hiểm nhất là biến chứng hệ thần kinh trung ương.

V. Triệu chứng

1. Triệu chứng toàn thân

• Thời gian ủ bệnh thường 3-7 ngày, thời gian nhiễm bệnh tiềm tàng có thể kéo dài nhiều tháng, nhiều năm.
• Suy nhược nhẹ, sốt, chán ăn, buồn nôn.

2. Triệu chứng cơ năng

Triệu chứng phụ thuộc vị trí ấu trùng di chuyển.

• Da và mô mềm: một hay nhiều vùng như mề đay, đau, ngứa, ban đỏ, nốt dưới da hoặc dạng đinh nhọt.
• Phổi: ho, ho ra máu, ho ra giun, khó thở, đau ngực.
• Hệ tiêu hóa: đau hạ sườn phải, triệu chứng giống như viêm ruột thừa, viêm túi mật hoặc giả khối tổn thương ở ruột.
• Hệ tiết niệu: có thể tiểu ra máu.
• Mắt: giảm thị lực, mù, đau mắt hoặc sợ ánh sáng.
• Tai: giảm sức nghe hoặc ù tai.
• Hệ thần kinh trung ương:

+ Viêm tủy rễ thần kinh (hay gặp nhất),

+ Viêm não - tủy - rễ thần kinh,

+ Viêm não - màng não,

+ Đau liên quan đến thần kinh, tiếp theo sau đó có thể liệt hoặc giảm cảm giác một vài ngày,

+ Dấu chứng và triệu chứng thần kinh định vị.

3. Triệu chứng thực thể

Tùy thuộc vị trí di chuyển của ấu trùng.

• Da và mô mềm: viêm mô mỡ dưới da, phù Quincke, ban trườn, xuất hiện các nốt dưới da hoặc abces.
• Hô hấp: hội chứng đông đặc phổi hoặc xẹp phổi, tràn dịch, tràn khí màng phổi, tràn dịch và khí màng phổi.
• Hệ tiêu hóa: đau ở hạ sườn phải, vùng thượng vị.
• Về thị giác: viêm mạch màng nho, viêm mống mắt, xuất huyết nội nhãn, tăng nhãn áp, sẹo hoặc bóc tách võng mạc.
• Hệ thần kinh trung ương: sốt, cứng cổ và/hoặc sợ ánh sáng, tăng áp lực sọ não, dấu hiệu thần kinh định vị thay đổi.

VII. Chẩn đoán phân biệt

VI. Cận lâm sàng

1. Huyết học: Công thức máu: Bạch cầu ái toan tăng cao (có thể > 50% so với tổng bạch cầu chung, tăng BC toàn phần).

2. Tổng phân tích nước tiểu: Tiểu máu vi thể

3. Huyết thanh chẩn đoán: Xét nghiệm ELISA và Western Blot là những xét nghiệm đầy hứa hẹn, tuy nhiên, các test này không phải luôn sẵn có tại các quốc gia.

4. Chẩn đoán hình ảnh: Xquang phổi và đường tiêu hóa.

CT-Scanner: CT hiếm khi giúp chẩn đoán được điều gì, nhất là khi giun nằm ở mô mềm và bản thân giun cũng vậy. Trong bệnh lý hệ thần kinh trung ương, CT có thể cho thấy bằng chứng xuất huyết nội sọ, lấp đầy nước tắc nghẽn hoặc viêm màng não trong 50% số ca.

5. Xét nghiệm khác: Soi đờm có thể thấy giun.

6. Các thủ thuật khác: Phẫu tích hoặc phẫu thuật vết thương hiếm khi giúp được điều gì cho chẩn đoán tại các vết thương, mô dưới da, mô mềm.

7. Chọc dịch não tủy: tăng bạch cầu (trung bình từ 20-1430 bạch cầu/mm3, nhưng điển hình thường tăng nhưng