Vấn đề Y đức, Từ Góc Nhìn Cặp Phạm Trù Bản Chất Và Hiện Tượng

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.doc) (20 trang)

Trang chủ

Lý luận chính trị

Triết học Mác - Lênin

Vấn đề Y đức, từ góc nhìn cặp phạm trù bản chất và hiện tượng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (423.25 KB, 20 trang )

BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯBỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯHỌC VIỆN CHÍNH SÁCH VÀ PHÁT TRIỂNHỌC VIỆN CHÍNH SÁCH VÀ PHÁT TRIỂN  Đề tài: Vấn đề Y đức , từ góc nhìn cặp phạmtrù bản chất và hiện tượngGiáo viên hướng dẫnGiáo viên hướng dẫn: Thầy NGÔ MINH THUẬN: Thầy NGÔ MINH THUẬNSinh viên thực hiệnSinh viên thực hiện : NGUYỄN THỊ HOÀNG MAI : NGUYỄN THỊ HOÀNG MAILớpLớp : KTĐN 4B : KTĐN 4BMã số sinh viên : HÀ NỘI, 12/2013 MỤC LỤC1.1.Tính c p thi t c a tàiấ ế ủ đề 12. M c ích và nhi m v nghiên c uụ đ ệ ụ ứ 3S th ng nh t gi a b n ch t và hi n t ngự ố ấ ữ ả ấ ệ ượ 7 B n ch t và hi n t ng th ng nh t trong s v t. i u này th hi n:ả ấ ệ ượ ố ấ ự ậ Đề ể ệ 7PHẦN MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiết của đề tàiSức khỏe là vốn quý nhất của mỗi con người và của toàn xã hội… Có sức khỏe, con người có hàng trăm ước mơ. Không có sức khỏe, conngười có ước mơ duy nhất là “được khỏe”“Một thân thể không đau, một tinh thần không loạn, đó là chân hạnh phúccủa con người”1Ba điều tạo nên hạnh phúc là: thân thể khỏe mạnh, tinh thần minh mẫn vàtrái tim trong sạch. Sức khỏe còn là nhân tố cơ bản để nâng cao năng suất lao động và chấtlượng sản phẩm dịch vụ, là một đòi hỏi bắt buộc đối với nguồn nhân lực trongquá trình công nghiệp hóa - hiện đại hoá đất nước. Ngành quan trọng trong xã hội – Y tế trong các giai đoạnVì vậy y tế luôn luôn là một trong những ngành được nhà nước chú trọnghàng đầu. Xu thế xã hội hoá các ngành nghề một cách mạnh mẽ, với mục tiêu làcung cấp hệ thống các cơ sở y tế phục vụ tốt nhất cho tất cả các đối tượng trongxã hội, giúp người dân được chăm sóc, bảo vệ và tiếp cận các dịch vụ y tế thuậnlợi nhất. Những năm qua, các cơ sở y tế trong nước đã và đang phát triển mạnhmẽ về cả số lượng và chất lượng phục vụ, hình thức đa dạng, phong phú.Từ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp chuyển sang nền kinh tế thị trườngđịnh hướng xã hội chủ nghĩa, đang hàng ngày hàng giờ tác động đến mọi mặt,trong đó có lĩnh vực Y đức – đạo đức của người cán bộ y tế, bên cạnh nhữngyếu tố tích cực đã và đang xuất hiện không ít những vấn đề tiêu cực. Trong mọi giai đoạn lịch sử, cán bộ công chức, viên chức nói chung, cánbộ công chức, viên chức ngành y tế nói riêng có một vai trò hết sức quan trọng.Đội ngũ này ngày càng tăng cả về số lượng và chất lượng. Trong số đó, cónhững người không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn là tấm gương sáng về đạo1 Tác giả EpicureSV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 1đức và lối sống. Họ luôn hăng hái tham gia các hoạt động của ngành cũng nhưtrong đời sống xã hội.Tuy vậy, dưới tác động của kinh tế thị trường cũng xuất hiện một số cánbộ, công chức viên chức y tế có những biểu hiện lệch lạc trong suy nghĩ và hànhđộng. Một số có lối sống hưởng thụ, thực dụng, chạy theo đồng tiền, lười laođộng, không nhiệt tình trong công việc… tất cả đó đã và đang gây ảnh hưởngkhông tốt đến niềm tin của nhân dân, cũng như ảnh hưởng lớn đến ngành. Đây cũng là lý do tôi chọn đề tài tiểu luận: “Vấn đề Y đức dưới góc nhìncủa cặp phạm trù Bản chất và Hiện tượng”.Y đức – đạo đức của người thầy thuốc, không phải vấn đề mới mẻ. Từ xaxưa đây đã là một vấn đề nóng được rất nhiều người đề cập tới ở những góc độ,khía cạnh khác nhau. Qua các giai đoạn lịch sử, các triều đại, y đức được đè cậptới bằng những điều luật áp dụng cho nghề y, qua lời thề, các tuyên ngôn về y tếcủa tổ chức y tế thế giới. Đến nay vấn đề này đã được nhiều nước đưa vào nghĩavụ luật thầy thuốc.Lịch sử y học phương Tây vẫn luôn luôn nhắc đến lời thề Hippocrate (thếkỷ IV TCN) như một bài học y đức đầu tiên cho người thầy thuốc mới ra trường.