Vì Sao Nhiều Người Thường đau Bụng Sau Khi ăn? - VnExpress

Đau sau ăn thường là đau dạ dày hoặc bụng trên. Tình trạng này diễn ra thường xuyên có thể là triệu chứng của một số bệnh rối loạn tiêu hóa. Đau bụng sau khi ăn có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân từ ăn quá no đến viêm tụy hoặc viêm tuyến tụy nằm sau dạ dày. Tuy nhiên, việc xác định chính xác nguyên nhân đôi khi có thể khó khăn, đặc biệt nếu có nhiều yếu tố. Sau đây là một số lý do phổ biến.

Ăn quá nhiều hoặc quá nhanh

Dạ dày thường chỉ có thể chứa khoảng một hoặc hai chén thức ăn. Rắc rối thường bắt đầu khi mọi người cố gắng vượt quá khả năng khiến dạ dày phải căng ra để nhường chỗ cho thức ăn thừa. Điều này có thể gây khó chịu hoặc đau đớn. Ăn quá nhanh có thể khiến bạn nuốt thêm không khí, gây đầy hơi dẫn đến đau bụng sau bữa ăn.

Để tránh ăn nhiều hơn mức cần thiết, bạn nên hạn chế sự xao nhãng vào giờ ăn. Uống từng ngụm nước ngắt quãng để no lâu và không ăn quá nhiều. Để giảm tốc độ ăn trong khi ăn, các chuyên gia dinh dưỡng thường khuyên bạn nên cắn một miếng, đặt nĩa xuống ngay lập tức và nhai hoàn toàn trước khi nhấc nĩa lên lần nữa.

Khó tiêu

Đau hoặc nóng rát ở giữa bụng trên được gọi là đau thượng vị hoặc khó tiêu. Khó tiêu hay rối loạn tiêu hóa có thể gây ra cảm giác no sớm trong bữa ăn, bụng phình to, buồn nôn.

Khó tiêu thường xảy ra khi uống quá nhiều cà phê hoặc rượu, ăn quá nhanh hoặc quá nhiều, ưu tiên thức ăn béo, cay hoặc nhiều dầu mỡ hoặc những thức ăn có chứa nhiều axit (như cam và cà chua)...

Không dung nạp thực phẩm và dị ứng

Nhiều người nhầm lẫn giữa dị ứng thực phẩm và không dung nạp thực phẩm. Điều này phần lớn là do một số triệu chứng như co thắt dạ dày, tiêu chảy và nôn mửa...

Không dung nạp thức ăn là do cơ thể không thể tiêu hóa được một thành phần nào đó trong thức ăn. Ví dụ, thiếu enzyme lactase gây ra chứng không dung nạp lactose hoặc các vấn đề với sữa. Trong trường hợp này, tiêu thụ các khẩu phần nhỏ hơn hoặc sản phẩm không chứa lactose có thể giúp ngăn ngừa đau bụng.

Những người bị dị ứng thực phẩm phải tránh hoàn toàn một số loại thực phẩm hoặc thành phần vì chúng có thể gây ra phản ứng miễn dịch bất thường, trong một số trường hợp, có thể đe dọa tính mạng. Dị ứng với trứng, sữa, đậu phộng, động vật có vỏ và lúa mì là phổ biến nhất.

Trào ngược dạ dày thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một tình trạng sức khỏe trong đó axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản, ống dẫn đến miệng. GERD gây ra ợ chua, đau khi nuốt, thức ăn không tiêu trong cổ họng hoặc miệng, nhiều người có triệu chứng trào ngược theo thời gian.

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là tình trạng sức khỏe khiến người bệnh bị đau bụng dai dẳng. Hội chứng ruột kích thích thường có các triệu chứng như tiêu chảy và khó chịu ở bụng, táo bón, phân lỏng xen kẽ và táo bón kèm theo khó chịu ở bụng.

Tùy thuộc vào từng người, cảm giác khó chịu có thể được mô tả chính xác hơn như đầy hơi, nóng rát, chuột rút, chướng bụng, đầy hơi hoặc đau buốt. Thức ăn, căng thẳng, táo bón và tiêu chảy là tất cả những yếu tố có thể gây ra.

Đau do IBS có thể xảy ra ở phần trên, giữa và dưới của bụng. Nó cũng có thể lan đến các phần trên của thân. Khoảng 30% những người bị đầy hơi khó tiêu cũng mắc IBS.

Sỏi mật

Sỏi mật là những chất lắng đọng nhỏ, cứng, giống như tinh thể, có thể hình thành trong túi mật hoặc ống dẫn mật. Chúng có thể xảy ra khi có quá nhiều cholesterol trong mật, túi mật hoạt động bất thường hoặc do các nguyên nhân khác.

Sỏi mật đôi khi gây đau sau khi ăn, đặc biệt nếu bữa ăn nhiều đồ ăn hoặc nhiều chất béo. Một số người bị đau túi mật khi bụng đói. Nếu túi mật bị viêm, có thể gây nghiêm trọng và bạn có thể cần phẫu thuật.

Nếu cơn đau xuất hiện ở giữa hoặc bên phải của bụng trên, sau xương ức ở lưng trên hoặc vai phải kèm với các triệu chứng khác của sỏi mật như buồn nôn và nôn nên đi khám để có đánh giá mức độ điều trị phù hợp.

Viêm tụy

Viêm tụy có thể gây đau sau khi ăn. Nó thường bắt đầu ở bụng trên và lan ra sau lưng gây buồn nôn. Ngoài buồn nôn bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế càng sớm càng tốt nếu gặp phải các triệu chứng tim đập nhanh, đau dữ dội ở bụng, khó thở... Những dấu hiệu này đều có thể báo hiệu rằng bạn đang bị nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn nguy hiểm trong tuyến tụy, túi mật hoặc ống tụy.

Loét dạ dày

Viêm loét dạ dày tá tràng là vết loét trên niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng - phần đầu tiên của ruột. Những vết loét này có thể gây ra cơn đau xuất hiện ở giữa xương ức và rốn. Đau cụ thể sau khi ăn có thể là một vết loét dạ dày hoặc một trong những vết loét trong dạ dày. Nhiều vết loét do vi khuẩn H. pylori gây ra, nếu không điều trị kịp thời, vết loét dạ dày có thể dẫn đến một số bệnh ung thư đường ruột.

Theo các chuyên gia, nếu thỉnh thoảng bạn bị đau có thể không có bất kỳ nguyên nhân nào đáng lo ngại. Nhưng nếu bạn thường xuyên bị đau sau khi ăn, hoặc cơn đau nghiêm trọng phải hẹn gặp bác sĩ chăm sóc sức khỏe của mình ngay lập tức. Chẩn đoán đúng là bước đầu tiên để lập kế hoạch điều trị.

Anh Chi (Theo Verywellhealth)