Vận Chuyển Các Chât Qua Màng Sinh Chất - Tài Liệu Text - 123doc

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.doc) (4 trang)

Trang chủ

Giáo án - Bài giảng

Sinh học

vận chuyển các chât qua màng sinh chất

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (135.36 KB, 4 trang )

Giaó án sinh học lớp 10 NC tiết 18Ngày soạn:19/10/2008Ngày dạy: Từ 21-25/10/2008GV: D.T. Hạnh.Lớp dạy: 10T2, 10L2.I. Mục tiêu:1. Kiến thức:- Phân biệt được hình thức vận chuyển chủ động với vận chuyển thụ động- Nhận biết được thế nào là khuếch tán, phân biệt khuếch tán thẩm thấu và khuếch tán thẩm tách.- Mô tả con đường xuất, nhập bào.2. Kỹ năng:- Rèn kĩ năng quan sát, phân tích, tổng hợp vấn đề, kĩ năng so sánh để rút ra điểm khác nhau cơ bản giữa các con đường vận chuyển các chất qua màng.- Vận dụng kiến thức giải thích 1 số hiện tượng thực tế liên quan đến nội dung bài học.3. Thái độ:- Nhận thức đúng quy luật vận động của vật chất sống cũng tuân theo quy luật vật lí và hóa họcII. Trọng tâm:Các hình thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất.III. Phương pháp:Kết hợp các phương pháp dùng phiếu học tập để phân tích tranh vẽ, hoạt động nhóm,vấn đáp gợi mở và vấn đáp tái hiện nhằm phát huy tính tích cực của học sinh.IV. Chuẩn bị:- Tranh hình SGK phóng to. Hệ thống câu hỏi dẫn dắt hs tìm hiểu kiến thức mới.- Một số tranh cần thiết về vận chuyển các chất qua màng. Giáo án điện tử. 1 lọ nước hoa hoặc 1 lọ dầu gió.V. Tiến trình:1. Ổn định lớp: Kiểm diện.2. Nhận xét bài kiểm tra 45 phút.3. Bài mới: Vào bài trực tiếp: Ở bài trước, chúng ta đã xét cấu trúc và chức năng của màngsinh chất, bài hôm nay chúng ta xét tiếp về sự vận chuyển các chất qua màng sinh chất như thế nào….I. VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNGHoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh- GV yêu cầu hs nghiên cứu SGK. Hỏi:-Chức năng của màng sinh chất ?-Có mấy phương thức vận chuyển các chất quamàng?- Trong cơ thể chất nào vận chuyển theo phươngthức thụ động qua màng sinh chất?GV mở nắp lọ nước hoa hoặc lọ dầu gió, để 1 lúcrồi hỏi.Em thấy sao khi cô mở nắp lọ?... vì sao?- Thế nào là thẩm thấu? Thẩm tách?- Khuếch tán là hiện tượng thế nào? Tại sao một sốchất khuếch tán qua màng tế bào được?-Trong trường hợp nào các chất không thể khuếchI.Vận chuyển thụ động1.Khái niệm:- HS nghiên cứu SGK, nhận xét dựa vào kiếnthức thực tế để trả lời.2. Kết luận- Sự khuếch tán là phương thức vận chuyển thụđộng các chất qua màng sinh chất (O2, H2O,CO2…), có 2 con đường:+ Khuếch tán trực tiếp qua lớp kép photpholipit:các phân tử có kích thước nhỏ không phân cựchay chất tan trong mỡ.+ Khuếch tán qua kênh prôtêin có tính chọn lọc.- Cơ chế khuếch tán: do sự chênh lệch nồng độcác chất trong và ngoài màng.1VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤTtán vào trong tế bào được?1. Thí nghiệm: Em hãy thực hiện lệnh ở trang 64- Có mấy con đường khuếch tán qua màng sinhchất?- GV nhận xét rồi đưa ra khái niệm:+ Khuếch tán là sự chuyển động của các phân tửtừ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấphơn, do chuyển động nhiệt của chúng gây nên.+ Thẩm thấu: là sự khuếch tán của nước qua màngbán thấm.+ Thẩm tách: là sự khuếch tán của chất hòa tanqua màng bán thấm- GV yêu cầu rút ra kết luận về:+ Vận chuyển thụ động là gì? Điều kiện để xảy ra cơ chế vận chuyển thụ động? ( kích thước chât quamàng nhỏ hơn đường kính lỗ màng, chênh lệch về nồng độ. Nếu vận chuyển có chọn lọc thì cần có protein kênh đặc hiệu)+ Cơ chế vận chuyển?+ Tốc độ vận chuyển* Để khắc sâu kiến thức cho HS, GV cho HS lấy vídụ về quá trình vận chuyển thụ động trong thực tế.- Tại sao cọng rau muống bị cong ngược khi chẻxong đem ngâm vào nước.Tại sao khi rửa rau takhông nên cho quá nhiều muối hoặc không nênngâm quá lâu? Tại sao đem ngâm trái dâu tây vàonước đường một thời gian, nước có vị chua ngọt vàdâu cũng có vị chua ngọt?- Tốc độ khuếch tán tỉ lệ thuận với mức chênhlệch nồng độ, diện tích khuếch tán và luôn thuđộng.- Vận chuyển thụ động không đòi hỏi phải tiêuhao năng lượng, thuận chiều građien nồng độ.- HS dựa vào kiến thức vừa được biết để nêu vànêu được 3 con đường vận chuyểnHs nghiên cứu trả lời.