Ở nước ta từ xa xưa đến nay, có không ít người thầy thuốc tiêu biểu cho lòngnhân đạo, tính bất danh lợi của nghề y. Chu Văn An (1292-1370) có nói: “ChữNhân là mấu chốt của người thầy thuốc, rồi mới đến chữ minh chữ tài” – nghĩalà người thầy thuốc phải lấy lòng nhân đức làm đầu rồi mới đến sự thông minh,khôn khéo, tài năng xử lý bệnh tật. Hải Thượng Lãn Ông (1720 – 1791), vị danhsư của nước ta vào TK XVIII mà tài năng và đức độ được phong hàng “y thánh”đã để lại tấm gương sáng về đạo đức, y đức của mình qua chín quan điểm dihuấn của ông, hay Nguyễn Đình Chiểu qua “Ngư tiều y thuật vấn đáp”.Ngay khi Cách mạng Tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặcbiệt quan tâm đến giáo dục đạo đức Cách mạng cho cán bộ Đảng viên nói chungvà cán bộ ngành y tế nói riêng, Người đã để lại nhiều di huấn quý báu về y đức.“Lương y như từ mẫu”2– lời nói của Bác – vị anh hùng giải phóng dân tộc, danh2 Hồ Chí Minh – Thư gửi các bộ y tế cả nước năm 1955SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 2nhân văn hóa kiệt xuất, vị lãnh tụ thiên tài, người thầy vĩ đại của Đảng ta, dântộc ta vẫn còn nguyên giá trị của nó. Người thầy thuốc phải đồng thời như mộtngười mẹ hiền, “Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa bệnh tật,mà còn phải nâng đỡ tinh thần những người ốm yếu”3. Hiện nay, trong hầu hếtcác chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước đối với công tác y tế,vấn đề y đức đều được đề cập. Nghị quyết hội nghị lần thứ IV Ban chấp hànhTrung ương Đảng Khóa VII “Những vấn đề cấp bách trong lĩnh vực chăm sócsức khỏe bảo vệ nhân dân” (ngày 14/01/1993). Ngày 06/11/1996 ngành Y tế đãcó quyết định của Bộ trương bộ y tế Đỗ Nguyên Phương về thực hiện 12 điều yđức cùng nhiều văn bản pháp quy khác có liên quan đến y đức. Đỗ NguyênPhương đã nói về vấn đề y đức, y đạo đòi hỏi cấp bách phải nâng cao ý thức củangười thầy thuốc trong giai đoạn hiện nay42. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu2.1. Mục đích của tiểu luậnTrên cơ sở phân tích thực trạng y đức của đội ngũ cán bộ y tế trong thờigian qua cũng như tìm ra nguyên nhân của nó. Từ đó đưa ra phương hướng vàmột số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hơn nữa y đức cho cán bộ y tế tronggiai đoạn hiện nay. Làm rõ vấn đè y đức dưới góc nhìn của cặp phạm trù Bảnchất và Hiện tượng.2.2. Nhiệm vụ của tiểu luậnLàm rõ tầm quan trọng và yêu cầu của việc nâng cao y đức cho cán bộngành y tế trong giai đoạn hiện nay.Phân tích thực trạng y đức trong giai đợn hiện nay và tìm ra nguyên nhâncủa nó.Đề xuất phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm naang cao y đứccủa cán bộ nhân viên trong ngành y tế.Dưới góc nhìn của cặp phạm trù Bản chất và hiện tượng, vấn đề y đức hiệnlên như thế nào, liệu có những mâu thuẫn nào xuất hiện? 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu3.1. Đối tượng nghiên cứu3 Hồ Chí Minh – Thư gửi Hội nghị Quân y – Tháng 3/19484 Đỗ Nguyên Phương – Phát triển sự nghiệp y tế ở nước ta hiện nay, Nxb Y học HN, 1996SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 3Tiểu luận tập trung nghiên cứu: vấn đề y đức dưới góc nhìn của cặp phạmtrù triết học bản chất và hiện tượng.3.2. Phạm vi nghiên cứuPhạm vi nghiên cứu của tiểu luận là toàn bộ cán bộ nhân viên y tế cả nước.4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứuDựa trên cơ sở của chủ nghĩa Duy vật Biện chứng đặc biệt là cơ sở lý luậncủa cặp phạm trù bản chất và hiện tượng trong phép biện chứng duy vật, tưtưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về đạo đức và yđức. Ngoài ra tác giả tiểu luận còn tham khảo, tiếp thu, kế thừa kết quả đạt đượccủa các nghiên cứu liên quan trực tiếp đến đề tài.Tác giả tiểu luận sử dụng phương pháp luận chung của chủ nghĩa duy vậtbiện chứng kết hợp với phương pháp phân tích và tổng hợp, quy nạp và diễndịch, điều tra xã hội học… nhằm thực hện mục đích mà đề tài đặt ra.5. Kết cấu của tiểu luận-Phần mở đầu-Phần nội dung:+Chương 1: Cơ sở lý luận cặp phạm trù Bản chất và Hiện tượng.Vấn đề y đức dưới góc nhìn của cặp phạm trù này.+Chương 2: Thực trạng y đức hiện nay, liệu có còn “Lương y như từmẫu”?+Chương 3: Nguyên nhân, đề ra phương hướng, giải pháp cho vaasnđề y đức của cán bộ nhân viên y tế.-Phần kết luận: Ý kiến cá nhân về vấn đề trên, đưa ra quan điểm, nhận xét.SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 4CHƯƠNG 1CƠ SỞ LÝ LUẬN1.1. Cặp phạm trù bản chất và hiện tượng1.1.1. Định nghĩa phạm trù và phạm trù triêt học“Phạm trù là những khái niệm rộng nhất phản ánh những mặt, những thuộctính, những mối liên hệ chung, cơ bản nhất của các sự vật và hiện tượng thuộcmột lĩnh vực nhất định của hiện thực khách quan”5Mỗi bộ môn khoa học đều có một hệ thống phạm trù riêng của mình phảnánh những mặt, những thuộc tính, những mối liên hệ cơ bản và phổ biến củahiện thực thuộc phạm vi khoa học đó nghiên cứu. Ví dụ: Trong Toán học có các phạm trù “số”, “hình”, “điểm”, “mặtphẳng”, “hàm số”,… Trong Vật lý học có các phạm trù “gia tốc”, “vận tốc”,“lực”,… Trong kinh tế học có các phạm trù “hàng hóa”, “tiền tệ”, “thặng dư”,“lợi nhuận”,… Ví dụ, phạm trù “vật chất”, “ý thức”, “vận động”, “đứng im”,v.v phản ánh những mối liên hệ phổ biến không chỉ của tự nhiên mà cả xã hội,tư duy của con người. Phạm trù triết học khác phạm trù của các khoa học khác ở chỗ, nó mangtính quy định về thế giới quan và tính quy định về phương pháp luận.Phạm trù triết học là công cụ của nhận thức, đánh dấu trình độ nhận thức củacon người.1.1.2. Khái niệm Cặp phạm trù bản chất và hiện tượngBản chất là tổng hợp tất cả những mặt, những mối liên hệ tất nhiên tươngđối ổn định ở bên trong sự vật, quy định sự vận động và phát triển của sự vật đó.Còn hiện tượng là biểu hiện của những mặt, những mối liên hệ ấy ra bên ngoài6Qua định nghĩa trên, bản chất là cái bên trong, là cái bản chất tạo nên sựvật, có tính cách tương đối ổn định; còn hiện tượng là những biểu hiện bên ngoàicủa sự vật, nó dễ dàng biến đổi theo không gian và thời gian.Cặp phạm trù này xuyên suốt từ vật chất, con người cho đến các hiện tượngkinh tế xã hội. Vì vậy sự nhận thức đúng đắn sẽ có ý nghĩa vô cùng to lớn quantrọng với xã hội ngày nay.5 PGS, TS. Trần Đình Thảo – giáo trình triết học, Nxb. CTQG, H 20106 GS. VS. Nguyễn Duy Quý và tgk, Giáo trình Triết học Mác – Lenin, Hà Nội, Nxb. CTQG, 2008, trang 275 - 276SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 5Bản chất diễn tả những đặc tính cơ bản của sự vật và những quá trình hoạtđộng sâu xa bên trong sự vật. Vì bản chất nằm bên trong sự vật nên mắt thườngkhông thể nào nhìn thấy được. Hiện tượng là cái biểu hiện bên ngoài nên trongkhả năng nào đó những giác quan có thể nhận thức được. Tuy nhiên có thểnhững nhận thức đó là sai lầm.Thí dụ : -Khi ta nhìn ánh sáng mặt trời chiếu xuống, ta nói rằngánh sáng này không có màu. Nhưng khi dùng một kính lúp đưa lêntrước ánh sáng đó thì ta sẽ thấy vô số màu trong đó có bảy màu cơbản như đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím,… Liệu rằng đó làmàu đỏ, cam, lục,…? Hay đó là cái tên mà chúng ta đã từng áp đặtlên những sự vật có tính chất tương tự? Như vậy, cái nhìn củachsng ta đến hiện tượng không hẳn là đúng sự vật nên đừng vộivàng luận điều gì chỉ sau cái nhìn ban đầu mà không xét đến bảnchất thực sự của nó là gì. -Về một con người, những biểu hiện bên ngoài của họnhư sự lịch lãm, oai nghiêm, đĩnh đạc, thật thà,… nhưng hãy dèchừng, đừng nhìn những biểu hiện bên ngoài ấy mà kết luận bảnchất thật sự của họ.Thales (625? – 546? B.C), đã cho rằng “nguyên chất của vạn vật là nướcmà từ đó vạn vật xuất phát và trong nó vạn vật đều tiêu tán”7 Có lẽ ông nhìnthấy hiện tượng vạn vật sống được đều là nhờ nước và ba phần của quả địa cầunày là biển nên đã kết luận bản chất của vạn vật như vậy.Heraclitus (570? – 475? B.C), thì cho rằng “lửa là bản thể hoặc nguyên lý,thông qua sự phân tán và cô tụ, tạo nên những hiện tượng của thế giới của thếgiới cảm giác”.81.1.3 Quan hệ biện chứng giữa bản chất và hiện tượngBản chất và hiện tượng đều tồn tại khách quan là hai mặt vừa thống nhấtvừa đối lập với nhau.7 Mai Sơn biên soạn, 101 Triết gia, Hà Nội, Nxb. Tri thức 2007 , trang 148 Sđd 2, trang 24SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 6Sự thống nhất giữa bản chất và hiện tượng Bản chất và hiện tượng thống nhất trong sự vật. Điều này thể hiện:Bản chất và hiện tượng thống nhất với nhau, chính nhờ sự thống nhất này mà người ta có thể tìm ra cái bản chất, tìm