* Tiểu kết:I. Vận chuyển thụ độngMột số khái niệm:* Khuếch tán là sự chuyển động của các phân tử từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp hơn,do chuyển động nhiệt của chúng gây nên.+ Thẩm thấu: là sự khuếch tán của nước qua màng bán thấm.+ Thẩm tách: là sự khuếch tán của chất hòa tan qua màng bán thấm*Sự khuếch tán là phương thức vận chuyển thụ động các chất qua màng sinh chất (O2, H2O, CO2…)theo 2 con đường:+ Khuếch tán trực tiếp qua lớp kép photpholipit: các phân tử có kích thước nhỏ không phân cực haychất tan trong mỡ.+ Khuếch tán qua kênh prôtêin có tính chọn lọc.- Cơ chế khuếch tán: do sự chênh lệch nồng độ các chất trong và ngoài màng.- Tốc độ khuếch tán tỉ lệ thuận với mức chênh lệch nồng độ, diện tích khuếch tán và luôn thu động.- Vận chuyển thụ động không đòi hỏi phải tiêu hao năng lượng vì thuận chiều građien nồng độ, Điều kiện để xảy ra cơ chế vận chuyển thụ động là kích thước chât qua màng nhỏ hơn đường kính lỗ màng, chênh lệch về nồng độ. Nếu vận chuyển có chọn lọc thì cần có protein kênh đặc hiệu..2II. VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG ( SỰ VẬN CHUYỂN TÍCH CỰC)Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh- GV yêu cầu - HS nghiên cứu mục II SGK,quan sát tranh hình 18.2 và giải thích hiệntượng nồng độ iôt trong tảo biển, glucôzơtrong nước tiểu ống thận.- GV đưa thêm ví dụ và yêu cầu họcsinh giải thích: “em giải thích hiệntượng này như thế nào?”- - Điều kiện để xảy ra cơ chế vậnchuyển chủ động là gì?( Có ATP,kênhvận chuyển đặc hiệu)II. Vận chuyển chủ động (vận chuyển tích cực)1. Hiện tượngHs nghiên cứu SGK, HS hoạt động nhóm cử đại diệntrả lời, lớp bổ sung và GV nhận xét, kết luận.* Các chất cần thiết cho cơ thể được vận chuyển quamàng tế bào nhờ prôtêin màng và ATP.2. Kết luận: HS tìm thông tin trả lời* Vận chuyển chủ động là hình thức như thế nào.* Tiểu kết:II. Vận chuyển chủ động (vận chuyển tích cực)1. Hiện tượng( SGK)* Các chất cần thiết cho cơ thể được vận chuyển qua màng tế bào ngược chiều građient nồng độ nhờprôtêin màng và ATP.2. Kết luận- Vận chuyển chủ động là hình thức:- tế bào chủ động vận chuyển các chất qua màng nhờ tiêu dùng năng lượng ATP.- Tế bào hấp thụ nhiều phân tử ngược chiều građien nồng độ để bổ sung kho dự trữ nội bào, loại bỏnhững phân tử không cần thiết ngược građien nồng độ.- tham gia vào nhiều hoạt động chuyển hóa.Điều kiện để xảy ra cơ chế vận chuyển chủ động là có ATP,kênh vận chuyển đặc hiệu.III. XUẤT BÀO, NHẬP BÀOHoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinhChiếu hình 18.3. Hỏi:- Thế nào là xuất bào? Thế nào là nhập bào?- Những chất nào vận chuyển theo hình thức này?+ Em hãy mô tả con đường vận chuyển này?Hình thức này có tiêu tốn năng lượng không?- GV nhận xét và kết luận* Liên hệ: Em hãy lấy ví dụ về hiện tượng xuất bào, nhập bào?III. Xuất bào, nhập bào- HS hoạt động cá nhân:Yêu cầu nêu được:+ Màng phải biến dạng để vận chuyển.+ Thực hiện bằng nhập và xuất bào.- Một số phân tử có kích thước lớn, không lọt quacác lỗ màng, sự trao đổi chất thực hiện nhờ sựbiến dạng tích cực của màng sinh chất và có sửdụng ATP.* Nhập bào- Các phân tử chất rắn, lỏng, tiếp xúc với màng.- Màng biến đổi tạo bóng nhập màng bao lấy chất(Nếu chất là thể rắn như giọt thức ăn sẽ xảy ra sựthực bào, thể lỏng - ẩm bào).- Các bóng được tế bào tiêu hóa trong lizôxôm* Xuất bào- Hình thành bóng xuất bào (chứa chất thải)3- Các bóng liên kết với màng  màng biến đổi bài xuất các chất thải ra ngoài.* Tiểu kết:III.Xuất bào, nhập bào- Một số phân tử có kích thước lớn, không lọt qua các lỗ màng, sự trao đổi chất thực hiện nhờ sự biếndạng tích cực của màng sinh chất và có sử dụng ATP.* Nhập bào- Các phân tử chất rắn, lỏng tiếp xúc với màng.- Màng biến đổi tạo bóng nhập màng bao lấy chất- Nếu là thể rắn gọi là thực bào, thể lỏng gọi là ẩm bào.- Các bóng được tế bào tiêu hóa trong lizôxôm* Xuất bào- Hình thành bóng xuất bào (chứa chất thải)- Các bóng liên kết với màng  màng biến đổi bài xuất các chất thải ra ngoài. 4. Củng cố- Có mấy hình thức vận chuyển các chất qua màng? Mỗi hình thức đó được định nghĩa như thế nào? Cho ví dụ minh họa?( Hoặc trả lời các câu hỏi cuối bài)- tùy lớp.5. Dặn dò: Học kĩ bài này. Chuẩn bị bài 19 “ thực hành” 4