ra quy luật trong vô vàn các hiện tượng bên ngoài. Biểu hiện là:Bản chất luôn luôn được bộc lộ ra qua hiện tượng, còn hiện tượng nào cũnglà sự biểu hiện của bản chất ở mức độ nhất định. Không có bản chất nào tồn tại thuần túy ngoài hiện tượng; đồng thời cũng không có hiện tượng nào hoàn toàn không biểu hiện bản chất. Nhấn mạnh sự thống nhất này“ Bản chất hiện ra. Hiện tượng là có tính bản chất ”—Lenin9Bản chất và hiện tượng về căn bản là phù hợp với nhau. Bản chất được bộc lộ ra ở những hiện tượng tương ứng. Bản chất nào thì có hiện tượng ấy, bản chấtkhác nhau sẽ bộc lộ ở những hiện tượng khác nhau. Bản chất thay đổi thì hiện tượng biểu hiện nó cũng thay đổi theo. Khi bản chất biến mất thì hiện tượng biểuhiện nó cũng mất theo.Bản chất bao giờ cũng bộc lộ ra qua hiện tượng, còn hiện tượng bao giờ cũng là sự thể hiện của bản chất nhất định. Bản chất nào thì sẽ thể hiện ra qua hiện tượng ấy.Không có bản chất thuần tuý tách rời hiện tượng, không thể hiện ra qua hiện tượng và ngược lại, không có hiện tượng nào mà lại không thể hiện bản chất nhất định.Bản chất khác nhau sẽ bộc lộ ra qua các hiện tượng khác nhau.9giáo trình triết học Mac-Lenin, Bộ giáo dục và đào tạo, nxb Chính trị Quốc gia Sự thật, HN 2006 SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 7Liên hệ với vấn đề y đức hiện nay… Việc các bác sĩ nhận phong bì haytiền đút lót không đơn giản chỉ là "con sâu làm sầu nồi canh" mà đã phổ biến,trở thành một căn bệnh có tên là "ung thư phong bì". Căn bệnh này, đặc biệtnghiêm trọng ở các bệnh viện công. Đây là một hiện tượng khá phổ biến. nócũng thể hiện phần nào bản chất của vấn đề: y đức của các y bác sĩ! phong bìkhông những không làm tăng chất lượng điều trị như người dân mong muốn, màcòn làm xấu đi hình ảnh của người thầy thuốc trong con mắt người dân. Khiniềm tin vào ngành y của người dân ngày càng giảm sút, người bệnh dùngphong bì để cạnh tranh lẫn nhau và người nghèo sẽ là đối tượng chịu nhiều thiệtthòi nhất. Tuy nhiên, cả người dân và nhân viên y tế còn thiếu niềm tin vào khảnăng giải quyết dứt điểm nạn phong bì, và trông chờ sự can thiệp của nhà nước,thay vì tập trung vào sự thay đổi trong suy nghĩ và hành động của chính họ.Sự đối lập giữa bản chất và hiện tượngBản chất và hiện tượng thống nhất với nhau, nhưng đây là sự thống nhấtcủa hai mặt đối lập. Do vậy không phải bản chất và hiện tượng phù hợp nhauhoàn toàn mà luôn bao hàm cả sự mâu thuẫn nhau.“ Nếu hiện tượng và bản chất của sự vật là nhất trí với nhau thì tấtthảy khoa học sẽ trở nên thừa—Các Mác10”Mâu thuẫn này thể hiện ở chỗ:• Bản chất phản ánh cái chung, cái tất yếu, quyết định sự tồn tại vàphát triển của sự vật trong khi hiện tượng phản ánh cái riêng, cái cá biệt.• Bản chất là mặt bên trong ẩn giấu sâu xa của hiện thực khách quan,còn hiện tượng là mặt bên ngoài của hiện thực khách quan đó. Bản chất10 Giáo trình Triết học Mác – Lê nin, Hội đồng Trung ương chỉ đạo biên soạn giáo trình Quốc gia các bộ môn khoa học Mác – Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, năm 2004SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 8không được biểu lộ hoàn toàn ở một hiện tượng mà biểu hiện ở rất nhiềuhiện tượng khác nhau.• Hiện tượng không biểu hiện hoàn toàn bản chất mà chỉ biểu hiệnmột khía cạnh của bản chất, biểu hiện bản chất dưới hình thức đã biến đổi,nhiều khi xuyên tạc bản chất (ví dụ: Hiện tượngkhúc xạ, ảo ảnh).Cùng một bản chất có thể biểu hiện ra ở nhiều hiện tượng khác nhau tùytheo sự thay đổi của điều kiện và hoàn cảnh. Vì vậy hiện tượng phong phú hơnbản chất, còn bản chất sâu sắc hơn hiện tượng. Bản chất là cái tương đối ổnđịnh, ít biến đổi, còn hiện tượng là cái thường xuyên biến đổi.“Cái không bản chất, cái bề ngoài, cái trên mặt, thường biến mất,không bám “chắc”, không “ngồi vững” bằng “bản chất” —V.I.Lênin [1]Nạn phong bì hay còn gọi là “ung thư phong bì” nguyên nhân không chỉhoàn toàn do đội ngũ cán bộ y bác sĩ mà nó còn là sản phẩm cộng hưởng củacả ý thức người dân, đặc biệt là những người bệnh nhân và người thân của họ.Không ai nói ra, nhưng cô, cùng rất nhiều người Việt Nam khác tin rằng, việc đưa phong bì cho các y bác sĩ sẽ giúp người nhà của họ được ưu ái và chăm sóc cẩn thận hơn. Theo một nghiên cứu đáng tin cậy, số lượng người nhận phong bì tại các cơ sở y tế ở Việt Nam đã tăng gấp đôitrong sau ba năm, từ 13% vào năm 2007 lên tới 29% trong năm 2010. Y tế giờ đây đã được gọi là dịch vụ hay dịch vụ y tế. Ở đây, không bàn gì đến kinh tế vĩ mô, chiến lược y tế quốc gia, thu nhập bác sĩ nước giàu thếnày thế nọ. Bạn có thể nhìn một mô hình dịch vụ y tế bằng con mắt của một người nông dân thuần túy " Mua cái gì - bán cái đó ".Lẽ thường, cần cái gì thì bỏ tiền ra mua cái đó. Khi bạn dùng đồng tiền đưa cho nhân viên y tế để được khám nhanh, được chăm sóc tận tìnhhơn thì cũng đừng tỏ ra quá ngạc nhiên. Trước và sau phong bì thái độ ”SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 9nó khác hẳn vì chính bạn mong muốn điều đó. Bạn bỏ tiền ra để muốn khám trước vượt qua mấy chục người đang đợi, bỏ tiền ra để điều dưỡng chăm sóc mình tốt hơn. Điều đó hiển nhiên vì cái bạn muốn mua đã đượcbán.Một cuộc khảo sát được Ngân hàng Quốc tế và Thanh tra Chính phủ thựchiện hồi năm ngoái cũng cho thấy, 76% những người dùng phong bì để cảm ơn các y bác sĩ đều hoàn toàn tự nguyện, chỉ có 21% làm việc đó vì bị yêu cầu. Điều này chứng bệnh “ung thư phong bì” đến từ cả hai phía. Cũng không thể không nhắc đến những y bác sĩ liêm khiết, không nhận phong bì, không vì phong bì mà làm hoen blouse trắng!1.2. Ý nghĩa phương pháp luậnMuốn nhận thức được bản chất của sự vật, hiện tượng thì không dừng lại ở bên ngoài mà phải đi vào bản chất. Phải thông qua nhiều hiệntượng khác nhau mới nhận thức đúng bản chất. Hơn nữa, bản chất của sựvật không biểu hiện đầy đủ trong một hiện tương nhất định nào và biến đổi trong quá trình phát triển, do vậy, trong quá trình phân tích, tổng hợpsự biến đổ của nhiều sự vật, hiện tượng, đặc biệt là những hiện tượng điển hình mới hiểu rõ được bản chất của sự vật.Bản chất phản ánh tính tất yếu,tính quy luật nên trong nhận thức và thực tiễn cần phải căn cứ vào bản chất thì mới có thể đánh giá một cách chính xác về sự vật, hiện tượng đó và mới có thể cải tạo căn bản sự vật.Cũng như việc đánh giá y đức, đạo đức của cán bộ nhân viên y tế, taphải đi sâu tìm hiểu, tránh việc lấy hiện tượng kết luận bản chất.SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 10CHƯƠNG 2THỰC TRẠNG Y ĐỨC . LIỆU CÓ CÒN “LƯƠNG Y NHƯ TỪ MẪU”. 1.Các quan điểm về y đức trong lịch sửTrong lịch sử tư tưởng nhân loại nói chung, lịch sử tư tưởng đạo đức nóiriêng, y đức luôn luôn trở thành đối tượng quan tâm của nhiều thế hệ, trongnhiều thời đại khác nhau. “Tôi xin thề trước Apollon thần chữa bệnh, trướcEsculape thần Y học, trước thần higic và Panacu và trước sự chứng giám của cácnam nữ thiên thần…….Tôi suốt đời hành nghề trong sự vô tư và thân thiết. Dù bất cứ giá nào tôicũng chỉ vì lợi ích của người bệnh, tránh mọi hành vi xấu xa, cố ý và đồi bại…Nếu tôi làm tròn lời thề này và không có gì vi phạm tôi sẽ hưởng một cuộcsống sung sướng và sẽ được hành nghề trong sự quý trọng mãi mãi của mọingười. Nếu tôi vi phạm lời thề này hay tôi tự phản bội thì tôi sé chịu một sốphận khổ sở”11Như vậy, ngay từ buổi bình minh của lịch sử y học phương Tây,Hippocrate đã đưa ra những quan điểm quan trọng, cốt lõi cho y đức của ngườithầy thuốc như chữa bệnh cho người nghèo, tận tâm, tận lực, hết lòng vì ngườibệnh. Ngoài lời thề của Hippocrate ra, lời thề y khoa (Amates Lusitanus) của ysĩ12 Bồ Đào Nha gốc Do Thái.Còn ở phương Đông, y đức có nguồn gốc từ quan niệm cái đức của ngườithầy thuốc phải rộng như bieernn cả và tự mình phải minh. Với lòng nhân ái caocả “Thương người như thể thương thân” nhân dân ta rất quý trong nghề y và tônvinh những người thầy thuốc hết lòng vì người bệnh. Mà các bậc danh y nhưTuệ Tĩnh (TK XIV), Hải Thượng Lãn Ông (1720 – 1791) đều hết sức chú trọngxây dựng và truyền đạt tới người thầy thuốc. Người thầy thuốc phải đồng thờinhư một người mẹ hiền, “Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữabệnh tật, mà còn phải nâng đỡ tinh thần những người ốm yếu”132.Thực trạng y đức trong giai đoạn hiện nay11 Hippocrate1213 Hồ Chí Minh – Thư gửi Hội nghị Quân y – Tháng 3/1948SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 11Rất nhiều y, bác sĩ đã và đang làm tốt vai trò của mình. Không những thếhọ còn đảm đương nhiều công việc, vị trí quan trọng trong xã hội.“12h đêm, phòng bệnh đèn vẫn bật sáng trưng. Trên chiếc giường bệnh bêncạnh, một người đàn ông vừa qua phẫu thuật cột sống phải nằm cố định vớichiếc áo giáp nẹp cứng người không thể cử động. Khi thuốc giảm đau hết tácdụng, tiếng rên rỉ mỗi lúc một lớn vọng ra bên ngoài hành lang… Những âmthanh đó không lạ lẫm với bác sĩ, y tá, điều dưỡng của khoa Phẫu thuật thầnkinh. Nhiều khi chính tiếng rên xiết đó làm họ cảm thấy yên lòng, vì bệnh nhântỉnh táo và biết đau đớn, chứ sau phẫu thuật mà người bệnh hôn mê bất tỉnh thìtiên lượng rất xấu”14. Họ như những ngọn đèn, mang ánh sáng hi vọng cho bệnhnhân và người thân. “Dẫu biết y khoa không thể trọn vẹn và làm nên tất cả, song vẫn hi vọng 70trí tuệ và trái tim sẽ làm nên điều kỳ diệu” - TS.BS Trương Quang Định, phógiám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 2 TP.HCM, chia sẻ trên trang Facebook cá nhântrước ca phẫu thuật tách rời hai bé song sinh 14 tháng tuổi Nguyễn Hoàng PhiLong và Nguyễn Hoàng Phi Phụng, nặng tổng cộng 13kg.Và điều kỳ diệu đã đến sau gần 12 giờ gây mê và phẫu thuật. 17g30 ngày26-11 tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, êkip y bác sĩ đã tách rời thành công cặp songsinh bị dính nhau phức tạp này. Ngay sau đó, hai bé trai Phi Long và Phi Phụng(Ninh Thuận) đã được chuyển đến khoa hồi sức. “Ca phẫu thuật đến nay làthành công. Hiện giờ sức khỏe hai bé tương đối ổn định nhưng vẫn phải theo dõiđặc biệt” - TS.BS Trương Quang Định cho biết.…Bên cạnh đó, còn một bộ phận không nhỏ làm hoen áo blouse trắngKhông phải ngẫu nhiên mà tại kì họp thứ 4 Quốc hội khóa XIII, phần chấtvấn Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến mà đặc biệt là chất vấn về vấn đềy đức lại nhận được nhiều câu hỏi như vậy từ các đại biểu Quốc hội. Điều này14 hXp://vtc.vn/321-354761/suc-khoe/dem-trang-cung-bac-si-truc-cap-cuu.htmSV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 12cho thấy đạo đức nghề nghiệp của một bộ phận không nhỏ những người làmtrong ngành y tế đang có vấn đề nặng. Có tờ báo đã nhận xét một số bác sĩ hiệnnay mắc bệnh “ung thư phong bì”. Nói như đại biểu Quốc hội Nguyễn SỹCương thì tiêu cực trong ngành y tế, xuống cấp y đức được xem là “căn bệnhtrầm kha” bởi thực trạng này đã kéo dài lâu nay và ngày càng trở nên trầm trọng,gây bức xúc trong nhân dân. Ngay cả bản thân vị “tư lệnh” của ngành y tế cũngphải thẳng thắn thừa nhận, tình trạng xuống cấp y đức và tiêu cực trong lĩnh vựcy tế đang diễn ra rất phức tạp, chẳng khác gì cuộc đấu tranh dai dẳng giữa cáithiện và cái ác. Những nhận định, đánh giá trên cùng với thực tế cuộc sống chothấy một điều rõ ràng rằng vấn đề y đức ở nước ta hiện nay đang ở mức “báođộng” !Trong số những vụ việc gây ra cái chết cho bệnh nhân thì có lẽ tai biến sảnkhoa chiếm số lượng nhiều nhất. Ví dụ như theo thống kê sơ bộ trên cả nước chỉtrong vòng 35 ngày (từ 18/4 đến 23/5/2012) đã xảy ra tới 8 vụ tai biến sản khoacướp đi sinh mạng của 7 sản phụ và 5 trẻ sơ sinh. Trong 6 tháng đầu năm có 88vụ tai biến thai sản thì trong đó có tới 64 vụ diễn ra tại các bệnh viện, cơ sở y tế.Điểm chung của các vụ tai biến này là: Kết quả khám, siêu âm trước sinh của mẹvà con đều “bình thường”; Sự việc đều xảy ra ở bệnh viện tuyến dưới và chủyếu diễn ra về đêm; Gia đình bức xúc nhưng không nhận được lời giải đáp thỏađáng từ bệnh viện, các báo cáo giải trình của bệnh viện đều cho thấy họ đã “làmđúng chuyên môn, xử lý kịp thời”, hoàn toàn không có phần giải trình tráchnhiệm ?!Một trong những bệnh viện có mức độ tai biến sản khoa nhiều nhất là Bệnhviện Đa khoa Quảng Ngãi. Theo một thống kê chưa đầy đủ thì sơ bộ từ tháng4/2012 đến nay đã có tới 5 vụ tai biến sản khoa cướp đi sinh mạng của 3 sản phụvà 5 trẻ sơ sinh (trong đó có một cặp song sinh). Những kết luận trong báo cáogiải trình của Sở Y tế Quang Ngãi cho thấy có những sự tắc trách đến kì lạ củanhững “lương y”, những “quy định về y đức”. Lời thề Hyppocrates về đạo đứcSV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 13ngành y… được học từ những ngày đầu khi bước vào ngành y cũng dường nhưbị lãng quên nhanh chóng. Không rõ là khả năng chuyên môn hay sự thiếu tráchnhiệm trong nghề nghiệp mà vị bác sĩ mổ cho sản phụ Lê Thanh Thủy tại bệnhviện Phụ sản –Nhi Bình Dương sau khi khâu vết mổ lại khâu luôn cả… ruột vàothân tử cung khiến sản phụ tử vong ?! Rồi trường hợp của sản phụ Trần ThanhNguyệt được BV Phụ sản Tiền Giang xác định là thai nhi đã chết nhưng khôngcấp cứu, không kịp thời xử lý thai lưu, mà lại đưa vào phòng chờ sinh gần 48giờ dẫn đến thai phụ tử vong…Gần đây nhất là vụ việc Thẩm mỹ viện (TMV) Cát Tường gây xôn xaodư luận. ngày 19-10, chị Lê Thị Thanh Huyền (SN 1974, ở số 36 phố HàngThiếc, phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm) đã đến Thẩm mỹ viện Cát Tường đểhút mỡ bụng, nâng ngực. Chủ cơ sở thẩm mỹ, bác sĩ Nguyễn Mạnh Tường trựctiếp làm phẫu thuật.Sau đó, chị Huyền có biểu hiện sùi bọt mép, người co giật. Bác sĩ Tườngtìm các biện pháp cấp cứu nhưng chị Huyền không qua khỏi cơn nguy kịch. 23giờ cùng ngày, bác sĩ Nguyễn Mạnh Tường cùng nhân viên bảo vệ Đào QuangKhánh đưa xác chị Huyền ra ôtô chở đến cầu Thanh Trì, vứt xuống sông Hồng.Khi vụ việc bị phát hiện, Thẩm mỹ viện Cát Tường đã hoạt động chuikhoảng 6 tháng. Cho đến sáng nay 5-11, sau rất nhiều nỗ lực của người thân vàcơ quan chức năng, thi thể chị Lê Thị Thanh Huyền vẫn chưa được tìm thấy.Hàng loạt vụ việc liên quan tới vấn đề y đức tại các bệnh viện chưa kịp lắngxuống thì một vụ việc động trời khác lại tiếp tục diễn ra. Vụ "nhân bản" kết quảxét nghiệm máu tại bệnh viện đa khoa Hoài Đức (Hà Nội) là bê bối có quá trìnhkéo dài thời gian nhất, đến nay mới bị phát hiện và khiến dư luận hoang mangvề đạo đức ngành y nhiều nhất. Sự tắc trách nghề nghiệp hay văn hóa phong bìtrong bệnh viện (được ví von là bệnh "ung thư phong bì"-PV) là hai vấn đề nổicộm liên quan trực tiếp đến tính mạng người bệnh nhưng xét cho cùng đó cũngchỉ là hai trong số rất nhiều căn bệnh liên quan đến y đức mà ngành này mắcSV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 14phải. Điều đáng buồn, ngay ở bệnh viện, nơi đứng giữa ranh giới mong manh sựsống chết của con người thì vai trò của văn hóa phong bì càng được bộc lộ mộtcách rõ ràng và phát huy vai trò của nó hơn bao giờ hết.CHƯƠNG 3NGUYÊN NHÂN GIẢI PHÁP1.1. Nguyên nhân tình trạng y đức xuống cấpVề nguyên nhân xuống cấp đạo đức có rất nhiều nguyên nhân, chúng tôichỉ nêu nguyên nhân chính: Thứ nhất, bản thân con người đó không rèn luyện chính mình, từ xãhội, gia đình và trong quá trình đào tạo. Thứ hai là cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa củachúng ta có những mặt tích cực, tuy nhiên cũng có tác động tiêu cực, đó là lợinhuận, đó là mong muốn kiếm được nhiều tiền, bất chấp và vượt quá khả năngcho phép của mình về nghề nghiệp cũng như trách nhiệm. Thứ ba, trong bệnh viện công lập vì quá tải nên thái độ, đạo đứckhông đáp ứng được cả vấn đề về thái độ lẫn trách nhiệm. Thứ tư, vì quảng cáo, người dân tin vào quảng cáo và tự đi đếnnhững nơi không có cơ sở vật chất đầy đủ để làm dịch vụ y tế.1.2. Phương hướng nhằm nâng cao y đức cho cán bộ y tếVề giải pháp sắp tới, đây là một lời cảnh tỉnh toàn bộ hệ thống ngành y tếđể có thể vượt qua mọi khó khăn và quyết tâm sửa chữa. Quán triệt quan điểm của Đảng về đạo đức của người cán bộ nóichung và cán bộ y tế nói riêng. Gắn việc nâng cao y đức với yêu cầu phát triển của đất nước.SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 15Kết hợp giáo dục học tập y đức truyền thống với những giá trị y đức phổquát toàn nhân loại Phải có lời chào thân thiện khi tiếp xúc với người bệnh,người nhà người bệnh. Khi tiếp xúc với người bệnh phải thực hiện: Ba không:• Không thờ ơ, vô cảm trước tình cảnh của người bệnh (vấn đềcủa pháp lý, đạo lý)• Không từ chối yêu cầu của người bệnh (không phải từ lời yêucầu của người bệnh mà từ kiến thức chuyên môn, quy địnhcủa nghề nghiệp, từ lòng nhân ái.• Không có cử chỉ, hành động làm người bệnh phật lòng, lotoan, sợ hãi, tránh né chúng ta (hiểu thấu tâm lý…) Người bệnh khi mới vào khoa bệnh,điều dưỡng,nữ hộ sinh …,phải tận tình giớithiệu hướng dẫn thực hiện nội quy bệnh viện,nội quy bệnh phòng. Khi đượcngười bệnh hỏi thăm, yêu cầu CBVC phải dừng việc làm của mình lại,vui vẻ chỉdẫn cho người bệnh.Nói không với phong bì. Tuyệt đối không trục lợi từ người bệnh và người nhàngười bệnh: Bệnh nhân và người thân: nâng cao ý thức của mình khi đến khám, chữabệnh tại các trung tâm y tế. Cùng với đội ngũ cán bộ, nhân viên trong bệnh việntạo môi trường thân thiện, tình cảm trong bệnh viện.SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 16PHẦN KẾT LUẬNQua những gì chúng ta đã trình bày và nghiên cứu ở trên, thì vấn đề y đứchiện nay là vấn đề rất nóng. Thực trạng y đức hiện nay đã gióng lên mộtchuông cảnh báo về vấn đề bức thiết này. Vậy giải pháp nào cho đạo đứcngành y? Đã và đang ngồi trên ghế giảng đường, đặc biệt được học tập, rèn luyệntrong môi trường của Học viện Chính sách và Phát triển, em thấy rằng đạo đứcngành y và ý thức người dân cần được chú trọng hơn. Chúng ta nên đề cao vàphát huy những ưu điểm hiện nay đã đạt được. Đồng thời cần có sự hợp tác,quyết tâm từ cả hai phía Bệnh nhân và Bác sĩ.Tóm lại, y đức là nội dung nhân văn lớn của người hành nghề y, là truyềnthống cao đẹp, là trách nhiệm và danh dự của cán bộ y tế, là niềm tin yêu củaĐảng và nhà nước, là tình cảm của nhân dân với người thầy thuốc. Con người làvốn quý nhất của xã hội, và vốn quý nhất của con người là sức khỏe. Ngành ycó vinh dự trực tiếp chăm sóc sức khỏe cho con người, do vậy người hành nghềy đòi hỏi phải có phẩm chất đặc biệt được thể hiện ở tinh thần trách nhiệm cao,phục vụ tận tình, yêu thương hết lòng chăm sóc người bệnh. Y đức phải đượcthực hiện thông qua các nguyên tắc chuẩn mực đạo đức và được xã hội thừanhận.- GS. TSKH Phạm Mạnh Hùng, chuyên viên cao cấp Ban Tuyên giáoTrung ương, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết15. “Tôi cho rằng một bộ phậnlớn các thầy thuốc hiện nay không thích thú gì với phong bì bồi dưỡng của bệnhnhân, thậm chí còn coi đó là sự xúc phạm. Nhưng đúng là còn một bộ phận y,bác sỹ còn ứng xử chưa đúng mực, thiếu văn hóa, thậm chí sách nhiễu, vòi tiềnbệnh nhân” - thể hiện quan hệ biện chứng giữa bản chất và hiện tượng15 hXp://giadinhvn.vn/vn/Tintuc/BATMACHTAINHA/3340-De-nang-cao-y-duc-phai-giai-quyet-nhieu-van-de.aspx?print=1SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 17TÀI LIỆU THAM KHẢO1. Giáo trình triết học – TS. Trần Đình Thảo – Nxb CTQG 20102. Hồ Chí Minh – Thư gửi Hội nghị Quân y – Tháng 3/19483. GS. VS. Nguyễn Duy Quý và tgk, Giáo trình Triết học Mác –Lenin, Hà Nội, Nxb. CTQG, 20084. Nhập môn Marx, Rius (Eduardo del Rio), người dịch: Nguyễn Hà, hiệu đính: Bùi Văn Nam Sơn, Nhà xuất bản Trẻ, thành phố Hồ Chí Minh, năm 20065. Một số vấn đề Triết học Mác – Lênin: Lý luận và thực tiễn (táibản có bổ sung), Lê Doãn Tá, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, năm 20036. Chính trị, Bộ Giáo dục và Đào tạo – Chủ biên: Lê Thế Lạng, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, năm 2004 (tái bản có bổ sung, sửa chữa)7. />8. />SV thực hiện: Nguyễn Thị Hoàng Mai – KTĐN4B Page 18

Tài liệu liên quan

dùng cặp phạm trù bản chất - hiện tượng phân tích lối sống của SVVN hiện nay
- 11
- 1
- 0
dùng cặp phạm trù bản chất - hiện tượng phân tích lối sống của SVVN hiện nay.
- 11
- 791
- 0
Vận dụng cặp phạm trù bản chất - hiện tượng để phân tích lối sống của SVVN hiện nay.
- 11
- 1
- 0
Tài liệu Tiểu luận: " Cặp phạm trù bản chất và hiện tượng " doc
- 15
- 8
- 31
Tài liệu TIỂU LUẬN: Dùng cặp phạm trù bản chất hiện tượng phân tích lối sống của SVVN hiện nay ppt
- 11
- 872
- 0
Đề tài: Dùng cặp phạm trù bản chất - hiện tượng phân tích lối sống của SVVN hiện nay. pptx
- 12
- 650
- 0
ĐỀ TÀI: Áp dụng cặp phạm trù bản chất - hiện tượng phân tích lối sống của SVVN hiện nay potx
- 13
- 489
- 0
Vấn đề Y đức, từ góc nhìn cặp phạm trù bản chất và hiện tượng
- 20
- 6
- 79
Vận dụng cặp phạm trù khả năng và hiện thực để phân tích, làm rõ sự phát triển kinh tế biển nước ta trong giai đoạn hiện nay
- 35
- 4
- 29
VẬN DỤNG cặp PHẠM TRÙ KHẢ NĂNG và HIỆN THỰC của PHÉP BIỆN CHỨNG DUY vật vào PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG nợ CÔNG của VIỆT NAM HIỆN NAY
- 13
- 2
- 5